1 Podatki obrotowe 1. WprowadzeniePrawo podatkowe [E3] Podatki obrotowe

2 Czym są podatki obrotowe?podatku obrotowego Formy ogólnego Jednofazowy podatek obrotowy Wielofazowy obrotowy brutto obrotowy netto Rodzaje podatków obrotowych: Ogólny (powszechny) podatek obrotowy Specjalne podatki obrotowe obciążające określone dobra (tzw. selektywne podatki obrotowe, np. akcyzy, podatki od dóbr luksusowych) Podatki obrotowe od przenoszenia wartości majątkowych (np. podatek od czynności cywilnoprawnych) [E3] Podatki obrotowe

3 Podatki obrotowe w PolsceOgólny podatek obrotowy (podatek od towarów i usług = PTU) Specjalne podatki obrotowe: podatek akcyzowy, podatek od gier, podatek od czynności cywilnoprawnych Obrót = przejście, przeniesienie towaru na inny podmiot za wynagrodzeniem w ramach określonej czynności faktycznej lub prawnej Z prawnego punktu widzenia obojętne jest, jakie są rzeczywiste rezultaty obrotu (czy przynosi on korzyści materialne podatnikowi), dla opodatkowania wystarczające jest bowiem samo opodatkowanie obrotu, a nie jego efekty (jak ma to miejsce w przypadku podatków dochodowych) Uwagi co do PTU: Obciąża podmioty gospodarcze w sposób globalny (obciąża produkt krajowy wytworzony w danym czasie); Podstawą tego obciążania jest przesuwanie dóbr materialnych lub usług między podmiotami działającymi w sferze gospodarczej, któremu towarzyszy obrót prawny Przy każdym akcie obrotu podatek (jako część składowa ceny lub wykazywany obok ceny) obciąża nabywcę dóbr lub usług tak długo, aż zostaną one wyłączone z obrotu W założeniu podatek ten obciąża konsumenta, zaś jego przedmiotem (z makroekonomicznego punktu widzenia) jest suma wydatków konsumpcyjnych, jaka jest realizowana w gospodarce narodowej W praktyce jest to podatek od konsumpcji okresowej, obciążający spożycie produktu społecznego wytworzonego w danym czasie [E3] Podatki obrotowe

4 Czym są podatki pośrednie?Kazus: PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG (PTU) 2. Doliczenie PTU do wartości transakcji = przerzucenie ciężaru podatkowego PODATNIK FORMALNY PODATNIK RZECZYWISTY ( przedsiębiorca, ( konsument, producent klient, usługobiorca) sprzedawca) 1. zapłata PTU ( gdyż podatnik formalny jest adresatem przepisów ustawy o PTU) URZĄD SKARBOWY BUDŻET PAŃSTWA [E3] Podatki obrotowe

5 Podatki obrotowe 2. PTU (VAT)Prawo podatkowe [E3] Podatki obrotowe

6 PTU – uwagi ogólne Podstawa prawna – ustawa z dnia 11 marca 2004 roku (Dz. U z 2016 r., poz. 710 ze zm.) o podatku od towarów i usług oraz Dyrektywa 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE. L. 347 z ) Najważniejszy podatek państwowy = > 160 mld zł wpływów, ok.1 mln podatników Podatek pośredni – z rozbiciem podatników na: formalnych ( rozliczających się z PTU, czyli głównie przedsiębiorców) i rzeczywistych ( płacących PTU w cenie towarów i usług, czyli konsumentów) [E3] Podatki obrotowe

7 Uproszczony schemat opodatkowania obrotuFaza Wartość jednostkowa Wartość łączna Stawka podatku Podatek typu brutto Podatek typu netto 1p 100 23 % 23 2h + 40 140 32,2 9,2 3d + 70 210 48,3 16,1 VAT „klasyczny” (SUBSTRACTION METHOD) = Wartość dodana x stawka Twórca: Carl Friedrich Von Siemens, 1923 r. VAT „polski” (INVOICING METHOD) = (Wartość brutto x stawka) minus podatek należny VAT do stu: cena netto x stawka VAT w stu: (cena brutto x stawka) / (100 + stawka) [E3] Podatki obrotowe

