1 OGRANICZENIE BUDŻETOWEOlimpia Markiewicz Dominika Milczarek-Andrzejewska OGRANICZENIE BUDŻETOWE Mikroekonomia I

2 Ograniczenie budżetowePojęcie ograniczenia budżetowego i zbioru budżetowego Zmiany równania budżetowego i linii budżetu Podatki, dotacje, racjonowanie

3 Pojęcie ograniczenia budżetowegoMikroekonomiczna teoria konsumenta: konsument maksymalizuje użyteczność przy zadanym ograniczeniu budżetowym wybiera „najlepszy” z dostępnych dla niego koszyk dóbr Wybór konsumenta zależy od: ograniczenia budżetowego, które określa na jakie zestawy dóbr stać konsumenta; preferencji, umożliwiających porównywanie ze sobą poszczególnych zestawów dóbr

4 Definicje Koszyk dóbr Koszykiem n dóbr nazywamy zbiór ilości poszczególnych dóbr: X = (x1, x2, ... xn), gdzie n  N Ograniczenie budżetowe Ograniczeniem budżetowym nazywamy nierówność: p1 x1 + p2 x pn xn  m gdzie m – dochód konsumenta, p - ceny poszczególnych dóbr 

5 Definicje Ograniczenie budżetowe wyznacza zbiór budżetowyzbiór wszystkich koszyków, jakie konsument może nabyć przy danych cenach i dochodzie Równanie budżetowe (linia ograniczenia budżetowego) zbiór wszystkich koszyków dóbr p1 x1 + p2 x pn xn = m które kosztują dokładnie m

6 Interpretacja graficzna

7 Definicje Równanie budżetowe jest prostą o współczynniku kierunkowym wyznaczonym przez relacje cen dóbr Jest to tzw. rynkowa relacja wymienna towarów Jedną jednostkę dobra x1 można wymienić na rynku na p1/p2 jednostki dobra x2

8 Definicje Przykłady dwuwymiarowych przestrzeni wyborów:dowolne dobro vs wszystko pozostałe; konsumpcja teraźniejsza vs przyszła; praca vs czas wolny; dochód vs ryzyko; dobra trwałego użytku vs ilość dzieci w rodzinie

9 Zmiany równania budżetowegowzrost dochodu powoduje przesunięcie równoległe równania budżetowego na zewnątrz układu współrzędnych, spadek dochodu przesunięcie równoległe równania budżetowego do środka układu współrzędnych

10 Zmiany linii budżetu

11 Zmiany równania budżetowegowzrost ceny dobra x1 powoduje, że linia równania budżetowego staje się bardziej stroma, spadek ceny dobra x1 powoduje, że linia równania budżetowego staje się bardziej płaska

12 Zmiany linii budżetu

13 Podatki, dotacje i racjonowanieWpływ polityki ekonomicznej: podatek od ilości p’1 = p1 + t podatek od wartości (ad valorem) p’1 = p1 +  p1 = (1 +  ) p1 dotacja ilościowa p’1 = p1 - s dotacja ad valorem p’1 = p1 -  p1 = (1 - ) p1

14 Podatki, dotacje i racjonowaniepodatek ryczałtowy m’ = m -  dotacja ryczałtowa m’ = m +  Racjonowanie zmniejszenie zbioru budżetowego