1 O GRANICZENIA S WOBODY D ZIAŁALNOŚCI G OSPODARCZEJ
2 Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej gwarantuje wolność działalności gospodarczej[1]. W Ustawie o swobodzie działalności gospodarczej z 2 lipca 2004 znajdziemy informację, że podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach, z zachowaniem warunków określonych przepisami prawa. Czy to oznacza, że możemy założyć firmę zajmującą się dowolnym rodzajem działalności? Nie do końca… W Konstytucji znajdziemy również zapis mówiący o tym, że możliwe jest ograniczenie wolności działalności gospodarczej ze względu na ważny interes publiczny[2]. Oznacza to, że istnieją takie branże, od których np. zależy bezpieczeństwo państwa i jego obywateli, więc dostęp do nich musi być ograniczony. Do prowadzenia działalności w takim zakresie może być wymagane posiadanie odpowiednich kwalifikacji zawodowych (przez pracownika, a w niektórych przypadkach obowiązkowo samego przedsiębiorcę) lub spełnienie określonych warunków. 1. Ograniczenia swobody działalności gospodarczej [1] Art. 20 Konstytucji RP - Społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych stanowi podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej. [2] Art.22 Konstytucji RP - Ograniczenie wolności działalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny. Źródło: http://www.sxc.hu
3 W związku z istniejącymi ograniczeniami, prowadzenie niektórych rodzajów działalności podlega obowiązkowi uzyskania specjalnego pozwolenia, które może przybrać formę: 1. Ograniczenia swobody działalności gospodarczej Reglamentacja działalności gospodarczej, tj. obowiązek uzyskania koncesji, zezwolenia albo wpisu w rejestrze działalności regulowanej oznacza, że nie możemy podjąć działalności, jeżeli nie spełnimy przewidzianych prawem szczególnych jej warunków. W przypadku koncesji i zezwoleń musimy ponadto wystąpić do właściwego organu z wnioskiem o ich udzielenie. Dopiero po uzyskaniu koncesji, zezwolenia albo zaświadczenia o wpisie do rejestru działalności regulowanej, możemy rozpocząć działalność. koncesjilicencjizezwoleniawpisu do rejestru działalności regulowanej
4 Uzyskania koncesji wymaga wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie: 1.1. Koncesje Rodzaj działalności Kto wydaje koncesję 1.poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin, wydobywania kopalin ze złóż, bezzbiornikowego magazynowania substancji oraz składowania odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych Minister właściwy do spraw środowiska 2. wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym Minister spraw wewnętrznych i administracji 3. wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji i obrotu paliwami i energią Prezes Urzędu Regulacji Energetyki 4. ochrony osób i mienia Minister spraw wewnętrznych i administracji 5. rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych Przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji 6. przewozów lotniczych Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego 7. prowadzenia kasyna gry Minister właściwy do spraw finansów publicznych Koncesje przyznawane są na czas oznaczony (5– 50 lat).
5 Kolejną formalnością z jaką możesz się spotkać, jest konieczność zdobycia licencji. Jest ona wymagana do prowadzenia działalności w następującym zakresie: wykonywanie usług transportu drogowego, wykonywanie przewozów kolejowych osób lub rzeczy oraz pojazdów trakcyjnych; pośrednictwo w obrocie nieruchomościami i zarządzanie nieruchomościami; prowadzenie agencji pracy, agencji pracy tymczasowej, instytucji szkoleniowej dla szkolenia za środki publiczne. 1.2. Licencje
6 Zezwolenie potrzebne nam będzie w razie chęci rozpoczęcia działalności m.in. : w przypadku działalności produkcyjnej np. produkcja i obrót wyrobami spirytusowymi i tytoniowymi, produkcja tablic rejestracyjnych pojazdów, produkcja i obrót środkami żywienia zwierząt, w przypadku działalności handlowej np. hurtowa i detaliczna sprzedaż alkoholu, obrót zwierzyną żywą i półtuszami, sprzedaż imprez turystycznych obejmujących polowania, handel nawozami, w przypadku działalności transportowej i telekomunikacyjnej np. budowa i zarządzanie lotniskiem, działalność pocztowa, usługi telekomunikacyjne, w przypadku działalności edukacyjnej np. założenie i prowadzenie uczelni niepaństwowej, nauka jazdy i szkolenie kierowców, w