1 Pierwsza pomoc – przedlekarska Stany zagrożenia życia Drobne urazy i przypadki medyczne Opatrywanie ran Lek. med. Marek Kotarski Kliniczny Ośrodek w Sosnowcu Katedra i Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Ś.U.M.

2 Pierwsza pomoc - przedlekarskaNIM ZACZNIESZ DZIAŁAĆ !!! Najpierw ostrożnie zbadaj ofiarę; podchodząc do poszkodowanego: należy ocenić jego miejsce pod kątem bezpieczeństwa dla siebie i chorego. Główna zasada to: bezpieczeństwo ratownika jest zawsze najważniejsze. Również ze względów bezpieczeństwa do leżącej ofiary podchodź „od strony głowy”.

3 Pierwsza pomoc – przedlekarska zasady bezpieczeństwa

4 Pierwsza pomoc – przedlekarska ułożenie poszkodowanegoUłożenie na wznak - z cienką poduszką pod głowę stosujemy, jeśli nie ma konieczności zastosowania jednego ze specjalnych ułożeń. To ułożenie wymagane jest podczas sztucznego oddychania lub masażu serca.

5 Pierwsza pomoc – przedlekarska ułożenie poszkodowanegoUłożenie na boku - stosujemy u każdego nieprzytomnego oddychającego samoistnie i mającego prawidłową akcję serca. Położenie to zapobiega zatkaniu się dróg oddechowych, dodatkowo należy naciągnąć szyję i odgiąć głowę [ćwiczenia praktyczne].

6 Pierwsza pomoc – przedlekarska ułożenie poszkodowanegoUłożenie na wznak z wałkiem pod kolanami stosujemy, w przypadku zranień jamy brzusznej i bólów brzucha, można lekko unieść tułów, co odciąża napięcie powłok jamy brzusznej.

7 Pierwsza pomoc – przedlekarska ułożenia poszkodowanegoUłożenie z uniesionym tułowiem stosujemy przy niewielkiej duszności: urazach czaszkowo - mózgowych, którym nie towarzyszy utrata przytomności Tułów podciąga się w górę około (stopni), podkładając pod plecy koce lub poduszki.

8 Pierwsza pomoc – przedlekarska ułożenie poszkodowanegoUłożenie półsiedzące stosujemy przy: ciężkiej duszności (astma oskrzelowa) lub zranieniach w obrębie klatki piersiowej.

9 Pierwsza pomoc – przedlekarska ułożenie poszkodowanegoUłożenie przeciwwstrząsowe - zalecane nawet przy podejrzeniu rozwijającego się wstrząsu, chorego kładzie się na plecach z nogami uniesionymi na wysokość cm (nie więcej !). Ułożenia tego nie stosujemy przy: złamaniach miednicy, uszkodzeniach czaszkowo-mózgowych uszkodzeniach klatki piersiowej i brzucha.

10 Pierwsza pomoc – przedlekarska  zawiadamianie !Oceń sytuację, którą zastałeś w miejscu zdarzenia Wezwij pomoc ( osoby z okolicy, … telefonicznie ) Rozpocznij działania mające na celu zabezpieczenie danego miejsca i osób tam obecnych Udziel pomocy !!!

11 Pierwsza pomoc – przedlekarska wypadek drogowyW celu wyjęcia poszkodowanego z pojazdu należy: stanąć z tyłu poszkodowanego, włożyć ręce pod jego pachy, jedną ręką przytrzymać brodę poszkodowanego, lekko naciągnąć wzdłuż osi ciała (nie na boki), położyć jego głowę między swoim barkiem a głową, przez cały czas utrzymując ją w tej ustabilizowanej pozycji, drugą ręką chwycić za przedramię. [ćwiczenia praktyczne]

12 Pierwsza pomoc – przedlekarska wypadek drogowyPo wydobyciu z pojazdu należy kontynuować stabilizację głowy i szyi równocześnie udrożniając drogi oddechowe.

13 Pierwsza pomoc – przedlekarska podstawowe zasadyNie przenoś poszkodowanego, gdy nie jest to konieczne. Przenieś go tylko wtedy, gdy dalsze pozostanie na miejscu wypadku zagraża jego lub twojemu życiu, n/p: w razie zatrucia gazami lub pozostawania na mrozie. Poszkodowany powinien wykonywać jak najmniej ruchów. Nie ruszaj go, jeśli to nie jest konieczne. Każdy ruch to utrata energii i większe zużycie tlenu.

14 Pierwsza pomoc – przedlekarska podstawowe zasadyJeśli poszkodowany jest przytomny, rozmawiaj z nim i staraj się go uspokoić. Zbierz odpowiedni wywiad: zapytaj o nazwisko oraz przebieg wypadku, a jeżeli poszkodowany jest zdezorientowany, opisz krótko sytuacje, w której się znalazł.

