1 Opłaty samorządowe Oplata adiacencka (podział, infrastruktura)Opłata jednorazowa Oplata roczna Przygotował: Gabriel Węgrzyn -
2 Charakter świadczeń opłaty adiacenckie opłaty jednorazoweŚwiadczenie publicznoprawne Świadczenie cywilnoprawne opłaty adiacenckie opłaty jednorazowe opłaty roczne
3 Opłata adiacencka - podział
4 przesłanki ostateczny (prawomocny) podział nieruchomości na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego, który wniósł opłaty roczne za cały okres trwania użytkowania; obowiązywanie w dniu, w którym orzeczenie o podziale stało się ostateczne (prawomocne) uchwały rady gminy ustalającej wysokość stawki procentowej opłaty adiacenckiej; nie upłynął okres trzech lat liczonych od dnia, w którym orzeczenie o podziale stało się ostateczne (prawomocne); wzrost wartości rynkowej nieruchomości spowodowany jej podziałem.
5 OSK 1282/04 - wyrok NSA 2005-03-17 CBOSAOSK 1282/04 - wyrok NSA CBOSA Jeżeli w następstwie podziału nieruchomości wzrośnie jej wartość, zarząd gminy może ustalić w drodze decyzji opłatę adiacencką. Tak sformułowany przepis pozostawia uznaniu organów administracyjnych wydanie decyzji ustalającej opłatę adiacencką, właśnie w sytuacji kiedy w następstwie podziału nieruchomości wzrosła jej wartość. Tak więc mimo spełnienia przesłanki jaką jest wzrost wartości nieruchomości w wyniku jej podziału organom administracyjnym stworzono możliwość wyboru określonej konsekwencji prawnej. Korzystając jednakże z możliwości określonego rozstrzygnięcia winny one mieć na uwadze, że wybór taki nie może być dowolny. Zatem decydując się na wydanie w warunkach niniejszej sprawy decyzji ustalającej opłatę adiacencką obowiązkiem organów było uzasadnić dlaczego uznały za stosowne skorzystać z przewidzianej w tym przepisie możliwości. Fakultatywność wydawania decyzji na podstawie art. 98 ust. 4 cyt. ustawy sprowadza się do tego, że właśnie mimo zaistnienia przesłanki wzrostu poprzedniej wartości nieruchomości organ nie musi (decyzja "związana") a jedynie może ją wydać. Skoro jednak z tej możliwości skorzystał ma obowiązek wskazać czym się kierował dokonując takiego wyboru.
6 Uchwała pełnego składu Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 października r., I OPS 10/09, CBOSA Jeżeli prawo przyznaje określonemu organowi władzy publicznej kompetencję, aktualizującą się w przypadku zajścia pewnych okoliczności, to kompetencję tę należy implicite - w świetle zasady praworządności - wiązać z obowiązkiem skorzystania z niej w sytuacji, gdy wymaga tego realizacja jednej z funkcji, dla których pełnienia prawodawca powołał do życia ten organ.
7 podmiot OPK 21/99 uchwała NSA ONSA 2000/2/56, OSP 2000/6/85, Prok.i Pr.-wkł /3/47 Obowiązek uiszczenia opłaty adiacenckiej ciąży na osobie będącej właścicielem nieruchomości w dniu, w którym decyzja organu gminy zatwierdzająca projekt podziału tej nieruchomości stała się ostateczna.
8 Art. 92. § 3. Małżonkowie wspólnie opodatkowani na podstawie odrębnych przepisów ponoszą solidarną odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe oraz solidarna jest ich wierzytelność o zwrot nadpłaty podatku. Art. 97. § 1. Spadkobiercy podatnika, z zastrzeżeniem § 2, przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy.
9 I OSK 1467/06 wyrok NSA W-wa 2007-10-19 LEX nr 340425W wyniku jednolitego postępowania administracyjnego w przedmiocie ustalenia opłaty adiacenckiej z tytułu spowodowanego podziałem wzrostu wartości nieruchomości będącej przedmiotem współwłasności, którego stronami są wszyscy współwłaściciele podzielonej nieruchomości, powinna zostać wydana decyzja administracyjna ustalająca jedną opłatę adiacencką w wysokości uwzględniającej wzrost wartości nieruchomości oraz rozdzielająca zobowiązanie z tytułu tej opłaty na poszczególnych współwłaścicieli - stosownie do ich udziałów we współwłasności podzielonej nieruchomości.
