1

2 Początki wspólnej polityki handlowej daje Traktat Rzymski z 1957r. o utworzeniu EWG w art. 113 Postanowiono wówczas, że: -podstawą Wspólnoty będzie unia celna -zniesione zostaną cła w obrocie wewnętrznym -wprowadzona zostanie wspólna zewnętrzna taryfa celna Okres przejściowy trwał 11 lat – do 1969r. Zasady unii celnej zostały wprowadzone w życie od 1 lipca 1968r. Wysokość stawek celnych ustalono według średnich arytmetycznych stawek stosowanych przez państwa członkowskie w dniu 1 stycznia 1957r.

3 Od 1970r. EWG stosowała – oprócz unii celnej – również inne zasady wspólnej polityki handlowej: -ochronę przed dumpingiem -ochronę przed nadmiernym subsydiowaniem -wspólne instrumenty dotyczące importu i eksportu -embarga handlowe W styczniu 1988r. wprowadzono jednolity dokument administracyjny (SAD), który jest podstawowym dokumentem celnym w handlu

4 Konwencje z Lomé, umowy dotyczące handlu i rozwoju zawierane między EWG a krajami AKP. Na ich podstawie państwa Afryki, Karaibów i Pacyfiku stowarzyszone z UE mogą korzystać z ułatwień handlowych i pomocy finansowej Unii, bez problemów celnych mogą eksportować swe wyroby (z wyjątkiem niektórych produktów rolnych) do Wspólnoty a jednocześnie chronić swe rynki wewnętrzne poprzez system ceł. Pierwsza z konwencji została podpisana w stolicy Togo - Lomé - w dniu 28 lutego 1975, z czasem były one kilkakrotnie przedłużane. Ich celem jest wspieranie rozwoju społecznego i gospodarczego krajów AKP w oparciu o ich własne zasoby ludzkie i materiałowe oraz w zgodzie z miejscowymi warunkami socjalnymi i kulturowymi. Postanowienia konwencji są nadzorowane przez odpowiednie instytucje powołane do tego celu. Dla realizacji konwencji zostały utworzone: Rada Ministrów, Komitet Ambasadorów, Zgromadzenie Parlamentarne.EWGAKPUE

5 WSPÓŁCZESNA NORMA TRAKTATOWA: Artykuł 207 TFUE (dawny artykuł 133 TWE) 1. Wspólna polityka handlowa jest oparta na jednolitych zasadach, w szczególności w odniesieniu do zmian stawek celnych, zawierania umów celnych i handlowych dotyczących handlu towarami i usługami oraz do handlowych aspektów własności intelektualnej, bezpośrednich inwestycji zagranicznych, ujednolicenia środków liberalizacyjnych, polityki eksportowej, a także handlowych środków ochronnych, w tym środków podejmowanych w przypadku dumpingu lub subsydiów. Wspólna polityka handlowa prowadzona jest zgodnie z zasadami i celami działań zewnętrznych Unii. 2. Parlament Europejski i Rada, stanowiąc w drodze rozporządzeń zgodnie ze zwykłą procedurą prawodawczą, przyjmują środki określające ramy realizacji wspólnej polityki handlowej. 3. Jeżeli istnieje potrzeba wynegocjowania i zawarcia umów z jednym lub większą liczbą państw trzecich lub organizacji międzynarodowych, stosuje się artykuł 218, z zastrzeżeniem postanowień szczególnych niniejszego artykułu.

6 Komisja przedstawia zalecenia Radzie, która upoważnia ją do rozpoczęcia koniecznych rokowań. Rada i Komisja są odpowiedzialne za zapewnienie zgodności umów będących przedmiotem rokowań z wewnętrznymi politykami i zasadami Unii. Komisja prowadzi te rokowania w konsultacji ze specjalnym komitetem wyznaczonym przez Radę w celu wsparcia jej w tym zadaniu i w ramach wytycznych, które Rada może do niej kierować. Komisja regularnie składa specjalnemu komitetowi i Parlamentowi Europejskiemu sprawozdanie z postępu w rokowaniach. 4. W odniesieniu do rokowań i zawierania umów, o których mowa w ustępie 3, Rada stanowi większością kwalifikowaną. W odniesieniu do rokowań i zawierania umów w dziedzinie handlu usługami i w dziedzinie handlowych aspektów własności intelektualnej, jak również bezpośrednich inwestycji zagranicznych, Rada stanowi jednomyślnie, jeżeli umowy te zawierają postanowienia wymagające jednomyślności do przyjęcia przepisów wewnętrznych.

