1 Orta Kulak Patolojilerinde İşitme BulgularıGazi Üniversitesi Tıp Fakültesi KBB AD Orta Kulak Patolojilerinde İşitme Bulguları Dr. Aslıhan Külekçi Uğur Aralık 2003

2 Orta kulak patolojilerinde kullanılan işitme testleriDiapozon testleri Akustik impedans ölçümleri Saf ses odyometrisi Konuşma odyometrisi

3 Weber testi Rinne testi Gelle testi Schwabach testiDiapozon testleri; Weber testi Rinne testi Gelle testi Schwabach testi

4 Weber testi Diapozon titreştirildikten sonra orta hatta glabella üzerine Vertex, çene veya dişler üzerine Sonuçlar;”Weber ortada, sağa veya sola lateralize “

5 Weber testi Normalde orta hatta Sensorineural işitme kaybıSağlam kulağa lateralize İletim tipi işitme kaybı Hasta kulağa lateralizedir.

6 Rinne testi Diapozon mastoid korteks Kemik yoluDış kulak yolunun 1 cm önüne Hava yolu ile kaç sn süre işittiği

7 Rinne testi Rinne pozitif: normal: mastoid üzerinde duyduğu süre kadarRinne negatif: iletim tipi kayıp: duyulamaz veya işitme süresi kısalmış

8 Patolojik Rinne PozitifSensorineural kayıp : kemik yolu / hava yolu oranı bozulmamış, ancak işitme süresi kısalmış

9 Yalancı Rinne Negatif Bir kulak total işitme kaybı Diğer kulak normalKafatası kemiklerinin rezonatör etkisi ile normal işiten diğer kulak tarafından algılanır Hasta yön tayin edemez sesi işittiğini ifade eder Ancak dış kulak yolu önüne konan diapozon titreşimini hissetmez

10 Akustik impedans ölçümleriOrta kulak, cochlea, VIII. Sinir ve beyin sapı işitme yolları Hasta kooperasyonu gerekli değil Bebek ve çocuklarda Objektif

11 Akustik impedans Kompliansın tersi Orta kulak, kulak zarı, kemikçiklerEnerjiye karşı direnç

12

13 İmpedans odyometrinin klinikte kullanıldığı alanlarTimpanometri Eustachi tüpü fonksiyonları Stapes refleksi (akustik refleks)

14 Timpanometri (impedans odyometri)Basınç değişikliğiyle komplians değişiminin ölçümüdür Üç tip timpanogram

15 Tip A timpanogram; Normal atmosfer basıncında maksimum kompliansnormal orta kulakta Tip As :otoskleroz,kemikçik zinciri fiksasyonu ve orta kulak efüzyonları Tip Ad : kemikçik zinciri kopuklukları

16 Tip C timpanogram ; -100 ve –400 mm H2O basınçlar arasında maksimum kompliansC1; -100 ile –200, C2; -200 ve üzeri Orta kulakta negatif basınç varlığı Eustachi disfonksiyonu Efüzyonlu otitis media ( C2)

17 Tip B timpanogram;Tepesi olmayan düz eğriYüksek impedans ve düşük komplians Orta kulak efüzyonlarında karakteristik Kulak zarını kapatan buşonlarda Kulak zarı perforasyonları Probun yanlış yerleştirilmesi

18 Stapes refleksi Koklear sinir lifleriVentral koklear nükleusa, trapezoid cisme ve superior olivatory kompleks Bilateral fasiyal sinirin motor nükleusu Fasiyal sinir ile stapedius kası VIII. Kraniyal sinir, beyin sapı alt merkezleri , VII. Kraniyal sinir

19 Stapes refleksi Normal kişilerde ve cochlear işitme kayıpları varİşitme eşiğinin yaklaşık dB üzerinde bir saf ses uyaranı Normalde akustik refleks eşiği dB Saf sesler için Hz

20 Stapes refleksi İpsilateral kontralateralİletim tipi işitme kaybı; Otoskleroz, otitis media, kemikçik zinciri kopuklukları Sensorineural tip işitme kaybı ; cochlear , VIII.Sinir , beyin sapı patolojileri

21 Odyometri Sonar situmuluslar vererek, işitme organının bu situmuluslar karşısındaki durumunu saptar ve işitme kayıplarını bir grafik (odyogram) halinde gösterir 125, 250, 500, 1000, 2000, 4000, 8000

22 Sesin şiddetini ölçmekSes dalgalarının yayılma doğrultusunda, bir birim kareye rastlayan ses şiddeti esas alınır Ses şiddetini ölçen birim, watt Watt/cm2 olarak ifade edilir

23 Sesin şiddetini ölçmekWatt’ın logaritmik değeri “bel” bel’in onda biri decibel 0 dB = watt/cm2 1dB; Herhangi bir frekansta sesin eşik değerinin 20 dB üstünde, birbirinden ayrılabilen en yakın ses arasındaki fark