15 Pierwsza pomoc – przedlekarska podstawowe zasadyChroń poszkodowanego przed skrajnymi temperaturami; przykryj go ubraniem, kocem lub specjalną folią. Pamiętaj, aby w czasie upału głowa poszkodowanego znajdowała się w cieniu. Nigdy nie podawaj poszkodowanemu nic do picia i jedzenia Poszkodowany, w związku z okolicznościami wypadku, może zwymiotować pokarm lub napój. Niebezpieczeństwo polega na przedostaniu się wymiocin do dróg oddechowych !!!

16 Pierwsza pomoc – przedlekarska podstawowe zasadyzapewnienie komfortu termicznego; najlepszy w tym celu jest tzw. koc ratunkowy (folia NRC) Jest niezwykle poręczny, gdyż z powodzeniem mieści się do apteczki samochodowej i stanowi jej niezbędne wyposażenie. Aby ochronić poszkodowanego przed zimnem okrywa się go: srebrną stroną folii do ciała. A żeby chronić go przed gorącem - złotą stroną folii do ciała. UWAGA - czasem bywa, że taka folia ma obie strony srebrne! Wtedy najlepiej szybko przeczytać instrukcję, a jeśli takowej nie ma, to stronę bardziej matową traktujemy jak złotą. 

17 Pierwsza pomoc – przedlekarska krwotok z nosaposadź poszkodowanego i pochyl jego głowę do przodu, połóż zimny opatrunek na szyję [ z przodu, pod brodą ] i nos, w celu obkurczenia naczyń krwionośnych, nie wolno łykać krwi, gdyż zbierająca się w żołądku krew może, w krótkim czasie, wywołać wymioty !! nie zatykamy nozdrzy w nadziei zatamowania krwi. ściskamy części chrzęstne nosa przez 10’ [ 3x próba ]

18 Pierwsza pomoc – przedlekarska krwotokiObjawy krwotoku zewnętrznego są dobrze widoczne w postaci: wypływającej krwi koloru jasnoczerwonego, zgodnie z falą tętna (krwotok tętniczy) lub ciemnoczerwonego pod mniejszym ciśnieniem (krwotok żylny).

19 Pierwsza pomoc – przedlekarska krwotoki zewnętrzneCzynności ratujące: uciskamy miejsce krwawienia przykładając jałowy opatrunek bezpośrednio na krwawiącą ranę mocując go np. bandażem gdy opatrunek „przekrwawia” nakładamy na niego: opatrunek uciskowy, nowy opatrunek i nadal stosujemy ucisk, unosimy krwawiącą kończynę, w przypadku dalszego krwawienia stosujemy ucisk na tętnicę doprowadzającą krew do uszkodzonej części ciała; j / w.

20 Pierwsza pomoc – przedlekarska opaska uciskowa powyżej ranyUżywana jest tylko w ostateczności, najczęściej przy amputacjach kończyn i zmiażdżeniach, gdy krwawienie jest bardzo silne !!! Użycie jej, szczególnie stosując „wąską opaskę-ściskającą”, grozi uszkodzeniem naczyń krwionośnych, nerwów, mięśni oraz martwicy tkanek znajdujących się w obszarze niedokrwienia. opaski uciskowej-ściskającej nie wolno zakładać na kończynach poniżej łokci i kolan oraz na tułowiu, szyi i głowie, stosujemy szeroki bandaż, element opatrunku uciskowego! opaski niczym nie przykrywamy [nie zasłaniamy], a po jej założeniu, nie rozluźniamy, obok opaski lub na niej odnotowujemy godzinę jej założenia.

21 Pierwsza pomoc – przedlekarska krwotok wewnętrznyObjawy: ciemnoniebieskie zabarwienie skóry – „siniak", obrzęk, wydzieliny podbarwione krwią, w przypadku krwotoku w jamie brzusznej, powiększenie się obwodu brzucha, zasinienie pod łukiem żebrowym. Czynności ratujące: postępuje się tak jak w przypadku wstrząsu, ułożenie j/n

22 Pierwsza pomoc – przedlekarska wstrząs = szok „shock”Wstrząs stanowi bezpośrednie zagrożenie dla życia chorego. Występuje w momencie dysproporcji pomiędzy zapotrzebowaniem – O2 , a zaopatrzeniem w tlen poszczególnych narządów na skutek ostrej niewydolności krążenia. Najczęstszą przyczyną wstrząsu jest niedobór krwi spowodowany  krwotokiem.

23 Pierwsza pomoc – przedlekarska wstrząs = szok „shock”Objawy wstrząsu są proporcjonalne do ciężkości i okresu działania jego przyczyny: szybki, płytki oddech, bladość i chłód skóry, wargi przybierają odcień blado-siny ( blado-siny ), bledną łożyska paznokci, a po ich chwilowym uciśnięciu … bardzo powoli różowieją, chory jest niespokojny i lękliwy, drży, na czole występuje lepki „zimny pot”, bardzo wysokie tętno, /min. [ 180 – 200 uderzeń na minutę ].

24 Pierwsza pomoc – przedlekarska wstrząs = szok „shock”Czynności ratujące: tamujemy krwawienia ( jeśli jest to: krwawienie zewnętrzne ), układamy chorego w pozycji przeciwwstrząsowej - - nogi uniesione na wysokość około cm (powyżej poziomu głowy), chronimy przed utratą ciepła; folie, koce, … uspokajamy chorego, systematycznie kontrolujemy tętno i oddech (co 1 minutę), zakaz palenia (tytoniu) oraz podawania pokarmu i alkoholu, nie wolno przewozić chorego przypadkowym środkiem transportu.

