1 Podatek od towarów i usługZmiany w zakresie obowiązku ewidencji obrotu za pomocą kas rejestrujących 2017 1
2 Kasy rejestrujące pojawiły się, jako element krajowego systemu podatkowego wraz z wdrożeniem zasad funkcjonowania podatku od wartości dodanej (w Polsce nazwanym podatkiem towarów i usług). Miały być urządzeniami przy pomocy których ewidencjonuje się obroty dla potrzeb rozliczenia VAT w transakcjach dla ostatecznego konsumenta. Przy zastosowaniu kas miano również realizować prawa konsumenta w zakresie zapewnienia klientowi prawa do otrzymania dokumentu (paragonu) zawierającego podstawowe dane o mającej miejsce transakcji, a w tym dane o strukturze ceny (wysokości uwzględnionego w niej podatku VAT). 2
3 Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług Podstawowe przepisy związane z prowadzeniem ewidencji za pomocą kas Rejestrujących: Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2016r. poz. 710 z późn. zm.) – art. 111. 2. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 14 marca 2013 r. w sprawie kas rejestrujących (Dz. U. z 2013 r., poz. 363). 3. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 27 grudnia 2010 r. w sprawie odliczania i zwrotu kwot wydatkowanych na zakup kas rejestrujących (Dz. U. z 2013r., poz. 163). 4. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2016r., poz. 2177). 5. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 27 sierpnia 2013 r. w sprawie kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące oraz warunków ich stosowania (Dz. U. Z 2013r., poz. 1076). 6. Ustawa z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz.2135) 3
4 Zgodnie z art. 111 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących. Stosownie do regulacji zawartych w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 28 grudnia 2016, obowiązek ten, co do zasady, powstaje jeżeli podatnik przekroczył w poprzednim roku podatkowym obroty na rzecz w/w podmiotów w wysokości zł. W przypadku podatników rozpoczynających w poprzednim roku podatkowym dostawę towarów lub świadczenie usług (…), jeżeli obrót z tego tytułu nie przekroczył, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w poprzednim roku podatkowym, kwoty zł. 4
5 Podatnik rozpoczynających po dniu 31 grudnia 2016 r. dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli przewidywany przez podatnika obrót z tego tytułu nie przekroczy, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w danym roku podatkowym, kwoty zł; 5
6 Obowiązek ten również dotyczy podatników, bez względu na wysokość osiąganego obrotu, jeżeli prowadzą działalność w zakresie wymienionym w § 4 w/w rozporządzenia. 6
7 ZMIANY 2017 7
8 Rozszerzenie katalogu czynności zwolnionych z obowiązku ewidencjonowania za pomocą kas rejestrujących W nowym rozporządzeniu utrzymano zwolnienie dla czynności wymienionych w załączniku do rozporządzenia z 2014 r. (§ 2 ust. 1 rozporządzenia). Załącznik został rozszerzony o jedną pozycję. W poz. 51 wymieniono usługi opieki medycznej oraz usługi masażu wykonywane osobiście przez osoby niewidome, posiadające orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, które prowadzą samodzielnie działalność gospodarczą i nie zatrudniają pracowników. 8
9 Modyfikacja w zakresie przesłanek zwolnienia dla wynajmu nieruchomościRozporządzenie utrzymuje zwolnienie dla wynajmu i usług zarządzania nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi. Podatnik korzysta ze zwolnienia jeżeli świadczenie usług (usług wymienionych w poz. 26 załącznika) udokumentowane zostało fakturą lub świadczący usługę otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (SKOK), a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła. 9
10 Dodatkowe wymogi dla zwolnień, w których zapłata dokonywana jest za pośrednictwem banku lub SKOKW nowym rozporządzeniu utrzymano zwolnienie dla dostaw towarów w systemie wysyłkowym oraz świadczenia usług jeżeli zapłata zostanie w całości dokonana za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej, a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła - poz. 38, 39 załącznika do rozporządzenia, 10
