1 Ostre zębopochodne procesy zapalne tkanek miękkich i kości - cdOstre zębopochodne procesy zapalne tkanek miękkich i kości - cd. Anatomia przestrzeni twarzoczaszki Ropnie przestrzeni twarzoczaszki, ostre zapalenie kości- objawy diagnostyczne, leczenie chirurgiczne. Ropowica, angina Ludovici. Milena Różewska Christof Klyszcz Tony Cholakov Karolina Jucha Dagmara Hercuń

2 Anatomia przestrzeni twarzoczaszkiZatoki przynosowe, (łac. połączenie z jamą nosową. Powstają jako wpuklenia błony śluzowej, które od jamy nosowej wrastają w otaczające kości i od nich przyjmują swoje nazwy. Zaczynają się one rozwijać u człowieka już w życiu płodowym, ostateczne zaś wymiary osiągają w drugiej dekadzie życia. W rozwoju embrionalnym jako pierwsza wykształca się zatoka szczękowa.

3 Zatoka klinowa (łac. sinus sphenoidalis) –Parzyste przestrzenie mieszczące sie w trzonie kości klinowej, oddzielone od siebie przegrodą. Pojemność każdej z nich to ok 3 cm³. Ich wielkość waha się od wielkości ziarenka grochu do wielkich rozmiarów sięgających ku tyłowi aż do otworu wielkiego.

4 Zatoki czołowe (łac. sinus frontales) –Położone są nad oczodołami, w kości czołowej i mogą przyjmować różnorodne kształty. Od całkowitego braku zatoki po jednej stronie do rozległych, wielokomorowych (sprzyja to powikłaniom zapalnym). Zatoka przez przewód nosowo-czołowy uchodzi do lejka otworu półksiężycowatego. W ten sposób następuje odpływ wydzieliny gromadzącej się w zatoce, np.podczas zapalenia. Przeciętna pojemność zatoki czołowej to 5-7 ml.

5 Komórki sitowe (łac. cellulae ethmoidales)Najmniejsze z zatok przynosowych człowieka. Składają się z drobnych jamek kostnych poprzedzielanych cienkimi blaszkami kostnymi. Wypełniają one błędnik sitowy (łac. labyrinthus ethmoidalis) i stanowią zasadniczą część kości sitowej. Każda komórka sitowa wysłana jest błoną śluzową. Komórki sitowe umownie dzieli się na przednie i tylne. Niektórzy wyróżniają jeszcze komórki sitowe środkowe. Połączone są one za pośrednictwem małych otworów w blaszkach kostnych, które je oddzielają. Połączenia te stanowią sprawny drenaż podczas stanów zapalnych (ostre zapalenie komórek sitowych).

6 Komórki sitowe (łac. cellulae ethmoidales)Od boku sąsiadują z oczodołem ograniczone od niego blaszką oczodołową (papierowatą) kości sitow Strop komórek sitowych stanowi podstawa przedniego dołu czaszki . Przyśrodkowo komórki sitowe stanowią boczną ścianę jamy nosowej. Są one połączone ze światłem jamy nosowej. Komórki sitowe przednie otwierają się w lejku sitowym (łac. infundibulum ethmoidale) w przewodzie nosowym środkowym.

7 Zatoka szczękowa (łac. sinus maxillaris),Zwana też dawniej jamą Highmora – parzysta przestrzeń pneumatyczna mieszcząca się obustronnie w trzonie szczęki. W wymiarze pionowym i strzałkowym ma ponad 3 cm, w płaszczyźnie czołowej 2,5 cm. Ma ona kształt trójściennej piramidy.

8 Ściany zatoki szczękowejŚciana przednia zatoki szczękowej- skierowana ku policzkowi i wardze górnej. Znajduje się w niej otwór podoczodołowy. Poniżej niego na wysokości kła ściana przednia tworzy zagłębienie zwane dołem nadkłowym. Ściana boczna zatoki szczękowej- stanowi łagodne przedłużenie ściany przedniej Ściana tylna zatoki szczękowej- Stanowi ją guz szczęki. Oddzielona jest od ściany bocznej grzebieniem jarzmowo-zębodołowym. Bezpośrednio za guzem szczęki znajduje się dół skrzydłowo-podniebienny i dół podskroniowy. Strop zatoki szczękowej- stanowi jej ścianę górną. W stropie tym biegnie kostna bruzda podoczodołowa, którą zamyka okostna. Graniczy bezpośrednio z oczodołem, stanowiąc zarazem jego dno.

