1 OD POEZJI WIZUALNEJ DO HIPERTEKSTU LITERACKIEGOROLA SŁOWA I OBRAZU W SPOŁECZEŃSTWIE CYFROWYM

2 KIEDY TEKST LITERACKI STAJE SIĘ OBRAZEM?

3 STAROŻYTNOŚĆ: RAKI (VERSUS RETROGRADI), IMAGO POEM, AKROSTYCHY, LIPOGRAMY.

4 IMAGO POEM Hraban Maur wykorzystuje obrys prostokąta, w który wpisuje główny tekst. W jego obrębie pojawiają się inteksty już nie w formie akro- czy telestychów, ale są to pełne figury, jak np. głowa cesarza. Nowatorska forma łączy przy tym utwór słowny z miniaturami malarskimi.

5 To kolejny Element Komunikowania Sensu Tekstu PRZYKŁADY: AKROSTYCH TAUTOGRAM To kolejny Element Komunikowania Sensu Tekstu KRÓL KAROL KUPIŁ KRÓLOWEJ KAROLINIE KORALE KOLORU KORALOWEGO.

6 PRZYKŁADY: Wiersz w kształcie pasterskiej fletni (siringi) Teokryta z Syrakuz (300 p.n.e). Ma on 20 coraz krótszych wersów, rozpoczynających się w kilku przypadkach od litery o (omega), co symbolizować miało otwór lub zakończenie piszczałki. Drugim z poetów prezentowanych przez Malagera w Antologii greckiej był Dosiadas z Krety (ok.100 p.n.e). Jego wiersz przyjął formę ołtarza z wpisanym weń akrostychem.

7 KWADRAT MAGICZNY Najbardziej znanym przykładem kwadratu magicznego jest kwadrat sator, który wspominany był już przez Pliniusza Starszego. Zawiera wpisane słowa: Sator arepo tenet opera rotas.

8 WIERSZ PRZESTRZENNY:

9 WIERSZ LABIRYNTOWY:

10 WIERSZ SERPENTYNOWY (XVII W.)

11 WIERSZ W KATEDRZE:

12 WIEK XX: FUTURYZM, DADAIZM, IMAGIZM, IMAŻYNIZM, LETRYZM.

13 KALIGRAMY: Kaligram – rodzaj wiersza, którego wersy ułożone są w ten sposób, że tworzą sylwetkę przedmiotu albo osoby, mających związek z tematem utworu. Nazwa pochodzi od tomu wierszy Apollinaire’a Calligrames (1918).

14 POEZJA KONKRETNA (WIZUALNA) Eugene Gomringernähernnähernnähernnähernnähernnähernnähernnähernnä hernnähern nähernnähernnähernnähernnähernnähernnähernnähern nähernnähernnähernnähernnähernnähern nähernnähernnähernnähernn nähernnähern nähern

15 IAN HAMILTON FINLAY www.littlessparta.uk

16 Polska poezja wizualna:S. DRÓŻDŻ, MIĘDZY S. DRÓŻDŻ, ZEGARY

17 Polska poezja wizualna:S. DRÓŻDŻ, KLEPSYDRA S. DRÓŻDŻ, ZAPOMINANIE

18 Polska poezja wizualna:S. DRÓŻDŻ, CZARNE-BIAŁE S. DRÓŻDŻ, ŻYCIE - ŚMIERĆ

19 HIPERTEKST Hipertekst to nielinearna i niesekwencyjna organizacja danych - tekst rozbity na fragmenty, które na wiele sposobów połączone są ze sobą odsyłaczami. To tekst, który rozgałęzia się lub działa na żądanie czytelnika. Termin ten stworzony został w roku przez Teda Nelsona na oznaczenie rodzaju hipermediów o charakterze tekstowym.

20 HIPERTEKST Pojedynczy fragment tekstu w hipertekście nazywany jest polem pisma (writing space), leksją, lub tekstonem. Fragmenty tekstu połączone są ze sobą odnośnikami. Leksja zawierać może nie tylko tekst, ale obraz, dźwięk i video, skromny i czysto literacki hipertekst wkracza wówczas w domenę hipermediów.

21 PROJEKT XANADU Na monitorze przyszłości będziesz miał dostęp do wszystkich opublikowanych na świecie prac, wszystkich książek, wszystkich czasopism, wszystkich fotografii, nagrań i filmów (oraz nowych publikacji przystosowanych do potrzeb interaktywnego ekranu). (...) Będziesz mógł tworzyć odsyłacze: komentarze osobiste notatki lub jakiekolwiek inne połączenia pomiędzy miejscami w dokumencie i udostępnić je innym (a także sobie), by podążyć za nimi później. Będziesz mógł nawet opublikować te odsyłacze.

22 LIBERATURA Liberatura, od łacińskiego liber - książka, oznacza taki rodzaj literatury, dla której tworzywem jest nie tylko słowo, ale również jego fizyczny nośnik - pismo, ilustracja, fotografia, cała książka. Przykładem może być wydanie "Cent milieaux miliard du poems" Raymonda Quenau, gdzie "pojedynczy sonet wydrukowny był na każdej prawej kartce książki, a jego wersy pocięte na papierowe paski" tak że można było je dowolnie kombinować.

23 LIBERATURA Z pojęciem liberatury łaczy się współcześnie pojęcie hipertekstualności. Wtedy literatura (czy liberatura) jako swojego nośnika używa ekranu komputera, natomiast jej eksperymentem formalnym jest użycie hipertekstu - linku jako zasady konstrukcyjnej. Ma to przede wszystkim na celu zaburzenie linearności utworu literackiego.