10 uchwała Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 19 stycznia 2011 r. I OSK 401/10 LEX nr Podmiot może ponosić opłatę z tytułu wzrostu wartości nieruchomości pod warunkiem, że uchwała rady gminy ustalająca stawki opłaty weszła w życie przed dokonaniem podziału nieruchomości, a wysokość opłaty ustalana jest zgodnie ze stawką obowiązującą w dniu, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna. Co więcej, nowelizacja art. 98a u.g.n. nie spowodowała utraty mocy obowiązującej uchwał rad ustalających stawki procentowe w wysokości do 50 % różnicy wartości, bowiem nie następuje to automatycznie ani też nie przewidziały tego przepisy przejściowe ustawy z 2007 r. o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz o zmianie niektórych innych ustaw.
11 termin I OPS 5/09 wyrok NSA W-wa Skład: 7 sędziów NSA W-wa ONSAiWSA 2010/3/43 Upływ trzyletniego terminu, o którym mowa w art. 98a ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, dotyczy rozstrzygnięcia o ustaleniu opłaty adiacenckiej decyzją ostateczną. I OPS 6/13 uchwała NSA W-wa Skład: 7 sędziów NSA W-wa LEX nr W przypadku zakończenia postępowania decyzją organu pierwszej instancji, termin ten jest zachowany, jeżeli przed jego upływem, decyzja zostanie wydana, doręczona stronie i upłynie termin do wniesienia odwołania od tej decyzji, natomiast w przypadku zakończenia postępowania decyzją organu odwoławczego wydaną na skutek wniesionego odwołania, termin ten jest zachowany, jeżeli przed jego upływem decyzja organu odwoławczego zostanie wydana, chociażby doręczenie tej decyzji nastąpiło po upływie terminu.
12 wycena II OSK 459/05 wyrok NSA W-wa 2006-01- 26 LEX nr 206473Zarówno organy administracyjne jak i sądy rozpoznające sprawę mają obowiązek ocenić na podstawie art. 80 k.p.a. dowodową wartość złożonego operatu szacunkowego. Żadne argumenty nie przemawiają za tym, aby organy rozpoznające sprawę na podstawie tego dokumentu nie mogły samodzielnie ocenić jego wartości dowodowej i ewentualnie żądać od rzeczoznawcy uzupełnienia tego dokumentu albo wyjaśnień co do jego treści.
13 Opłata adiacencka - infrastruktura
14 przesłanki wybudowano urządzenia infrastruktury technicznej z udziałem środków publicznych; stworzono warunki do podłączenia nieruchomości do poszczególnych urządzeń infrastruktury technicznej albo do korzystania z wybudowanej drogi; nie upłynął trzyletni termin, liczony od dnia stworzenia warunków do korzystania z urządzeń infrastruktury technicznej; w dniu stworzenia warunków obowiązywała uchwała rady gminy określająca wysokość stawki procentowej opłaty adiacenckiej; na skutek budowy urządzeń infrastruktury technicznej wzrosła wartość rynkowa nieruchomości.
15 podmiot I SA 1433/00 wyrok NSA 2002-01-16 LEX nr 81972Ponieważ opłatę adiacencką ustala się w drodze decyzji (art ust. 1 ustawy z 1997 r. o gospodarce nieruchomościami), to data jej wydania decyduje, kto jest stroną postępowania. Ma być nią aktualny właściciel nieruchomości. II SA/Po 336/00 wyrok NSA ONSA 2002/3/118 Właściciel nieruchomości, który nabył jej własność na podstawie umowy sprzedaży zawartej po wybudowaniu urządzenia infrastruktury technicznej, nie jest obowiązany do uiszczenia opłaty adiacenckiej z tytułu wzrostu wartości nieruchomości w związku z wybudowaniem tego urządzenia (art. 144 i 145 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami). Należało przy tym uwzględnić, że umowa sprzedaży ma charakter odpłatny, co oznacza, iż wartość przedmiotu sprzedaży znajduje ekwiwalent w postaci ceny. Jak z tego wynikało, sprzedawca nieruchomości uzyskał ekwiwalent korzyści wynikającej z wybudowania urządzenia infrastruktury technicznej, nabywca natomiast nie tylko korzyści nie uzyskał, lecz poniósł koszty wzrostu wartości nieruchomości w obrębie uiszczonej ceny.