9 Ściany zatoki szczękowejDno zatoki szczękowej- czyli ściana dolna jest utworzona przez wyrostek podniebienny szczęki i częściowo przez wyrostek zębodołowy szczęki. Kość tworząca tą ścianę jest zwykle bardzo gruba. Najniżesze miejsce dna zatoki odpowiada położeniu pierwszego zęba trzonowego. Do zatoki mogą wnikać korzenie zębów trzonowych i przedtrzonowych. Przyśrodkowa ściana zatoki szczękowej- znajduje się w niej duży, nieregularny otwór rozwór szczękowy, który łączy zatokę z jamą nosową. Rozwór ten jest znacznie pomniejszony przez otaczające go kości. Zatoka szczękowa otwiera się do jamy nosowej w przewód nosowy środkowy. Ujście jej jest bardzo niekorzystne, gdyż umiejscowione jest tuż przy stropie zatoki. Utrudnia to znacznie drenaż i opróżnianie zatoki z wydzieliny śluzowej lub ropnej. Pojemność każdej zatoki szczękowej wynosi średnio ok 24 cm³.

10 Podniebienie twarde i miękkiepodniebienie twarde (łac. palatum durum) - w części przedniej jamy ustnej pokryte nabłonkiem wielowarstwowym płaskim rogowaciejącym, pod którym występują gruczoły śluzowe. Zrąb kostny tworzą:wyrostek podniebienny szczęki od przodu i blaszka pozioma kości podniebiennej od tyłu podniebienie miękkie (łac. palatum molle) - w części tylnej jamy ustnej, dochodzi do gardła i jest pokryte nabłonkiem wielowarstwowym płaskim nierogowaciejącym, pod którym także znajdują się gruczoły śluzowe. Zakończone jest ono języczkiem (łac.uvula).

11 Przestrzeń przygardłowa (łac. spatium parapharyngeum)Obszar anatomiczny w kształcie odwróconej piramidy, której podstawę stanowi podstawa czaszki a wierzchołek - róg większy kości gnykowej. Ograniczona jest następującymi strukturami: od przyśrodka - boczna ściana gardła od boku - płat głęboki ślinianki przyusznej i gałąź żuchwy od przodu - mięsień skrzydłowy przyśrodkowy i gałąź żuchwy od tyłu - powięź przedkręgowa od góry - blaszka przyśrodkowa wyrostka skrzydłowatego kości klinowej i grzebień kości klinowej oraz fragment kości skroniowej od dołu - przyczep rozcięgna mięśnia dwubrzuścowego na rogu większym kości gnykowej. Dalej ku dołowi łączy się ze śródpiersiem tylnym.

12 Przestrzeń przygardłowa (łac. spatium parapharyngeum)W przestrzeni tej znajduje się wyrostek rylcowaty kości skroniowej, który dzieli ją umownie na dwie części: część przedrylcową (przednią) i część zarylcową (tylną). W części przedrylcowej położone są mięśnie i więzadła przyczepiające się do wyrostka rylcowatego (bukiet Riolana) oraz splot skrzydłowy. W części zarylcowej przebiegają tętnica szyjna wewnętrzna, żyła szyjna wewnętrzna, nerw językowo-gardłowy, nerw błędny, nerw dodatkowy, nerw podjęzykowy, pień współczulny oraz węzły chłonne szyjne głębokie.

13 Gardło (łac. pharynx) część nosowa gardła (nosogardło, jama nosowo-gardłowa) (łac. epipharynx lub nasopharynx) - górna, najwyżej położona część gardła. Jej ścianę górną tworzy sklepienie gardła (łac. fornix pharyngis), które przechodzi ku tyłowi w ścianę tylną. ściana przednia nosogardła jest otwarta do przodu i tworzą ją nozdrza tylne, które łączą cz. nosową gardła z jamą nosową. Na ścianie bocznej nosogardła znajduje się ujście gardłowe trąbki słuchowej (łac. ostium pharyngeum tubae auditivae)

14 Gardło (łac. pharynx) część ustna gardła, (gardło środkowe), (łac. mesopharynx lub oropharynx) jest przedłużeniem otwartej do dołu jamy nosowo-gardłowej. Granica między częścią nosową a ustną gardła jest poziomą linia przechodzącą przez poziom połączenia podniebienia twardego z miękkim. Ku przodowi łączy się ona poprzez cieśń gardzieli z jamą ustną. W skład ściany przedniej wchodzi nasada języka (łac. baseos linguae) wraz z migdałkiem językowym oraz leżące tuż za nim dołki przednagłośniowe (zajęzykowe) (łac. valleculae). Ścianę boczną ograniczają dwa łuki: przedni czyli łuk podniebienno-językowy (łac. arcus palatoglossus) oraz tylny czyli łuk podniebienno-gardłowy (łac. arcus palatopharyngeus). Pomiędzy łukami znajduję się nisza migdałkowa, w której spoczywa migdałek podniebienny.

