1 Ochrona konsumenta przez informację

2 Przyczyny ochrony konsumenta przez informacjęrosnąca masowość obrotu, stosowaniem nowych technik marketingowych wywierających wpływ na decyzje konsumentów i utrudniających im rzetelną ocenę coraz większej ilości ofert na rynku nasilenie się zjawisk nieuczciwej, wprowadzającej w błąd reklamy, niejasne formułowanie ofert, kamuflowania niekorzystnych dla konsumentów postanowień wzorców umownych intensywny rozwój rynku usług finansowych i większe zróżnicowanie tych usług, większa złożoność umów zawieranych z konsumentami „Techniki okłamywania rozwijają się szybciej, niż techniki weryfikacji kłamstw…” E. Łętowska, Prawo Umów Konsumenckich

3 Prawo konsumenta do informacji jako gwarant korzystania z autonomii wolizasada autonomii woli jest uznawana za podstawową zasadę dyrektywalną prawa prywatnego, źródłem słabości konsumentów jest ich niewiedza, nieznajomość przepisów prawa, nieumiejętność oceny praw i obowiązków wynikających z umowy, niezrozumienie postanowień oferty i brak wiedzy o innych ofertach dostępnych na rynku, najbardziej odpowiednim środkiem przywrócenia możliwości rzeczywistego samostanowienia jest ochrona przez informację, zastosowanie prawnych instrumentów ochrony przez informację nie zastępuje wyborów dokonywanych przez same strony, nie kształtuje władczo treści praw i obowiązków ustalanych przez oświadczenie woli podmiotów danego stosunku prawnego kompensacja upośledzenia informacyjnego konsumentów następuje przy poszanowaniu fundamentalnej w prawie umów zasady autonomii stron w zakresie kształtowania wzajemnych relacji prawnych

4 Polityka ochrony konsumenta w UEWspólnotowa polityka konsumencka i podejmowane w jej ramach działania legislacyjne oparte są na paradygmacie ochrony konsumenta przez informację . Działanie tego paradygmatu rozciąga się zarówno na tworzenie prawa wspólnotowego, jak i na ocenę dopuszczalności ograniczeń podstawowych swobód traktatowych przez państwa członkowskie. Wiele dyrektyw konsumenckich harmonizujących krajowe regulacje z zakresu prawa kontraktowego zawiera instrumenty informacyjne. Niejednokrotnie przybierają one formę szczegółowych katalogów informacji, które powinny być przekazane konsumentowi na poszczególnych etapach kontraktowania – ma to miejsce w przypadku stwierdzenia deficytu informacji po stronie konsumenta na poszczególnych obszarach rynku.

5 Źródła Najważniejszym aktem prawnym Unii z punktu widzenia interesów konsumentów jest Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz.Urz. UE C 83 z 2010 r., s. 47), który w art. 169 ust. 1 stanowi: Unia przyczynia się do ochrony zdrowia, bezpieczeństwa i interesów gospodarczych konsumentów, jak również wspierania ich prawa do informacji, edukacji i organizowania się w celu zachowania ich interesów. Przepis ten dał traktatową podstawę do realizowania unijnej polityki ochrony konsumentów Wykonywanie unijnej polityki w tym obszarze przejawia się przede wszystkim w działaniach legislacyjnych, wśród których na wymienienie zasługuje wydana ostatnio dyrektywa 2011/83/UE. Zgodnie z art. 4 dyrektywy 2011/83/UE o prawach konsumentów, przyjmuje ona harmonizację zupełną, co zakazuje wprowadzania do prawa krajowego państw członkowskich przepisów odbiegających od tych, które zostały przyjęte w dyrektywie, z wyjątkiem tych obszarów, co do których wprowadzono opcje regulacyjne.