25 Pierwsza pomoc – przedlekarska zranieniaKażdą ranę pozostawiamy w stanie, w jakim ją zastaliśmy, przykrywając jedynie możliwie szybko jałowym materiałem opatrunkowym. Przed założeniem opatrunku należy odsłonić ranę tak, aby obejrzeć ją w całości. W czasie opatrywania ranny powinien leżeć lub co najmniej siedzieć.

26 Pierwsza pomoc - przedlekarska zranienia przenikająceRany nie wolno dotykać ani przemywać ( wyjątek stanowią oparzenia: termiczne i chemiczne ). Nie należy usuwać ciał obcych tkwiących w ranie, gdyż zapobiegają one krwawieniu.

27 Pierwsza pomoc – przedlekarska opatrunki

28 Pierwsza pomoc – przedlekarska opatrunki: kłosowy, zaginany, czapka Hipokratesa

29 Pierwsza pomoc – przedlekarska złamaniaNa miejscu wypadku ustalamy, czy jest to złamanie otwarte, czy zamknięte Typowymi objawami złamania są: bolesność i obrzęk, ograniczenie ruchów lub niezdolność do ich wykonywania, przybranie przez poszkodowanego pozycji oszczędzającej, nieprawidłowe ustawienie lub patologiczna ruchomość, w przypadku złamania otwartego również jedna lub kilka ran krwawiących, a w ranie mogą być widoczne fragmenty kostne.

30 Pierwsza pomoc – przedlekarska złamaniaCzynności ratujące: nie wykonujemy żadnych ruchów w miejscu złamania, również w celu rozpoznania złamania, złamanie otwarte nakrywamy jałowym opatrunkiem, unieruchamiamy złamaną kość wraz z sąsiadującymi stawami, w przypadku wstrząsu stosujemy pozycję przeciwwstrząsową - wyjątek stanowią złamania czaszki, kręgosłupa i miednicy, nie podajemy poszkodowanemu nic do picia i jedzenia, nie zezwalamy na palenie.

31 Pierwsza pomoc – przedlekarska uderzenie piorunemPrąd stały opływający ciało ofiary : - napięcie 100mln do 2bln V - natężenie ok. 200 A Zagotowanie wody na skórze Bezdech w wyniku porażenia ośrodków oddechowych.

32 Pierwsza pomoc – przedlekarska uderzenie piorunemZmiany skórne wywołane rażeniem piorunem mają zawsze charakter oparzeń IIIo stopnia i charakterystyczny, drzewkowaty rysunek. Objawy zapalne i bolesność są minimalne. Często jednak rażenie piorunem kończy się zejściem śmiertelnym z powodu zaburzeń ogólnoustrojowych wywołanych urazem (zatrzymanie akcji serca, wstrząs urazowy, skurcz mięśni szkieletowych, w tym oddechowych).

33 Pierwsza pomoc – przedlekarska uderzenie piorunem objawyRyzyko obrzęku mózgu i białkomoczu ( mioglobinurii ). Oparzenia powierzchowne - dendrytyczne wzory Urazy oczu – zaćma lub uszkodzenie gałki ocznej. Rozerwanie błony bębenkowej. Przejściowe zatrzymanie pracy serca (asystolia) i zatrzymanie oddechu. Zaburzenia neurologiczne : przejściowe porażenie kończyn dolnych dezorientacja i niepamięć śpiączka

34 Pierwsza pomoc – przedlekarska Oparzenia słoneczneOparzenia słoneczne są w istocie nasilonym odczynem rumieniowym wywołanym przez promienie UVB widma światła słonecznego. Rozwijają się one zwykle po 1-4 godzin od nasłonecznienia. W zależności od natężenia odczynu, na skórze pojawiają się: rumień, obrzęk, a nawet pęcherze, podobnie jak w oparzeniu termicznym I i II stopnia. Zmiany zwykle ustępują po 1-2 dniach, pozostawiając złuszczający się naskórek i przebarwienia skóry.

35 Pierwsza pomoc – przedlekarska Oparzenia słonecznePod kontrolą lekarza można stosować specjalne maści i okłady. Jeżeli oparzenie słoneczne jest bardzo rozległe, może ono doprowadzić nawet do wstrząsu i wówczas wymaga szybkiej interwencji lekarskiej.

36 Pierwsza pomoc – przedlekarska Oparzenia słoneczne

37 Pierwsza pomoc – przedlekarska działanie LaseraLaser może rozmaicie oddziaływać na skórę, w zależności od rodzaju promieniowania emitowanego przez dany rodzaj lasera i czasu jego działania. Najcięższym powikłaniem jest oparzenie i głębokie zniszczenie skóry. W tego typu oparzeniach jest konieczne leczenie szpitalne.