8 Zasady konstrukcyjne PTUPowszechność Szeroki krąg podatników formalnych Towary objęte PTU: „rzeczy i ich części, a także wszystkie rodzaje energii”. Bardzo szeroki zakres opodatkowania – podatkowi podlega każda czynność w ramach działalności gospodarczej ”czynności podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa” (art. 6 ustawy) PTU nie pobiera się od: czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy zbycia przedsiębiorstwa /zorganizowanej części przedsiębiorstwa Prezenty o małej wartości / próbki towarów związane z działalnością gospodarczą podatnika do 2014 roku były wyłączone spod opodatkowania, a teraz nie są ex lege traktowane jako przedmiot dostawy (art. 7 ust. 4) Wielofazowość Opodatkowana jest każda faza obrotu ( produkcja – hurt – detal) Przerzucalność PTU doliczany jest do ceny towaru / usługi Potrącalność PTU należny jest pomniejszany o PTU naliczony w poprzedniej fazie obrotu Neutralność PTU jest przejściowym obciążeniem dla przedsiębiorców, nie ma charakteru cenotwórczego; to marża decyduje przede wszystkim o ciężarze podatkowym [E3] Podatki obrotowe

9 Podatek naliczony a należnyWartość netto towaru Stawka PTU należny PTU naliczony PTU do zapłaty Cena towaru 50 zł 19% 10 ---- 60 zł 63 zł 12 2 75 zł 79 zł 15 3 94 zł 100 zł 25% 25 125 zł 140 zł 35 175 zł 195 zł 0 % 0 zł (-) 35 zwrot 500 zł 15% 75 575 zł 800 zł zwolnienie 1000 zł 150 1150 zł [E3] Podatki obrotowe

10 Podatnik PTU Osoba fizyczna, prawna v j.o.n.m.o.pktóra…...1. we własnym imieniu ( nie przez pośredników, przedstawicieli), 2. na własny rachunek ( nie w ramach stosunku pracy, umowy zlecenia) 3. na terenie Polski ( niezależnie, czy ma tu siedzibę; jeśli nie ma siedziby w Polsce musi ustanowić przedstawiciela podatkowego) 4. w toku działalności gospodarczej, profesjonalnej i odpłatnej, bez względu na cel ( handlowy, budowlany, usługowy) i efekt 5. w okolicznościach wskazujących na zamiar częstotliwego wykonywania (z określonymi wyjątkami, gdzie wystarczy okazjonalność działania – np. NOWE ŚRODKI TRANSPORTU, art. 2 pkt 10) .....dokonuje jednej z czynności składających się na przedmiot opodatkowania PTU [E3] Podatki obrotowe

11 Obowiązki podatników PTUKonieczne przed dniem wykonania pierwszej czynności opodatkowanej: VAT CZYNNY, VAT UE, VAT ZWOLNIONY. Można rejestrować się przez pełnomocnika, z tym że będzie on odpowiadał solidarnie z podatnikiem VAT za jego zaległości podatkowe VAT w ciągu 6 m-cy od rejestracji i do kwoty zł Zgłoszenie rejestracyjne (art. 96, art. 96 ust. 4 b) Składane są za okresy miesięczne do 25 dnia każdego miesiąca; po pisemnym zawiadomieniu właściwego NUS podatnicy mogą jednak składać deklaracje za okresy kwartalne Deklaracje podatkowe (art.99) Jeśli „X” = dzień dokonania dostawy towaru / wykonania usługi / otrzymania zapłaty, to termin wystawienia faktury wynosi: od X minus 30 dni - do: 15 dzień następnego miesiąca po miesiącu, w którym wypadł „X” Wystawianie faktur (art. 106) Zbiór danych tworzony z systemów księgowych podmiotu gospodarczego przez bezpośredni eksport danych, zawierający informacje o operacjach gospodarczych za dany okres, o ustandaryzowanym układzie i formacie, które umożliwiają łatwe przetwarzanie. Jednolity plik kontrolny Dla podatników VAT ZWOLNIONYCH W razie braku ewidencji – nUS lub organ kontroli skarbowej szacuje wartość sprzedaży opodatkowanej i ustala od niej kwotę podatku należnego Prowadzenie ewidencji sprzedaży (art. 109) W razie ich braku – dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości 30% podatku VAT naliczonego przy nabyciu towarów / usług Posiadanie kasy fiskalnej i kasy rezerwowej (art. 111) Od 2014 roku podatnicy mogą wybrać miesięczny lub kwartalny okres rozliczeniowy; w tym drugim przypadku muszą płacić zaliczki w wysokości 1/3 podatku wyliczonego w deklaracji za poprzedni kwartał Zapłata podatku (art. 103) [E3] Podatki obrotowe