6 Źródła W krajowym porządku prawnym regulacją o podstawowym znaczeniu jest art. 76 Konstytucji RP. Zgodnie z nim, obowiązkiem władz publicznych jest ochrona konsumentów przed działaniami zagrażającymi ich zdrowiu, prywatności i bezpieczeństwu oraz przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi, przy czym zakres ochrony powinna określać ustawa. Wskazany przepis ma znaczenie dla tworzenia zasad polityki państwa, w związku z czym nie daje on konsumentom bezpośrednich konstytucyjnych praw podmiotowych. Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich, zagadnienie to należy rozpatrywać także w aspekcie art. 54 ust. 1 Konstytucji RP, gwarantującego każdemu wolność pozyskiwania i rozpowszechniania informacji. Uzupełnieniem regulacji konstytucyjnej są odesłania zawarte w art. 76 ustawy zasadniczej dotyczące zakresu ochrony konsumentów, w związku z tym należy mieć na uwadze konstytucyjną wolność pozyskiwania informacji, w tym w szczególności konsumenckie prawo do uzyskania informacji o przedmiocie i warunkach transakcji. Prawo do informacji kontrahenta-konsumenta wynika także z prawa umów i z szerszego obowiązku do informowania i „lojalnego” traktowania kontrahenta, które może zostać wywiedzione z art. 354 k.c.

7 Cechy obowiązków informacyjnych1) Dyrektywa 2011/83/UE, a w ślad za nią polska ustawa o prawach konsumentów, nakładają rozbudowane obowiązki informacyjne na przedsiębiorców. 2) Obowiązki te stanowią część rozbudowanej regulacji tzw. etapu przedkontraktowego, charakterystycznej dla unijnego prawa konsumenckiego. 3) Usystematyzowanie obowiązków informacyjnych stało się niezbędne ze względu na rozbudowanie i rozdrobnienie regulacji etapów przedkontraktowych, w szczególności rozbieżne ujmowanie obowiązków informacyjnych. 4) Wprowadzono odrębne katalogi obowiązków informacyjnych, zależnie od tego, czy chodzi o: a) umowy zawierane na odległość i umowy zawierane poza lokalem przedsiębiorstwa, czyli w tzw. okolicznościach nietypowych oraz b) inne kategorie umów, tj. zawierane w okolicznościach typowych. 5) W świetle nowych przepisów podkreślić należy zwiększone znaczenie obowiązku przekazania konsumentowi określonych informacji w sposób transparentny, czyli jasny i zrozumiały. Istotna jest nie tylko formalna zgodność z przepisami, ale wymóg syntetycznego ujmowania informacji, tak aby zachęcać konsumentów do zapoznania się z nimi. 6) Cechą szczególną nowych przepisów jest rozbudowanie regulacji dotyczącej zawierania umów konsumenckich przez Internet.

8 Sposób przedstawienia informacjiInformacje dostarczane konsumentowi przez przedsiębiorcę muszą być dla niego jasne i zrozumiałe, tzn. przedstawione w przystępny sposób (np. odpowiednią czcionką, z pogrubieniem najważniejszych rzeczy), unikać należy zwrotów nieprecyzyjnych, które konsument może interpretować na kilka sposobów, niedopuszczalne jest też udostępnianie informacji wprowadzających w błąd. Konsument powinien otrzymać od przedsiębiorcy stosowne informacje najpóźniej w chwili wyrażenia przez niego woli związania się umową. Powinno to zatem nastąpić, gdy klient w sklepie internetowym po wybraniu określonego towaru naciśnie przycisk składam zamówienie lub inny równoznaczny.

9 O czym musi poinformować przedsiębiorca?główne cechy świadczenia z uwzględnieniem przedmiotu świadczenia oraz sposobu porozumiewania się z konsumentem; dane identyfikacyjne, w szczególności firma (najczęściej imię i nazwisko osoby fizycznej, nazwa osoby prawnej), organ który zarejestrował działalność gospodarczą, a także numer, pod którym został zarejestrowany (NIP, KRS); adres przedsiębiorstwa (adres rzeczywiście prowadzonej działalności gospodarczej, może być inny niż adres samego przedsiębiorcy, np. adres siedziby spółki jest inny niż lokal, w którym dokonywane są transakcje przez Internet), adres poczty elektronicznej oraz numery telefonu lub faksu jeżeli są dostępne, pod którymi konsument może szybko i efektywnie kontaktować się z przedsiębiorcą; adres, pod którym konsument może składać reklamacje, jeżeli jest inny niż adres wskazany powyżej;