38 Pierwsza pomoc przedlekarskaCzy potrzebna jest przerwa; Chwila na głębszy oddech; Można „wyprostować kości”; Jaka jest propozycja???

39 Pierwsza pomoc – przedlekarska oparzeniaPodział oparzeń; w zależności od czynnika uszkadzającego, oparzenia dzieli się na: termiczne, chemiczne, popromienne, elektryczne w zależności od rozległości: oceniamy procentowo (%) zakres według: reguły dziewiątek reguła ręki

40 Pierwsza pomoc - przedlekarska oparzeniaPodział ze względu na stopień uszkodzenia tkanki: I0 : naskórek (oparzenie słoneczne) – rumień, obrzęk III0 : pełna grubość skóry (oparzenie płomieniem lub chemiczne) II0 : pełny naskórek, różne grubości skóry właściwej (oparzenie żelazkiem) – pęcherze i ból

41 Pierwsza pomoc – przedlekarska oparzeniaOparzenia wewnętrzne [ przez wdychanie ] – należy podejrzewać w zamkniętych pomieszczeniach; na przykład w przypadku przypalenia - osmalenie włosów w przewodach nosowych zewnętrznych [ przedsionek nosa ]. Objawy ogólne: Zaczerwienienie skóry Ból Obrzęk Pęcherze Wstrząs Utrata przytomności Zwęglenie tkanek skóry i głębszych warstw.

42 Pierwsza pomoc – przedlekarska oparzenia postępowanieNIE WOLNO !!! Podawać niczego doustnie przy oparzeniach wewnętrznych i rozległych oparzeniach zewnętrznych. Smarować oparzonej skóry maściami, kremami lub tłuszczami spożywczymi. Przekłuwać pęcherzy. Zdejmować ubranie poszkodowanego, gdy oparzenie jest spowodowane działaniem wysokiej temperatury ( ewentualnie zewnętrzne warstwy ubioru ).

43 Pierwsza pomoc – przedlekarska oparzenia postępowanieOchłodzić oparzoną część ciała czystą wodą; jeżeli zanurzenie w wodzie przez co najmniej 10 minut nie jest możliwe  polewać delikatnie wodą poparzoną powierzchnię przez 10’-20’ minut; jeśli oparzenie jest rozległe,  nie ochładzać zbyt agresywnie oparzonej powierzchni, przechłodzenie może wywołać wstrząs!!! Powierzchnie oparzone po ochłodzeniu przykryć sterylnymi serwetami. Nie chłodzić lodem, nie zdzierać garderoby przylegającej do oparzonego miejsca, wyjąć soczewki kontaktowe, zdjąć biżuterię przy oparzeniu ręki.

44 Pierwsza pomoc – przedlekarska oparzenia oka, chemiczneOparzenie oka powoduje jego zaczerwienienie, silny ból, chory mocno zaciska oparzone oko. Rogówka bywa zmącona. Czynności ratujące: natychmiastowe i dokładne usunięcie żrącego ciała poprzez długotrwałe (20-30 minut) przepłukiwanie oka wodą - niezbyt mocny strumień wody z wysokości 10 cm ku wewnętrznemu, tzn. bliżej nosa, kątowi oka, tak aby płyn wylewał się przez zewnętrzny kąt oka. W tym czasie chory porusza gałką oczną we wszystkich kierunkach, a zdrowe oko ma szczelnie zamknięte.

45 Pierwsza pomoc – przedlekarska oparzenia termiczneOparzenia termiczne: wywołane przez kontakt z: płynami, parami, ciałami stałymi o wysokiej temperaturze. Czynności ratujące polegają na obfitym spłukiwaniu i schłodzeniu miejsca wodą; przez około 15’ do 20’

46 Pierwsza pomoc – przedlekarska oparzenia chemicznePrzy oparzeniach kwasami tworzą się na skórze i szczególnie wyraźnie na błonach śluzowych mocno przylegające strupy o charakterystycznej barwie: kwas solny - białe, kwas azotowy - żółte, kwas siarkowy - czarne. Czynności ratujące polegają na obfitym spłukiwaniu wodą.

47 Pierwsza pomoc – przedlekarska oparzenia chemicznekwasem - po zmyciu wodą oparzone miejsce należy zobojętnić rozcieńczonym 1% roztworem wodorotlenku sodu lub amoniaku; zasadą - zastosować 1 - 3% kwas octowy lub 3% kwas borowy; fenolami i ich pochodnymi - przemyć 70% roztworem spirytusu etylowego, nie zmywać  wodą; płonącym fosforem, (oczy) - przemyć 2% roztworem sody; płonącym fosforem, (skóra) - przemyć 5% roztworem siarczanu miedzi (II), mydłem lub roztworem sody.

48 Pierwsza pomoc – przedlekarska oparzenia chemiczneKwasy działają bardziej powierzchniowo - od zasad. W wyniku kontaktu skóry z kwasami tworzą się mocno przylegające strupy o charakterystycznej barwie ponieważ kwasy ścinają białka.

49 Pierwsza pomoc – przedlekarska oparzenia chemiczneOparzenia ługami powodują powstanie wilgotnego, miękkiego strupa oraz szkliste obrzmienie. Ługi wywołują martwicę tkanek.

