1 PLANY i MAPY Krzysztof Iwaszko, dr

2 Geodezja - KartografiaSKALA Krzysztof Iwaszko, dr

3 GEODEZJA - lokalny układ współrzędnychPLANY X = N   Y = E dla małych obszarów przyjmuje się, że Ziemia jest płaska i wykonuje się plany - czyli sytuację pokazuje się w zmniejszeniu „skali” na płaszczyźnie bez odwzorowania kartograficznego skale 1:500 ÷ 1:20 000 cd. na temat planów i skal na kolejnym wykładzie !! lokalny układ współrzędnych prostokątnych płaskich Krzysztof Iwaszko, dr

4 SKALE na mapach SKALA - pomniejszenie przedstawianego obszaru i przedstawianych obiektów z uwzględnieniem wielkości rzeczywistych; - jest to stosunek odległości wyrażonej na mapie do jej terenowego odpowiednika; - najczęściej wyrażana jako  iloraz 1/ skala ułamkowa  postać 1: skala liczbowa  przeciwstawienia jedn. 1 cm - 1 km - skala mianowana Skala odnosi się do odległości nie do powierzchni  dana skala długości odpowiada kwadratowi powierzchni  dla skali 1: redukcja powierzchni wynosi 1: lub też 1 cm² - 1 km² Warunki te dotyczą (w pełni) tylko planów - odwzorowań płaskich powierzchni Krzysztof Iwaszko, dr

5 Skala mapy Skala mapy ( tzn. podziałka mapy) - stosunek wielkości modelu Ziemi, dla jakiego opracowano odwzorowanie kartograficzne danej mapy do rzeczywistej wielkości Ziemi. Rodzaje zapisu skal na mapach: • skala liczbowa 1: lub (zapis ten przeważnie poprzedza się słowem "skala") • skala mianowana 1 cm - 1 km lub 1 cm → 1 km (zapis ten przeważnie poprzedza się słowem "skala") • skala polowa 1 mm² m² lub 1 mm² → m² • podziałka liniowa jest graficznym przedstawieniem skali na mapie, często umieszcza się ją pod skalą liczbową lub mianowaną (jeżeli podana jest sama podziałka nie używa się dla niej słowa "skala") • podziałka transwersalna • podziałka złożona - stosowana dla map świata w odwzorowaniach niewiernoodległościowych (tzn. np. na równiku 1 cm na mapie odpowiada innej odległości w rzeczywistości niż ten sam 1 cm na mapie na równoleżniku 60°). Krzysztof Iwaszko, dr

6 Ze względu na skalę map dzielimy je na: mapy topograficzne w skali od 1:5000 do 1:200000, przedstawiające szczegółowo np. rzeźbę terenu lub sieć dróg mapy przeglądowo-topograficzne w skali od 1: do 1: , zawierające zgeneralizowane elementy bardziej szczegółowych map topograficznych. Przedstawiają np. pokrycie i rzeźbę terenu, sieć komunikacyjną lub wodną mapy przeglądowe w skali mniejszej niż 1: , mocno zgeneralizowane, przedstawiają ogólny obraz kontynentów lub ich większych części. Krzysztof Iwaszko, dr

7 SKALE na mapach Skala główna mapy - stosunek wielkości Ziemi do wielkości globusa Rodzaj przyjętego odwzorowania kartograficznego (dalej) i w konsekwencji różne zniekształcenia (max na brzegach arkusza mapy) odwzorowawcze i tam skale miejscowe; Skale - klasyfikacja map:  wielkoskalowe czyli zasadnicze od 1:500; 1: :2 000; i 1:5 000 do 1: ale wg innych autorów (kartografów) do 1:200 tys.;  średnioskalowe - topograficzne od 1: przez 1:25 tys.; 1:50 tys.; 1:100 tys. i 1:200 tys. ale i 1:1 mln  małoskalowe albo przeglądowe powyżej 1: (ale też - często 1:250 tys.) typowa to 1:1 mln najczęściej ogólnogeograficzne, przeglądowe, tematyczne Mapy wojskowe NATO - 1:10 tys. 1:50 tys. 1:250 tys. wektorowe! Krzysztof Iwaszko, dr

8 Podział map a skala i generalizacjaKrzysztof Iwaszko, dr

9 SKALE i PODZIAŁKI na mapachPodziałki na mapach - graficzne przedstawienie odległości - podziałka prosta (liniowa) - podziałka transwersalna 1/10 max 1/50 podziału 1/100 max 1/500 podziału przykład dla skali 1:5 000 Krzysztof Iwaszko, dr