10 O czym musi poinformować przedsiębiorca?łączna cena lub wynagrodzenie za świadczenie wraz z podatkami, a także opłaty za transport, dostarczenie, usługi pocztowe oraz inne koszty, a gdy nie można ustalić wysokości tych opłat - o obowiązku ich uiszczenia; w razie zawarcia umowy na czas nieoznaczony lub umowy obejmującej prenumeratę przedsiębiorca ma obowiązek podania łącznej ceny lub wynagrodzenia obejmującego wszystkie płatności za okres rozliczeniowy, a gdy umowa przewiduje stałą stawkę - także łącznych miesięcznych płatności; koszty korzystania ze środka porozumiewania się na odległość w celu zawarcia umowy, w przypadku gdy są wyższe niż stosowane zwykle za korzystanie z tego środka porozumiewania się; sposób i termin zapłaty; sposób i termin spełnienia świadczenia przez przedsiębiorcę oraz stosowana przez niego procedura reklamacyjna; sposób i termin wykonania prawa odstąpienia od umowy, a także wzór formularza odstąpienia od umowy, zawartym w załączniku do ustawy o prawach konsumenta; koszty zwrotu rzeczy w przypadku odstąpienia od umowy, które ponosi konsument; w odniesieniu do umów zawieranych na odległość - koszty zwrotu rzeczy, jeżeli ze względu na swój charakter rzeczy te nie mogą zostać w zwykłym trybie odesłane pocztą;

11 O czym musi poinformować przedsiębiorca?obowiązek zwrotu uzasadnionych kosztów związanych z odstąpienie od umowy przy rozpoczęciu świadczenia usługi; przypadki, w których konsument jest pozbawiony prawa odstąpienia od umowy; obowiązek dostarczenia przez przedsiębiorcę rzeczy bez wad; istnieniu i treści gwarancji (dobrowolne oświadczenie przedsiębiorcy) i usług posprzedażnych oraz sposobie ich realizacji; kodeks dobrych praktyki i sposób zapoznania się z nim; czas trwania umowy lub sposób i przesłanki wypowiedzenia umowy - jeżeli umowa jest zawarta na czas nieoznaczony lub jeżeli ma ulegać automatycznemu przedłużeniu; minimalnym czasie trwania zobowiązań konsumenta wynikających z umowy;

12 O czym musi poinformować przedsiębiorca?wysokość i sposób złożenia kaucji lub udzielenia innych gwarancji finansowych, które konsument jest zobowiązany spełnić na żądanie przedsiębiorcy; funkcjonalność treści cyfrowych oraz techniczne środki ich ochrony; mających znaczenie interoperacyjnościach treści cyfrowych ze sprzętem komputerowym i oprogramowaniem, o których przedsiębiorca wie lub powinien wiedzieć; możliwość skorzystania z pozasądowych sposobów rozpatrywania reklamacji i dochodzenia roszczeń oraz zasadach dostępu do tych procedur.

13 Obowiązki przedsiębiorcyZakres tych informacji ma charakter minimalny i przedsiębiorca może poszerzać ilość danych przekazywanych konsumentowi. Informacje te stanowią integralną część umowy zawieranej na odległość i mogą być zmieniane tylko za wyraźnym porozumieniem stron, oznacza to, że przedsiębiorca będzie musiał uzyskać zgodę konsumenta na zmianę każdej przedstawionej wyżej informacji. Przedsiębiorca zobowiązany jest utrwalić te informację i przekazać je konsumentowi na papierze lub, jeżeli konsument wyrazi na to zgodę, na innym trwałym nośniku