50 Pierwsza pomoc – przedlekarska oparzenia chemiczneJeżeli substancja chemiczna ma postać stałą ( n/p. proszku), można ją najpierw usunąć mechanicznie [czysty gazik]. Zobojętnianie: kwasów 3% roztworem sody oczyszczonej, zasad 3% roztworem kwasu borowego, % octowego lub cytrynowym.

51 Pierwsza pomoc – przedlekarska oparzenia chemiczneW przypadku kwasów do oparzeń może dojść zarówno po kontakcie z kwasami mineralnymi, jak i organicznymi. najczęściej mamy do czynienia z oparzeniami wywołanymi: kwasem siarkowym, solnym, azotowym lub fluorowodorowym. Zasady ( ługi ) będące najczęściej przyczyną oparzeń to: soda kaustyczna ( czyli ług sodowy ), ług potasowy i wapno niegaszone.

52 Pierwsza pomoc – przedlekarska oparzenia chemiczneJak postępować: ważne jest szybkie spłukanie skóry wodą, bieżącym strumieniem, przez minimum minut; gdy chemikalia dostaną się do oka, wtedy również pierwszym postępowaniem jest przemywanie worka spojówkowego wodą; jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy mamy stuprocentową pewność, jaka substancja wywołała oparzenie !!!

53 Pierwsza pomoc – przedlekarska oparzenia popromienne;Oparzenia promieniowaniem jonizującym wywołują ; promienie rentgenowskie [ R t g ] pierwiastki promieniotwórcze [ naturalne i sztuczne ( izotopy )]. Uszkodzenia skóry zależą od dawki promieniowania, głębokości jego przenikania, wielkości naświetlonego pola oraz od okolicy ciała narażonej na promieniowanie (rejony pokryte skórą przylegającą do kości albo obfitującą w gruczoły potowe są bardziej wrażliwe). Leczenie: w zależności od stopnia oparzenia stosuje się maści obojętne, przeciwzapalne i przeciwbakteryjne; doustnie podaje się witaminy ( PP, C , E ); w razie konieczności trudno gojące się owrzodzenia należy poddać leczeniu chirurgicznemu.

54 Pierwsza pomoc – przedlekarska oparzenia popromienneOdczyny popromienne, a także późne uszkodzenia popromienne pojawiają się z kilkudniowym opóźnieniem Jest to okres utajenia - dłuższy w razie zastosowania mniejszych dawek napromieniowania. Odczyny dotyczące skóry, podobnie jak w przypadku oparzeń termicznych, dzielą się na trzy stopnie.

55 Pierwsza pomoc – przedlekarska oparzenia popromienneI stopień ujawnia się w 5-20 dni od napromienienia. Występuje rumień i obrzęk oraz utrata owłosienia. Zmiany cofają się po 3-4 tygodniach z pozostawieniem przebarwienia i złuszczania, wyłysienie zaś - w zależności od dawki - może być przejściowe lub trwałe. Stopień II pojawia się zwykle wcześniej niż pierwszy. Rumieniowi i obrzękowi towarzyszą jeszcze pęcherze, wysięk i nadżerka. Te zmiany są zwykle bolesne i goją się dłużej (1-3 miesięcy). Utrata owłosienia jest trwała. Skóra goi się, ale pozostaje już cienka i sucha, a w późniejszym czasie mogą się pojawić na niej rozszerzenia naczyń, przebarwienia, odbarwienia, zaniki i stwardnienia. Jest ona o wiele bardziej wrażliwa na wszelkie urazy, łatwo tworzą się w jej obrębie trudno gojące się rany. Skóra wykazuje też większą skłonność do rozwoju zmian nowotworowych. III stopień może się pojawić już w kilka dni po naświetlaniu. Charakteryzuje się powstawaniem rumienia, pęcherzy i owrzodzeń, często pokrywających się twardymi strupami. Owrzodzenia goją się długo, łatwo ulegają wtórnym zakażeniom i są bolesne. W przypadku trwałego uszkodzenia skóry promieniowaniem jonizującym należy unikać promieniowania słonecznego, niskiej temperatury i oczywiście dalszego napromieniania.

56 Pierwsza pomoc – przedlekarska oparzeniaOparzenia elektryczne;  Wyłącz instalację elektryczną.  Odciągnij poszkodowanego w miejsce bezpieczne. Postępuj zgodnie z zasadami BLS i ALS. Duża szansa reanimacji jeżeli jest ona prowadzona prawidłowo. Zatrzymanie czynności oddechowej może trwać znacznie dłużej niż akcji serca.

57 Pierwsza pomoc – przedlekarska zatruciaPrzyczyną zatrucia może być pomyłka, nieświadomość, lekkomyślność, nadużycie lub zamach samobójczy. Większość trucizn wywołuje niespecyficzne objawy, mogące występować w różnych zatruciach oraz w wyniku innych schorzeń: mdłości, wymioty, biegunka, bóle brzucha, bóle głowy, zaburzenia świadomości, zaburzenia oddechu, objawy wstrząsu, zmiany tętna, zmiany psychiczne.

