1 Opracowała: Małgorzata PawlukWYOBRAŹNIA

2 WYOBRAŹNIA zdolność do przywoływania i tworzenia w myślach wyobrażeńzdolność pobudzenia skojarzonych z danym kontekstem lub powstających spontanicznie wyobrażeń, wrażeń, wspomnień i skojarzeń Źródło wyobrażeń  wrażenia zmysłowe

3 Rola wyobraźni procesy decyzyjne rozwiązywanie problemów planowanietwórczość

4 Istnieją dowody (Buchsbaum i inn 2012) na to, że wyobrażenia przywołują podobny stan mózgu jak percepcja czy fizyczna aktywność ruchowa

5 Wyobraźnia wzrokowa Proces odpowiedzialny za doświadczanie poczucia „wewnętrznego widzenia” bodźca wizualnego, wtedy gdy system receptorów zmysłowych nie rejestruje jego obecności

6 Sen i marzenia senne stany podczas których powstają wyobrażenia odizolowane od wrażeń zmysłowych

7 Wyobraźnia ruchowa zazwyczaj łączona z wyobraźnią wizualnąpozwala na trenowanie pewnych działań na poziomie mentalnym Rola w treningu muzyków (Lotze i inn 2003), tancerzy, sportowców (Jeannerod 1997), także w rehabilitacji neurologicznej (stwardnienie rozsiane, utrzymanie postury u osób starszych, rehabilitacja po udarach)

8 Neuroanatomia, a wyobraźnia ruchowawyobraźnia ruchowa aktywizuje obszary mózgu, które uczestniczą w początkowych etapach kontroli ruchu, łącznie z pierwotną i wtórną korą ruchową, płacikiem ciemieniowym dolnym, jądrami podstawy mózgu i móżdżkiem. Blokowany jest tylko końcowy etap przesyłania sygnałów do mięśni. Wyobraźnia motoryczna jest więc formą podprogowej aktywizacji systemu kontroli ruchów ciała.

9 Wyobraźnia, a neurony lustrzaneSymulacje mentalne wzrokowo-ruchowe angażują system neuronów lustrzanych, dlatego wyobraźnię wizualno-ruchową można powiązać z rozumieniem intencji działania ludzi i zwierząt, rozumieniem własnych intencji, fundamentem na którym można zbudować teorię innych umysłów.

10 WYOBRAŹNIA ARTYSTYCZNA/twórczaw oparciu o wrażenia wyobrażeń pozwala tworzyć inne wyobrażenia, które nie mają odpowiedników w żadnym z wrażeń stanowi podstawę twórczości i wszelkiej innej aktywności kulturalnej

11 Wyobraźnia słuchowa Często pomijana w stosunku do wyobraźni wizualnejZawodowi muzycy posiadają niezwykłą wyobraźnię muzyczną – większość utworów powstaje w wyobraźni ( Beethoven wciąż komponował po ogłuchnięciu)

12 Wyobraźnia słuchowa Wyobrażana muzyka może pobudzać korę słuchową niemal równie silnie, jak słuchana (Zatorre, 2005) Wyobrażenia muzyczne pobudzają także korę ruchową Świadoma i intencjonalna wyobraźnia muzyczna jest związana z obszarami kory czołowej odpowiedzialnymi za wybory i plany

13 Efekt „white christmas”Badani „słyszeli” utwór, nawet gdy podczas odtwarzania poziom głosu obniżano do zera Efekt ma potwierdzenie w badaniach kory słuchowej techniką fMRI, podczas słuchania znanych i nieznanych utworów, w których pojawiały się momenty ciszy niezauważane przy słuchaniu znanych piosenek

14 Zdolność do muzycznej wyobraźni opiera się na niezwykle wrażliwych układach jej odbierania i zapamiętywania Układy te są wyczulone na pobudzenia zarówno ze źródeł zewnętrznych, jak i wewnętrznych (wspomnienia, emocje, asocjacje)

15 TEORIA WYOBRAŹNI STEPHENA KOSSLYNANajbardziej dojrzała teoretycznie i uzasadniona empirycznie koncepcja wyobraźni Imagery debate

16 Teoria wyobraźni KosslynaZakłada 6 modułów, które są funkcjonalnie przygotowane do przyjęcia z zewnątrz informacji, zmagazynowania jej i przetworzenia w specyficzny dla siebie sposób Moduły szlaku wzrokowego zaangażowanego w procesy wyobraźni mają swoje odpowiedniki w określonych miejscach mózgu

17 Kora wzrokowa (pola 17,18 Brodmanna) pełni podstawową funkcję zarówno podczas procesów percepcyjnych i wyobrażeniowych Wyobraźnia korzysta ze szlaku wzrokowego i pamięci danych wizualnych

18 Stephen Kosslyn rozkłada proces wyobraźni na generację obrazu przez aktywację pamięci długotrwałej, która staje się wówczas aktywna jako reprezentacja w pamięci krótkotrwałej, doświadczenie obrazu mentalnego i jego reinterpretacja, utrzymanie, transformacja i przekształcanie obrazów

19 Wyobraźnia w psychoterapiiTradycje tybetańskie wykorzystujące wizualizacje wykorzystywały ćwiczenia wyobraźni jako formę psychoterapii (Lazarus 2000) i rozwoju duchowego

20 Wyobraźnia w psychoterapiiWyobraźnia jest wykorzystywana w psychoterapii jako narzędzie do przezwyciężania lęków, niepokojów, szkodliwych nawyków oraz zaburzeń psychosomatycznych, emocjonalnych, czy seksualnych. Stosowana jest także w ćwiczeniach skupiających się na osiąganiu celu, budowaniu wiary w siebie oraz własne umiejętności