1 opr. Jolanta E. ŚmigerskaAutoewaluacja opr. Jolanta E. Śmigerska Centrum Edukacji Nauczycieli w Gdańsku, 3 czerwca 2013r.

2 Edukacja Edukacja to interakcja ludzi, grup, instytucjiO efektywności procesu edukacji nie decyduje tylko zaangażowanie i zasoby ucznia oraz zaangażowanie i zasoby nauczyciela, ale także jakość środowiska zewnętrznego – materialnego i społecznego czyli jakość kontekstu uczenia się prof. dr hab. Anna I. Brzezińska, UAM Poznań

3 Odpowiedzialność za edukacjęprof. dr hab. Anna I. Brzezińska, UAM Poznań Wizja (filozofia ) edukacji Misja szkoły Model kształcenia i wychowania Podstawa programowa Model ewaluacji procesu kształcenia i efektów kształcenia Szkoła ma uczyć „pod egzaminy” czy egzaminy mają sprawdzać to, czego uczy szkoła? ? Wizja ewaluacji/egzaminów Koncepcja testu egzaminacyjnego Koncepcja kryteriów oceny Koncepcja szkolenia egzaminatorów Koncepcja systemu komunikacji o wynikach egzaminów Dobre narzędzia Wiarygodne wyniki Trafne wnioski = Skuteczne programy działania

4 Model B : społeczny rozwój/postępyModel szkoły Model A : technologiczny efektywność kształcenia DYREKTOR Model B : społeczny rozwój/postępy specjaliści nauczyciele prac. pomocniczy rodzice uczniowie nauczyciele uczniowie DYREKTOR specjaliści rodzice prac. pomocniczy SPOŁECZNOŚĆ LOKALNA SPOŁECZNOŚĆ LOKALNA prof. dr hab. Anna I. Brzezińska, UAM Poznań

5 Cele ewaluacji w nadzorze pedagogicznympomoc w doskonaleniu pracy szkół, placówek, systemu edukacyjnego oraz zarządzania tym systemem, rozwój i ulepszanie procesów edukacyjnych dzięki analizie zebranych informacji, zmiana kultury, relacji i struktur dr hab. Grzegorz Mazurkiewicz

6 Jak nauczyciele i dyrektorzy oceniają przydatność ewaluacji w kontekście rozwoju szkoły? z badania w suwalskich szkołach luty 2012r CEN Suwałki – Janina Steczkowska

7 Która z nich jest bardziej przydatna?A może obie? Ewaluacja wewnętrzna Ewaluacja zewnętrzna CEN Suwałki – Janina Steczkowska

8 Uzasadnienie przydatności ewaluacji zewnętrznejPozwala na porównywanie placówek oświatowych Obiektywna ocena pracy szkoły Spojrzenie z zewnątrz zawsze jest przydatne Poprawa jakości pracy dydaktycznej i wychowawczej szkoły Optymalna forma diagnozy Jest bardziej rzetelna Kształtuje wizję szkoły w środowisku CEN Suwałki – Janina Steczkowska

9 Akademicy (niektórzy)… „Oczywiście, że w samej idei ewaluacji jest sporo dobrych założeń i dobrej wiary, ale – na Boga – żadna zewnętrzna komisja, przyjeżdżająca do szkoły na kilka dni, nie dostrzeże i nie oceni należycie placówki.(…) Pozbiera dokumentację, odbędzie kilka rytualnych spotkań i „przesłuchań”, sporządzi protokół – i po wszystkim.(…)Szkoły potrzebują „Rad”, które mogą na co dzień obserwować i oceniać funkcjonowanie placówki, a nie jedynie wizytować ją od święta.” prof. Mariusz Zawodniak

10 Uzasadnienie przydatności ewaluacji wewnętrznejPozwala ulepszać szkołę Ranking szkół nie jest najważniejszy Jest obciążona mniejszym stresem Przeprowadzają ją osoby znające warunki pracy, możliwości uczniów, specyfikę szkoły „Daje więcej dla nauczycieli” Samodzielne określenie problemów Jest bliższa prawdzie Bezpośrednio wpływa na jakość pracy Prowadzona jest systematycznie i daje pełniejszy obraz mojej placówki CEN Suwałki – Janina Steczkowska

