1 OBIEG PIENIĘŻNY
2 OBIEG PIENIĘŻNY system dokonywania zapłat w gospodarce;celem obiegu pieniężnego, a także rozliczeń pieniężnych, jest wygasanie zobowiązań; przedmiotem zarówno obrotu gotówkowego, jak i bezgotówkowego jest dokonywanie płatności. Płatności, zwane również rozliczeniami pieniężnymi, oznaczają transfer wartości pomiędzy stronami płatności i są zwolnieniem z zobowiązania strony zobowiązanej (dłużnika, płatnika) wobec drugiej strony płatności (wierzyciela, beneficjenta).
3 OBIEG GOTÓKOWY OBIEG BEZGOTÓWKOWYmożna wyróżnić dwie sfery obiegu pieniężnego: OBIEG GOTÓKOWY OBIEG BEZGOTÓWKOWY
4 OBIEG GOTÓWKOWY dokonywanie zapłat za pomocą pieniądza gotówkowego, z wykorzystaniem znaków pieniężnych emitowanych przez Narodowy Bank Polski, a więc banknotów i monet.
5
6 Gotówka pozostaje najpowszechniejszym instrumentem. płatniczymGotówka pozostaje najpowszechniejszym instrumentem płatniczym pod względem liczby transakcji. Pod względem wartości transakcji większy udział posiadają płatności bezgotówkowe, których rola w dalszym ciągu wzrasta.
7 OBIEG BEZGOTÓWKOWY dokonywanie zapłat za pomocą zmiany zapisów na rachunkach bankowych stron rozliczenia; obrót bezgotówkowy jest definiowany jako rozliczenia pieniężne, w których na każdym etapie cyklu rozliczeniowego dokonywany jest transfer środków pieniężnych z i na rachunki bankowe (lub konta własne banków bądź inne rachunki płatnicze), a więc zarówno po stronie dłużnika (płatnika), jak i po stronie wierzyciela (beneficjenta) oraz w rozrachunkach pomiędzy bankami rozliczenie przybiera wyłącznie formę zapisów na rachunkach bankowych/płatniczych rozliczających się podmiotów (z wyjątkiem zapłaty instrumentem pieniądza elektronicznego, gdzie ma miejsce transfer środków pieniężnych z instrumentu pieniądza elektronicznego na urządzenie go akceptujące).
8 OBOWIĄZEK ROZLICZENIA W FORMIE BEZGOTÓWKOWEJArt. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej Art. 61 ustawy – Ordynacja podatkowa Art. 47 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Art. 58 ustawy – Prawo celne
9 Art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej1. Dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku bankowego przedsiębiorcy w każdym przypadku, gdy: 1) stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz 2) jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza równowartość euro przeliczonych na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym dokonano transakcji. 2. Przedsiębiorca będący członkiem spółdzielczej kasy oszczędnościowo- kredytowej może realizować obowiązek określony w ust. 1 za pośrednictwem rachunku w tej spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej.
10 Art. 61 ustawy – Ordynacja podatkowa§ 1. Zapłata podatków przez podatników prowadzących działalność gospodarczą i obowiązanych do prowadzenia księgi rachunkowej lub podatkowej księgi przychodów i rozchodów następuje w formie polecenia przelewu. § 1a. Zapłata opłaty skarbowej przez podatników, o których mowa w § 1, może nastąpić w gotówce. § 1b. Zapłata podatków przez mikroprzedsiębiorców w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 584) może nastąpić również w gotówce. § 2. Formę rozliczeń, o której mowa w § 1, stosuje się również do wpłat kwot podatków pobranych przez płatników, jeżeli płatnicy spełniają warunki określone w § 1.
