1 Ograniczone prawa rzeczowe UżytkowaniePrawo rzeczowe Ograniczone prawa rzeczowe Użytkowanie
2 Ograniczone prawa rzeczowe pojęcieObciążenie prawa własności Prawa na rzeczy cudzej Ograniczony zakres uprawnień Polegają na Korzystaniu z rzeczy cudzej Zapewnieniu uprawnionemu możliwości egzekucji z rzeczy
3 Numerus clausus Tylko prawa wskazane w ustawieNiektóre mają charakter historyczny Nie można tworzyć nowych ograniczonych praw rzeczowych umową Ustawa może kreować nowe prawa lub zmieniać treść dotychczasowych (timesharing)
4 Przedmiot Rzeczy Inne prawa majątkowe Ruchome NieruchomePrawa (zastaw, użytkowanie) Użytkowanie wieczyste Spółdzielcze prawo do lokalu Wierzytelność zabezpieczona hipoteką
5 Podmiot ograniczonych praw rzeczowychKażdoczesny właściciel nieruchomości (służebność gruntowa) Wyłącznie osoba fizyczna (służebność osobista) Osoba fizyczna lub prawna Przedsiębiorca przesyłowy Zakres prawa może zależeć od charakteru podmiotu uprawnionego
6 Funkcje ograniczonych praw rzeczowychUłatwienie korzystania z rzeczy kosztem właściciela innej rzeczy (służebności) Alimentacja (użytkowanie) Zabezpieczenie wierzytelności Prawa zastawnicze Prawa te mają charakter akcesoryjny
7 Powstanie ograniczonych praw rzeczowych - umowaOgraniczona swoboda kształtowania treści Odpowiednie stosowanie przepisów o przeniesieniu prawie własności Forma aktu notarialnego wymagana tylko dla oświadczenia właściciela ustanawiającego prawo
8 Powstanie praw – orzeczenie sądoweOrzeczenie konstytutywne Służebności drogi koniecznej i przesyłu Przekroczenie granic przy budowie Podział gruntu Hipoteka przymusowa Zabezpieczenie roszczenia Postępowanie egzekucyjne
9 Powstanie praw - przypadki szczególneZ mocy prawa Zasiedzenie służebności Zastaw ustawowy Hipoteka ustawowa (historyczne – obecnie nie ustanawiana) Decyzja administracyjna Wyjątkowo Rodzaj wywłaszczenia
10 Zmiana treści i przeniesienie ograniczonych praw rzeczowychUmowa między stronami Wpis do księgi wieczystej prawa ujawnionego Przeniesienie Umowa między uprawnionym a nabywcą Wpis do KW (jeśli prawo ujawniono)
11 Pierwszeństwo praw Rozstrzyga kolizję między prawamiPrior tempore potior iure (wyjątek – zastaw) Prawo wpisane do KW ma pierwszeństwo przed niewpisanym Możliwa umowna zmiana pierwszeństwa
12 Wygaśnięcie praw Zrzeczenie się prawa Konfuzja Upływ czasuŚmierć uprawnionego Niewykonywanie przez określony czas Orzeczenie sądowe Wywłaszczenie
13 Użytkowanie - pojęcie Prawo do używania rzeczy i pobierania z niej pożytków Funkcje Alimentacyjna Produkcyjna Wzmocnienie pozycji uprawnionego Zmienne znaczenie gospodarcze
14 Podmioty użytkowania Osoby fizyczne Rolnicze spółdzielnie produkcyjneInne podmioty Treść prawa zależy od charakteru prawnego podmiotu, któremu przysługuje Są przepisy wspólne
15 Ustanowienie i przedmiot użytkowaniaTylko umowa Nie powstaje ex lege ani z orzeczenia Przedmiot użytkowania - rzecz Ruchoma lub nieruchoma Oznaczona co do tożsamości Można ograniczyć wykonywanie do części rzeczy
16 Szczególne przedmioty użytkowaniaUżytkowanie nieprawidłowe Zespół środków produkcji Prawa Nieruchomość w timesharingu – prawo korzystania z budynku lub pomieszczenia mieszkalnego w określonym czasie w roku
17 Treść użytkowania I Prawo do używania rzeczy i pobierania pożytkówNie obejmuje innych dochodów z rzeczy Uprawnienie o charakterze osobistym Prawo niezbywalne Użytkownik może oddać rzecz do używania osobom trzecim (umowa)
18 Treść użytkowania II Obowiązki użytkownikaWykonuje prawo zgodnie z zasadami prawidłowej gospodarki Zwrot rzeczy w odpowiednim stanie Ponoszenie ciężarów pokrywanych z pożytków Naprawy związane ze zwykłym korzystaniem z rzeczy Nakłady – jak negotiorum gestor
19 Wygaśnięcie użytkowaniaPrzyczyny Upływ czasu Niewykonywanie przez lat dziesięć Konfuzja Zrzeczenie się prawa Skutki Obowiązek zwrotu rzeczy Problem zbiorów o zmiennym składzie
20 Użytkowanie przez osoby fizyczneWygasa najpóźniej ze śmiercią użytkownika Obowiązek zachowania substancji i przeznaczenia rzeczy Wyjątki Eksploatacja kopalin Nowe urządzenia jak w najmie Zarząd i zabezpieczenie
21 Użytkowanie przez r.s.p. Przedmiot użytkowania – gruntySkarbowe Wkłady gruntowe Rozszczepienie prawa własności gruntu i budynków, urządzeń, drzew i roślin Można naruszyć substancję rzeczy Wkłady gruntowe – możliwość przymusowego wykupu
22 Inne wypadki użytkowaniaUżytkowanie przez osoby prawne: stosujemy odpowiednio przepisy o użytkowaniu przez osoby fizyczne. Timesharing Prawo korzystania minimum przez 3 lata Zbywalne i dziedziczne Nie wygasa przez niewykonywanie Prawo terminowe (maksimum 50 lat)