15 Gardło

16 Jama ustna Jama ustna (łac. cavum oris) - początkowy odcinek przewodu pokarmowego i oddechowego. Na jamę ustną składa się przedsionek jamy ustnej i jama ustna właściwa, które oddzielone od siebie są łukami zębowymi żuchwy i szczęki. Przedsionek jamy ustnej ograniczony jest od przodu częścią śluzową wargi górnej i dolnej, od tyłu łukami zębowymi oraz wyrostkami zębodołowymi pokrytymi dziąsłami, od góry i od dołu zachyłkami błony śluzowej, od której odchodzi wędzidełko górne i dolne. Jama ustna właściwa ograniczona jest od przodu i bocznie łukami zębowymi oraz wyrostkami zębodołowymi pokrytymi dziąsłami, od góry przez podniebienie (w początkowym odcinku podniebienie twarde - kostne, w tylnym odcinku przez podniebienie miękkie), od tyłu przez wały: podniebienno-językowe i podniebienno-gardłowe (łac. plica palatoglossus et plica palatopharungeus), od dołu zaś przez przeponę jamy ustnej (łac. diaphragma cavum oris), na której spoczywa język(grec.) glossus (łac.) lingua).

17 Okolica podjęzykowa Jest to powierzchnia zawarta pomiędzy dolną powierzchnią języka a żuchwą. Podstawę tej okolicy tworzą symetryczne mięśnie żuchwowo-gnykowe. Część środkowa dna jamy ustnej od dołu jest wzmocniona przednimi brzuścami obydwu mięśni dwubrzuścowych, od góry obu mięśniami bródkowo-gnykowymi. Błona śluzowa pokrywająca dolną powierzchnię języka przechodząc w błonę śluzową dna jamy ustnej, tworzy fałd- wędzidełko.

18 Okolica podjęzykowa

19 Metody badania Zdjęcia rentgenowskie czaszki, twarzoczaszki, zatok obocznych nosa Zdjęcia zewnątrzustne Zdjęcia wewnątrzustne Radiografia cyfrowa i radiowizjografia Ultrasonografia Badanie KT twarzoczaszki

20 Zapalenia 1.Ze względu na etiologię: 4.Ze względu na rodzaj: Zębopochodne Surowicze (inflammatio srosa) Niezębopochodne Włóknikowe (inflammatio fibrinosa) Bakteryjne Ropne (inflammatio purulenta) Grzybicze Wirusowe 5.Ze względu na zasięg: Ograniczone (inflammatio circumscripta) 2. Ze względu na trwanie: Rozlane (inflammatio diffusa) Ostre (inflammatio acuta) Powierzchowne (inflammatio superficialis) Podostre (inflammatio subacuta) Głębokie (inflammatio profunda) Przewlekłe (inflammatio chronica) 6.Zapalenia swoiste: 3. Ze względu na morfologię: Promienica Uszkadzające (inflammatio alternativa) Gruźlica Rozplemowe (inflammatio proliferativa) Kiła Wytwórcze (inflammatio productiva) Wysiekowe (inflammatio fibrinosa)

21 Objawy zapalenia Ból Zaczerwienienie Obrzęk Temperatura

22 Ropnie - abscessus Wewnątrzustne Zewnątrzustne PodbródkowyŚródkostny Podokostnowy Podśluzówkowy Podniebienny Podjęzykowy Okołomigdałkowy Języka Policzka Dołu nadkłowego Zewnątrzustne Podbródkowy Okołożuchwowy Podżuchwowy Podżwaczowy Prestrzeni skrzydłowo – żuchwowej Przestrzeni skrzydłowo - podniebiennej Przygardłowy Podskroniowy Skroniowy

23 Drogi szerzenia sie zakazenia

24 Drogi szerzenia sie zakazenia

25 Drogi szerzenia sie zakazenia

26 Drogi szerzenia sie zakazenia

27 Ropnie zewnątrzustne Podbródkowy Okołożuchwowy Podżuchwowy PodżwaczowyPrestrzeni skrzydłowo – żuchwowej Przestrzeni skrzydłowo – podniebiennej Przygardłowy Podskroniowy Skroniowy

28 Ropnie zewnątrzustne Obraz kliniczny Objawy bolesno-uciskoweSkóra napięta, zaczerwieniona Objaw chełbotania Często szczękościsk i nasilony odczyn ogólny Mogą się szerzyć do sąsiednich przestrzeni