58 Pierwsza pomoc – przedlekarska zatruciaPodstawowymi zagrożeniami dla życia zatrutego organizmu są: utrata przytomności wraz wynikającymi z nią powikłaniami (zachłyśnięcie, zaduszenie), zatrzymanie oddechu i krążenia, wstrząs.

59 Pierwsza pomoc – przedlekarska zatruciazabezpieczamy przed dalszym działaniem trucizny, n/p wynosząc go z pomieszczenia, natychmiast sprawdzamy podstawowe czynności życiowe, w przypadku zachowania samoistnego oddychania, kładziemy poszkodowanego na boku [boczna bezpieczna ustabilizowana] jak najszybciej usuwamy truciznę obficie polewając wodą,

60 Pierwsza pomoc – przedlekarska zatruciaw przypadku trucizn wprowadzonych do przewodu pokarmowego, dopóki trucizna znajduje się w żołądku, podajemy do picia letnią wodę z solą (łyżeczka soli na szklankę) i wywołujemy wymioty - pod warunkiem, że zatruty jest w pełni przytomny oraz działająca trucizna nie jest żrąco-parząca !!!, zabezpieczamy przedmioty, które mogą pomóc w ustaleniu rodzaju trucizny.

61 Pierwsza pomoc – przedlekarska zatrucie tlenkiem węgla CZADTlenek węgla [ CO ], jest lżejszy od powietrza. Zmieszany z powietrzem nabiera silnych właściwości wybuchowych. Z tego powodu w pomieszczeniu, gdzie powietrze przesycone jest tlenkiem węgla najmniejsza iskra spowoduje wybuch. Zatrucie rozpoczyna się bólem głowy, zawrotami, szumem w uszach, zaburzeniami wzroku, zmianami psychicznymi oraz uczuciem odurzenia. Przy dłuższym okresie zatrucia następuje utrata przytomności, skurcze i wreszcie dochodzi do zatrzymania oddechu.

62 nieprzytomnego układamy na boku.Pierwsza pomoc – przedlekarska zatrucie tlenkiem węgla; CO czynności ratujące zatrutego jak najszybciej ewakuujemy z zagrożonego terenu - szeroko otwieramy drzwi, wstrzymując oddech otwieramy szeroko okno, aby powstał przeciąg i wynosimy poszkodowanego, do zagazowanego pomieszczenia wolno wejść jedynie przy ubezpieczeniu przez drugą osobę, maska gazowa lub chusteczka - nie chronią przed zatruciem [ wstrzymać oddech]. po wyniesieniu zatrutego natychmiast kontrolujemy oddech, w przypadku bezdechu rozpoczynamy sztuczne oddychanie, nieprzytomnego układamy na boku.

63 Pierwsza pomoc – przedlekarska zatrucia CO2 uduszenie dwutlenkiem węglaDwutlenek węgla [CO2 ], jest cięższy od powietrza i gromadzi się na dnie głębokich zagłębień, n/p. w studniach, wypierając z powietrza tlen. Jest on nietrujący stąd mówi się o uduszeniu, a nie o zatruciu. U człowieka, który zanurzył się w warstwę powietrza o niewielkim stężeniu CO2, pojawia się: zawrót głowy, oddech staje się głębszy Przy wysokim stężeniu dwutlenku węgla następuje natychmiastowa utrata przytomności. Upadając na ziemię pogrąża się całkowicie w warstwie CO2 i po upływie 3 minut umiera przez uduszenie.

64 Pierwsza pomoc – przedlekarska zatrucia CO2 czynności ratującepostępujemy podobnie jak przy zatruciu tlenkiem węgla, uważając na własne bezpieczeństwo; !!! Tylko, gdy CO2, można posłużyć się zapaloną świecą - przy niskim stężeniu tlenu świeca gaśnie.

65 Pierwsza pomoc - przedlekarskaUdrożnienie dróg oddechowych Pozycja górna – przygięta głowa i zapadnięty język, jego nasada blokują drogi oddechowa Pozycja dolna – odgięta głowa [ to ułożenie głowy bezpieczne, gdy „pewny” kręgosłup szyjny ] język wraz nasadą odciągnięty od tylnej ściany gardła poprzez rękoczyn „luksacji żuchwy”, czyli jej uniesienia  chwyt za czoło i brodę z odwiedzeniem do tyłu.

66 Pierwsza pomoc – przedlekarska zawał sercaCzy chcemy coś więcej wiedzieć o zawale serca ??? Co jest przyczyną zawału ??? Czym jest zawał serca? Co wtedy należy uczynić ???

67 Pierwsza pomoc – przedlekarska zawał sercaCzym jest zawał serca? Aby serce mogło pracować w sposób prawidłowy, potrzebna jest odpowiednia ilość tlenu, który dostarczany jest za pośrednictwem naczyń wieńcowych. Jeśli tlen jest dostarczany w mniejszej ilości, lub jego dopływ zostanie przerwany w wyniku zamknięcia tętnicy wieńcowej dochodzi do obumarcia tkanki mięśnia serca - czyli do zawału serca.