16 Stworzenie warunków I SA 1464/00 wyrok NSA w Warszawie LEX nr 81973 Obowiązek właściciela nieruchomości uczestniczenia w kosztach budowy urządzenia infrastruktury technicznej wynika wprost z przepisów ustawy (art. 144 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami) i nie jest uzależniony od tego, czy osoba zobowiązana do ponoszenia opłaty adiacenckiej faktycznie korzysta z tego urządzenia.
17 dzień stworzenia warunkówWyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 marca 2011 r., I OSK 680/10, LEX nr "1. Data końcowego odbioru technicznego urządzeń infrastruktury jest tą datą, z którą należy wiązać termin stworzenia warunków do podłączenia nieruchomości do urządzeń infrastruktury technicznej w rozumieniu art. 145 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami. 2. Nie ma znaczenia to, od kiedy inwestycja infrastrukturalna mogła być legalnie użytkowana. Także z przepisów art. 145 ust. 1 i 2 u.g.n. nie wynika aby w powyższej kwestii brać pod uwagę przepisy ustawy Prawo budowlane dotyczące formalnego oddania inwestycji do użytkowania (tj. art. 54, 55, 57 i 59). Z przepisów art. 145 ust. 1 ustawy o gospodarce gruntami wynika, że chodzi w nich o techniczną możliwość skorzystania z urządzeń infrastruktury technicznej lub drogi a nie możliwość formalną." Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 listopada 2011 r., I OSK 1921/10, LEX nr "Do czasu zgłoszenia do użytkowania urządzenie to [urządzenie infrastruktury] nie mogło funkcjonować, a korzystanie z niego byłoby nielegalne, co wynika jednoznacznie z treści art. 57 ust. 7 Prawa budowlanego. Zatem w rozpoznawanej sprawie datą stworzenia warunków do podłączenia nieruchomości do poszczególnych urządzeń infrastruktury technicznej oraz stworzenia warunków do korzystania z wybudowanej drogi będą daty wynikające z możliwości przystąpienia do użytkowania tych obiektów, ustalone według przepisów Prawa budowlanego." Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 28 października 2010 r., II SA/Sz 931/09, LEX nr "Z art. 148b u.g.n. wynika, że ustawodawca moment od którego należy liczyć bieg trzyletniego terminu wskazanego w art. 145 ust. 2 u.g.n. określił w sposób złożony, pozostawiając otwartą kwestię ustalenia tego momentu i uzależniając to ustalenie jedynie od faktycznego stworzenia warunków technicznych do podłączenia nieruchomości w rozumieniu odrębnych przepisów i nadając szczególne znaczenie dowodowe informacjom udzielonym przez właściwe podmioty, przez co rozumieć należy podmioty właściwe branżowo np. zakład wodociągów i kanalizacji. Ustalenie momentu stworzenia warunków technicznych do podłączenia nieruchomości do kanalizacji wodno - sanitarnej, musi być zindywidualizowane i odnosić się do realiów konkretnej sprawy."
18 Opłata jednorazowa
19 Przesłanki – z urzędu nastąpiło zbycie prawa własności lub użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej (ewentualnie udziału w tym prawie); zbycia dokonano w terminie pięciu lat liczonych od daty wejścia w życie planu miejscowego (lub jego nowelizacji); w obowiązującym planie określona została stawka procentowa opłaty jednorazowej; w związku z uchwaleniem lub zmianą planu miejscowego wzrosła wartość nieruchomości.
20 zbycie II OPS 3/09 uchwała NSA W-wa 2009-12-10 ONSAiWSA 2010/2/22Pobieranie opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości, o której mowa w art. 36 ust. 4 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, nie obejmuje sytuacji, gdy nieruchomość została darowana. Opłata planistyczna, mimo iż związana z przysporzeniem majątkowym, które następuje z dniem uchwalenia lub zmiany planu miejscowego, jest wymagalna dopiero wówczas, gdy to przysporzenie majątkowe staje się przedmiotem obrotu, a więc wówczas, gdy się ono materializuje. Jeżeli przysporzenie majątkowe, o którym mowa, nie staje się przedmiotem korzyści z tytułu zbycia nieruchomości, to opłata planistyczna nie jest wymierzana. Tak rozumiana funkcja owej opłaty odpowiada celom, dla jakich jest ustanawiana: po pierwsze - "podzielenia się" przez właściciela nieruchomości zyskiem, jaki osiąga, a po drugie - przeciwdziałania "spekulacyjnemu" obrotowi nieruchomościami bezpośrednio po uchwaleniu lub zmianie planu
21 termin II OSK 1394/11 wyrok NSA W-wa 2012-12- 06 LEX nr 1367246Opłata z tytułu wzrostu wartości nieruchomości może zostać ustalona, jeżeli w 5-letnim organ zgłosi roszczenie w tym przedmiocie. Za zgłoszenie roszczenia uznać można zawiadomienie o wszczęciu postępowania administracyjnego w przedmiocie ustalenia opłaty planistycznej.