24 Odyometri çeşitleri 1- Saf ses odyometrisi (saf ses üretirler ve işitme eşiğini bulmak için 2- Konuşma odyometrisi (canlı ya da kayıtlı sesi hastaya aktarır. Çeşitli eşik seviyeleri tanımlanmıştır; konuşmayı alma eşiği, konuşmayı ayırt etme, rahatsız edici seviye, en rahat dinleme seviyesi)

25 Odyometri çeşitleri 3- Yüksek frekans odyometrisi ( Hz arası frekanslardaki işitme kayıplarını tespit için) 4- Serbest alan uyumlu odyometriler (çıkışın kulaklıklar yerine serbest alan hopörlerine yapıldığı normal odyometrilerdir)

26 Orta kulak patolojileri ve işitme bulguları1 - Enfeksiyonlar 2 - Otoskleroz 3 - Tümörler 4 - Travma 5 - Barotravma 6 - Konjenital

27 Enfeksiyonlar Akut otitis media Efüzyonlu otitis mediaKronik otitis media Koleasteatomlu kronik otitis media

28 Akut otitis media Zarda perforasyon yoksa;Hafif iletim tipi işitme kaybı Konuşma frekanslarında dB Weber hasta kulağa lateralize,Rinne (-) Tip B timpanogram Sensorineural işitme kaybı

29 Akut otitis media

30 Efüzyonlu otitis mediaİletim tipi işitme kaybı Rinne (-),Weber hasta kulağa lateralize Saf ses odyometrisinde hava yolu kaybı düz trase ya da pes tonlar İşitme kaybı dB Tip B timpanogram Stapes refleksi alınmaz

31 Efüzyonlu otitis media

32 Efüzyonlu otitis mediaAkustik reflektometre Endoskopi Timpanosentez Pnömatik otoskopi Otoakustik emisyon

33 Akustik reflektometre

34 Akustik reflektometreNormal kulak sesi absorbe eder çok az ses enerjisi yansır Efüzyon varsa yansıma olur Tanı için spesifikliği yüksek duyarlılığı düşük

35 Pnömatik otoskopi Kulak zarına hafifçe pozitif ve negatif basınçlarKulak zarının belirgin ve her iki yöne doğru hareketli olması, normal Hareketsiz veya hareketi kısıtlı olması, efüzyon EOM sensitivite %90, spesifite %80

36 Tuba eustachi disfonksiyonuKulakta açılıp kapanmalar Tip C timpanogram Otoskopide zarın normale yakın görünümü

37 Patent tuba eustachi Kendi sesinin ya da solunumunun kulağında yankılanması Zar ve timpanogram normal Burun boşluğu girişlerinden birini kapatarak kuvvetle soluduğunda, kulak zarının üst-arka kadranının hareketinin görülmesi

38 Kronik otitis media İletim tipi işitme kaybıAttik perforasyonları kemikçik destrüksiyonu yapmadıkça işitme bozulmaz Orta genişlikteki perforasyonlarda yaklaşık 30 dB Totale yakın ve pencereleri gören perforasyonlarda 50 dB kayıp

39 Kronik otitis media

40 Kronik otitis media Kemikçik zinciri sağlam zarda küçükPerforasyon dB Kemikçik zinciri hasarlı zar perfore dB Kemikçik zinciri hasarlı zar intakt dB Timpanogram yapılmaz

41 Kolesteatomlu otitis mediaKolesteatom, orta kulak boşluğunda deriye ait squamöz epitel Kemikçik zincirinde erime İletim tipi işitme kaybı Sensorineural ve mixt tip işitme kayıpları Odyolojik incelemeler KOM gibi

42 Otoskleroz Otik kapsulla sınırlı bir kemik hastalığıStapes otosklerozu iletim tipi işitme kaybı Cochlear otoskleroz sensorineural işitme kaybı Tek kulak etkilendiyse işitme kaybı farkedilmeyebilir Willis paraacuzi’si ve otofoni

43 Otoskleroz Rinne(-), Weber daha fazla tutulan kulağa lateralizedirHastalığın erken dönemlerinde alçak frekans iletim tipi kayıp Odyometride hava iletimi için assendan trase

44 Otoskleroz İleri evre: yüksek frekanslarda iletim tipi kayıpOdyometri trasesi düzleşir ve kemik yolu eşiğinde 2000 Hz’de Carhart çentiği

45 Carhart çentiği Otosklerotik odağın neden olduğu stapes fiksasyonu , basiller membran bölgesinin titreşiminin azalması Cochlear hasarı göstermez , başarılı stapedektomi sonrası kaybolur.