12 PTU: inne podmioty Podatnik zwolniony od PTU(tzw. zwolnienie podmiotowe) Wartość sprzedaży w zeszłym roku < złotych Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku. Podatnik może zrezygnować z tego statusu (art. 113) Zwolnienie to dotyczy również debiutujących na rynku przedsiębiorców Mały podatnik < euro ( lub: prowadzący działalność maklerską z obrotem rocznym < euro) Przeliczenia kwot wyrażonych w euro dokonuje się według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do zł. Dwie preferencje: Metoda kasowa (art.21) = przychód powstaje z dniem otrzymania całości lub części zapłaty od kontrahenta ( a nie w dniu wydania towaru / wykonania usługi / wystawienia faktury = tzw. metoda memoriału), nie później niż 180 dnia po wydaniu towaru / wykonaniu usługi na rzecz innego podmiotu niż podatnik VAT czynny Kwartalne ( nie: miesięczne) składanie deklaracji i rozliczanie PTU w US Przedstawiciel podatkowy Musi być wyznaczony przez podatnika VAT, jeśli ten podatnik nie ma siedziby / miejsca zamieszkania w Polsce Musi spełniać określone warunki (art. 18 b) Doradca podatkowy, rezydent PL, zarejestrowany jako VAT czynny, bez zaległości podatkowy, niekarany z KKS Przedstawiciel podatkowy: Sporządza deklaracje i rozlicza podatnika PTU Odpowiada solidarnie z podatnikiem za jego długi z tytułu PTU [E3] Podatki obrotowe

13 PTU: odwrotne obciążenie (art. 17 ust. 1 pkt 7 i nast. ustawy)Dotyczy dostawy: komputerów przenośnych, telefonów komórkowych, konsoli do gier, metali nieżelaznych, odpadów (złomu), wyrobów stalowych, Złota + zbycie uprawnień do emisji gazów cieplarnianych Pełna lista – załącznik nr 11 We wszystkich tych przypadkach, jeżeli: Dostawca i nabywca są podatnikami czynnymi VAT Żaden z nich nie był zwolniony z VAT Przy towarach ABC wartość transakcji była > złotych ….. obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy, który samodzielnie musi rozliczyć VAT jako podatnik. Uwaga! Istnieją też inne przypadki, gdy podatnikiem formalnym VAT jest nabywca ( a nie dostawca) np. import usług – gdy usługodawca nie ma siedziby, ani miejsca prowadzenia DG w PL [E3] Podatki obrotowe

14 PTU: co jest przedmiotem opodatkowania?Przedmiot opodatkowania Obrót krajowy Odpłatna dostawa towarów Odpłatne świadczenie usług Obrót wspólnotowy Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów Obrót z zagranicą Import Eksport [E3] Podatki obrotowe