11 Zwolnienie dla jednostek samorządu terytorialnegoNowe rozporządzenie w § 3 ust. 1 pkt 5 przewiduje kontynuację zwolnienia dla jednostek samorządu terytorialnego w zakresie czynności wykonywanych przez ich jednostki organizacyjne przewidzianego dotychczas w ustawie z dnia 5 września 2016 r. o szczególnych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotu środków publicznych przeznaczonych na realizację projektów finansowanych z udziałem środków publicznych przeznaczonych na realizację projektów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub od państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (Dz. U poz. 1454). 11
12 Dodatkowe zwolnienie dla niektórych usługRozporządzenie przewiduje, że zwolnienia nie dotyczą świadczenia usług w zakresie: - opieki medycznej świadczonej przez lekarzy i lekarzy dentystów; - prawniczych (z wyjątkiem czynności notarialnych); - doradztwa podatkowego. Natomiast w § 4 ust. 3 pkt 2 dopuszcza możliwość zwolnienia ww. usług w sytuacji, gdy zapłata zostanie w całości dokonana za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej, a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła - ma miejsce wyłącznie przy wykorzystaniu środków porozumienia się na odległość, lub których rezultat jest przekazywany wyłącznie przy wykorzystaniu tych środków. (usługa świadczona bez jednoczesnej obecności obu stron przy wykorzystaniu np. internetu). 12
13 PODSTAWOWE OBOWIĄZKI PODATNIKA1 - Składanie zgłoszenia o liczbie kas Przed terminem rozpoczęcia ewidencjonowania za pomocą kasy rejestrującej, podatnik zobowiązany jest do złożenia pisemnego zgłoszenia do właściwego naczelnika urzędu skarbowego o liczbie kas rejestrujących, które zamierza stosować oraz miejscu (adresie) ich używania. 2 - Dokonanie fiskalizacji kasy rejestrującej Dokonanie fiskalizacji kasy rejestrującej oznacza jednokrotną i niepowtarzalną czynność inicjującą pracę modułu fiskalnego kasy wraz z pamięcią fiskalną kasy, zakończoną wydrukiem pierwszego dobowego raportu fiskalnego. Na podstawie zgłoszenia dokonanego przez podatnika, fiskalizację kasy powinien przeprowadzić upoważniony (legitymujący się identyfikatorem nadanym przez producenta lub importera) pracownik serwisu. Producent lub importer kasy odpowiedzialny jest za warunki zorganizowania i prowadzenia serwisu kas i on wskazuje serwis właściwy dla danego typu kas. 13
14 3 - Zgłoszenie kasy w celu otrzymania numeru ewidencyjnego. Podatnik powinien dokonać zgłoszenia kasy w terminie 7 dni od dnia jej fiskalizacji do właściwego naczelnika urzędu skarbowego, w celu otrzymania numeru ewidencyjnego kasy zgodnie z załącznikiem nr 3 w/w rozporządzenia Ministra Finansów 4 - Dokonywanie wpisów w książce kasy. Po otrzymaniu numeru ewidencyjnego kasy należy nanieść go w sposób trwały na obudowę kasy. Ponadto należy dokonać wpisów przewidzianych do wykonania przez podatnika w książce kasy, dołączanej przez sprzedawcę kasy do każdego urządzenia. Podatnik obowiązany jest również umożliwiać dokonanie w książce kasy wpisów serwisantowi kasy. Książka kasy powinna być przechowywana przez cały okres użytkowania kasy oraz udostępniana na żądanie właściwych organów. W przypadku utraty książki kasy podatnik powinien zwrócić się niezwłocznie do prowadzącego serwis kas o wydanie duplikatu oraz powiadomić o tym właściwego naczelnika urzędu skarbowego. Na stronie tytułowej nowej książki musi być umieszczony napis: „Duplikat”. 14
15 5 - Sprzedaż i ewidencjonowanie obrotuPo fiskalizacji kasy należy dokonywać zaewidencjonowania każdej sprzedaży, o której mowa w art. 111 ust. 1 ustawy oraz wydruku paragonu fiskalnego lub faktury VAT z każdej sprzedaży, jak również wydawać oryginał wydrukowanego dokumentu nabywcy towaru lub usługi. Podatnicy obowiązani są rozpocząć w wyznaczonym terminie ewidencjonowanie przy zastosowaniu co najmniej 1/5 (w zaokrągleniu w górę do liczb całkowitych) liczby kas, która została zgłoszona przez podatnika do właściwego naczelnika urzędu skarbowego jako niezbędna do prowadzenia ewidencji we wszystkich miejscach sprzedaży. Od pierwszego dnia każdego następnego miesiąca podatnicy są obowiązani zainstalować i zastosować do prowadzenia ewidencji kolejne kasy w liczbie nie mniejszej niŜ liczba kas przypadająca do zorganizowania ewidencji w pierwszym miesiącu. 15
16 6 - Sporządzanie raportów i przechowywanie dokumentów kasowych Na użytkowniku kasy (podatniku) ciąży obowiązek sporządzania raportu fiskalnego dobowego po zakończeniu sprzedaży za dany dzień, nie później jednak niż przed dokonaniem pierwszej sprzedaży w dniu następnym, sporządzania raportu fiskalnego za okres miesięczny po zakończeniu sprzedaży za dany miesiąc, w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po danym miesiącu. Dokumenty kasowe powinny być przechowywane przez okres wymagany określony w art w/w ustawy 7 - Zgłaszanie kas do przeglądu technicznego Kasy rejestrujące powinny być zgłaszane do obowiązkowego przeglądu technicznego u właściwego serwisanta co 24 miesiące. W przypadku kas o zastosowaniu specjalnym przeznaczonych do prowadzenia ewidencji przy świadczeniu usług przewozu osób i ładunków taksówkami, obowiązkowego przeglądu dokonuje się nie rzadziej niż w terminach wymaganych dla ponownej legalizacji taksometru, używanego do współpracy z kasą, określonych w odrębnych przepisach o prawnej kontroli metrologicznej. Kasy, które zostały przez podatnika utracone a następnie odzyskane, powinny być również poddane obowiązkowemu przeglądowi technicznemu. Nieprawidłowości w pracy kasy należy niezwłocznie zgłaszać prowadzącemu serwis kasy. 16
17 PRAWA PODATNIKA 1 - Ulga z tytułu nabycia kasy rejestrującejZgodnie z art. 111 ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług podatnicy, którzy rozpoczną ewidencjonowanie obrotu i kwot podatku należnego w obowiązujących ich terminach, mogą odliczyć od tego podatku kwotę wydatkowaną na zakup kasy rejestrującej w wysokości 90% jej ceny zakupu (bez podatku), nie więcej jednak niż 700 zł. Natomiast dla podatników, którzy wykonują wyłącznie czynności zwolnione od podatku lub są podatnikami zwolnionymi od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 lub 9, określono specjalne warunki, których spełnienie umożliwia zwrot określonych przepisami części kwot wydatkowanych na zakup kas. 17
18 Dokonanie zwrotu następuje pod warunkiem: - posiadania przez podatnika dowodu zapłaty całej należności za kasę rejestrującą, - złożenia przez podatnika do właściwego naczelnika urzędu skarbowego, przed terminem rozpoczęcia ewidencjonowania, pisemnego zgłoszenia o liczbie kas rejestrujących i miejscu (adresie) ich używania, - złożenia zgłoszenia o miejscu instalacji kasy rejestrującej wymagane na podstawie przepisów dotyczących kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące oraz warunków ich stosowania - rozpoczęcia ewidencjonowania nie później niż w obowiązujących terminach. 18
19 2 - Tryb odliczania i zwrotu kwot wydatkowanych na zakup kas rejestrującychOdliczenie kwot może być dokonane w rozliczeniu podatku VAT za okres rozliczeniowy, w którym rozpoczęto ewidencjonowanie przy zastosowaniu kas, lub za okresy następujące po tym okresie rozliczeniowym. Zwrot kwot następuje na wniosek podatnika wykonującego wyłącznie czynności zwolnione od podatku lub zwolnionego z podatku VAT, składany do właściwego naczelnika urzędu skarbowego, zawierający: imię i nazwisko lub nazwę podatnika, jego dane adresowe oraz numer identyfikacji podatkowej, dane identyfikujące podmiot prowadzący serwis kas oraz który dokonał fiskalizacji kasy, oryginał faktury potwierdzającej zakup wraz z dowodem zapłaty całej należności za kasę rejestrującą, informację o numerze rachunku bankowego,na który należy dokonać zwrotu. Urząd skarbowy podatnikowi wykonującemu ww. czynności zwolnione dokonuje zwrotu w ciągu 25 dni od dnia złożenia wniosku. 19
20 3 - Obowiązek zwrotu odliczonych lub zwróconych kwot wydatkowanych na zakup Podatnicy są obowiązani do zwrotu uprzednio odliczonych lub zwróconych kwot w związku z ich wydatkowaniem na zakup kas rejestrujących w przypadku, gdy w okresie 3 lat od dnia rozpoczęcia ewidencjonowania: - zaprzestaną ich używania, - nie dokonują w obowiązującym terminie zgłoszenia kasy do obowiązkowego przeglądu technicznego przez właściwy serwis, - zaprzestaną działalności, - nastąpi otwarcie likwidacji, - zostanie ogłoszona upadłość, - nastąpi sprzedaż przedsiębiorstwa lub zakładu (oddziału), - dokonają odliczenia ulgi nie spełniając wszystkich warunków, które uprawniają ich do korzystania z odliczenia. 20
21 4 - Warunki zmiany serwisu kas Podatnik może skorzystać z możliwości zmiany serwisu kas. Zmiana prowadzącego serwis kas niewynikająca z naruszenia warunków jego prowadzenia może być dokonana na wniosek podatnika za zgodą producenta lub importera, z tym że nie może on odmówić zgody na zmianę prowadzącego serwis kas, jeżeli warunki cenowe i inne miejsca jego świadczenia są korzystniejsze dla podatnika. O zmianie tej producent lub importer zawiadamia naczelnika urzędu skarbowego w terminie 7 dni od jej dokonania 21