14 Ograniczenie katalogu informacjiUstawodawca przewidział możliwość ograniczenia katalogu obowiązków informacyjnych jakie przedsiębiorca musi przekazać konsumentowi, w przypadku istotnych ograniczeń technicznych, związanych z rodzajem użytego do porozumiewania się na odległość sprzętu, np. smartfon, tablet, itp. Przedsiębiorca musi poinformować wówczas o: głównych cech świadczenia przedsiębiorcy, oznaczeniu przedsiębiorcy, łącznej cenie lub wynagrodzeniu, prawie odstąpienia od umowy, czasie trwania umowy, a jeżeli umowa została zawarta na czas nieoznaczony – sposobie i przesłankach jej wypowiedzenia. Ograniczenia te nie zwalniają profesjonalisty z konieczności udostepnienia konsumentowi pozostałychinformacji, które muszą zostać przekazane w sposób odpowiadający rodzajowi użytego środka porozumiewania się na odległość, np. poprzez odesłanie do strony internetowej.

15 Co oznacza nieprawidłowe wypełnienie obowiązków informacyjnych?Przez nieprawidłowe wypełnienie obowiązków informacyjnych rozumie się zarówno podanie konsumentowi informacji fałszywych jak i zaniechanie przez przedsiębiorcę podania kontrahentowi informacji wymaganych przez ustawę o prawach konsumenta (katalog obowiązków określony w art. 8, 12 i 39).

16 SANKCJE ZA NARUSZENIE OBOWIĄZKÓW INFORORMACYJNYCHRodzaje sankcji o charakterze cywilnoprawnym, wynikające: z ustawy o prawach konsumenta z kodeksu cywilnego ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym; sankcje administracyjnoprawne określone w ustawie o ochronie konkurencji i konsumentów; sankcje z ustawy kodeks wykroczeń

17 Sankcje z ustawy o prawach konsumentasankcją darmowego świadczenia - art. 23 ustawy stanowi, że konsument nie ponosi opłat dodatkowych i innych kosztów, albo kosztów zwrotu rzeczy jeżeli przedsiębiorca go o nich nie poinformuje; nieważnością poszczególnych postanowień umowy – zgodnie z art. 7 ustawy: postanowienia umów mniej korzystne dla konsumenta niż postanowienia ustawy są nieważne, a w ich miejsce stosuje się przepisy ustawy informacje, o których mowa w art. 12 ust. 1, stanowią integralną część umowy zawieranej na odległość albo poza lokalem przedsiębiorstwa i mogą być zmienione jedynie za wyraźnym porozumieniem stron, brak stosownych danych będzie sprawiał, że nie będą one stanowiły składnika umowy i nie będą one wiązać konsumenta;

18 Sankcje z ustawy o prawach konsumentawydłużeniem prawa odstąpienia od umowy – w przypadku braku informacji o prawie odstąpienia, ulega ono wydłużeniu do 12 miesięcy, od upływu terminu bazowego (14 dni); brak informacji o prawie odstąpienia będzie także skutkował tym, że to przedsiębiorca będzie ponosił koszty zmniejszenie wartości rzeczy związane z korzystaniem z niej przez konsumenta, mimo że reguł ogólna nakazuje kontrahentowi przedsiębiorcy ponosić te koszty; art. 36 stanowi, że konsument nie ponosi kosztów świadczenia usług, dostarczania wody, gazu lub energii elektrycznej w przypadku, gdy nie są one oferowane w ograniczonej objętości lub w ustalonej ilości, lub energii cieplnej, za czas do odstąpienia od umowy, jeżeli przedsiębiorca nie poinformował konsumenta o prawie odstąpienia od umowy i skutkach jego wykonania; naruszenie obowiązków informacyjnych wiąże się też z bezterminowym prawem odstąpienia w przypadku niedopełnienia obowiązków informacyjnych przy umowach o usługi finansowe świadczone na odległość (art. 41)

19 Sankcje wynikające z k.c.Na gruncie kodeksu cywilnego będzie możliwe także dochodzenie przez konsumenta odszkodowania na zasadach ogólnych. Będzie to możliwe tylko w przypadku gdy nastąpił jakiś uszczerbek w majątku konsumenta, w wyniku zaniechania podania określonych informacji bądź podania informacji błędnej. Ponadto konsument będzie mógł także wzruszyć umowę powołując się na tzw. wady oświadczenia woli w postaci błędu lub podstępu. Błąd w tym przypadku będzie polegał na wywołaniu przez podmiot profesjonalny u konsumenta mylnego wyobrażenia, np. co do istotnych cech świadczenia. W razie zaistnienie błędu lub podstępu można stwierdzić nieważność umowy.

