1 Po co nam program Copernicus? Beata Mikołajek-Zielińska Departament Innowacji i Rozwoju ul. Hoża 20 \ ul. Wspólna 1/3 \ 00-529 Warszawa \ tel. +48 (22) 52 92 257 \ fax +48 (22) 52 92 707 Konferencja: Polska w kosmosie wczoraj, dziś, jutro Warszawa, 13-14.11.2014 www.nauka.gov.pl

2 Co to jest Copernicus?  Jest to program utworzony w 2006 roku przez Europejską Agencję Kosmiczną i Komisję Europejską w ramach 7. Programu Ramowego Wspólnoty Europejskiej;  Poprzednia nazwa programu Global Monitoring for Environment and Security (GMES);  W 2012 roku program otrzymał nazwę Copernicus;  Obecna działalność programu oparta jest na rozporządzeniu PE i Rady z kwietnia 2014 roku. Komponenty programu: - kosmiczny, - in-situ, - usługowy. 2/ Polska w kosmosie wczoraj, dziś, jutro

3 Obserwacje satelitarne  Polegają na zdalnym zbieraniu informacji poprzez pasywną obserwację lub oświetlanie interesującego obszaru i pomiaru promieniowania odbitego;  Dostarczają różnego rodzaju danych – zobrazowań optycznych i radarowych – i pozwalają konstruować trójwymiarowe modele terenu;  Są komplementarne do badań naziemnych i lotniczych.  Wyodrębniono sześć głównych obszarów usług: - dotyczące obszarów morskich, - dotyczące obszarów badań atmosfery, - dotyczące obszarów lądowych, - dotyczące obszarów sytuacji kryzysowych, - dotyczące bezpieczeństwa, - dotyczące zmian klimatu. 3/ Polska w kosmosie wczoraj, dziś, jutro

4 Nowa generacja - Satelity Sentinel Sentinel-1 – radarowy do ciągłego monitorowania lądów i oceanów,  Sentinel-2 – z wysokorozdzielczym skanerem do monitorowania powierzchni Ziemi,  Sentinel-3 – z instrumentami do monitorowania temperatury i barwy lądów i oceanów oraz topografii powierzchni mórz,  Sentinel-4 – instrumenty do monitorowania atmosfery, umieszczone na MTG,  Sentinel-5 – instrumenty do monitorowania lądów i atmosfery, umieszczone na MSG,  Jason SC (Sentinel-6) – radarowy do monitorowania powierzchni mórz i analizowania zmian klimatu. 4/ Polska w kosmosie wczoraj, dziś, jutro

5 PIERWSZE ZDJĘCIA Z SATELITY SENTINEL-1 Bruksela 12 kwietnia 2014 r. 5/ Polska w kosmosie wczoraj, dziś, jutro

6 PIERWSZE ZDJĘCIA Z SATELITY SENTINEL-1 AntarktykaPlatformy wydobywcze i wybrzeży Norwegii 6/ Polska w kosmosie wczoraj, dziś, jutro

7 PIERWSZE ZDJĘCIA Z SATELITY SENTINEL-1 Powódź w Namibii - Zambezi 7/ Polska w kosmosie wczoraj, dziś, jutro

8 PIERWSZE ZDJĘCIA Z SATELITY SENTINEL-1 Trzęsienie Ziemi w Napa Valley - Kalifornia 8/ Polska w kosmosie wczoraj, dziś, jutro

9 MISJE WSPOMAGAJĄCE - To obecnie około 30 misji ESA, EUMETSAT, państw członkowskich UE i państw trzecich, które dostarczają danych z zakresu obserwacji Ziemi, - Typy misji wspomagających: SAR (radarowe), optyczne, altymetryczne, meteorologiczne, itp., - Satelity najczęściej zgrupowane są w konstelacje: Pleiades, TerraSAR, Proba, SPOT, IRS, Cosmo-SkyMed. 9/ Polska w kosmosie wczoraj, dziś, jutro

10 ZASTOSOWANIE PROGRAMU COPERNICUS 1. Monitorowanie obszarów morskich OBSZARY: - bezpieczeństwo morskie, - monitorowanie zanieczyszczeń i jakości wód, - zarządzanie zasobami morskimi, - działalność przybrzeżna, - badanie pokrywy lodowej morza, - zapobieganie wyciekom ropy naftowej, - prognozowanie pogody morskiej. UŻYTKOWNICY: - Straż Graniczna, Straż Morska, zarządy portów, - przedsiębiorstwa żeglugowe, operatorzy platform wiertniczych, - narodowe centra oceanografii, narodowe agencje ochrony środowiska, - Europejska Agencja ds. Bezpieczeństwa na Morzu, KE, EEA, ONZ. 10/ Polska w kosmosie wczoraj, dziś, jutro