29 Leczenie ropni zewnątrzustnychZimne okłady Leczenie farmakologiczne antybiotykoterapia Leczenie chirurgiczne Leczenie miejscowe

30 Leczenie chirurgiczneNacięcie zewnątrzustne ropnia i drenaż Metoda Borusiewicza

31 Technika nacięcia Znieczulenie Nacięcie max do 1 cmTępe przebicie tępymi kleszczami Kochera Aspiracja wydostającej się ropy Założenie drenu – cewniki Penrose, setony gumowe (2-5 dni)

32 Metoda Borusiewicza Znieczulenie powierzchownePeryferyjnie, drogą punkcji Aspiracja wydzieliny Pozostawienie igły w zmianie Płukanie 3% r-rem sodu Brak blizn

33 Metoda Borusiewicza Uwaga! Wyraźnie ograniczone, powierzchowne ropnieŁatwość utworzenia trudno gojącej się przetoki podczas zabiegu

34 Ropień okołodżuchwowy – abscessus perimandibularisPrzyczyny: Procesy okołowierzchołkowe drugiego i trzeciego zęba trzonowego Utrudnione wyrzynanie zeba mądrości Zapalenie węzłów podżuchwowych Powikłania złamania żuchwy

35 Ropień okołodżuchwowy – abscessus perimandibularisObraz kliniczny: Zwiększona temp. ciała Dreszcze Silny rozpierający ból Złe samopoczucie Narastający szczękościsk Elastyczno- twardy naciek Obrzęk kąta żuchwy, policzka, szyi Skóra napięta i bolesna Obrzęk i bolesność bł. śluzowej dna jamy ustnej

36 Ropień okołodżuchwowy – abscessus perimandibularisLeczenie: Zewnątrzustnie Znieczulenie ogólne Cięcie równoległe i 2 cm poniżej dolnej krawędzi żuchwy Rozwarstwienie „na tepo” Opróżnienie 2 dreny z każdej strony

37 Ropień podżuchwowy – abscessus submandibularisPrzyczyny: Zęby trzonowe dolne Ropień ślinianki podżuchwowej Powikłanie złamania żuchwy Zropienie węzłów chłonnych

38 Ropień podżuchwowy – abscessus submandibularisSzerzenie się ropnia Do przestrzeni podjęzykowej Do przestrzeni podbródkowej Do przestrzeni skrzydłowo-żuchwowej Do przestrzenie przygardłowej

39 Ropień podżuchwowy – abscessus submandibularisObraz kliniczny: Opuchlizna Szczękościsk Stwardnienie i uniesienie dna przedsionka Przyczynowy ząb zwykle niebolesny Węzły chłonne niedostępne Utrudnione połykanie

40 Ropień podżuchwowy – abscessus submandibularis

41 Ropień podżuchwowy – abscessus submandibularisLeczenie: Nacięcie – 2cm równoległe do dolnej krawędzi żuchwy i 2cm poniżej niej Tępo kleszczami Kochera Niebezpieczeństwo uszkodzenia dużych naczyń trójkąta szyjnego Usunięcie zęba

42 Ropień podbródkowy – abscessus submentalisPrzyczyny- zęby sieczne dolne Leczenie- nacięcie poziomo w fałdzie podbródkowym

43 Ropień przygardłowy – abscessus parapharyngeusPrzyczyny: Zapalenie migdałków podniebiennych Wtórnie przez ciągłość z innych przestrzeni Rzadko dolny ząb mądrości

44 Ropień przygardłowy – abscessus parapharyngeusSzerzenie się ropnia: Do przestrzeni podżuchwowej Do przestrzeni podskroniowej Do przestrzeni skroniowej Czasem do śródpiersia tylnego i przedniego

45 Ropień przygardłowy – abscessus parapharyngeusObraz kliniczny: Opuchlizna schodząca na szyje – charakterystyczne przechylenie głowy na stronę chorą Obrzęk podniebienia miękkiego Migdałek przesunięty ku linii środkowej Język po stronie zdrowej Utrudnione oddychanie, połykanie Charakterystczny głos i szczękościsk Leczenie: Nacięcie 2 cm poniżej i pod kątem żuchwy Drenaż

46 Ropień podskroniowy – abscessus infratemporalisPrzyczyny: Powikłanie ropne zgorzeli górnych zębów mądrości Zakażenie podczas znieczulenia na guz szczęki Zropienie krwiaka splotu skrzydłowego Szerzenie się z innych przestrzeni Obraz kliniczny: Znaczny szczękościsk Leczenie: Cięcie równoległe do łuku jarzmowego Drenaż Uwaga! Możliwość przejścia zakażenia na podstawę czaszki (brutalne pokonywanie szczękościsku)

47 Ropień skroniowy – abscessus temporalisPrzyczyny: Szerzenie się z innych przestrzeni Zapalenie kości skroniowej Obraz kliniczny: Opuchlizna w ok. skroniowej, jarzmowej, przyuszniczo-żwaczowej Bolesność Chełbotanie – słabo wyczuwalne Szczękościsk

48 Ropień skroniowy – abscessus temporalisLeczenie: Nacięcie 2 cm półkuliste, wzdłuż linii górnego przyczepu m.temporalis Przeciwotwór – poziome nacięcie ponad łukiem jarzmowym (uwaga! Nerw twarzowy) Często obumiera rozcięgno skroniowe

49 Ropień skrzydłowo-żuchwowy – abscessus pterygomandibularisPrzyczyny: Dolne zęby mądrości Zakażenie przy znieczuleniu Zakażenie drogą kanału żuchwowego Zapalenia kości żuchwy Zapalenie ślinianki przyusznej

50 Ropień skrzydłowo-podniebienny – abscessus pterygopalatiniPrzyczyny: Przejście z sąsiednich przestrzeni (skrzydłowo – żuchwowej, policzkowej, przygardłowej) Zgorzel miazgi zebów trzonowych górnych Zakażenie podczas znieczulenia do guza szczęki Zropienie krwiaka powstałego podczas znieczulenia

51 Ropień skrzydłowo-podniebienny – abscessus pterygopalatiniObraz kliniczny: Obrzęk skroni, policzka, okoliczy podoczodołowej zaciskający szparę powiekową Egzoftalmia (wytrzeszcz gałek ocznych) Szczękościsk Bolesny naciek w sklepieniu przedsionka Czasem objaw chełbotania

52 Ropień skrzydłowo-podniebienny – abscessus pterygopalatiniRopień szerzy się: Oczodołu Dołu podskroniowego Podstawy czaszki Przestrzeni policzkowej Przestrzeni skrzydłowo-żuchwowej Przestrzeni przygardłowej

53 Ropień skrzydłowo-podniebienny – abscessus pterygopalatiniLeczenie: W osłonie antybiotykowej Punkcja aspiracyjna W znieczuleniu miejscowym ( nacięcie w sklepieniu przedsionka) Zewnątrzustnie (poniżej kąta żuchwy, rozwarstwienie leszczami Peana, dren, cięcie może być poniżej i równolegle do łuku jarzmowego, w znieczuleniu ogólnym

54 Ropień pod m. masseter Przyczyny – stany zapalne ropne w ok. Nie do końca wyrzniętych dolnych zębów mądrości Objawy – niewielka opuchlizna, bolesność, szczękościsk, brak chełbotania Leczenie – nacięcie (3 cm) pod kątem żuchwy(2 cm), drenaż grubszy niż przy innych ropniach Uwaga!objawy zbliżone do ropnego zapalenia ślinianki przyusznej

55 Ropnie wewnątrzustne Śródkostny Podokostnowy PodśluzówkowyPodniebienny Podjęzykowy Okołomigdałkowy Języka Policzka Dołu nadkłowego Ropień przegrody i dna nosa

56 Ropnie wewnątrzustne

57 Ropień śródkostny Rozwija się w istocie gąbczastej kościW szczęce – często zębopochodny ropień okołowierzchołkowy Ząb przyczynowy silnie bolesny Obrzęk tkanek miękkich Powiększenie węzłów chłonnych

58 Ropień podokostnowy – abscessus subperiostalis1. Przyczyna – przejście zakażenia na okostną 2. Odwarstwienie okostnej 3. Ropień podokostnowy – najczęściej na stoku wyrostka zębodołowego, w projekcji wierzchołka korzenia 4. Dalszy przebieg choroby to przebicie okostnej >ropień podśluzówkowy Objawy: Twarda, bolesna, nieprzesuwalna opuchlizna Brak chełbotania (z powodu napięcia okostnej) Ząb przyczynowy bolesny, rozchwiany

59 Ropień podśluzówkowy – abscessus submucosisPrzyczyna – ropień podokostnowy Objaw chełbotania obecny Umiejscowienie Przedsionek – ropnie siekaczy przyśrodkowych, kłów i korzeni zębów trzonowych i przedtrzonowych Podniebienie – ropnie siekaczy górnych bocznych i korzenie podniebienne zębów trzonowych i przedtrzonowych górnych Od strony językowej – ropnie zębów dolnych

60 Ropnie wewnątrzustne

61 Leczenie ropni podokostnowych i podśluzówkowychNacięcie równoległe do łuku zębowego, na szczycie opuchlizny (1-2 cm) Drenaż Usunięcie zęba przyczynowego(w przypadku zębów wielokorzeniowych) lub otwarcie jego komory(w przypadku zębów jednokorzeniowych)

