1 Paweł Jakubowski, Dyrektor, Pion Rozwoju, GAZ-SYSTEM S.A.Rozwój rynku gazu ziemnego w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej rola projektów infrastrukturalnych GAZ-SYSTEM Paweł Jakubowski, Dyrektor, Pion Rozwoju, GAZ-SYSTEM S.A. Gazterm 2017 Międzyzdroje, maja 2017

2 GAZ-SYSTEM – podstawowe informacjeCertyfikowany operator sieci przesyłowej i na gazociągu Jamał-Europa w Polsce (ISO) Przedsiębiorstwo o strategicznym znaczeniu dla polskiej gospodarki i bezpieczeństwa energetycznego Operator aktywny w działaniach na rzecz integracji i rozwoju regionalnego rynku gazu Rozwój infrastruktury umożliwiający podmiotom na rynku dostęp do niskoemisyjnego źródła energii jakim jest gaz ziemny i LNG Terminal LNG w Świnoujściu eksploatowany przez spółkę celową, Polskie LNG GAZ-SYSTEM

3 GAZ-SYSTEM – podstawowe informacje5 bcm/y ZDOLNOŚCI REGAZYFIKACYJNE 100% UDZIAŁÓW SKARBU PAŃSTWA 894 STACJI GAZOWYCH 44 WĘZŁÓW 15 TŁOCZNI 684 km DŁUGOŚĆ GAZOCIĄGU YAMAL-EUROPA km DŁUGOŚĆ SIECI PRZESYŁOWEJ 195,5 TWh WOLUMEN PRZESŁANEGO GAZU 159 ILOŚĆ SHIPPERÓW

4 REGIONALNY RYNEK GAZU ZIEMNEGOSCENARIUSZE ZAPOTRZEBOWANIA NA GAZ DO 2035 81 mld m3/r obecnie w regionie środkowoeuropejskim i bałtyckim Potencjał wzrostu do 91 mld m3/r Źródło: ENTSOG CZYNNIKI WZROSTU Poprawa konkurencyjności na rynku energii Względy klimatyczne i środowiskowe Gaz ziemny w sektorze elektroenergetycznym Sektor transportu

5 PROJEKT BRAMY PÓŁNOCNEJZAŁOŻENIA: Dywersyfikacja Konkurencja pomiędzy dostawcami Elastyczna infrastruktura gazowa Regionalny rynek gazu TERMINAL LNG W ŚWINOUJŚCIU: Komercyjna eksploatacja od 2016 roku 5 mld m3/r zdolności regazyfikacyjnych + przeładunek na ciężarówki Analizowana rozbudowa do 10 mld m3/r + inne usługi dodatkowe KORYTARZ NORWESKI: Bezpośrednie połączenie z norweskimi złożami dla regionu CEE Przepustowość do 10 mld m3/r Procedura Open Season w przygotowaniu Zakończenie realizacji planowane w 2022 Terminal LNG w Świnoujściu Korytarz norweski

6 KORYTARZ NORWESKI ZAŁOŻENIA PROJEKTU: ZDOLNOŚCI PRZESYŁOWE:Nowe źródło dostaw dla regionu Elastyczna i dobrze rozbudowa infrastruktura gazowa Strefa entry-exit w regionie z konkurencyjnymi taryfami Wzrost wolumenów transportowanych systemem ZDOLNOŚCI PRZESYŁOWE: Do 10 mld m3/r w kierunku PL 3 mld m3/r w kierunku DK HARMONOGRAM: Studium wykonalności zakończone w 2016 roku Procedura Open Season w przygotowaniu Oddanie do eksploatacji planowane w 2022 roku

7 TERMINAL LNG W ŚWINOUJŚCIUDANE TECHNICZNE Zdolność regazyfikacyjna: 5,0 mld m3/r - dostępne zdolności 7,5 mld m3/r i do 10 mld m3/r po dalszej rozbudowie Zdolność przeładunkowa: Możliwość przyjęcia gazowców o pojemności od m3 do m3 (Q-flex) Charakterystyka gazowców (Q-flex) - zanurzenie: 12,5 m, długość: 315 m Zbiorniki LNG: Dwa zbiorniki o pojemności po m3 Możliwość budowy trzeciego zbiornika Zdolność zarezerwowana: Zarezerwowana: cm/h Dostępna: cm/h HARMONOGRAM Prace budowlane: zakończenie w październiku 2015 Rozruch technologiczny: 4 kwartał 2015 – 2 kwartał 2016 Uruchomienie komercyjne: czerwiec 2016

