1 ODPOWIEDZIALNOŚĆ Z TYTUŁU RĘKOJMI ZA WADY FIZYCZNE I PRAWNE Mocą art. 52 ustawy z dnia 30 maja 2014 roku o prawach konsumenta uchylono ustawę z dnia 2 marca 2000 roku o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny oraz ustawę z dnia 27 lipca 2002 roku o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego Ujednolicenie odpowiedzialności sprzedawcy z tytułu rękojmi i gwarancji w ramach regulacji kodeksowej (obrót konsumencki, profesjonalny i powszechny)
2 ODPOWIEDZIALNOŚĆ Z TYTUŁU RĘKOJMI ZA WADY FIZYCZNE Sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę fizyczną (art. 556 KC) Wada fizyczna polega na niezgodności rzeczy sprzedanej z umową (art. 556[1] § 1 KC)
3 Numerus clausus postaci wad fizycznych (art. 556[1] § 1 KC - „w szczególności” rzecz sprzedana jest niezgodna z umową, jeżeli: nie ma właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia, nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego, w tym przedstawiając próbkę lub wzór*, nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy, a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego jej przeznaczenia, została kupującemu wydana w stanie niezupełnym. * Jeśli kupującym jest konsument, na równi z zapewnieniem sprzedawcy traktuje się publiczne zapewnienia producenta lub jego przedstawiciela, osoby, która wprowadza rzecz do obrotu w zakresie swojej działalności gospodarczej, oraz osoby, która przez umieszczenie na rzeczy sprzedanej swojej nazwy, znaku towarowego lub innego oznaczenia odróżniającego przedstawia się jako producent (art. 556[1] § 2 KC) + WYJĄTEK z art. 557 § 3 KC
4 rzecz sprzedana ma wadę fizyczną także w razie nieprawidłowego jej zamontowania i uruchomienia, jeżeli czynności te zostały wykonane przez sprzedawcę lub osobę trzecią, za którą sprzedawca ponosi odpowiedzialność, albo przez kupującego, który postąpił według instrukcji otrzymanej od sprzedawcy (art. 556[1] § 3 KC)
5 CHWILA POWSTANIA WAD Sprzedawca jest odpowiedzialny z tytułu rękojmi za wady fizyczne, które istniały w chwili przejścia niebezpieczeństwa na kupującego lub wynikły z przyczyny tkwiącej w rzeczy sprzedanej w tej samej chwili (art. 559 KC) Odesłanie do art. 548 KC, zgodnie z którym niebezpieczeństwo przypadkowej utraty lub uszkodzenia rzeczy przechodzi na kupującego z chwilą wydania rzeczy sprzedanej, chyba że strony zastrzegły inaczej + regulacje dotyczące sprzedaży konsumenckiej (art. 548 § 3 KC) Brak podstaw normatywnych do konstruowania ogólnego domniemania wadliwości rzeczy sprzedanej na gruncie art. 559 KC, Domniemanie wadliwości w ramach sprzedaży konsumenckiej (art. 556[2] KC)
6 ZWOLNIENIE OD ODPOWIEDZIALNOŚCI Sprzedawca jest zwolniony od odpowiedzialności z tytułu rękojmi, jeżeli kupujący wiedział o wadzie w chwili zawarcia umowy (art. 557 § 1 KC) Gdy przedmiotem sprzedaży są rzeczy oznaczone tylko co do gatunku albo rzeczy mające powstać w przyszłości, sprzedawca jest zwolniony od odpowiedzialności z tytułu rękojmi, jeżeli kupujący wiedział o wadzie w chwili wydania rzeczy (art. 557 § 2) Gdy przedmiotem sprzedaży konsumenckiej są rzeczy oznaczone tylko co do gatunku albo rzeczy mające powstać w przyszłości, sprzedawca jest zwolniony od odpowiedzialności z tytułu rękojmi, tylko jeżeli kupujący wiedział o wadzie w chwili zawarcia umowy (art. 557 § 2 zd. drugie KC)
7 TERMINY Ustawodawca zdecydował się na zachowanie wymogu aktu staranności tylko przy sprzedaży między przedsiębiorcami (art. 563 KC) + wyjątek uregulowany w art. 564 KC Sprzedawca odpowiada z tytułu rękojmi, jeżeli wada fizyczna zostanie stwierdzona przed upływem dwóch lat, a gdy chodzi o wady nieruchomości - przed upływem pięciu lat od dnia wydania rzeczy kupującemu (okres odpowiedzialności sprzedawcy z tytułu rękojmi za wady fizyczne) Art. 568 § 2 KC - termin przedawnienia roszczeń o usunięcie wady lub wymianę rzeczy sprzedanej na wolną od wad (1 rok od dnia stwierdzenia wady) + jeżeli kupującym jest konsument bieg terminu przedawnienia nie może zakończyć się przed upływem terminu określonego w art. 568 § 1 KC