62 Ropień podniebienia – abscessus palatiJest to ropień podokostnowy (brak błony podsluzowej) Nie przekracza zwykle linii środkowej (obecność szwu podniebiennego) Przyczyny: Siekacze boczne górne Korzenie policzkowe przedtrzonowców górnych

63 Ropień podniebienia – abscessus palatiLeczenie: Nacięcie wzdłuż łuku zębowego (uwaga! Tętnica podniebienna) Drenaż zabezpieczony szwem Soczewkowate nacięcie - dla lepszego odpływu ropy

64 Ropień dołka nadkłowego – abscessus fossae caninaePrzyczyna - kły, pierwsze przedtrzonowce, boczne siekacze Szerzenie się – do ok. podoczodołowej lub w kierunku jamy nosowej (uwaga!często mylone z ropnym zapaleniem zatoki szczękowej) Objawy – opuchlizna ok. podoczodołowej, policzka, skrzydła nosa, wargi górnej, silne bóle – blisko położony n.infraorbitalis Leczenie – nacięcie w ok. korzeni zębów 2,3,4 w sklepieniu przedsionka; otwarcie zęba przyczynowego

65 Ropień podjęzykowy – abscessus sublingualisPrzyczyny – zęby dolne do pierwszego trzonowca włącznie ( ich korzenie leżą powyżej linii przyczepu m.żuchwowo-gnykowego); zranienie błony śluzowej; kamica i ropień ślinianki podżuchwowej Objawy – duszności, utrudnione połykanie i mowa, ślinotok( uwaga!może powodować zapalenie ślinianek podjęzykowych ->złamanie żuchwy) Leczenie – w znieczuleniu ogólnym nacięcie wzdłuż wyrostka zębodołowego i drenaż

66 Ropień okołomigdałkowy – abscessus peritonsillarisPrzyczyny – zapalenie migdałka podniebiennego, rzadziej zakażenia zebopochodne Objawy – trudności w mowie i połykaniu, czasem w oddychaniu Leczenie – nacięcie ropnia na szczycie opuchlizny

67 Ropień języka – abscessus linguaeObjawy – język powiększony, obrzęknięty, ślinotok, zaburzenia mowy, niedrożność częściowa Leczenie – nacięcie, drenaż w znieczuleniu ogólnym

68 Ropień policzka – abscessus buccaePrzyczyny – przejście zakażenia z ok. okołowierzchołkowej zębów przedtrzonowych i trzonowych oraz procesy zapalne skóry warg, policzków, ślinianki przyusznej Objawy – opuchlizna szerząca się do wargi górnej i powieki dolnej Szerzenie się – do przestrzeni podżuchwowej i podskroniowej Częste powikłanie ->zakrzepowe zapalenie żyły twarzowej Leczenie – cięcie poziome (1,5 cm), drenaż( uwaga!przewód Stenona) Leczenie – ropień zewnętrzny nacina się wachlarzowato kilkoma krótkimi(do 1 cm) cięciami, ze względu na przebieg n. facialis Możliwość punkcji

69 Ropień przegrody i dna nosa – abscessus septi et fundi nasiPrzyczyny – zęby sieczne górne, zakażenia błony śluzowej jamy nosa, torbiele Objawy – najczęściej jednostronnie, obrzęk, uposledzone oddychanie, ból Powikłania – zakrzepowe zapalenie żył twarzy, zatoki jamistej i ropne zapalenie opon mózgowych, obumarcie chrząstki Leczenie – cięcie pionowe, przeleczenie lub usunięcie zęba przyczynowego (uwaga! Nie uciskać ropnia)

70 Ropowica - phlegmone Jedno z najcięższych zapaleń zębopochodnychDotyczy osób w złym stanie fizycznym Ma 3 okresy przebiegu: W ciągu 48h: naciek i obrzęk bez ropy 2 – 4 dzień: liczne drobne jamki wypełnione ropą 5 – 6 dzień: wydzielina ropna wnikająca między włókna mięśniowe i powięzi, wzdłuż naczyń i nerwów, obumieranie tkanki łącznej

71 Ropowica - phlegmone Objawy: Ciężki stan chorego Rozległa opuchliznaSzczekościsk Bladość, wysoka gorączka Dreszcze, promieniujące bóle Bezsenność Utrata łaknienia Mogą wystąpić zaburzenia oddychania, biegunka i wymioty