przypadku usług finansowych np. prowadzenie działalności ubezpieczeniowej, wykonywanie czynności agenta ubezpieczeniowego, pozostałe rodzaje działalności np. zbiorowe zaopatrywanie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków. Art. 75 Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej wymienia przepisy prawne, z których wynika obowiązek uzyskania zezwolenia. Organy, które są właściwe do wydania zezwolenia, wskazane są precyzyjnie w ustawach szczególnych określających zasady prowadzenia danej działalności gospodarczej. Np. organem właściwym do wydania zezwolenia na sprzedaż alkoholu jest wójt, burmistrz, prezydent miasta, zezwolenie na prowadzenie działalności ubezpieczeniowej wydaje Komisja Nadzoru Finansowego, a jeżeli przedsiębiorca chce prowadzić ogólnodostępną aptekę, to powinien uzyskać zezwolenie od wojewódzkiego inspektora farmaceutycznego. 1.3. Zezwolenia
7 W przypadku działalności regulowanej nie ma konieczności występowania do organów państwowych z żadnymi wnioskami, ponieważ wystarczy złożenie oświadczenia o spełnianiu warunków wymaganych dla danego rodzaju działalności. Oświadczenie oczywiście musi być prawdziwe, ponieważ możemy zostać skontrolowani w celu sprawdzenia czy faktycznie spełniamy wszystkie warunki. Przykłady rodzajów działalności wymagających wpisu do rejestru działalności regulowanej[3]: organizowanie imprez turystycznych; wyrób lub rozlew napojów spirytusowych; wytwarzanie wyrobów tytoniowych; prowadzenie działalności kantorowej; przechowywanie dokumentacji osobowej i płacowej pracodawców o czasowym okresie przechowywania; prowadzenie działalności telekomunikacyjnej; prowadzenie stacji kontroli pojazdów; indywidualna i grupowa praktyka lekarska; usługi detektywistyczne. 1.4. Wpis do rejestru działalności regulowanej [3] szczegóły na stronie: http://www.bip.krakow.pl/?sub_dok_id=1497 [data dostępu: 10.01.2011]http://www.bip.krakow.pl/?sub_dok_id=1497
8 Przykłady 1.4. Wpis do rejestru działalności regulowanej… DETEKTYW Działalność detektywistyczną może wykonywać osoba, która: uzyskała wpis do rejestru działalności detektywistycznej, który jest prowadzony przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych, posiada licencję detektywa, nie została wpisana do rejestru dłużników niewypłacalnych Krajowego Rejestru Sądowego, zawarła umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone podczas wykonywania czynności detektywa, nie była karana za przestępstwo umyślne lub umyślne przestępstwo skarbowe. (Ustawa z 6 lipca 2001 r. o usługach detektywistycznych, Dz.U. z 2002 r. nr 12, poz. 110 ze zm.). KANTOR Kantor może prowadzić osoba, która: uzyskała wpis do rejestru działalności kantorowej, który jest prowadzony przez prezesa Narodowego Banku Polskiego, nie była prawomocnie skazana za przestępstwo skarbowe albo za przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej, posiada fachowe przygotowanie do wykonywania czynności kantorowych. Za fachowe przygotowanie uznaje się ukończenie kursu obejmującego prawne i praktyczne zagadnienia związane z prowadzeniem działalności kantorowej, udokumentowane świadectwem, lub pracę w banku, w okresie co najmniej rocznym na stanowisku bezpośrednio związanym z obsługą transakcji walutowych udokumentowaną świadectwem pracy oraz znajomość przepisów ustawy regulujących działalność kantorową potwierdzoną złożonym oświadczeniem. (Ustawa z 27 lipca 2002 r. Prawo dewizowe, Dz.U. nr 141, poz. 1178 ze zm.). PRAKTYKA LEKARKA Prywatną praktykę lekarską może prowadzić lekarz, który: posiada prawo wykonywania zawodu i nie został zawieszony w prawie wykonywania zawodu albo ograniczony w wykonywaniu określonych czynności medycznych, uzyskał wpis do rejestru indywidualnych praktyk lekarskich we właściwej okręgowej izbie lekarskiej – dokonanie wpisu do rejestru należy do kompetencji właściwej okręgowej rady lekarskiej, posiada specjalizację w dziedzinie medycyny odpowiadającej wykonywanej praktyce, posiada pomieszczenie wyposażone w aparaturę i sprzęt medyczny, w którym będzie wykonywana praktyka, a także opinię organu sanitarnego o spełnieniu warunków umożliwiających udzielenie określonych świadczeń zdrowotnych. (Ustawa z 5 grudnia 1996 r. o zawodzie lekarza Dz.U. z 1997 r. nr 28, poz. 152 ze zm.). Źródło: Wielka Encyklopedia Małego Przedsiębiorcy zeszyt 5-dodatek Gazety Prawnej 2007