11 11/ Polska w kosmosie wczoraj, dziś, jutro ZASTOSOWANIE PROGRAMU COPERNICUS 2. Monitorowanie stanu atmosfery OBSZARY: - jakość powietrza, - gazy cieplarniane i aktywne, aerozole, - warstwa ozonu i promieniowanie UV, - prognozy pogody, - zanieczyszczenia i rozprzestrzenianie się skażeń. UŻYTKOWNICY: - IMGW, - sektor ochrony zdrowia, - agencje ochrony środowiska, - KE, EEA, ONZ

12 12/ Polska w kosmosie wczoraj, dziś, jutro ZASTOSOWANIE PROGRAMU COPERNICUS 3. Monitorowanie lądów OBSZARY: - pokrycie terenu i jego zmiany, - przepuszczalność gleb i ich zanieczyszczenia, - jakość i dostępność wody, - planowanie przestrzenne, - gospodarka leśna, - system kontroli upraw i szacowanie plonów, - szacowanie szkód górniczych. UŻYTKOWNICY: - administracje miast, instytucje planowania przestrzennego, - Lasy Państwowe, parki narodowe, regionalne jednostki wodne, agencje rolnicze, - GUS, inspektoraty ochrony środowiska, - sektor ubezpieczeniowy, rolnictwo, - producenci map, przedsiębiorstwa geodezyjne, - WHO, KE, EEA, ONZ

13 13/ Polska w kosmosie wczoraj, dziś, jutro ZASTOSOWANIE PROGRAMU COPERNICUS 4. Zarządzanie kryzysowe OBSZARY: - ochrona obywateli, - kryzysy humanitarne i pomoc humanitarna, - katastrofy naturalne: powodzie, huragany, pożary, trzęsienia ziemi, - działalność przybrzeżna, - ochrona imprez masowych. UŻYTKOWNICY: - administracja centralna, centra zarządzania kryzysowego, - wojsko, sektor bezpieczeństwa, - Straż Graniczna, Straż Morska,, - KE, WHO, ONZ

14 14/ Polska w kosmosie wczoraj, dziś, jutro ZASTOSOWANIE PROGRAMU COPERNICUS 5. Bezpieczeństwo OBSZARY: - monitorowanie przestrzegania traktatów międzynarodowych, - pozyskiwanie informacji strategicznych, - rozpoznawanie pola walki, - tworzenie map zagrożeń, ostrzeganie przed klęskami żywiołowymi, - ochrona imprez masowych, - nadzór nad granicami, - wsparcie w zarządzaniu kryzysowym. UŻYTKOWNICY: - administracja centralna (MON, MSW) i samorządowa, - wojsko i sektor bezpieczeństwa, - Straż Graniczna, FRONTEX, KE, ONZ, - przemysł naftowy, wydobywczy, transport morski i lotniczy.

15 ZASTOSOWANIE PROGRAMU COPERNICUS 15 Polska w kosmosie wczoraj, dziś, jutro 6. Monitorowanie zmian klimatu OBSZARY: - monitoring zmian klimatycznych spowodowanych przez człowieka, - topnienie lodowców, - susze i powodzie, - prognozy pogody, - zmiany temperatury na przestrzeni czasu, - pustynnienie terenów, - podnoszenie się poziomu wód. UŻYTKOWNICY: - administracje krajowe, - instytucje naukowe, - narodowe centra oceanografii, narodowe agencje ochrony środowiska, - KE, EEA, WHO, ONZ

16 MOŻLIWOŚCI UCZESTNICTWA POLSKICH PODMIOTÓW W PROGRAMIE COPERNICUS 16/ Polska w kosmosie wczoraj, dziś, jutro  Unia Europejska: Horyzont 2020 – coroczne konkursy, w ramach programu mieści się Copernicus  Europejska Agencja Kosmiczna: Copernicus Space Component – program opcjonalny

17 DZIAŁANIA ADMINISTRACJI W ZAKRESIE PROGRAMU 17/ Polska w kosmosie wczoraj, dziś, jutro  Upowszechnianie informacji o programie: - konferencja na temat programu 26-27 lutego 2015 roku (MNiSW); - dni informacyjne H2020 (KPK); - informacje o konkursach (KPK, PARP, MG);  Zapewnienie dostępu do danych (MNiSW): - rozwiązanie tymczasowe – umowa z ESA na mirror site (II kwartał 2015 roku); -docelowo – budowa lokalnej stacji odbiorczej (2-3 lata).

18 DZIAŁANIA ADMINISTRACJI W ZAKRESIE PROGRAMU 18/ Polska w kosmosie wczoraj, dziś, jutro

19 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ. ul. Hoża 20 \ ul. Wspólna 1/3 \ 00-529 Warszawa \ tel. +48 (22) 52 92 257 \ fax +48 (22) 52 92 707 Data: 13.11.2014 www.nauka.gov.pl