11 Dyrektorzy - opinie „Zespoły ewaluacyjne układają ankiety i piszą raporty pod utrwalony w szkole stan Jednocześnie obserwuję, że nauczyciele mają niechętne nastawienie do badań ankietowych Ankiety często wypełniają „na odczepnego”. Albo układa się je pod kogoś, na zasadzie: „Pokażę, jak źle pracujesz.” Obserwuję też niechęć nauczycieli do pracy w zespołach ewaluacyjnych, tylko wyjątki zgłaszają swój akces. Większość czeka na polecenie dyrektora” CEN Suwałki – Janina Steczkowska

12 A jednak obie! Tych wskazań było najwięcejKtóra z nich jest bardziej przydatna dla rozwoju szkoły? Ewaluacja wewnętrzna A jednak obie! Tych wskazań było najwięcej Ewaluacja zewnętrzna CEN Suwałki – Janina Steczkowska

13 Efektywna autoewaluacja w szkole. Od czego zacząć?„Trzeba doprowadzić do sytuacji, gdy większość nauczycieli będzie traktować ewaluację za tak samo naturalną czynność jak nauczanie.” Efektywna autoewaluacja w szkole. Od czego zacząć? Henryk Mizerek Efektywna autoewaluacja w szkole – jak ją sensownie zaprojektować i przeprowadzić ?

14 Tworzenie kultury autoewaluacjiZespół Nie każdy ma predyspozycje do prowadzenia ewaluacji Ważny jest wybór wewnętrznych ewaluatorów, warto rozważyć różne kryteria

15 Wewnętrzni ewaluatorzy – kryteria wyboruwiedza, umiejętności i doświadczenie w zakresie prowadzenia autoewaluacji , elementarna wiedza z zakresu teorii ewaluacji, podstawy wiedzy z zakresu metodologii badań społecznych, praktyczne umiejętności z konceptualizacji (projektowanie), stosowania metod zbierania danych, ich opracowania oraz interpretacji wyników, wysoki prestiż w zespole nauczycielskim, wysoki poziom kompetencji społecznych (umiejętność pracy w zespole, niekonfliktowość, asertywność, optymizm …… ), pozytywna motywacja do tego typu zajęcia

16 Tworzenie kultury autoewaluacjiJAK? CO ? KTO? Pytania m.in.: 1. Jaką strategię metodologiczną przyjąć w trakcie autoewaluacji? 2. W jakich obszarach prowadzić autoewaluację? 3. Jakiej wiedzy potrzebujemy i do czego konkretnie chcemy ją wykorzystać? KIEDY? PO CO?

17 (Auto)ewaluacja to wielkie wyzwanie dla szkołyDialog w szkole i o szkole

18 (Auto)ewaluacja to wielkie wyzwanie dla szkołyinne zasoby org./finans. Kapitał ludzki wiedza, umiejętności, postawy Kapitał społeczny więzi, połączenia Kultura organizacyjna normy i wartości, procesy (auto)ewaluacja

19 Oczekiwane efekty (auto) ewaluacjidemokratyzacja (w szkole) systemu oświaty profesjonalizacja kadry rozumiana jako zdolność do refleksji wykorzystanie (umiejętność) danych w procesie podejmowania decyzji dr hab.Grzegorz Mazurkiewicz

20 Kultura (auto)ewaluacjiJAK? CO ? KTO? KIEDY? PO CO? Forum on-line Czerwiec, 2013r – strona www Centrum Edukacji Nauczycieli w Gdańsku

21 Dziękuję za uwagę Jolanta E. Śmigerskae - mail :

22 Prezentacja przygotowana na podstawie:Refleksja jako działanie. O stałej potrzebie przełamywania redukcji w pojmowaniu badań ewaluacyjnych w edukacji , dr hab. prof. UJ Leszek Korporowicz, Uniwersytet Jagielloński XVIII Konferencja Diagnostyki Edukacyjnej, Wrocław 2012 Prezentacje: Ewaluacja w szkołach. W którym miejscu jesteśmy? – Janina Steczkowska, Centrum Edukacji Nauczycieli , Suwałki Ewaluacja w edukacji: obietnica rozwoju czy biurokratyczne zagrożenie ? – dr hab.G. Mazurkiewicz, Warszawa, EduTrendy (wrzesień 2012 r.) 4. Dobra szkoła : co to dzisiaj znaczy? - prof. dr hab. Anna Izabela Brzezińska, Instytut Psychologii, Wydział Nauk Społecznych, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu