1 ZATRUDNIENIE OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ: OTWARTY RYNEK PRACY, ZAKŁAD PRACY CHRONIONEJ,

2 OSOBA NIEPEŁNOSPRAWNAOsoby, których stan fizyczny, psychiczny lub umysłowy trwale lub okresowo utrudnia, ogranicza bądź uniemożliwia wypełnianie ról społecznych, a w szczególności zdolności do wykonywania pracy zawodowej (Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U nr. 127,poz. 27).

3 STATUS PRAWNY OSOBY Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄOsoby posiadające orzeczenie: o jednym z 3 stopni niepełnosprawności: (znacznym, umiarkowanym, lekkim,) lub orzeczenie o niepełnosprawności, wydane przed ukończeniem 16 roku życia (Miejskie i Powiatowe Komisje ds. Orzekania o Niepełnosprawności) o całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy ( ZUS) całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym (KRUS)

4 AKTYWNOŚĆ ZAWODOWA OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄWspółczynnik aktywności zawodowej: 27,5 % Wskaźnik zatrudnienia: 23 % Stopa bezrobocia: 16,3 %

5 Wsparcie zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami

6

7 9 maja 1991 uchwalono ustawę o zatrudnieniu i rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych (Dz. U nr 46, poz. 201). Podstawowym elementem nowego systemu było nałożenie na podmioty zatrudniające co najmniej 50 osób w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy obowiązku dokonywania ustawowych wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON). W 1997 r. obniżono ten wskaźnik do 25 osób.

8

9 Z obowiązkowych wpłat na PFRON zwolniono zakłady, które zatrudniały więcej jak 6% osób niepełnosprawnych przy zatrudnianiu ponad 25 pracowników. Powstał tzw. system kwotowy mający motywować wszystkich większych pracodawców do zatrudniana osób niepełnosprawnych oraz przekazujący pozyskane środki tym pracodawcom, u których występuje wysoka koncentracja zatrudnienia osób niepełnosprawnych.

10 Zatrudnienie osób z niepełnosprawnościąPrawo do pracy Zakaz dyskryminacji w zatrudnieniu Tzw. dyskryminacja pozytywna w zatrudnieniu –stwarzanie mechanizmów prawnych wyrównujących pozycję pewnych grup pracowników, którzy tradycyjnie są uważani za „kłopotliwych”, droższych, niepewnych

11 Gdzie można zatrudniać osoby z niepełnosprawnością?Zatrudnienie wspomagane: Zakłady Pracy Chronionej Zakłady Aktywizacji Zawodowej Zatrudnienie na otwartym rynku pracy

12

13 Zatrudnienie w ZPCH

14

15 Formy wsparcia udzielanego pracodawcom z tytułu zatrudniania osób niepełnosprawnych

16 Zwrot kosztów wyposażenia stanowiska pracy stworzonego dla osoby z niepełnosprawnościąmożna ubiegać się o zwrot poniesionych kosztów, jeżeli wyposaży się stanowisko pracy dla osoby z niepełnosprawnością, zarejestrowanej w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotna lub poszukująca pracy niepozostająca w zatrudnieniu. można starać się o dofinansowanie do 15-krotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia każdego wyposażonego stanowiska pracy (bez podatku VAT i podatku akcyzowego) Warunek: zatrudnienie pracownika z niep. na tym stanowisku przez okres 36 miesięcy

17 Zwrot kosztów szkolenia pracowników niepełnosprawnych

18 Miesięczna refundacja kosztów zatrudnienia pracownika z niepełnosprawnością

19 Miesięczne dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego1 800 zł - znaczny stopień niepełnosprawności; zł - umiarkowany stopień niepełnosprawności 450 zł - lekki stopień niepełnosprawności dodatkowo 600 zł – osoby z niepełnosprawnością psychiczną, intelektualną, całościowym zaburzeniem rozwojowym, epilepsją oraz osoby niewidome

20 Refundacja kosztów zatrudnienia pracownika pomagającego osobie niepełnosprawnej

21 RODZAJ NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI A MOŻLIWOŚĆ WYKONYWANIA PRACY

22 01-U – niepełnosprawność intelektualnaograniczeniem jest stopień skomplikowania zadań, jakie trzeba wypełnić na konkretnym stanowisku. Zdolność do pracy na danym stanowisku będzie zależała od stopnia i rodzaju zaburzeń oraz indywidualnych predyspozycji. Co do zasady osoby niepełnosprawne z kodem 01U mogą pracować wszędzie, gdzie zadania nie są szczególnie skomplikowane, wliczając w to stanowiska obsługi maszyn. Możliwość udzielenia wsparcia asystenta osoby niepełnosprawnej lub trenera pracy.

