1 Opracowały: Magdalena Garbera i Żaneta LisCUKRY Opracowały: Magdalena Garbera i Żaneta Lis

2 Czym są węglowodany? Związki wielofunkcyjneo dwóch grupach funkcyjnych aldehydowej lub ketonowej licznych grupach hydroksylowych

3 Podział węglowodanów wzór ogólny: Cn(H2O)n aldozy ketozy

4

5 CUKRY PROSTE Zawierają dwie grupy funkcyjne:karbonylową (aldehydową lub ketonową) grupy hydroksylowe (zazwyczaj jest ich kilka) Wyróżniamy: Triozy Tetrozy Pentozy Heksozy

6 TRIOZY ALDOTRIOZA KETOTRIOZA D-ALDEHYD GLICERYNOWY DIHYDROKSYACETON

7 TETROZY KETOTETROZA ALDOTETROZA D-ERYTRULOZA D-TREOZA

8 PENTOZY D-RYBOZA D-ARABIONZA D-RYBULOZA

9 HEKSOZY D-GLUKOZA D-FRUKTOZA D-ALLOZA

10 GLUKOZA Słodka, krystaliczna i bardzo dobrze rozpuszczalna w wodzieD-GLUKOZA Słodka, krystaliczna i bardzo dobrze rozpuszczalna w wodzie - Ulega fermentacji alkoholowej: - Jest silnym utleniaczem Tworzy estry (np. z H3PO4)

11 FRUKTOZA substancja bezbarwna bardzo dobrze rozpuszczalna w wodzieα-D-FRUKTOZA substancja bezbarwna bardzo dobrze rozpuszczalna w wodzie - słodsza od glukozy

12 Glukoza i Fruktoza - ten sam wzór sumaryczny - inne wzory strukturalne

13 Właściwości cukrów prostychCiała stałe Barwa biała Dobrze rozpuszczalne w wodzie Posiadają właściwości redukcyjne Ulegają reakcjom, np. uwodornienia, estryfikacji pierścienie piranozowe

14 Wiązania glikozydowe konieczna obecność grupy – OH(tzw. grupy anomerycznej) oraz dowolnej grupy – OH innej cząsteczki cukru.

15 DWUCUKRY Najważniejsze disacharydy: maltoza celuloza laktoza sacharoza

16 WŁAŚCIWOŚCI DWUCUKRÓWStałe, krystaliczne, słodkie, dobrze rozpuszczalne w wodzie W środowisku kwaśnym, lub obecności enzymów ulegają hydrolizie:

17 MALTOZA Biały proszek Rozpuszczalna w wodzie Stanowi środek słodzącyReaguje z wodą (hydroliza) występowanie: ziarna jęczmienia

18 SACHAROZA -Substancja stała -Krystalicznaulega hydrolizie ! -Substancja stała -Krystaliczna -Dobrze rozpuszczalna w wodzie burak cukrowy trzcina cukrowa

19 POLISACHARYDY - WIELOCUKRYzbudowane z monosacharydów połączone wiązaniami glikozydowymi tworzą łańcuchy proste lub rozgałęzione

20 DO WIELOCUKRÓW NALEŻĄ:   - skrobia roślinna - celuloza    - glikogen    - dekstryna    - inulina    - hemiceluloza    - pektyna    - i inne

21 Skrobia – główny przedstawiciel-złożony węglowodan -utworzona z monomerów glukozy fragment cząsteczki skrobi

22 Próba jodoskrobiowa Do żywności dodajemy kilka kropeljodyny lub płynu Lugola

23 CELULOZA inaczej błonnik buduje rośliny otrzymywana z drewna lenbawełna papier

24 GLIKOGEN substancja zapasowa magazynowana w: wątrobie i mięśniach

25 BIBLIOGRAFIA http://sacharydy.republika.pl/S. Hejwowska, R. Marcinkowski – „Chemia 2” zakres podstawowy, podręcznik. Wyd. Operon, Gdynia 2008 J. Wertheim, C. Oxlade – „Ilustrowana Encyklopedia Szkolna”, wydanie poprawione, ISBN J. M. Berg, J. L. Tymoczko: ,,Biochemia”. Warszawa: Wydawnictwo naukowe PWN, 2005.  Google Grafika