46 Otoskleroz Sensorineural işitme kaybıKemik yolunda yüksek frekanslarda Hava ve kemik yolu odyometri trasesi dessendan Carhart çentiği kaybolur Hava yolu işitme kaybı dB

47 Otoskleroz Tip As timpanogramıStapes refleksi ipsilateral ve kontralateral alınmaz Prob karşı tarafa takıldığında ipsilateral refleks alınır Kontralateral ise, hasta kulağın duyması azaldığından dolayı ya alınmaz ya da çok yüksek seviyelerde alınır.

48 Tümörler En sık izlenen tm glomus jugulare Benignİletim tipi işitme kaybı İç kulağa invazyon sonucu sensorineural kayıp

49 Tümörler Timpanometride başlangıç tümörlerde, ile 0 mmH2O arasında, eğri çıkış yolunda pulsasyonlar Yerleşmiş tümörlerde tamamen pulsasyon Tip B timpanogram Stapes refleksi negatiftir

50 Kulak zarı ve orta kulak travmaları Temporal kemik travmaları

51 Kulak zarı ve orta kulak travmalarıKulak zarı perforasyonları Kemikçik zinciri kopuklukları Kulak zarı perforasyou ve kemikçik zinciri kopukluğu birlikte Cerrahi travma

52 Kulak zarı perforasyonlarıOrta genişiliktekilerde 30 dB Geniş, totale yakın, pencereleride gören 50 dB’lik işitme kaybı

53 Kulak zarı perforasyonlarıShrapnell zarındaki perforasyonlar işitmeye önemli etki yapmaz Alt kadrandakilerin etkisi çok az Ön kadrandakilerin etkisi daha fazla

54 Kulak zarı perforasyonlarıArka kadrandakiler işitmeyi önemli derecede etkilerler Yuvarlak pencere karşısında iseler, kulak zarının pencereleri koruma etkisi ortadan kalkacağından kayıp daha fazla

55 Kulak zarı perforasyonlarıBöbrek biçimindeki total perforasyonların işitmeye etkisi en fazladır.

56 Kemikçik zinciri kopukluklarıİşitme kaybı ortalama 54 dB Kulak zarı sağlam kemikçik zinciri kopukluğu ile birlikte oval pencere blokajı da varsa kayıp 60 dB

57 Kulak zarı perforasyou ve kemikçik zinciri kopukluğu birlikte iseİşitme kaybı yaklaşık 38 dB Total perforasyon ve kemikçik zinciri kopukluklarında 50 dB İşitme kaybının artmasında geniş perforasyon nedeni ile faz koruma etkisinin ortadan kalkması en önemli etken

58 Temporal kemik travmalarıKünt travmalar Delici travmalar

59 Transvers kırıklar Uzunlamasına kırıklarKünt travmalar Transvers kırıklar Uzunlamasına kırıklar

60 Transvers kırıklar İç kulakta kırık Kafa tabanını da içine alırİşitme total olarak kaybedilir İç kulakta patoloji sensorineural işitme kaybı İşitme geri dönmez Kulak zarı normal ama hemotympanium var

61 Uzunlamasına kırıklarOrta kulak kemikçiklerinde luksasyon Genellikle incus lukse İletim tipi işitme kaybı Daha çok Hz’de belirgin Sensorineural ve mixt tip kayıp 6 haftada %63’ünde işitme geri döner %20’sinde ise kayıp kalıcı

62 Delici travmalar Kulağa sokulan cisimlerİntihar maksatlı ateşli silah kullanımı Kaynak ve lehim sırasında kıvılcımların dış kulak yoluna kaçması İletim tipi kayıp

63 Barotravma Dalgıçlarda ve jet pilotlarındaKulak zarı ve kemikçik zincirinde basınçla meydana gelen travma Odyometride iletim tipi işitme kayıp Timpanometride negatif basınç Sensorineural ve kalıcı işitme kaybı

64 Konjenital Timpanik kemik hipoplazisi ve aplazisiKemikçik zinciri malformasyonları Oval pencere agenezisi ve doğumsal stapes fiksasyonu

65 Kemikçik zinciri malformasyonlarıİncus-malleus füzyonu İncus uzun kolunun büyük olması ya da gelişmemesi İncudostapedial eklem yerine sadece fibröz bandın bulunması

66 Kemikçik zinciri malformasyonlarıİncus kolunun kısa olması Stapes suprastrüktür anomalisi(sıklıkla uzun cruslara ve stapes başı deformitesi)

67 Konjenital Kemikçik zincirinde kopukluk varsa iletim tipi işitme kaybı60 dB’i bulan ya da aşan iletim tipi işitme kaybı

68 Konjenital Akustik impedans ölçümü ile ayırıcı tanıStatik komplians yüksek Stapes refleksi negatif Sadece stapes crura kopukluklarında stapes refleksi pozitif

69