23 02-P – niepełnosprawność psychicznaosoby z niepełnosprawnością psychiczną mogą być kierowane do różnych prac, przy czym należy uwzględnić typ i rozległość zaburzeń. Zasadniczo nie wydaje się zgód na pracę na stanowiskach wymagających obsługi maszyn o wysokim stopniu ryzyka, pracowników ochrony fizycznej i mienia czy kierowania pojazdami.

24 03-L – choroby narządu mowy lub słuchuw zależności od typu, mogą uniemożliwiać zawodowe prowadzenie pojazdów w kategorii C i D, pracę wymagającą wysiłku głosowego (w obsłudze klienta lub telemarketingu), a także pracę na wysokości lub w środowisku o wysokim natężeniu dźwięków. Ograniczenia te są mniejsze, jeśli dolegliwości choroby ustępują np. po zastosowaniu aparatu słuchowego lub implantu.

25 04-O – choroby narządu wzrokuo ile są nasilone, uniemożliwiają pracę na wysokości lub pracę z bronią, a także prowadzenie pojazdów i obsługę maszyn. Pewne objawy chorobowe mogą pogłębiać się przy pracy, która naraża na działanie promieni UV, a także wymagającej skupienia wzroku na nieoddalonych punktach przez dłuższy czas, co dotyczy również pracy przy komputerze. Pomocne są w takich przypadkach lupy ekranowe lub wyższej klasy monitory, natomiast o zdolności do pracy każdorazowo powinien zdecydować lekarz medycyny pracy

26 05-R – choroby narządu ruchuwady wrodzone, schorzenia pourazowe, nowotwory rozwijające się w obrębie układu ruchowego, deformacje, choroby stawów, mięśni i tkanki łącznej w relatywnie niewielkim stopniu obniżają zdolność do wykonywania pracy przy zastosowaniu odpowiednich regulacji w zakresie czasu pracy i prawidłowej ergonomii stanowiska pracy, osoby z kodem 05R mogą zajmować praktycznie wszystkie stanowiska biurowe, a także wykonywać pracę fizyczną

27 06-E-Epilepsja Chorzy mogą wykonywać proste i bezpieczne prace, prace administracyjno-biurowe przy czym dodatkowymi obostrzeniami obłożona jest obsługa urządzeń z elementami migającymi lub wirującymi.

28 07-S-choroby układu oddechowego i układu krążeniaPowodują obniżoną odporność i niską wydolność fizyczną. Przeciwskazania: praca w warunkach zapylenia, duży wysiłek fizyczny. Pracownik powinien mieć możliwość elastycznego ustalenia czasu i formy przerw adekwatnie do charakterystyki konkretnej jednostki chorobowej.

29 08-T – choroby układu pokarmowegoistotnym ograniczeniem może być narażenie na czynniki toksyczne o charakterze chemicznym.

30 09-M-choroby układu moczopłciowegow większości przypadku zachodzi potrzeba dostosowania sposobu wykonywania pracy do zmienionej fizjologii pracownika, a więc uelastycznienie czasu przerw lub zmiana ergonomii stanowiska pracy.

31 10-N-choroby neurologicznekategoria chorób neurologicznych obejmuje niemal wyłącznie choroby centralnego układu nerwowego o różnej etiologii i objawach. Ze względu na charakterystykę schorzeń, wskazania i przeciwwskazania do pracy kształtują się podobnie do tych, jakie dotyczą osób chorych psychicznie, natomiast szczegółowo określa się je dopiero na podstawie znajomości jednostki chorobowej oraz indywidualnych uwarunkowań pracownika.

32 11-I-choroby inne kategoria chorób innych obejmuje między innymi żółtaczkę, choroby krwi, cukrzycę, boreliozę, łuszczycę, otyłość znacznego stopnia.

33 12-C - całościowe zaburzenia rozwojowemogą w różny sposób ustalać predyspozycje zawodowe danej osoby. W zależności od stopnia upośledzenia rozwojowego osoby takie mogą wykonywać różne obowiązki, natomiast absolutnie niezbędna jest w tym przypadku dokładna analiza medyczna

34 Opinia lekarska Zdolność do pracy Czas pracy Rodzaj pracy Warunki BHPPrzystosowanie zawodowe Przekwalifikowanie

35

36 Zakład Prawa Karnego Wykonawczego Wydział Prawa i AdministracjiDziękuję za uwagę Beata Tomecka- Nabiałczyk Zakład Prawa Karnego Wykonawczego Wydział Prawa i Administracji Uniwersytet Łódzki