68 Pierwsza pomoc – przedlekarska zawał sercaCo jest przyczyną zawału Do zawału serca może dojść całkiem niespodziewanie nawet u osoby, która dotychczas uważała się za zupełnie zdrową, ponieważ prowadzą do niego procesy trwające przeważnie kilka lat. Średnica naczyń wieńcowych mięśnia sercowego zmniejsza się na skutek osadzania na ich ściankach substancji białkowych i tłuszczu, przede wszystkim cholesterolu oraz trójglicerydów. Taki stan powoduje długotrwałe niedokrwienie mięśnia sercowego.

69 Pierwsza pomoc – przedlekarska zawał sercaZapotrzebowanie serca na tlen jest także większe w momentach zwiększonego wysiłku fizycznego lub nagłego, silnego stresu. Zapchane naczynia wieńcowe nie są w stanie dostarczyć na czas dostatecznej ilości tlenu, co prowadzi do zawału. Przyczyną zawału może być również niespodziewane zablokowanie tętnicy zakrzepem, który powstaje w następstwie zmian miażdżycowych. Zmiany te nie muszą być jedynym powodem zawału, zdarza się, aczkolwiek rzadko, że zawał spowodowany jest skurczem tętnicy

70 Pierwsza pomoc – przedlekarska zawał sercaOBJAWY Bóle w okolicach klatki piersiowej, promieniujące na ramiona, ręce, szyję i brzuch. Duszności i ostry, piekący ból klatki piersiowej. Uczucie strachu przed śmiercią Nudności, zimny pot, pogłębiający się szok Kierunki promieniowania bólu

71 Pierwsza pomoc – przedlekarska zawał sercaJak można uchronić się przed zawałem serca? Znaczną część odpowiedzialności za wystąpienie zawału serca ponosi sam chory. Czynnikami zwiększającymi ryzyko zawału są na przykład: niewłaściwa dieta, zawierająca zbyt duże ilości tłuszczów, cukru i soli, długotrwały stres, palenie tytoniu i picie zbyt dużych ilości alkoholu, wysokie ciśnienie krwi. Wyeliminowanie wyżej wymienionych czynników spowoduje znaczne ograniczenie ryzyka zawału.

72 Pierwsza pomoc – przedlekarska zawał sercaOsobie dotkniętej zawałem należy jak najszybciej podać lekarstwo uśmierzające ból, po czym niezwłocznie przewieźć do szpitala. W szpitalu, na oddziale intensywnej terapii zostaną natychmiast zastosowane środki mające na celu ratowanie życia. Kiedy należy wezwać lekarza? W przypadku wystąpienia ostrego bólu w okolicach serca lub jakiegokolwiek z wyżej wymienionych objawów należy natychmiast i bez wahania wezwać pogotowie ratunkowe  zawał to choroba bezpośrednio zagrażająca życiu!

73 Pierwsza pomoc – przedlekarska zawał sercaJakie kroki podejmie lekarz? Lekarz przede wszystkim zaaplikuje lekarstwa uśmierzające ból w okolicach serca. W razie uczucia strachu poda również środki uspokajające. W odróżnieniu od innych chorób serca, w przypadku zawału powinny zostać podane lekarstwa takie jak np. nitrogliceryna. Ważne jest jak najszybsze dostarczenie tlenu za pomocą maski tlenowej. W przypadku zatrzymania akcji serca zastosowany zostanie masaż serca oraz sztuczne oddychanie. Po przybyciu na oddział intensywnej terapii, pacjent zostaje niezwłocznie podłączony do aparatury wyposażonej w monitor, który umożliwia stałą kontrolę rytmu pracy serca. Ewentualne zakłócenia rytmu pracy mięśnia sercowego muszą być niezwłocznie wyeliminowane.

74 Pierwsza pomoc – przedlekarska zawał sercaWAŻNE W przypadku wystąpienia zawału należy działać bardzo szybko. Gdyby osoby z objawami zawału natychmiast zorientowały się, w jak poważnym stanie się znajdują i od razu wezwały pogotowie ratunkowe, liczba uratowanych pacjentów byłaby znacznie wyższa.

75 Pierwsza pomoc – przedlekarska zawał serca  postępowanie1 Zawał serca, to ostre ogniskowe niedokrwienie mięśnia sercowego spowodowane głównie miażdżycą naczyń krwionośnych mięśnia sercowego. Główne objawy: -silny ból za mostkiem promieniujący do lewego barku, żuchwy i ręki -osoba blada, spocona, zaniepokojona (wstrząs kardiogenny, tj. sercowy). Może dość do utraty przytomności włącznie z zatrzymaniem krążenia; więc musisz być gotowy na reanimację. Ułóż osobę wygodnie, najlepiej w pozycji półsiedzącej. Nie pozwalaj aby osoba z zawałem wykonywała jakiekolwiek zbędne ruchy.

76 Pierwsza pomoc przedlekarska zawał serca  postępowanie2 Należy stale sprawdzać tętno chorego (! skrajnie szybkie lub bardzo wolne !). Uspokój chorego i podaj (jeżeli posiadasz): Aspirynę do ssania; Preparaty, jak: Polpiryna, Acard, Acesan, Etopitynę i inne z kwasem acetylosalicylowym. Wezwij niezwłocznie karetkę pogotowia.