24 KULTUROTWÓRCZA ROLA INTERNETU:TWÓRCZOŚĆ LITERACKA W INTERNECIE, INTERNET JAKO BIBLIOTEKA, BLOG JAKO OKAZJA DO WYMIANY MYŚLI.

25 GRY I ZABAWY DYDAKTYCZNE:Zadanie 1.Musisz odnaleźć ukryte na tej krętej ścieżce słowo, przeskakując zawsze tę samą ilość liter (początek hasła też jest do odgadnięcia!). O K\ /A E U\ /Z W A\ /N L T\ /E U Z\ \K W I/ \C W A/ \E C Z/ \I G R/ \CM J/ Złota Żabka 2000/2001, etap 1 (autor Wioletta Michałek). Więcej zadań oraz informacje o konkursie znaleźć można na dostęp 18 lutego r.

26 GRY I ZABAWY DYDAKTYCZNE:Zadanie 2 . Nie jesteśmy sami w kosmosie! Obserwatorium astronomiczne odebrało właśnie tajemnicze sygnały złożone z samych liczb. Spróbuj odszyfrować ukrytą wiadomość, posługując się tabelą opracowaną przez starożytnego uczonego Polibiusza. PODPOWIEDŹ: słowo „kosmos” to 1 2 3 4 5 A B C D E F G H I/J K L Ł M N O P R S T U W Y Z Ż Ź 34 24 15 51 42 53 13 45 21 35

27 Zadanie 4: Słowa w labiryncieZadanie 4: Słowa w labiryncie. Odczytaj i zapisz zdanie ukryte w labiryncie; trasę rozpocznij od jednego z rogów. Uwaga – w każdej z kratek musisz być raz. E P A T R I L W D N U J O

28 B U R T Y S P O K L E D A N I Z W F Ę Ł H G M C J Ó Znajdź i zakreśl 4 ścieżki, wiodące od wierzchołków prostokąta- labiryntu do jego środka. Uwaga! Ostatnie litery odgadniętych wyrazów są równocześnie pierwszymi literami wyrazów następnych. B – A Bok statku – zawodowy krok w górę – i niedźwiedź, i nietoperz – na prezencie lub warkoczu C – A Dla mnicha lub więźnia – czarna nawierzchnia – ślad zwierzyny – i Deląg, i Kukiz – rybie stado D – A Był nim ojciec Jasia i Małgosi – samica lwa – w talii lub rękawie – chadza bez obuwia – szkoda go (atłasu też) – nie zdobi człowieka E – A Utwór żałobny – koniec modlitwy – rogalik na niebie – przychodzi w marcu – ateńskie wzgórze – nocna przy łóżku A

29 CO MÓWI MIASTO? (RYNEK JAKO KOMUNIKAT WIZUALNY).PROJEKT EDUKACYJNY CO MÓWI MIASTO? (RYNEK JAKO KOMUNIKAT WIZUALNY). INTERWENCJA PLASTYCZNA W MIEJSKIEJ PRZESTRZENI.

30

31

32

33

34

35 CZYTANIE ULICY – OD SZTUKI PUBLICZNEJ PO REKLAMĘPRZEDMIOT: WIEDZA O SZTUCE CEL GŁÓWNY: ZAPOZNANIE UCZNIA Z PRZYKŁADAMI POLSKIEJ I ŚWIATOWEJ SZTUKI PUBLICZNEJ, JEJ JĘZYKIEM WIZUALNYM, PROBLEMATYKĄ KONCEPTUALNĄ I METODAMI ANALIZY, WYKONANIE SAMODZIELNEGO PROJEKTU – ZAPLANOWANIA INTERWENCJI WIZUALNEJ, KTÓRA BĘDZIE SIĘ WPISYWAŁA W KONTEKST ULICY, DOSTARCZENIE NARZĘDZI INTERPRETACYJNYCH POTRZEBNYCH DO PERCEPCJI KULTURY WSPÓŁCZESNEJ.

36 PRZEBIEG PROJEKTU: PRZEDMIOT CODZIENNEGO UŻYTKU JAKO WIELOWARSTWOWY KOMUNIKAT WIZUALNY SZTUKA POZA GALERIĄ KULTURA – KONSTRUKCJA ARTYSTA W DIALOGU Z ULICĄ/ARCHITEKTURĄ/TRADYCJĄ/MONUMENTEM TRANSFORMACJA IDEI NA JĘZYK WIZUALNY CZYTANIE ULICY ŚWIĘTY MARCIN JAKO KOMUNIKATU KULTUROWEGO KONTRAKT PROJEKTU TWÓRCZEGO – SZTUKA NA ULICY.

37 PRZYKŁADOWE TEMATY: PROJEKTUJEMY REKLAMĘ SPOŁECZNĄCODZIENNE ŻYCIE NASZEJ DZIELNICY GRY PLANSZOWE DOTYCZĄCE SZKOLNYCH LEKTUR MOJE HOBBY MOJE BIURKO POMNIKI W MOIM REGIONIE MOJA PRYWATNA ANTOLOGIA POEZJI DWUDZIESTOLECIA MIĘDZYWOJENNEGO INTERWENCJA PLASTYCZNA W PRZESTRZEŃ MIASTA SECESJA W POZNANIU

38 ZAKOŃCZENIE: Elastyczność i otwarcie na nowe formy przekazu, poszukiwanie znaczeń w przestrzeni społecznej: na ulicach, w Internecie, w galeriach otworzy uczniów na nowe modele istnienia kultury. Kultury, w której słowo i obraz współbrzmią i dopełniają się.

39 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ.