1 Pod wpływem książki… czytanie czyli jak czytanie rozwija uczy bawi Opracowanie Joanna Jasiukiewicz Psycholog szkolny Szkoła Podstawowa im. Obrońców Wybrzeża w Żukowie

2 Czytanie – jak je rozumieć? w znaczeniu psychofizycznym: „techniczne” rozpoznawanie znaków; w znaczeniu psychologicznym: zapoznanie się z treścią, rozumienie myśli zawartych w tekście czyli przekład tych treści na własne kategorie rozumowania; w znaczeniu socjalno-kulturowym – forma zachowania się polegająca na twórczym uczestnictwie w pisemnej postaci komunikacji społecznej.

3 Po co nam czytanie? Bez umiejętności czytania nie jest możliwe funkcjonowanie we współczesnym świecie. Dzięki niemu zdobywamy i uzupełniamy wiadomości. Podstawowa umiejętność współczesnego człowieka to umiejętność uczenia się (nauka trwa przez całe życie).

4 Czytanie a rozwój mózgu - stymulacja obszarów mózgu odpowiadających za mowę, rozwój języka, -uczy myślenia (logicznego matematycznego przyczynowo-skutkowego i zdobywania wiedzy, -doskonali przetwarzanie języka mówionego i bodźców zmysłowych, -wymaga koordynacji wielu złożonych funkcji poznawczych przez co ćwiczy mózg i usprawnia ogólne jego funkcjonowanie

5 Badania dotyczące wpływu czytania na rozwój mózgu Badania na temat związku pomiędzy dorastaniem z książkami i głośnym czytaniem z rozwojem mowy i sukcesami w szkole: - przeprowadzone w 2015 roku przez zespół dr. J Huttona w Dziecięcym Centrum Medycznym w Cincinnati, -badania rezonansem magnetycznym aktywności mózgu dzieci w wieku 3-7 lat, słuchających odpowiednich do ich wieku opowiastek. Naukowcy zauważyli różnice w aktywności mózgu w zależności od tego, jak często dzieciom czytano w domu. Rezultaty: -aktywność w częściach lewego płata skroniowego (język mówiony), -reakcja na przetwarzanie tego co było widziane, -pobudzenie organizacji kory wzrokowej – odbieranie i przetwarzanie impulsów z nerwów wzrokowych, -dzieci, którym czytano więcej i częściej, miały wyraźnie większą aktywność lewej półkuli mózgu w obszarze znanym jako ciemieniowo skroniowo potyliczna kora kojarzeniowa. To obszar bardzo istotny dla rozwoju integracji wielozmysłowej, -ten obszar mózgu uaktywnia się kiedy starsze dzieci czytają sobie same, ale doktor Hutton zauważa, że podobnie dzieje się kiedy małe dzieci słuchają czytanych tekstów. Nowe odkrycie to, że u dzieci, którym czyta się często, obserwuje się zwiększoną aktywność w obszarze mózgu odpowiedzialnym za skojarzenia wzrokowe, nawet wtedy, kiedy dziecko tylko słuchało i nie oglądało żadnych obrazów. Źródło: Pediatrics, nr 9/2015; S. Dehaene et ak.,Science

6 Czytanie a rozwój dziecka stymuluje, ukierunkowuje rozwój dziecka w wielu jego wymiarach bo spełnia różnorodne role i pomaga osiągnąć różne cele buduje więź, tworzy bliskość, sprawia przyjemność dzieciom i dorosłym

7 ROLA CZYTANIA

8 Czytanie doskonali procesy myślowe dziecka wyrabia umiejętność śledzenia rozwijającej się akcji uczy wyciągania wniosków dotyczących postępowania bohaterów, związków logicznych wynikających z przedstawionych sytuacji.

9 Pokazuje wzorce zachowań Wyzwala procesy modelowania i naśladowania

10 Rozwija koncentrację i pamięć Czytając książkę dziecko otrzymuje kompletną informację, zamkniętą i oprawioną w pewną historię, która prezentuje różne wątki. Dziecko skupia się, zaciekawia tym co czyta, rozumie i zapamiętuje wiele rzeczy, odkrywa nowe pojęcia i miejsca, przytacza więcej szczegółów książki co dowodzi jego lepszej pamięci.

11 Rozwija wyobraźnię Kiedy dziecko czyta, przenosi się do innego świata, a także po części staje się bohaterem, wczuwa się w jego postać, przeżywa to, co on przeżywa. Może sobie wyobrazić miejsce, sytuacje, zachowanie bohatera. Niejako reżyseruje przedstawiony w książce świat i tworzy na jego podstawie „scenariusz filmu w swojej głowie”.

12 Wzbogaca słownictwo Podczas czytania książek dziecko napotyka nowe słowa. Nie sięga wtedy po słownik ale próbuje wywnioskować znaczenie słowa z kontekstu. Gdy słowo pojawia się w książce kilka razy, dziecko szybciej je zapamiętuje. W ten sposób uczy się słów, na które raczej nie natknęłoby się podczas rozmowy ze znajomymi.

13 Czytanie doskonali u dziecka umiejętność wypowiadania się Książka: stanowi dla dziecka wzór języka literackiego wpływa na wyrazistość mowy i poprawność gramatyczną uczy dziecko wyrażać myśli: - duży zasób słów (płynność wypowiedzi) - popełnianie mniejszej ilości błędów językowych - większa swoboda w formułowaniu i radzeniu sobie z dłuższymi formami wypowiedzi - umiejętność wypowiadania się pełnymi zdaniami i argumentowania swoich opinii

14 Czytanie korzystnie wpływa na znajomość ortografii Czytając: dziecko uczy się poprawnej pisowni wyrazów nie popełnia błędów i dostaje bardzo dobre oceny z dyktand

15 Rozwija inteligencję emocjonalną Samodzielne czytanie wymaga od dziecka podjęcia wysiłku oraz wytrwania w nim dla osiągnięcia celu (przeczytania książki do końca). Wyrabia w dziecku cierpliwość i umiejętność oczekiwania na nagrodę odroczoną w czasie. Nagrodę tym większą, że osiągniętą wyłącznie własną pracą. Realizowanie przez dzieci zadań z tzw. odroczonym efektem wpływa pozytywnie na rozwój ich inteligencji emocjonalnej, niezbędnej do prawidłowego funkcjonowania psychicznego. Nauka samodzielnego czytania jest częścią mądrego wychowania, polegającego między innymi na stworzeniu klimatu, w którym nie wszystko musi być szybko, natychmiast. Kształtuje postawę cierpliwości, skupienia i refleksji nad tym, co się robi.

16 Czytając dziecko poszerza swoją wiedzę: -o innych krajach i kulturach -o przyrodzie -o technice -o historii - o wszystkim o czym chce się dowiedzieć czegoś więcej

17 Pomaga zrozumieć siebie i innych umiejętność konstatacji, możliwość znalezienia rozwiązania problemów i trudności odkrycie, że są inni, którzy myślą jak ono, że ma prawo do swoich odczuć i reakcji wzmacnia w dziecku poczucie własnej wartości, rozwija uczucia i zdolność empatii (umiejętność wczuwania się i współodczuwania uczuć innych, rozumienia ich potrzeb, rozumienia sytuacji).

18 Forma relaksu i odpoczynku umożliwia doświadczanie przyjemnych uczuć, daje dziecku wytchnienie od codziennych zadań, trosk, zabawa

19 Ma znaczenie terapeutyczne „Leczenie przez czytanie” – Biblioterapia Odpowiednio dobrana literatura może dziecku pomóc w uporaniu się z problemami emocjonalnymi: pokazuje wzorce zachowań i nadaje im znaczenie, koryguje emocjonalnie zaburzone zachowania, integruje osoby niepełnosprawne i nieprzystosowane społecznie, niesie ulgę w cierpieniu, wzmacnia poczucie własnej wartości, przygotowywuje do pełnienia ważnych ról, dziecko może akceptować własną sytuację, zmniejsza strach, lęk, smutek, stres, łagodzić agresję, wzmacnia motywację do uczenia się, pomaga w akceptowaniu siebie, pomaga w procesie rozwoju, pomaga dzieciom samotnym, nieśmiałym, zakompleksionym, mało aktywnym.

20 Buduje więź między rodzicami a dziećmi Tak długo jak długo dziecko jest w stanie stworzyć bezpieczną i trwałą więź z głównym opiekunem będzie w stanie stworzyć zdrowe relacje z innymi ludźmi. Poświęć czas swojemu dziecku – przynajmniej 20 minut codziennie!!!! Czytanie temu sprzyja.

21 Co możesz zrobić by pomóc dziecku polubić czytanie? Staraj się czytać dziecku codziennie lub przynajmniej kilka razy w tygodniu i wyrób jednocześnie w sobie nawyk czytania. Wybieraj książki dostosowane do zainteresowań dziecka, ładne z dobrymi ilustracjami. Fascynują je bajki. Bajki stymulują myślenie abstrakcyjne.

22 Dziecko chętnie słucha czytanej książki, gdy atmosfera jest miła i przytulna. Na prośbę dziecka czytaj te same książki wielokrotnie. Nawet gdy dziecko nauczy się czytać samodzielnie nie zaprzestań czytania. Naucz dziecko szanować książki, utrzymywać je w czystości i w dobrym stanie.

23 Czytanie książek nie jest lekarstwem na wszystkie trudności naszych dzieci w nauce, ale niewątpliwie jest jednym z najlepszych sposobów na ich uniknięcie.

24 Dziękuję za uwagę