77 Resuscytacja dzieci i noworodków - nowościZniesiony podział na dzieci poniżej i powyżej 8-ego roku życia Uproszczenie zasad resuscytacji i ujednolicenie ich z wytycznymi resuscytacji osób dorosłych

78 Kto to jest pacjent pediatryczny?Noworodek: od urodzenia do 1 miesiąca życia Niemowlę: od 1 miesiąca życia do 1 roku życia Dziecko: od 1 roku życia do okresu pokwitania Nie jest ważne ścisłe określenie wieku dziecka, jeśli ratownik uważa że poszkodowany jest dzieckiem, należy użyć algorytmów dla pacjentów pediatrycznych.

79 BLS - wykonywany przez ratowników przed-medycznychPo stwierdzeniu zatrzymania krążenia należy wykonać 5 oddechów ratowniczych, a następnie rozpocząć resuscytację w stosunku: 30 uciśnięć klatki piersiowej do 2 oddechów ratowniczych.

80 BLS wykonywany przez personel medycznyW przypadku stwierdzenia NZK stosunek uciśnięć do wentylacji wynosi 15:2. Samotny ratownik może prowadzić resuscytację używając stosunku 30:2.

81 Hipotermia Zalecane jest zastosowanie łagodnej hipotermiiu dzieci w stanie śpiączki po powrocie spontanicznego krążenia.

82 Noworodki Wcześniaka należy po porodzie okryć folią bez uprzedniego osuszania, umieścić pod promiennikiem ciepła. Nie jest obecnie zalecane odsysanie smółki z ust i nosa dziecka w trakcie porodu, gdyż nie zmniejsza to częstości i ciężkości przebiegu zespołu aspiracji smółki.

83 AED automatyczny defibrylator zewnętrzny i defibrylacjaZalecane jest użycie AED u dzieci powyżej pierwszego roku życia. Pomiędzy 1 a 8 rokiem życia zalecane jest stosowanie urządzeń obniżających dostarczaną energię. Stosuję się jedną dawkę energii defibrylacji 4 J/kg.

84 AED automatyczny defibrylator zewnętrznyAby uratować życie [osobie przebywającej na terenie zakładu, u której wystąpiło nagłe zatrzymanie krążenia] należy dostarczyć AED na miejsce w ciągu: 90’ – 120’ sekund

85 AED automatyczny defibrylator zewnętrznyLifepak 500 Trainer Defibrylator szkoleniowy nie dostarczający energii, a uwzględniający wszystkie procedury i zdarzenia jakie mogą towarzyszyć akcji reanimacyjnej, symuluje wygląd i działanie automatycznego defibrylatora zewnętrznego (AED) typu Lifepak 500

86 AED automatyczny defibrylator zewnętrznyLifepak CR Plus Trainer Dynamiczny i wszechstronny przyrząd do szkoleń, symuluje wygląd oraz działanie automatycznego defibrylatora zewnętrznego (AED) typu Lifepak CR Plus, tani w eksploatacji, łączy w sobie scenariusze z kursu obsługi AED Amerykańskiego Towarzystwa Kardiologicznego oraz autoryzowanych kursów dla ratowników medycznych, urządzenie ćwiczebne, ale nie można go używać do terapii

87 AED automatyczny defibrylator zewnętrznyLifepak CR Plus Przenośny, półautomatyczny defibrylator AED, dwufazowa fala defibrylacji, automatyczna analiza ekg pacjenta dla oceny czy jest potrzebna defibrylacja, automatyczne dopasowanie parametrów i ilości wstrząsów, dobrze widoczny wskaźnik gotowości, zasilanie z baterii doładowującej Charge-Pak, jednorazowe elektrody dla dorosłych, tryb podpowiedzi jest w języku polskim

88 AED automatyczny defibrylator zewnętrznyLifepak 500    Lifepak                                                       Przenośny, półautomatyczny defibrylator AED, dwufazowa fala defibrylacji, automatyczna analiza ekg pacjenta dla oceny czy jest potrzebna defibrylacja, automatyczne dopasowanie parametrów i ilości wstrząsów, dobrze widoczny wskaźnik gotowości, zasilanie z baterii litowej lub akumulatora, jednorazowe elektrody dla dorosłych, tryb podpowiedzi jest w języku polskim

89 AED automatyczny defibrylator zewnętrznyLifepak 1000 Przenośny defibrylator AED z dwufazową falą defibrylacji, duży podświetlany ekran LCD, automatyczna analiza ekg pacjenta dla oceny czy jest potrzebna defibrylacja, automatyczne dopasowanie parametrów i ilości wstrząsów, dobrze widoczny wskaźnik naładowania, zasilanie z baterii litowej, jednorazowe elektrody dla dorosłych lub dzieci, tryb podpowiedzi głosowych w języku polskim

90 Pierwsza pomoc Czy są pytania ??? Dziękuję za uwagę.