1

2 Oczekiwane mechanizmy wspierania kogeneracji w przedsiębiorstwach ciepłowniczych Bogusław Regulski Izba Gospodarcza CIEPŁOWNICTWO POLSKIE

3 Ciepło w miejskich systemach ciepłowniczych pochodzi z :

4 Moc cieplna możliwa do zadysponowania w miejskich systemach ciepłowniczych wynosi około 46 000 MW. Odbiorcy zamawiają około 38-40 tys. MW, co przekłada się na zużycie około 270-300 tys. TJ ciepła rocznie. Około 85 % ciepła zużywane jest na cele ogrzewania, Około 4 000 MW mocy cieplnej przeznaczone jest na przygotowanie ciepłej wody użytkowej, co przekłada się na zużycie około 30 000 TJ ciepła rocznie.

5 Ponad 66 % ilości ciepła w systemach ciepłowniczych pochodzi z istniejących źródeł kogeneracyjnych ( dotyczy to jedynie 20% miast) Pozostałe systemy ciepłownicze posiadają własne źródła ciepła osiągające około 14 500 MW mocy cieplnej.

6 Udział energii elektrycznej produkowanej w skojarzeniu w elektrowniach cieplnych zawodowych w całkowitej produkcji energii elektrycznej w Polsce

7 Struktura systemów ciepłowniczych produkujących ciepło we własnych źródłach

8 Pozytywne przesłanki dla rozwoju kogeneracji w komunalnych systemach ciepłowniczych: powszechne występowanie scentralizowanych systemów ciepłowniczych, istnienie w miarę stabilnych systemów odbioru ciepła ( np. ciepła woda ), umożliwiających osiągnięcie maksymalnej efektywności, możliwość utworzenia lokalnych rynków energii o różnej wielkości, konieczność poprawy efektów ekologicznych, istnienie rozwiązań prawnych promujących kogenerację.

9 Przesłanki efektywnej kogeneracji Pełny sukces skojarzonej produkcji energii elektrycznej i ciepła zależy od prawidłowej korelacji zapotrzebowania na moc cieplną i elektryczną. Sprzyja temu dostęp do nowoczesnych technologii, opartych na paliwach płynnych i gazowych, które umożliwiają tworzenie systemów dopasowanych do potrzeb lokalnych.

10 Systemy komunalne to 1200 – 1500 MWe (wg niektórych ekspertów nawet 3000 Mwe) Stałe roczne potrzeby cieplne pozwalają na zastosowanie źródeł o mocy cieplnej od 1 do 15 MW. Największa grupę tych urządzeń stanowić będą źródła o mocy od 2,5 do 5 MW.

11 Szacowany potencjał produkcji energii elektrycznej przy zastosowaniu kogeneracji w systemach ciepłowniczych

12 Ochrona środowiska to istotny bodziec do zwiększenia popularności kogeneracji i zmiany struktury zużycia paliw

13 Podstawowe warunki racjonalności zastosowania kogeneracji w systemach ciepłowniczych odpowiedni dobór wielkości urządzeń efektywne wykorzystanie energii elektrycznej na rynku lokalnym dostęp do nośników energii pierwotnej optymalna współpraca z innymi źródłami ciepła w systemie istotne obniżenie emisji gazów cieplarnianych bez szkody dla bilansu energetycznego

14 Zagrożenia rozwoju kogeneracji w systemach ciepłowniczych – jak przeciwdziałać? ograniczona dostępność do paliw gazowych - brak elastycznej polityki inwestycyjnej dostawców nośnika – konieczna zwiększona aktywność spółek gazowych w zakresie powiększania wolumenu sprzedaży w ciepłownictwie. koszt pozyskania paliwa – opłacalność inwestycji w kogenerację jest ogromnie wrażliwa na ceny paliw.Obecna polityka taryfowa dostawców gazu ziemnego skutecznie odstrasza potencjalnych inwestorów – stworzenie specjalnych taryf dla kogeneracji gazowej.

15 Zagrożenia rozwoju kogeneracji w systemach ciepłowniczych – jak przeciwdziałać? nieopłacalność sprzedaży energii elektrycznej poza rynki lokalne – pomimo przyjętych rozwiązań prawnych energia elektryczna z nowych źródeł przegrywa na rynku z energią ze źródeł konwencjonalnych – bilansowanie lokalne i odciążenie od systemu przesyłowego i jego obciążeń finansowych. polityka regulacyjna – brak możliwości generowania oczekiwanych zysków nie wpływa na rozwój inwestycji w kogenerację – zmiany w systemie taryfikowania w kierunku wzrostu rentowności.

16 Oczekiwania Uznanie kogeneracji rozproszonej jako podstawowego elementu bilansowania rynków lokalnych i wprowadzenie odpowiednich dla takiego usytuowania rozwiązań prawnych, np. odciążenie od części opłat systemowych, wprowadzenie mechanizmu wartościowania dla oceny konkurencyjności tak wygenerowanej energii. Uznanie znaczenia wysokosprawnej kogeneracji rozproszonej w redukcji zanieczyszczeń gazowych CO 2 i SO 2 poprzez odpowiednie mechanizmy handlu emisjami,

17 Oczekiwania Wzmocnienie roli planowania energetycznego w gminach i jego znaczenia dla rozwoju lokalnych rynków energii, nie tylko cieplnej ale i elektrycznej, które wpływają znacząco na jakość bezpieczeństwa energetycznego kraju w całości, Podniesienie roli inwestycji w kogenerację rozproszoną w programach horyzontalnych i sektorowych NPR i zwiększenie puli środków pomocowych nakierowanych na tego typu inicjatywy.

18 Jakość bezpieczeństwa energetycznego kraju zależy w dużej mierze od sukcesu kogeneracji w systemach ciepłowniczych. Warto o to zadbać !