1 Philip G. Zimbardo Psychologia i życieRozdział II – Badania psychologiczne Copyright © Wydawnictwo Naukowe PWN SA 2002
2 II. Badania psychologicznePhilip Zimbardo, Psychologia i życie II. Badania psychologiczne Kontekst odkrywania Kontekst uzasadniania Metody badań psychologicznych Problemy etyczne w badaniach na ludziach i zwierzętach Copyright © Wydawnictwo Naukowe PWN SA 2002
3 Kontekst odkrywania Tendencyjność w badaniachPhilip Zimbardo, Psychologia i życie Kontekst odkrywania Tendencyjność w badaniach Teorie, hipotezy i paradygmaty Copyright © Wydawnictwo Naukowe PWN SA 2002
4 Tendencyjność w badaniach 1aPhilip Zimbardo, Psychologia i życie Tendencyjność w badaniach 1a Copyright © Wydawnictwo Naukowe PWN SA 2002
5 Tendencyjność w badaniach 1bPhilip Zimbardo, Psychologia i życie Tendencyjność w badaniach 1b Copyright © Wydawnictwo Naukowe PWN SA 2002
6 Tendencyjność w badaniach 2Philip Zimbardo, Psychologia i życie Tendencyjność w badaniach 2 Copyright © Wydawnictwo Naukowe PWN SA 2002
7 Kontekst uzasadnianiaPhilip Zimbardo, Psychologia i życie Kontekst uzasadniania Metoda naukowa Postawy i wartości naukowe Ochrona obiektywizmu Sposoby osiągnięcia trafności i rzetelności Copyright © Wydawnictwo Naukowe PWN SA 2002
8 Metody badań psychologicznychPhilip Zimbardo, Psychologia i życie Metody badań psychologicznych Pomiar psychologiczny Metody korelacyjne Metody eksperymentalne Analiza statystyczna danych Copyright © Wydawnictwo Naukowe PWN SA 2002
9 Typy pomiaru psychologicznegoPhilip Zimbardo, Psychologia i życie Typy pomiaru psychologicznego Typ miary Przedmiot pomiaru Główna zaleta Najważniejsze ograniczenie Samoopisowa Wypowiedzi pisemne lub ustne Najlepszy sposób docierania do opinii publicznej Tendencyjność Copyright © Wydawnictwo Naukowe PWN SA 2002
10 Typy pomiaru psychologicznegoPhilip Zimbardo, Psychologia i życie Typy pomiaru psychologicznego Typ miary Przedmiot pomiaru Główna zaleta Najważniejsze ograniczenie Behawioralna Zewnętrzne działania oraz obserwowalne reakcje Możliwość wykorzystania coraz lepszych urządzeń rejestrujących (np. ultraszybkiej fotografii) Pomiar wymagający często naturalnych warunków (np. długich okresów czasu dla prześledzenia rozwoju jakiejś funkcji) Copyright © Wydawnictwo Naukowe PWN SA 2002
11 Typy pomiaru psychologicznegoPhilip Zimbardo, Psychologia i życie Typy pomiaru psychologicznego Typ miary Przedmiot pomiaru Główna zaleta Najważniejsze ograniczenie Fizjologiczna Niewidoczne reakcje narządów wewnętrznych (np. mózgu) Uwidocznienie wzorców czynności bioelektrycznej pojedynczych komórek lub ich zespołów Inwazyjność Copyright © Wydawnictwo Naukowe PWN SA 2002
12 Schemat A–B–A Początkowy poziom podstawowyPhilip Zimbardo, Psychologia i życie Schemat A–B–A Początkowy poziom podstawowy Oddziaływanie eksperymentalne Końcowy poziom podstawowy Copyright © Wydawnictwo Naukowe PWN SA 2002
13 Schemat A–B–A Philip Zimbardo, Psychologia i życieCopyright © Wydawnictwo Naukowe PWN SA 2002
14 Plan eksperymentu – etap 1Philip Zimbardo, Psychologia i życie Plan eksperymentu – etap 1 Populacja Copyright © Wydawnictwo Naukowe PWN SA 2002
15 Plan eksperymentu – etap 2Philip Zimbardo, Psychologia i życie Plan eksperymentu – etap 2 Próbka Copyright © Wydawnictwo Naukowe PWN SA 2002
16 Plan eksperymentu – etap 3Philip Zimbardo, Psychologia i życie Plan eksperymentu – etap 3 Pretest Losowe przydzielenie do grup Copyright © Wydawnictwo Naukowe PWN SA 2002
17 Plan eksperymentu – etap 4Philip Zimbardo, Psychologia i życie Plan eksperymentu – etap 4 Grupa eksperymentalna 1 kontrolna eksperymentalna 2 Copywrite © Wydawnictwo Naukowe PWN SA 2002
18 Plan eksperymentu – etap 5Philip Zimbardo, Psychologia i życie Plan eksperymentu – etap 5 Posttest Losowe przydzielenie do grup Copyright © Wydawnictwo Naukowe PWN SA 2002
19 Plan eksperymentu Posttest Pretest Zmienne niezależne Zmienne zależnePhilip Zimbardo, Psychologia i życie Plan eksperymentu Populacja Próbka Grupa eksperymentalna 1 eksperymentalna 2 kontrolna Pretest Zmienne niezależne Zmienne zależne Losowe przydzielanie do grup Posttest Copyright © Wydawnictwo Naukowe PWN SA 2002
20 Plan eksperymentu – rys. 2.5Philip Zimbardo, Psychologia i życie Plan eksperymentu – rys. 2.5 Copyright © Wydawnictwo Naukowe PWN SA 2002
21 Problemy etyczne w badaniachPhilip Zimbardo, Psychologia i życie Problemy etyczne w badaniach Zgoda po otrzymaniu informacji Ocena ryzyka i korzyści Celowe wprowadzanie w błąd Postępowanie wyjaśniające Problemy w badaniach przeprowadzanych na zwierzętach: nauka, etyka, polityka Copyright © Wydawnictwo Naukowe PWN SA 2002
22 Jak stać się rozważnym konsumentem badań naukowych?Philip Zimbardo, Psychologia i życie Jak stać się rozważnym konsumentem badań naukowych? Dziennikarstwo pozornie naukowe Śmiech jako przyczyna zdrowia Lista reguł krytycznego myślenia dla „konsumentów” wiedzy naukowej Copyright © Wydawnictwo Naukowe PWN SA 2002
23 Lektury uzupełniającePhilip Zimbardo, Psychologia i życie Lektury uzupełniające Brzeziński J. (2003) Metodologia badań psychologicznych. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN. Brzeziński J. (2000) Poznanie naukowe – poznanie psychologiczne. Podstawowe modele badawcze: eksperymentalny i korelacyjny. Problemy etyczne badań naukowych i diagnostycznych. W: Psychologia – podręcznik akademicki, J. Strelau (red.), T 1. (s. 335–387 i 523–537), Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. Ferguson G. A., Takane Y. (1999) Analiza statystyczna w psychologii i pedagogice, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN. Copyright © Wydawnictwo Naukowe PWN SA 2002