10 Mapy - dokładność a szczegółowośćMapa (plan) jest „pomniejszonym” (w skali) obrazem rzeczywistości, można więc dokonywać na niej różnych pomiarów; - dokładność prac kartograficznych ok. 0.2 mm - dokładność mapy topograficznej ok. 0.5 mm - związek ze skalą mapy - dokładność pomiarowa:  skala 1:500  0,25 m (1 mm = 0,5 m)  skala 1:1000  0.5 m (1 mm = 1 m)  skala 1:  5 m  skala 1:  25 m  skala 1:  50 m  skala 1:  500 m (mapa Polski) „Pomiar w terenie” (nie GEO) dla 1: mały krok... Szczegółowość mapy - liczba wykazanych elementów, najlepsze mapy topograficzne, najmniej w atlasach Krzysztof Iwaszko, dr

11 Geodezja - KartografiaZASADY odwzorowania Krzysztof Iwaszko, dr

12 Mapy - odwzorowania kartograficzneKrzysztof Iwaszko, dr

13 Mapy - odwzorowania kartograficzneKrzysztof Iwaszko, dr

14 Mapy - odwzorowania kartograficzneKrzysztof Iwaszko, dr

15 Mapy - odwzorowania kartograficzneKrzysztof Iwaszko, dr

16 Mapy - odwzorowania kartograficzneOdwzorowanie stożkowe, biegunowe, sieczne i mapa Krzysztof Iwaszko, dr

17 Mapy - odwzorowania kartograficzneOdwzorowanie walcowe, równikowe, styczne i mapa Krzysztof Iwaszko, dr

18 Mapy - odwzorowania kartograficzneModyfikacja odwzorowania walcowego, równikowego, „stycznego” - skanowanie powierzchni globu przez satelitę krążącego po orbicie biegunowej i fotografującego w wyniku obrotu Ziemi kolejne pasy południkowe  mapa Krzysztof Iwaszko, dr

19 Geodezja - KartografiaPRZYKŁADY odwzorowania Krzysztof Iwaszko, dr

20 Geodezja - KartografiaSTOŻKOWE (najbardziej popularne) Krzysztof Iwaszko, dr

21 Mapy - odwzorowania kartograficzneKrzysztof Iwaszko, dr

22 Mapy - odwzorowania kartograficzneKrzysztof Iwaszko, dr

23 Mapy - odwzorowania kartograficzneKrzysztof Iwaszko, dr

24 Mapy - odwzorowania kartograficzneKrzysztof Iwaszko, dr

25 Geodezja - KartografiaDZIWOLĄGI Krzysztof Iwaszko, dr

26 Mapy - odwzorowania kartograficzneKrzysztof Iwaszko, dr

27 Mapy - odwzorowania kartograficzneKrzysztof Iwaszko, dr

28 Mapy - odwzorowania kartograficzneKrzysztof Iwaszko, dr

29 Mapy - odwzorowania kartograficzneKrzysztof Iwaszko, dr

30 Mapy - odwzorowania kartograficzneKrzysztof Iwaszko, dr

31 Mapy - odwzorowania kartograficzneKrzysztof Iwaszko, dr

32 Geodezja - KartografiaCały GLOB Krzysztof Iwaszko, dr

33 Mapy - odwzorowania kartograficzneKrzysztof Iwaszko, dr

34 Mapy - odwzorowania kartograficzneKrzysztof Iwaszko, dr

35 Mapy - odwzorowania kartograficzneKrzysztof Iwaszko, dr

36 Mapy - odwzorowania kartograficzneKrzysztof Iwaszko, dr

37 Mapy - odwzorowania kartograficzneKrzysztof Iwaszko, dr

38 Mapy - odwzorowania kartograficzneKrzysztof Iwaszko, dr

39 Geodezja - KartografiaWAŻNE Krzysztof Iwaszko, dr

40 Mapy - odwzorowania kartograficzneKrzysztof Iwaszko, dr

41 Mapy - odwzorowania kartograficzneKrzysztof Iwaszko, dr

42 Geodezja - KartografiaZNIEKSZTAŁCENIA odwzorowań Krzysztof Iwaszko, dr

43 Mapy - odwzorowania kartograficzneRodzaje zniekształceń w odwzorowaniach kartograficznych: (wiernopolowość; wiernokątność i wiernoodległościowość) Równopolowe - brak zniekształceń powierzchni na całej mapie - możliwość jej pomiaru; - ale zniekształcenia kształtu i odległości... Krzysztof Iwaszko, dr

44 Mapy - odwzorowania kartograficzneRównokątne - brak zniekształceń zależności kątowych czyli kształtu - możliwość ich porównywania - ale zniekształcenia kątów i odległości... Krzysztof Iwaszko, dr

45 Mapy - odwzorowania kartograficzneRównoodległościowe - brak zniekształceń odległości pomiędzy punktami - możliwość ich pomiaru - jest to najczęstsze dążenie - ale zniekształcenia kształtu i powierzchni... brak przykładu PODSUMOWANIE: MAPA albo wiernopolowa albo wiernokątna albo wiernoodległościowa Czyli nie ma i nie da się wydrukować mapy doskonałej ale można w dużej skali pokazać ją na ekranie... (w kawałkach - oszukując na „przejściach”) Krzysztof Iwaszko, dr

46 Geodezja - KartografiaEND Krzysztof Iwaszko, dr