72 Ropowica - phlegmone Leczenie:Skojarzone leczenie chirurgiczne i farmakologiczne: Szerokie nacięcie Stworzenie przeciwotworu Kilka drenów Usunięcie zęba przyczynowego Płukanie 3% r-rem sody Staranne wycinanie obumarłych strzępek Farmakoterapię należy rozpocząć jak najwczesniej( antybiotyk + kofeina lub kardiamid + wit.C i B + dieta wysokobiałkowa i wysokokaloryczna)

73 Angina Ludovici – ropowica dna jamy ustnejPrzyczyny: zakażenie paciorkowcami, bakteriami beztlenowymi i E. Coli; zapalenie okołowierzchołkowe zębów trzonowych dolnych; urazy Powikłania: zajęcie przestrzeni przygardłowej i zejście do śródpiersia

74 Angina Ludovici – ropowica dna jamy ustnej

75 Angina Ludovici – ropowica dna jamy ustnejObjawy: Szybko narastający obrzęk dna jamy ustnej, schodzący na szyję Obrzęk twardy, nieprzesuwalny, bolesny Język obrzęknięty ->trudności z mową, połykaniem i oddychaniem Ślinotok i foetor ex ore Gorączka do 40 stopni Chory przyjmuje charakterystyczną pozycję z opuszczoną głową

76 Angina Ludovici – ropowica dna jamy ustnejLeczenie: Farmakologiczne – duże dawki antybiotyków i witamin Chirurgiczne – nacięcie zewnętrzne w linii strzałkowej od bródki do kości gnykowej; czasem 2 nacięcia obustronne wzdłuż krawędzi żuchwy lub 1 w kształcie litery „T”

77 Powikłania w przebiegu ropnych procesów zapalnych tkanek miękkich części twarzowej czaszkiNiedrożność oddechowa (obturatio respiratoria) Zakrzepowe zapalenie żył (thrombophlebitis) Ropień podokostnowy oczodołu ( abscessus subperiostealis orbitae) Zakrzep zatoki jamistej ( thrombus sinus cavernosi) Ropień mózgu ( abscessus cerebri) Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych (meningitis) Zapalenie śródpiersia (mediastinitis) Posocznica (sepsis) Wstrząs septyczny ( septis shock)

78 Niedrożność oddechowa (obturatio respiratoria)W przebiegu: Ropowicy dna jamy ustnej Przestrzeni przygardłowej Nasady języka Objawy: Ciężki stan ogólny Pozycja półsiedząca z pochyloną głową do dołu Niepokój Przyspieszony i świszczący oddech Sinica Trudności w mowie i połykaniu

79 Zakrzepowe zapalenie żył (thrombophlebitis)W przebiegu: Ropnia dołu nadkłowego Ropowicy okolicy twarzy Zapalenia kości szczęki Czyraka wargi Objawy: Zapalenia ścian naczyń żylnych Uszkodzenie błony wewnętrznej Zakrzepy przyscienne Dreszcze Wysoka temperatura Twardy, bolesny naciek tkanek miękkich wzdłuż anatomicznego przebiegu naczyń

80 Ropień podokostnowy oczodołu (abscessus subperiostealis orbitae)W przebiegu: Ropnych procesów zapalnych o etiologii zębopochodnej Obajwy: Najczęściej pod okostną dolnej ściany oczodołu Obrzęk powieki, spojówki gałkowej i powiekowej – zamknięcie szpary Wytrzeszcz gałki ocznej Żywa bolesność uciskowa gałki ocznej Ograniczenie ruchomości gałki Dreszcze Gorączka o charakterze septycznym Objawy oponowe Bradykardia Zastój żylny i obrzęk tarczy nerwu wzrokowego

81 Ropień podokostnowy oczodołu (abscessus subperiostealis orbitae)Powikłania: Zapalenie n.wzrokowego z ślepotą Zator tętnicy środkowej siatkówki Zap. zatoki jamistej Zap. opon mózgowych Ropień mózgu Zap. śródpiersia Ropnie przerzutowe do kości i narządów miąższowych Posocznica Posocznico-ropnica Wstrząs septyczny DIC

82 Zakrzep zatoki jamistej ( thrombus sinus cavernosi)W przebiegu: Zakrzepów naczyń żylnych łączący zatokę jamistą z ogniskiem zakażenia Ropne zapalenie zatok przynosowych Czyraki skóry ( gł. wargi górnej)

83 Zakrzep zatoki jamistej ( thrombus sinus cavernosi)Objawy: Silne bóle głowy Światłowstręt Przeczulica Parastezje twarzy (n. I, II i V) Gorączka o torze septycznym Podrażnienie opon mózgowych Obrzęk w okolicy podoczodołowej i nasady nosa Obrzęk powieki i spojówki powiekowej Wytrzeszcz Całkowite ograniczenie ruchów gałki ocznej Unieruchomienie i rozszerzenie źrenicy z brakiem reakcji na światło Tarcza zastoinowa na dnie oka

84 Ropień mózgu ( abscessus cerebri)W przebiegu: Procesów zapalnych tkanek twarzy i zejścia zakażenia przez ciągłość lub drogą naczyń krwionośnych Objawy: Nagłe silne bóle głowy Wymioty Wysoka temperatura Zaburzenia świadomości Drgawki Objawy oponowe i ogniskowe Obrzęk tarczy nerwu wzrokowego Wzmożone ciśnienie śródczaszkowe Podwyższone OB i leukocytoza

85 Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych (meningitis)W przebiegu: Ropnia dołu nadkłowego Ropnia skrzydłowo – podniebiennego Zapalenia szczęki Zapalenia zatok przynosowych Czyraków wargi górnej

86 Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych (meningitis)Objawy: Wysoka gorączka Bardzo silny ból głowy Nudności Wymioty Sztywność karku Dodatni objaw Kerniga i Brudzińskiego Płyn mózgowo – rdzeniowy – mętny, pleocytoza, zwiększenie st. białka i glukozy

87 Zapalenie śródpiersia (mediastinitis)W przebiegu: Ropnych procesów zębopochodnych Szerzeniu sprzyja: Warunki anatomiczne przestrzeni międzypowięziowych Ujemne ciśnienie wewnątrz klatki piersiowej Udział bakterii beztlenowych

88 Zapalenie śródpiersia (mediastinitis)Objawy: Wysoka gorączka Ból w klatce piersiowej Nasilająca się duszność Wysoka leukocytoza Nadpłytkowość Toksyczne ziarnistości w granulocytach Hipoalbuminemię Poszerzenie śródpiersia

89 Posocznica (sepsis) W przebiegu:Długo toczącego się procesu zapalnego w charakterze ropowicy Ostre ropne zapalenie kości szczęk Czyraka wargi górnej Ostrego ropnego zapalenia ślinianki przyusznej

90 Posocznica (sepsis) Objawy:Gorączka nieregularna- zwalniająca lub przerywana Tętno przyspieszone Chory jest blady z sinawym odcieniem twarzy Twarz apatyczna, cierpiąca Nudności Wymioty Utrata łaknienia Powiększenie śledziony Wysoka leukocytoza Przyspieszone OB Niedokrwistość Rana po nacięciu – sucha, pokryta szarymi nalotami, skąpa wydzielina ropna lub posokowata

91 Wstrząs septyczny ( septis shock)Zespół niewydolności wielonarządowej przebiegający z przyspieszeniem czynności serca, oddechu, gorączką, wysoką leukocytozą i zaburzeniami endokrynnymi Objawy: Niepokój chorego Przyspieszenie tętna Spadek ciśnienia krwi Pogłębienie i przyspieszenie oddechów zwiększona ciepłota ciała Suchość skóry przy nie zaburzonym odawaniu moczu

92 Zapalenie kości - osteomyelitisStan zapalny kości zbitej i gąbczastej, szpiku kostnego i okostnej Swoiste( promienicze, kiłowe, gruźlicze) i nieswoiste( głównie przez S.aureus) ; ostre i przewlekłe; ograniczone i rozlane Drogi zakażenia: Krwiopochodne Bezpośrednie – uraz Przez ciągłość

93 Ostre zapalenie kości Objawy Wyraźne i gwałtowneWysięk ropny z kieszonek dziąsłowych Rozchwianie zębów Obrzęk Zapalne nacieczenie tkanek miękkich Objaw Vincenta – niedoczulica wargi dolnej (w żuchwie) Zapalenie węzłów chłonnych 8 – 14 dnia na zdjęciu rtg zanik kostny

94 Ostre zapalenie kości

95 Ostre zapalenie kości Leczenie:Wyrównanie zaburzeń metabolicznych i niedoborów białkowych Skojarzone leczenie przeciwbakteryjne z przeciwzakrzepowym Leczenie chirurgiczne polega na odbarczeniu ropnych ognisk przez nakłucie. Usuwanie zębów jest przeciwskazane Leczenie objawowe – leki przeciwgorączkowe, przeciwbólowe, nasercowe i innych

96 Ostre zapalenie kości Powikłania:Ogólne zakażenie(posocznica, posocznico-ropnica, wstrząs septyczny) Ropnie przerzutowe(mózgu, płuc, innych kości, narządów miąższowych) Zapalenie zakrzepowe żył twarzy i zatoki jamistej Ropnie i ropowice tkanek miękkich