1 Ochrona i kształtowanie Środowiska przyrodniczego semestr IIIOgrody renesansowe Włochy

2 Wczesnorenesansowy ogród miał się stać, zgodnie z przekazami autorów starożytnych tekstów (Owidiusz, Pliniusz Młodszy, Marek Terencjusz Warron) miejscem, w którym życie nabiera szczególnego uroku. Miał tworzyć oprawę dla spokojnego wypoczynku, kontemplacji, umiarkowanych gier i zabaw, rozmów i spotkań w kameralnych "giardino segreto". Jednak formę włoskiego ogrodu wczesnorenesansowego określiły przede wszystkim trzy czynniki: - wszechobecność tradycji antyku, w którym nawet wielkie budowle cesarskiego Rzymu miały charakter zamknięty i "dośrodkowy", - pofałdowany włoski pejzaż, w którym nie ma północnoeuropejskich rozległych, płaskich terenów, - struktura władzy - Włosi niemal do XX wieku nie mieli własnego państwa, a rywalizacja miast-państw wykluczała myśl o absolutyzmie.

3 W końcu XV w. przy willach położonych wokół Rzymu i Florencji powstały pierwsze włoskie ogrody renesansowe VILLA MEDICI, FIESOLE, 1455

4

5

6 PALAZZO PICOLOMINI, PIENZA, 1460

7 Widok z niewielkiego tarasu Palazzo Picolomini na dolinę d'Orcia.

8 W pierwszej połowie XVI wW pierwszej połowie XVI w., szczególnie pod wpływem florenckich Medyceuszy, ogród stawał się stopniowo wyrazem potęgi i prestiżu, miał olśniewać zaproszonych gości i zaspokajać ambicje patrycjuszowskiego ego. Architekci i ogrodnicy koncentrowali się coraz bardziej na tworzeniu image właściciela niż na projektowaniu samego ogrodu. W połowie wieku ogrody stały się już dużymi założeniami lokalizowanymi na szycie lub stoku wzgórza, na którym stała willa, poniżej której znajdowało się kilka symetrycznych tarasów, ułożonych wzdłuż centralnej osi. Pałac dominował nad okolicą a z tarasu rozpościerał się widok na odległy krajobraz. Postęp techniki umożliwił wyposażanie ogrodów w systemy fontann, kaskad i wodospadów podkreślających malowniczość założenia. Jednym z najsłynniejszych ogrodów tego okresu są ogrody Boboli na tyłach Palazzo Pittii we Florencji.

9 Ogród tarasowy przy Villa Ruspoli

10 Giardino segreto przy Villa Ruspoli

11 VILLA MADAMA, RZYM, 1520

12

13 Widok z pałacu na eksedrę

14 PALAZZO TE, MANTUA, 1525/1534

15 Na pierwszym planie eksedra,w głębi giardino segreto.

16 Giardino segreto

17 Eksedra

18 VILLA MEDICI - POGGIO A CAJAVILNO

19 JARDINES DE LAS REALES ALCAZARES, SEVILLA, 1543

20

21

22

23

24

25 GIARDINO BUONACCORSI, POTENZA PICENA

26

27

28

29

30 VILLA MEDICI DI CAREGGI, 1615

31

32   VILLA PAPA GIULIO

33 Villa Papa Giulio - fasada

34 Villa Papa Giulio - dziedziniec

35 Villa Papa Giulio - Nymphaeum

36 VILLA MANDRAGORE

37

38

39

40 VILLA CASTELLO, TOSKANIA, 1538

41

42 OGRODY BOBOLI - FLORENCJA - 1550

43 Przykładem wspaniałego ogrodu późnorenesansowego jest ogród przy Villa d'Este w Tivoli realizowany w latach

44

45

46

47

48

49 Villa Lante w Bagnaia k/Vitebro, Lacjum, jest połączeniem formalnego ogrodu włoskiego (ze zgeometryzowanymi parterami i reprezentacyjną fontanną w centrum) i wspinającego się na zbocze - za pałacami - ogrodu swobodniej zaprojektowanego wokół osiowego ciągu fontann i wodospadów.

50 Formalny ogród renesansowy poprzedzający dwa symetryczne pałace i osiowy system schodzących ze zbocza wzgórza fontann i iwodospadów Urządzenia wodne ogrodu Villa Lante 

51 GIARDINI DI GIUSTI, VERONA, 1580

52

53 GIARDINO BARDINI, FLORENCJA

54

55

56

57 ISOLA BELLA, LAGO MAGGIORE, 1650/1670 

58

59

60

61 VILLA CAPRAROLA, VITERBO, 1560/1570

62

63

64 LEVENS HALL, 1690 Projekt: Guillaume Beaumont

65 Topiary w Levens Hall pochodzą z 1815r

66 A tak na marginesie – czym byłby renesans bez …

67 bez Sandro Botticelli …

68

69 …bez madonn Rafaela Santii

70

71

72 …bez Leonarda da Vincii

73 Rysunek stanowi ilustrację Leonarda do fragmentu traktatu ,,O architekturze ksiąg dziesięcioro” Witruwiusza, poświęconego proporcjom ludzkiego ciała. Według Witruwiusza wysokość człowieka to 10 modułów, gdzie moduł to wysokość głowy mierzona od brody do nasady włosów. Otwarta dłoń również ma długość jednego modułu. Głowa człowieka ma wielkość 1/8-1/6 od wysokości piersi do góry, do miejsca, w którym zaczynają się włosy. Od włosów do podbródka dzieli się na trzy części: w górnej czoło, w drugiej nos, w trzeciej usta z podbródkiem. Długość mierzona od nadgarstka do łokcia jest długością stopy człowieka. Stopa to 1/6 człowieka, łokieć – 1/4, pierś – 1/4, szerokość rozstawionych ramion równa wzrostowi człowieka.

74 Studium perspektywiczne do Pokłonu Trzech Króli

75 Opracowanie: mgr inż. Elżbieta Jakubowska Bibliografia: - ,,Historia ogrodów” L. Majdecki - ,,1001 ogrodów, które warto w życiu zobaczyć” Spenser-Jones - - Wikipedia