8 Art. 568 § 3 KC - termin zawity zastrzeżony na złożenie oświadczenia o odstąpieniu od umowy albo obniżeniu ceny z powodu wady rzeczy sprzedanej (1 rok od dnia stwierdzenia wady) Jeżeli kupujący żądał wymiany rzeczy na wolną od wad lub usunięcia wady, bieg ww. terminu rozpocznie się z chwilą bezskutecznego upływu terminu do wymiany rzeczy lub usunięcia wady Upływ terminu do stwierdzenia wady nie wyłącza wykonania uprawnień z tytułu rękojmi, jeżeli sprzedawca wadę podstępnie zataił (art. 568 § 6 KC)
9 UPRAWNIENIA KUPUJĄCEGO Z TYTUŁU RĘKOJMI OBNIŻENIE CENY (koncepcja uprawnienia kształtującego) ODSTĄPIENIE OD UMOWY, tylko gdy stwierdzona wada ma charakter istotny (art. 560 § 4 KC) (uprawnienie kształtujące) WYMIANA RZECZY NA WOLNĄ OD WAD (roszczenie) NAPRAWA RZECZY (roszczenie)
10 KONTRUPRAWNIENIA SPRZEDAWCY Sprzedawca może przeciwdziałać wystąpieniu skutków, o których mowa w art. 560 § 1 KC (tj. obniżeniu ceny bądź odstąpieniu od umowy) – jeśli niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego wymieni rzecz wadliwą na wolną od wad albo wadę usunie. Ograniczenie to nie ma zastosowania, jeżeli rzecz była już wymieniona lub naprawiana przez sprzedawcę albo sprzedawca nie uczynił zadość obowiązkowi wymiany rzeczy na wolną od wad lub usunięcia wady (art. 560 § 1 KC)
11 KONTRUPRAWNIENIA SPRZEDAWCY W razie realizacji przez sprzedawcę kontruprawnień - jeżeli kupujący jest konsumentem – kupujący może zamiast zaproponowanego przez sprzedawcę usunięcia wady żądać wymiany rzeczy na wolną od wad albo zamiast wymiany rzeczy – żądać usunięcia wady, chyba że doprowadzenie rzeczy do zgodności z umową w sposób wybrany przez kupującego jest niemożliwe albo wymagałoby nadmiernych kosztów w porównaniu ze sposobem proponowanym przez sprzedawcę. Przy ocenie nadmierności kosztów uwzględnia się wartość rzeczy wolnej od wad, rodzaj i znaczenie stwierdzonej wady, a także bierze się pod uwagę niedogodności, na jakie narażałby kupującego inny sposób zaspokojenia (art. 560 § 2 KC).
12 MECHANIZM ZDYSCYPLINOWANIA SPRZEDAWCY (art. 561[5] KC) Jeżeli kupujący będący konsumentem zażądał wymiany rzeczy lub usunięcia wady albo złożył oświadczenie o obniżeniu ceny, określając kwotę, o którą cena ma być obniżona, a sprzedawca nie ustosunkował się do tego żądania w terminie czternastu dni, uważa się, że żądanie to uznał za uzasadnione. Żądanie kupującego - konsumenta BRAK USTOSUNKOWANIA SIĘ PRZEZ SPRZEDAWCĘ DO ŻĄDANIA KUPUJĄCEGO PRZED UPŁYWEM 14 DNI PRZYJMUJE SIĘ, ŻE SPRZEDAWCA UZNAŁ ŻĄDANIE KUPUJĄCEGO ZA UZASADNIONE
13 ODPOWIEDZIALNOŚĆ Z TYTUŁU RĘKOJMI ZA WADY PRAWNE Sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę prawną (art. 556 KC) Sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana stanowi własność osoby trzeciej albo jeżeli jest obciążona prawem osoby trzeciej, a także jeżeli ograniczenie w korzystaniu lub rozporządzaniu rzeczą wynika z decyzji lub orzeczenia właściwego organu; w razie sprzedaży prawa sprzedawca jest odpowiedzialny także za istnienie prawa (wada prawna) (art. 556[3] KC)
14 TERMINY Do wykonywania uprawnień z tytułu rękojmi za wady prawne rzeczy sprzedanej stosuje się przepisy art. 568 § 2-5, z tym że bieg terminu, o którym mowa w art. 568 § 2, rozpoczyna się od dnia, w którym kupujący dowiedział się o istnieniu wady, a jeżeli kupujący dowiedział się o istnieniu wady dopiero na skutek powództwa osoby trzeciej - od dnia, w którym orzeczenie wydane w sporze z osobą trzecią stało się prawomocne (art. 576 KC)