11 § 3. Przepisu § 1 nie stosuje się:1) do zapłaty podatków niezwiązanych z prowadzoną działalnością gospodarczą; 2) gdy zapłata podatku, zgodnie z przepisami prawa podatkowego, jest dokonywana papierami wartościowymi lub znakami akcyzy; 3) do pobierania podatków przez płatników lub inkasentów. § 4. Minister właściwy do spraw finansów publicznych może, w drodze rozporządzenia, dopuścić zapłatę niektórych podatków papierami wartościowymi, określając szczegółowe zasady stosowania tej formy zapłaty podatku, termin i sposób dokonania zapłaty, rodzaj papieru wartościowego oraz sposób obliczenia jego wartości dla potrzeb zapłaty podatku
12 Art. 47 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych4. Składki opłaca się na wskazane przez Zakład rachunki bankowe odrębnymi wpłatami, w podziale na: 1) ubezpieczenia społeczne; 2) ubezpieczenie zdrowotne; 3) Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych; 4) (uchylony); 5) Fundusz Emerytur Pomostowych. 4a. Składki, o których mowa w ust. 4, płatnik składek opłaca przy użyciu: 1) bankowych dokumentów płatniczych składanych za pośrednictwem banku według wzorów, o których mowa w art. 49 ust. 3, 2) dokumentu elektronicznego z oprogramowania, o którym mowa w art. 47a ust. 1, lub wydruku z tego oprogramowania, 3) dokumentu elektronicznego z programu informatycznego udostępnianego płatnikom składek przez bank, 4) dokumentu w postaci uzgodnionej z instytucją obsługującą wpłaty składek na ubezpieczenia społeczne - zwanych dalej "dokumentami płatniczymi".
13 4b. Płatnik składek jest obowiązany opłacać należności z tytułu składek, o których mowa w ust. 4, w formie bezgotówkowej w drodze obciążenia rachunku bankowego płatnika składek lub obciążenia rachunku płatniczego płatnika w instytucji płatniczej w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych (Dz. U. z 2014 r. poz. 873 i 1916). 4c. Przepisu ust. 4b nie stosuje się do płatników składek będących osobami fizycznymi, jeżeli nie prowadzą pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych. 4d. W przypadku stwierdzenia niezgodności danych identyfikacyjnych płatnika składek, o którym mowa w ust. 4b, podanych w zleceniu płatniczym z danymi z Centralnego Rejestru Płatników Składek, Zakład informuje instytucję prowadzącą rachunek bankowy płatnika składek o obowiązku przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego w celu wyeliminowania tych niezgodności. 4e. Płatnik składek będący mikroprzedsiębiorcą w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej może opłacać należności z tytułu składek również w formie przekazu pocztowego lub w formie przekazu pieniężnego za pośrednictwem instytucji płatniczej lub biura usług płatniczych w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych.
14 Art. 58 ustawy – Prawo celneMinister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, wyrażoną w euro równowartość kwoty, powyżej której należności uiszcza się w formie bezgotówkowej. Rozporządzenie powinno uwzględniać zachowanie bezpieczeństwa w obrocie pieniężnym.
15 Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 21 kwietnia 2004 rRozporządzenie Ministra Finansów z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie kwoty, powyżej której należności uiszcza się w formie bezgotówkowej (Dz. U. z dnia 28 kwietnia 2004 r.) Na podstawie art. 58 ustawy z dnia 19 marca 2004 r. - Prawo celne (Dz. U. Nr 68, poz. 622) zarządza się, co następuje: § 1. Należności, których łączna kwota przekracza równowartość euro, uiszcza się w formie bezgotówkowej. § 2. W przypadku dokonywania wpłat za pośrednictwem banków, placówek pocztowych lub spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych przepisu § 1 nie stosuje się. § 3. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.2)
16 ROZLICZENIA BEZGOTÓWKOWEROZLICZENIA TYPU PRZELEWOWEGO, wszczynane z inicjatywy dłużnika. Dłużnik wydaje bankowi polecenie, żeby ten obciążył jego rachunek i uznał rachunek wierzyciela ROZLICZENIA TYPU INKASOWEGO, wszczynane z inicjatywy wierzyciela. Wierzyciel zwraca się do banku, żeby obciążył rachunek dłużnika, i uznał rachunek tego, kto wydaje bankowi polecenie SZCZEGÓLNE FORMY ROZLICZEŃ PIENIĘŻNYCH, akredytywy, karty płatnicze, potrącenia
17 ROZLICZENIA TYPU PRZELEWOWEGOPOLECENIE PRZELEWU – art. 63c pr. bank. CZEK ROZRACHUNKOWY – art. 63e pr. bank.
18 ROZLICZENIA TYPU INKASOWEGOPOLECENIE ZAPŁATY – art. 63d pr. bank. INKASO BEZPOŚREDNIE I POŚREDNIE
19 ROZLICZENIA GOTÓWKOWECZEK GOTÓWKOWY („czek zwykły”) – art. 63b pr. bank. WPŁATA GOTÓWKI NA RACHUNEK WIERZYCIELA, umowa rachunku bankowego