1 ODLEWANIE PRECYZYJNE JAKO NOWOCZESNE METODY WYTWARZANIA CZĘŚCI MASZYN I SZTUKI UŻYTKOWEJ

2 PLAN WYKŁADU Wprowadzenie Podział metod odlewania precyzyjnegoMetoda wytapianych modeli (metoda traconego wosku) Charakterystyka odlewów Proces technologiczny wykonania odlewów metodą wytapianych modeli: - odlewnictwo przemysłowe, - odlewnictwo artystyczne i jubilerskie Mechanizacja i automatyzacja procesu Aspekty ochrony środowiska i perspektywy rozwoju

3 WPROWADZENIE wykonywanie odlewów o małych tolerancjach wymiarowych,Odlewanie precyzyjne to: wykonywanie odlewów o małych tolerancjach wymiarowych, wykonywanie odlewów małej chropowatości surowej powierzchni odwzorowanej przez formę, wyeliminowanie lub znaczne ograniczenie obróbki skrawaniem, ograniczone zużycie materiałów formierskich.

4 METODY ODLEWANIA PRECYZYJNEGOMETODA WYTAPIANYCH MODELI (METODA TRACONEGO WOSKU) METODA SHAWA ODLEWANIE W FORMY GIPSOWE ODLEWANIE W FORMY SKORUPOWE ODLEWANIE CIŚNIENIOWE

5 Klasy chropowatości powierzchni w różnych metodach odlewaniaRodzaj metody Klasa chropowatości C10 C20 C40 C80 C160 C320 Odlewanie ciśnieniowe  + Metoda Shawa + Metoda wytapianych modeli Odlewanie do form skorupowych Odlewanie kokilowe Odlewanie do form piaskowych

6 METODA WYTAPIANYCH MODELIW odlewnictwie precyzyjnym największe znaczenie przemysłowe i przy wytwarzaniu odlewów artystycznych posiada metoda wytapianych modeli woskowych

7 Charakterystyka odlewówOdlewy o małej masie: od kilku g do 20kg Ze wszystkich stopów metali Odlewy o bardzo skomplikowanych kształtach! Części maszyn Artystyczne Jubilerskie Odlewy specjalne: krzepnące kierunkowo – łopatki turbin endoprotezy, narzędzia chirurgiczne

8

9

10

11

12

13

14

15 FORMA Z MODELEM WOSKOWYM I RDZENIEMRdzennik Zbrojenie Rdzeń Model woskowy Forma Wlew główny

16 Proces technologiczny wykonania odlewu metodą wytapianych modeliOpracowanie projektu technologicznego Wykonanie matrycy do wykonywania modeli Wykonanie modelu Wykonanie zestawu modelowego Wykonanie formy Wytapianie modeli Suszenie i wyżarzanie formy Zalewanie formy ciekłym metalem Wybicie odlewu z formy i oczyszczenie odlewu Kontrola jakości i obróbka końcowa

17 RP (rapid prototyping)model z żywicy

18 WYKONANIE MATRYCY MODELOWEJO sposobie wykonania matrycy decyduje: rodzaj odlewu, wielkość produkcji. Wykonuje się matryce: metalowe z kauczuków silikonowych z gumy wulkanizowanej

19 MATRYCE METALOWE Sposoby wykonywania matryc: obróbka mechaniczna,odlewanie metodą Shawa Rapid Prototyping System (RPS): Stereolithography

20 MATRYCE KAUCZUKOWE WYKONANIE:STOSOWANE WYŁĄCZNIE W ODLEWNICTWIE ARTYSTYCZNYM WYKONANIE: ODLEWANIE KAUCZUKÓW Z UŻYCIEM „MODELU MATKI”

21 WYKONANIE MATRYCY KAUCZUKOWEJ: 1WYKONANIE MATRYCY KAUCZUKOWEJ: 1. Nałożenie plasteliny na pierwszą połowę modelu Plastelina grubości 5-6 mm Model układu wlewowego np. z drewna dla kauczuku silikonowego

22 WYKONANIE MATRYCY KAUCZUKOWEJ: 2WYKONANIE MATRYCY KAUCZUKOWEJ: 2. Nałożenie plasteliny na drugą połowę modelu Model układu wlewowego dla kauczuku silikonowego Prowadnice

23 ODLANIE MATRYCY KAUCZUKOWEJUkład wlewowy dla kauczuku silikonowego Model przelewu Kauczuk silikonowy Kanaliki odpowietrzające Szpilki lub podpórki dla modelu M

24 MATRYCA DO WYKONYWANIA MODELI SOWY

25 MATRYCA DO WYKONYWANIA MODELI SOWYPOŁOWA FORMY GIPSOWEJ WKŁADKA KAUCZUKOWA

26 MODEL SOWY MATRYCA Z MODELEM SOWY

27 FORMA Z MODELEM WOSKOWYM I RDZENIEMRdzennik Zbrojenie Rdzeń Model woskowy Forma Wlew główny

28 Skurcz modeli Temperatura wtrysku o wymiarach 15-100mm [0C] [%]Udział ciężarowy [%] Temperatura wtrysku [0C] Skurcz modeli o wymiarach 15-100mm [%] Poli-etylen Para-fina Stea-ryna Cere-zyna Etylo-celuloza Kala-fonia Wosk pszczeli Poli-styren 70 30 - - - - - - 42 0,2-0,4 50 50 - - - - - - 43 0,5-0,7 30 70 - - - - - - 44 0,7-0,9 70 25 - 5 - - - - 50 0,3-0,5 25 65 - 10 - - - - 52-55 0,2-0,4 - 83 - 17 - - - - 55 0,3-0,5 85 - - - - - - 15 56-58 0,7-0,9 27 - - 23 45 5 - - - - 20 70 10 - - - - - - 0,9 - - 20 - 50 - 30 - - 0,9-1,0 - - 18 - 80 - - 2 83-87 0,65

29

30 Woskowe zestawy modelowe

31

32 USUWANIE MODELI Z FORMYWYTAPIANIE: w wodzie w gorącym powietrzu w parze wodnej 2. WYPALANIE modeli z tworzywa sztucznego 3. ROZPUSZCZANIE modeli z soli w wodzie

33 Wyżarzanie formy

34

35

36

37

38

39 Zmechanizowany system wytwarzania form: 1 – przenośnik zestawów modelowych,2 – stanowisko nanoszenia powłok, 3 – przenośni do suszenia form, 4 – suszenie końcowe, 5 – wytapianie modeli

40 5-osiowy robot do nanoszenia powłok ceramicznych

41

42

43