8 TERMINAL LNG W ŚWINOUJŚCIU

9 TERMINAL LNG w ŚwinoujściuNOWE MOŻLIWOŚCI DOSTAW DO REGIONU Region Bałtycki. Nowe źródło dostaw do państw bałtyckich i Finlandii poprzez projekt GIPL Region CEE. Dostawy LNG poprzez korytarz północ- południe Terminal LNG w Świnoujściu jako kluczowy element strategii na rzecz dywersyfikacji dostaw w regionie CEE oraz Morza Bałtyckiego BAŁTYK CEE

10 TERMINAL LNG w ŚwinoujściuDodatkowe usługi LNG: Usługa przeładunku LNG na cysterny Usługa bunkrowania LNG Usługa przeładunku LNG na mniejsze jednostki Usługa magazynowania LNG LNG w transporcie Nowe możliwości biznesowe w regionie CEE i Morza Bałtyckiego Pozytywny wpływ na konkurencję i emisyjność gospodarki DZIŚ JUTRO SCV Jetty 2nd CHP New

11 TERMINAL LNG w ŚwinoujściuPonad 1000 zrealizowanych usług przeładunku na cysterny od drugiego kwartału 2016 Zwiększająca się ilość zagranicznych klientów Dodatkowe stanowiska przeładunkowe są planowane w odpowiedzi na zainteresowanie rynkowe

12 Nowe MOŻLIWOŚCI w Regionie CEE ORAZ MORZA BAŁTYCKIEGOINFRASTRUKTURA Ukierunkowane podejście do potrzeb infrastrukturalnych Integracja regionalna poprzez gazociągi krajowe i międzysystemowe ŹRÓDŁA ZASILANIA Norwegia, LNG, Południowy Korytarz Gazowy, źródła krajowe Zintegrowany rynek regionalny w Europie Środkowo-Wschodniej oraz Południowo-Wschodniej EFEKT DŹWIGNI INFRASTRUKTURALNEJ Niskie koszty nowej infrastruktury, które przełożą się na lepsze ceny dla odbiorców końcowych Zwiększenie wydajności ekonomicznej gospodarek w regionie poprzez niższe koszty energii oraz konkurencję pomiędzy źródłami gazu REGULACJE Implementacja europejskich kodeksów sieci oraz rynkowych rozwiązań Stworzenie warunków do obrotu surowcem w regionie Terminal LNG Połączenia międzysystemowe Produkcja krajowa

13 REGIONALNY RYNEK GAZU POŁĄCZENIE POLSKA-UKRAINA: Przepustowość: PLUA 5-8 mld m3/r, UA  PL: 5-7 mld m3/r Rola projektu: połączenie systemu przesyłowego Polski i Ukrainy, aby umożliwić dywersyfikację źródeł dostaw dla Ukrainy oraz zintegrować systemy przesyłowe i rynki gazu w Europie Wschodniej POŁĄCZENIE POLSKA-CZECHY: Przepustowość: PLCZ 5 mld m3/r, CZ  PL 6,5 mld m3/r Rola projektu: integracja rynków gazu w regionie poprzez stworzenie dużego korytarza dostaw pomiędzy oboma państwami POŁĄCZENIE POLSKA-SŁOWACJA: Przepustowość: PL  SK 4,3 mld m3/r, SK  PL 5,7 mld m3/r POŁĄCZENIE POLSKA-LITWA: Przepustowość: PL  LT 2,4 mld m3/r, LT  PL 1,7 mld m3/r Rola projektu: integracja wysp gazowych w regionie wschodniego Bałtyku, dywersyfikacja dostaw CEE + UA 70 mld m3/r Wpływ projektów na stworzenie rynku regionalnego, stworzenie atrakcyjnego miksu dostaw dla regionu i zwiększenie konkurencyjności gospodarek w regionie

14 KONKLUZJE WYZWANIA ROZWIĄZANIA REZULTATYRelatywnie niedojrzałe rynki w porównaniu z Europą Północno-Zachodnią Silna dominacja dostaw z Rosji Fragmentacja oraz podatność na kryzysy dostaw ROZWIĄZANIA Bezpośredni dostęp do nowych źródeł dostaw takich jak LNG i gaz norweski Korytarz NO-DK-PL i terminal LNG jako źródła realnej, fizycznej dywersyfikacji dla regionu Integracja infrastruktury regionów BEMIP i CEE po poprzez Korytarz Północ-Południe Pełna spójność z celami i regulacjami UE na rynku gazu ziemnego REZULTATY Budowa regionalnego rynku o bezpiecznej i zdywersyfikowanej strukturze dostaw Wzrost konkurencji i płynności na rynkach Poprawa konkurencyjności gazu ziemnego w stosunku do innych paliw Poprawa zrównoważenia środowiskowego sektora energii w regionie

15 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