20 Sankcje z ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowymNa podstawie ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym niewłaściwe wykonanie obowiązków informacyjnych przez przedsiębiorcę może być potraktowane jako praktyka wprowadzająca w błąd. Art. 12 tej ustawy zawiera katalog żądań cywilnoprawnych z jakimi może wystąpić konsument w przypadku naruszenia jego prawa do informacji, są to żądanie o: zaniechanie stosowania praktyki wprowadzającej w błąd, usunięcia jej skutków, złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie, naprawienie wyrządzonej szkody na zasadach ogólnych, w szczególności żądanie unieważnienia umowy z obowiązkiem wzajemnego zwrotu świadczeń oraz zwrotu przez przedsiębiorcę kosztów związanych z nabyciem produktu, zasądzenie odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny związany ze wspieraniem kultury polskiej, ochroną dziedzictwa narodowego lub ochroną konsumentów.

21 Sankcja o charakterze administracyjnymNaruszanie obowiązku udzielania konsumentom wymaganych prawem informacji na gruncie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów może być potraktowane jako praktyka naruszająca zbiorowe interesy konsumentów. W sytuacji gdy przedsiębiorca np. nie podaje na stronie internetowej wymaganych informacji o produkcie Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów może wydać odpowiednią decyzję administracyjną  o uznaniu praktyki za naruszającą zbiorowe interesy konsumentów i nakazać jej zaniechania. W decyzji Prezes Urzędu może określić środki usunięcia trwających skutków naruszenia zbiorowych interesów konsumentów. Jeżeli przedsiębiorca nie zastosuje się do nakazów, Prezesa UOKiK może nałożyć na niego karę pieniężną w wysokości do 10 % przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary.

22 Sankcja prawnokarna W myśl art. 139b ustawy kodeks wykroczeń: przedsiębiorca, który przy zawieraniu umowy z konsumentem nie spełnia wymagań dotyczących udzielenia informacji lub wydania dokumentu przewidzianych ustawą o prawach konsumenta podlega karze grzywny. Zgodnie z przepisami ogólnymi kodeksu wykroczeń grzywna może być wymierzona w zakresie od 20 do zł. Znamiona tego wykroczenia zostaną spełnione jeżeli przedsiębiorca w ogóle nie wypełnia obowiązków informacyjnych, bądź udzielone informacje są niepełne lub niezgodne z prawdą, bądź w sytuacji gdy nie wydaje on konsumentowi dokumentu przewidzianego przez u.p.k. (np. dokument potwierdzający zawarcie umowy). Wymiar grzywny będzie ustalał sąd. Aby do postępowania sądowego doszło odpowiedni podmiot musi wystąpić z wnioskiem o ukaranie. Oskarżycielem publicznym w sprawach o wykroczenia co do zasady jest Policja, pokrzywdzony konsument może działać jako strona w charakterze oskarżyciela posiłkowego.

23 Zapewnienia podawane w reklamachArt § 2 rozszerza odpowiedzialność sprzedawcy za zapewnienia o właściwościach rzeczy udzielone kupującemu. Jeśli stroną umowy jest konsument, sprzedawca ponosi odpowiedzialność za brak właściwości rzeczy, o których istnieniu konsument dowiedział się z zapewnienia złożonego publicznie przez producenta i osoby traktowanej jak producent (producent i jego przedstawiciel, osoba wprowadzająca rzecz do obrotu w zakresie swojej działalności gospodarczej, oraz osoba, która podaje się za producenta przez umieszczenie swojej nazwy, znaku towarowego lub innego oznaczenia odróżniającego). Przy ocenie zgodności towaru konsumpcyjnego z umową uwzględniać również należy wszelkie oświadczenia publiczne na temat ich szczególnych właściwości wygłoszone przez sprzedawcę, producenta i ich przedstawicieli, w tym w reklamie lub na etykiecie.