22 Stawka procentowa II OSK 1247/05 wyrok NSA W-wa LEX nr W miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego muszą być określone obowiązkowo stawki procentowe, na podstawie których ustala się opłatę (rentę planistyczną), i nie mogą to być stawki procentowe - zerowe. Przepis § 4 pkt 13 rozporządzenia został wydany z przekroczeniem upoważnienia zawartego w art. 16 ust. 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Logicznym więc jest, że aby gmina mogła pobierać przedmiotowe opłaty i tym samym przysparzać budżetowi gminy dochody, to musi najpierw ustalić stawki procentowe w miejscowym planie i nie mogą to być stawki procentowe - zerowe, bowiem wtedy nie byłoby opłat i dochodów gminy. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie wymaganego zakresu projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego - Dz.U § 4. Ustala się następujące wymogi dotyczące stosowania standardów przy zapisywaniu ustaleń projektu tekstu planu miejscowego: 13) ustalenia dotyczące stawek procentowych stanowiących podstawę do określania opłaty, o której mowa w art. 36 ust. 4 ustawy, powinny zawierać stawki procentowe w przedziale od 0 % do 30 % i dotyczyć wszystkich terenów, określonych w projekcie planu miejscowego zgodnie z art. 15 ust. 2 pkt 1 ustawy, przy czym ich wielkość może być różna dla poszczególnych terenów lub grup terenów.
23 Wycena II OSK 483/09 wyrok NSA W-wa 2010-03-09 LEX nr 597630O tym co jest nieruchomością dla potrzeb ustalenia jednorazowej opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości decyduje to, co jest przedmiotem obrotu cywilnoprawnego (zbycia).
24 Decyzja wnioskowa Warunkowa Projektująca decyzja wnioskowa zbycieuiszczenie opłaty decyzja wnioskowa zbycie decyzja z urzędu uiszczenie opłaty
25 Opłata roczna
26 Opłaty z tytułu użytkowania wieczystego1) oplata pierwsza 2) opłaty roczne 3) opłaty dodatkowe
27 Art. 77 ust. 2A u.g.n. Do 2011 r. - 100 zł Od 2012 r. - 300 złI zł; zł; 2014 i n. – 300 zł II zł; zł; 2014 – 250 zł; i n. – 300 zł III zł; zł; 2014 – 350 zł; i n. – 300 zł
28 Sposób ustalania III CZP 110/12 uchwała SN OSNC 2013/10/114... W przypadku gdy zaktualizowana wysokość opłaty rocznej przewyższa co najmniej dwukrotnie wysokość dotychczasowej opłaty, użytkownik wieczysty w drugim roku od aktualizacji wnosi opłatę w wysokości stanowiącej sumę dwukrotności dotychczasowej opłaty i połowy nadwyżki ponad dwukrotność tej opłaty, a w trzecim roku od aktualizacji wnosi opłatę w wysokości stanowiącej sumę opłaty ustalonej w drugim roku i połowy nadwyżki ponad dwukrotność dotychczasowej opłaty (art. 77 ust. 2a zdanie drugie i trzecie ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami)
29 Postępowanie aktualizacyjne z urzęduwypowiedzenie wniosek postępowanie przed kolegium sprzeciw postępowanie przed sądem powszechnym
30 Postępowanie aktualizacyjne na wniosekżądanie aktualizacji odmowa lub bezczynność wniosek postępowanie przed kolegium sprzeciw postępowanie przed sądem powszechnym
31 zaliczenie W toku aktualizacji W związku z aktualizacjąwypowiedzenie żądanie zaliczenia (wniosek) orzeczenie kolegium / wyrok sądu wypowiedzenie zaktualizowanie opłaty żądanie zaliczenia
32 Zaliczenie w toku aktualizacjiV CSK 356/09 wyrok SN LEX nr Pojęcie aktualizacji jest pojęciem obejmującym okres od wypowiedzenia opłaty rocznej do ustalenia jej wysokości. Tym samym użytkownik wieczysty może w tym okresie domagać się ustalenia wartości i zaliczenia nakładów przez właściciela, a później przed samorządowym kolegium odwoławczym, czy w końcu przed sądem powszechnym.