7 Rada stanowi jednomyślnie także przy rokowaniach i zawieraniu umów: a) w dziedzinie handlu usługami w zakresie kultury i audiowizualnymi, jeżeli umowy te mogłyby zagrozić różnorodności kulturowej i językowej Unii; b) w dziedzinie handlu usługami społecznymi oraz w zakresie edukacji i zdrowia, jeżeli umowy te mogłyby w znacznym stopniu zakłócać działanie krajowego systemu tych usług i wywierać negatywny wpływ na odpowiedzialność Państw Członkowskich za ich zapewnienie. 5. Rokowania i zawieranie umów międzynarodowych w dziedzinie transportu podlegają tytułowi VI części trzeciej oraz artykułowi 218. 6. Wykonywanie uprawnień w dziedzinie wspólnej polityki handlowej, przyznanych niniejszym artykułem, nie narusza podziału kompetencji między Unią i Państwami Członkowskimi i nie prowadzi do harmonizacji przepisów ustawowych lub wykonawczych Państw Członkowskich, jeżeli Traktaty wykluczają taką harmonizację.

8 WSPÓLNOTOWA TARYFA CELNA STAWKI AUTONOMICZNE stosowane są rzadko, wobec państw, którym wspólnota nie przyznała KNU STAWKI KONWENCYJNE stosowane są wobec państw należących do WTO lub którym wspólnota przyznała KNU

9 RODZAJE CEŁ: 1.Ze względu na kierunek ruchu towarów: eksportowe, importowe, tranzytowe 2.Ze względu na sposób obliczania: ad valorem (stawka procentowa od wartości), specyficzne (zależne od liczby, objętości lub wagi towarów), kombinowane (łączące różne kryteria) 3.Antydumpingowe: stosowane w przypadku, gdy towary importowane do Unii są sprzedawane przez kraj eksportujący po cenach niższych od krajowych cen rynkowych lub poniżej kosztów własnych produkcji

10 NOMENKLATURA WSPÓLNEJ TARYFY CELNEJ -Nomenklatura scalona (CN, Combine Nomenclature) 1.Jest to instrument naliczania i ściągania opłat celnych 2.Służy opracowywaniu statystyk a handlu zagranicznym oraz stosowaniu środków polityki handlowej, rolnej, podatkowej i pieniężnej

11 ZINTEGROWANA TARYFA CELNA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH TARIC, INTEGRATED TARIFF OF THE EUROPEAN COMMUNITY 1.Zintegrowana baza danych o warunkach eksportu i importu towarów 2.Zawiera informacje o wysokości stawek, o preferencjach celnych, kontyngentach taryfowych, zawieszeniu stawek, stosowanych cłach antydumpingowych lub wyrównawczych

12 GENERALNY SYSTEM PREFERENCJI CELNYCH GSP 1.Instrument polityki handlowej o charakterze autonomicznym, preferencje celne w ramach tego środka nie są wzajemne 2.Stosowany w ramach udzielania pomocy krajom rozwijającym się i najmniej rozwiniętym 3.Przyznaje produktom importowanym z krajów najmniej rozwiniętych bezcłowy dostęp do rynku wspólnotowego dla wszystkich towarów z wyjątkiem broni, amunicji, bananów, cukru i ryżu oraz obniżki stawek celnych, opierając się na tzw. wrażliwości produktów

13 POSTĘPOWANIA ANTYDUMPINGOWE 1.Stosowane gdy zagraniczny producent sprzedaje na obszarze UE towar poniżej porównywalnej ceny podobnego produktu na swoim rynku krajowym lub poniżej kosztów produkcji 2.Może zostać zastąpione tzw. zobowiązaniem cenowym do przestrzegania przez eksportera minimalnego poziomu cen 3.Cła antydumpingowe i zobowiązania cenowe ustalane są na 5 lat i w wyniku postepowania weryfikacyjnego mogą być przedłużone o kolejne 5 lat

14 POSTĘPOWANIA ANSTYSUBWENCYJNE 1.stosowane, gdy rząd lub instytucja publiczna kraju eksportera (lub kraju pochodzenia) bezpośrednio lub pośrednio udziela eksporterowi subsydiów do produkcji, eksportu lub przewozu 2.Subsydia: dotacje, pożyczki na warunkach preferencyjnych, gwarancje kredytowe, zwolnienia z podatków 3.Postępowania antysubwencyjne: nakładanie środków wyrównawczych (cła tymczasowe, zobowiązania cenowe, cła wyrównawcze)

15 OCHRONA PRZED NADMIERNYM IMPORTEM 1.Stosowane jest, gdy towar jest importowany do UE w tak dużych ilościach lub na takich warunkach, że może to wyrządzić poważną szkodę producentom Wspólnoty lub grozić jej wyrządzeniem 2.Środki ochronne – ograniczenie okresu ważności dokumentów importowych, zmiana zasad importu kwestionowanego towaru, kontyngenty 3.Skarga wnoszona jest przez państwa członkowskie

16 PRZECIWDZIAŁANIE BARIEROM W HANDLU NIEZGODNYM Z POROZUMIENIAMI MIĘDZYNARODOWYMI 1.Stosowane w przypadku stwierdzenia stosowania wobec producentów unijnych niezgodnych z porozumieniami międzynarodowymi barier w dostępie do rynków państw trzecich 2.Umożliwia wsparcie przemysłu UE

17 EMBARGO HANDLOWE 1.Sankcja polityczna wobec państwa trzeciego 2.Cel – zmuszenie państwa trzeciego do zmiany jego zachowań sprzecznych z prawem międzynarodowym poprzez stosowanie instrumentów polityki handlowej

18 KONTYNGENTY TARYFOWE 1.Ustanawiane są tylko w ujęciu ilościowym 2.Nie ograniczają importu a wprowadzają możliwość zakupu określonej ilości towaru za granicą przy niższej, od ogólnie stosowanej, stawce celnej 3.Obejmują surowce, półprodukty i komponenty

19 TOWARY ROLNE 1.Rynek towarów rolnych chroniony jest systemem regulacji pozacelnych, określających wymagania wobec produktów rolnych sprowadzanych do UE 2.Rynek unijny chroniony jest systemem cen minimalnych, cen wyjścia, dodatkowych opłat celnych, systemem norm handlowych ustalających minimalne wymagania jakościowe, znakowania, pakowania 3.Stosowane są pozwolenia przywozu (w Polsce obrotem towarami rolnymi administruje Agencja Rynku Rolnego) 4.Systemem pozwoleń objęte są takie towary, jak czosnek, banany, grzyby, zboża, cukier, oleje i tłuszcze, mleko, wołowina, baranina, wieprzowina, drób, jaja, nasiona, wino, owoce i warzywa, przetwory tych towarów, alkohol, len i konopie.

20 Klauzula największego uprzywilejowania (ang. Most favoured nation clause, MFN) - pojęcie dotyczące międzypaństwowej wymiany towarowej. Jest to określenie traktatowego zobowiązania stosowanego w międzynarodowych stosunkach handlowych. Państwo przyznające tę klauzulę innemu państwu zapewnia mu uprawnienia i udogodnienia nie mniejsze niż jakiemukolwiek innemu państwu, z którym handlujeang.traktatowego KNU jest normą o charakterze blankietowym, nie daje ona konkretnych przywilejów i ustępstw. Klauzula ta może być jednostronna lub przyznawana na zasadzie wzajemności. Wyróżnia się dwa rodzaje KNU: bezwarunkową i warunkową. W pierwszym przypadku przyznawane są partnerowi udogodnienia zaoferowane uprzednio państwu trzeciemu (traktowanie identyczne). KNU warunkowa (amerykańska) uzależnia przyznanie państwu udogodnień od otrzymania przez kontrahenta korzyści równych tym, które zostały przyznane wcześniej państwu trzeciemu.

21

22

23 W strukturze eksportu towarów z UE dominują maszyny i sprzęt transportowy (42%) W imporcie dominującą pozycję zajmują paliwa (30%) Pozytywy bilans handlowy wykazują sektory maszyn oraz chemiczny, zdecydowanie ujemny sektor paliwowy UE jest światowym liderem w handlu usługami z nadwyżką w transakcjach z resztą świata w 2012 na poziomie 152 mld euro. Główni partnerzy w handlu usługami to USA, kraje azjatyckie i kraje EFTA. Źródło: Parlament Europejski

24

25

26 Europejski Obszar Gospodarczy

27 Umowy sfinalizowane nieobowiązujące: Singapur Kanada Państwa Afryki, Karaibów i Pacyfiku (AKP) Umowy w fazie negocjacji: Indie ASEAN (Stowarzyszenie Narodów Azji Południowo-Wschodniej) Mercosur (Argentyna, Brazylia, Paragwaj, Urugwaj i Wenezuela) Rada Współpracy Państw Zatoki (Arabia Saudyjska, Kuwejt, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Katar, Bahrajn i Oman) – negocjacje zawieszone w 2008 r. Japonia Maroko USA Stosunki strategiczne: Chiny Rosja Finalizacja wszystkich prowadzonych obecnie rozmów w sprawie wolnego handlu mogłaby zwiększyć PKB Unii o ponad 2%.

28 DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