24 Zapewnienia podawane w reklamieUstawodawca nakazuje, aby zapewnienia publiczne producenta i osób z nim zrównanych były równoznaczne z zapewnieniami sprzedawcy, który zawarł umowę z konsumentem: „Jeżeli kupującym jest konsument, na równi z zapewnieniami sprzedawcy traktuje się publiczne zapewnienia”. Konsument, który kierując się tymi zapewnieniami i informacjami dostępnymi publicznie, podejmie decyzję o wyborze określonego towaru, nie powinien znaleźć się w sytuacji, w której sprzedawca zbyt łatwo unika odpowiedzialności za jakość rzeczy przez wykazanie, że informacja nie pochodzi od niego

25 Zapewnienia podawane w reklamachZapewnienie o właściwościach rzeczy niezależnie od sposobu ich złożenia, jeśli dokonuje go sprzedawca należy traktować, jako oświadczenie woli, które tworzy treść umowy zawartej z konsumentem. Przed zawarciem umowy będzie ono stanowiło albo element oferty, albo propozycji zawarcia umowy na wskazanych warunkach. Jeśli więc producent lub inna osoba wymieniona w przepisie złoży publiczne zapewnienie, że rzecz ma określone właściwości, sprzedawca poniesie konsekwencje w postaci możliwości skorzystania przez konsumenta z uprawnień wynikających z rękojmi, gdyż taka rzecz nie będzie zgodna z umową.

26 Zapewnienia podawane w reklamachZapewnienia powinny dotyczyć właściwości, których posiadanie przez rzecz daje się zweryfikować, nawet jeśli w praktyce będzie to trudne. Właściwości, będące przedmiotem zapewnień powinny być konkretne np. związane z trwałością, użytecznością, składem, sposobem wytworzenia, energochłonnością, zastosowaniami i wyróżniać dany produkt na tle innych alternatywnych wyrobów i towarów (np. żarówka o większej liczbie godzin świecenia, mniejszym poborze prądu przy danej jasności ). Reklama może wprowadzać konsumenta w błąd przez pominięcie pewnych istotnych informacji o rzeczy (tzw. reklama niepełna). Do zapewnień o właściwościach rzeczy należy również zaliczyć cele, do jakich rzecz może być użyta. W doktrynie podkreśla się, że treść publicznych zapewnień powinna wskazywać właściwości rzeczy, które będą odbiegać na korzyść od właściwości typowych (standardowych) wyrobów danego rodzaj, w tym także nadawać się do większej liczby lub celów nietypowych w stosunku do przeciętnego towaru danego rodzaju. Zważywszy na charakter przekazu reklamowego, w którym zwykle w odniesieniu do towaru pojawia się przesada, sugestie nierealistyczne, sprzeczne z porządkiem natury związki przyczynowe, należy z zakresu odpowiedzialności sprzedawcy wyłączyć te elementy, które wzbudzają oczekiwania sprzeczne z potoczną wiedzą i doświadczeniem, np. panie lewitujące nad kanapą po wypiciu kawy marki x.

27 Zapewnienia podawane w reklamachSprzedawca nie będzie mógł się uchylić od odpowiedzialności, powołując się na okoliczności wymienione w art. 557 § 3 KC. Będzie natomiast mógł, na podstawie art KC, dochodzić zwrotu kosztów, jakie poniósł w związku z wykonywaniem przez konsumenta uprawnień przysługujących mu z tytułu rękojmi. Sprzedawca może uchylić się od odpowiedzialności za publiczne zapewnienia producenta, gdy zachodzą okoliczności wymienione w przepisie art. 557 § 3 KC47 : nie znał zapewnień publicznych złożonych przez producenta i oceniając rzecz rozsądnie, nie mógł ich znać; zapewnienia te nie miały wpływu na decyzję kupującego o zawarciu umowy sprzedaży; treść zapewnień została sprostowana przed zawarciem umowy sprzedaży.

28 Regulamin e-sklepu Zgodnie z art. 8 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną, sklep internetowy powinien stosować regulamin świadczenia usług drogą elektroniczną i określić w nim w szczególności: 1) rodzaje i zakres usług świadczonych drogą elektroniczną; 2) warunki świadczenia usług drogą elektroniczną, w tym: a)wymagania techniczne niezbędne do współpracy z systemem teleinformatycznym, którym posługuje się usługodawca; b) zakaz dostarczania przez usługobiorcę treści o charakterze bezprawnym; 3) warunki zawierania i rozwiązywania umów o świadczenie usług drogą elektroniczną; 4) tryb postępowania reklamacyjnego. Niewywiązanie się z tego obowiązku jest w świetle prawa praktyką naruszającą zbiorowe interesy konsumentów w rozumieniu art. 24 ust. 2 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji konsumentów.

29 Regulamin świadczenia usług drogą elektronicznąUsługodawca ma obowiązek nieodpłatnie udostępnia usługobiorcy regulaminu przed zawarciem umowy o świadczenie takich usług, a także - na jego żądanie - w taki sposób, który umożliwia pozyskanie, odtwarzanie i utrwalanie treści regulaminu za pomocą systemu teleinformatycznego, którym posługuje się usługobiorca (art. 8 ust. 1 pkt 2 u.ś.u.d.e). Art. 384 § 4 k.c. : jeżeli jedna ze stron posługuje się wzorcem umowy w postaci elektronicznej, powinna udostępnić go drugiej stronie przed zawarciem umowy w taki sposób, aby mogła ona wzorzec ten przechowywać i odtwarzać w zwykłym toku czynności. Reguła kolizyjna - Lex posterior generali non derogat legi priori speciali (ustawa ogólna późniejsza nie uchyla ustawy szczególnej wcześniejszej). Czy udostępnienie wzorca umownego jest równoznaczne z jego doręczeniem?

30 Klauzule abuzywne w regulaminachDo najczęściej stosowanych przez sklepy internetowe klauzul abuzywnych zalicza się: ograniczanie odpowiedzialności za prawidłowość informacji o produktach, które są prezentowane na stronach internetowych sklepów; ograniczanie lub wyłączanie odpowiedzialności za działania podmiotów dostarczających zakupiony produkt konsumentom (operatorów pocztowych, firmy kurierskie); ograniczanie uprawnienia konsumenta do odstąpienia od umowy zawartej na odległość; ograniczanie odpowiedzialności z tytułu wadliwości rzeczy sprzedanej

31 Regulamin sklepu internetowegoDefiniowanie użytych w regulaminie zwrotów, np. klient – osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której przepisy szczególne przyznają zdolność prawną, która dokonuje zamówienia w ramach Sklepu Postanowienia ogólne – niniejszy regulamin określa…, adres sklepu, kto sklep prowadzi (oznaczenie nazwy/firmy, siedziby, nr KRS, itp.), wymagania techniczne korzystania z danego sklepu internetowego, dostęp do regulaminu Zasady korzystania ze sklepu – procedura rejestracyjna, zakres wymaganych danych, obowiązki korzystającego

32 Regulamin sklepu internetowegoIV. Procedura zawarcia umowy sprzedaży – składanie zamówienia, podsumowanie zamówienia, konieczność akceptacji regulaminu, potwierdzenie zamówienia V. Dostawa – sposoby dostawy i ich koszt, termin realizacji zamówienia, obszar dostawy, wymiana towaru VI. Cena i metody płatności – co składa się na cenę, możliwe formy płatności VII. Prawo odstąpienia od umowy – informacja, że takie prawo w ogóle przysługuje, termin na odstąpienie, możliwość skorzystania z gotowego formularza, skutki odstąpienia VIII. Reklamacja towarów – informacja o uprawnieniach wynikających z k.c. odnośnie rękojmi, adres pod którym można dany towar reklamować IX. Postanowienie końcowe – rozwiązywanie umów terminowych, zmiana umowy, rozstrzyganie sporów