15 Dostawa towarów i świadczenie usług na gruncie PTU= odpłatne przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel wskutek zawarcia umowy sprzedaży, zamiany, darowizny, komisu, dzierżawy, najmu, leasingu WARUNKI UZNANIA ZA DOSTAWĘ W ROZUMIENIU VAT: 1. Przekazanie władztwa nad rzeczą 2. Nabywca będzie miał swobodę w dysponowaniu rzeczą 3. Sprzedawca działał w charakterze podatnika VAT 4. Czynność była odpłatna ŚWIADCZENIE USŁUG Usługodawca usługobiorca 1. Źródłem usługi był stosunek prawny łączący strony 2. Nastąpiło wzajemne działanie obu stron 3. Zaistniał związek między działaniem a wynagrodzeniem [E3] Podatki obrotowe

16 Inne tytuły obrotu krajowego w PTU1 Nieodpłatne przekazanie towarów przez przedsiębiorcę na cele niegospodarcze jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów 2 VAT likwidacyjny = gdy podatnik (osoba fizyczna) zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej przez okres minimum 10 miesięcy lub gdy spółka cywilna / osobowa została rozwiązana. Ten VAT nie dotyczy podatników – przedsiębiorców niezatrudniających pracowników, którzy zgodnie z ustawą o swobodzie DG mogą zawiesić działalność od 1 mca do 24 mcy 3 Ustanowienie ograniczonych spółdzielczych praw rzeczowych 4 Ustanowienie użytkowania wieczystego gruntów 5 Przeniesienie własności towarów za odszkodowaniem z nakazu władzy publicznej [E3] Podatki obrotowe

17 Obrót wspólnotowy. Obrót z zagranicąWewnątrzwspólnotowe nabycie towarów Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów IMPORT HOL PL UKR EKSPORT WDT = wywóz towarów z terytorium kraju na terytorium innego kraju UE, związany z wykonaniem dostawy towarów / świadczenia usług Opodatkowanie: WDT = stawka 0% Eksport = stawka 0% Import = objęty VAT WNT = objęte VAT Import = przywóz towarów z kraju trzeciego do UE; rozliczany w 1szym kraju UE, do którego towar trafia z K3 WNT = nabycie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, które to towary w wyniku dostawy są wysłane / transportowane na terytorium innego kraju UE niż to, w którym rozpoczęła się wysyłka / transport ( z określonymi ustawowo wyjątkami kwotowymi lub przedmiotowymi– art. 10 np. towary zwolnione od VAT, towary od RR, towary od nieVATowców do zł) Eksport = potwierdzony przez urząd celny wywóz towaru poza Europejski Obszar Celny [E3] Podatki obrotowe

18 Wybrane zwolnienia w PTU (art. 43 i nast.)Zwolnienia bezwzględne ( z uwagi na rodzaj towarów i usług) Zwolnienia względne ( z uwagi na okoliczności danego typu czynności opodatkowanej) Zwolnienia w imporcie towarów z krajów trzecich ( spoza UE) TOWARY: Krew, osocze, ludzkie organy Środki płatnicze Tereny niezabudowane inne niż tereny budowlane USŁUGI: Kwaterunek w internatach / domach akademickich Poczta Polska RTV ( z wyj. reklamy, promocji, produkcji filmowej) Ochrony zdrowia Pomocy społecznej Nauczania (również prywatne) Kredytowo - depozytowe Kulturalne ( z wyj. usług wydawniczych, wstępu na spektakle) Ubezpieczeniowe Zarządzania funduszami inwestycyjnymi Dostawa budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy: dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim, pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata; UWAGA! Z tego zwolnienia można zrezygnować ( art. 43/10) Dostawa towarów przez producenta na rzecz OPP Dostawa towarów przez rolnika ryczałtowego Usługi związane ze sportem / wychowaniem fizycznym, pod warunkiem, że: (a) są konieczne do organizowania i uprawiania sportu (b) są świadczone na rzecz osób uprawiających sport © Świadczący te usługi nie byli nastawieni na osiąganie zysków Rzeczy osobistego użytku osób fizycznych przesiedlających się z K3 do POL (art. 47) Rzeczy pochodzące ze spadku nabytego przez polskiego rezydenta w K3 Towary przewożone w bagażu podróżnego, jeżeli ich rodzaj nie wskazuje na przeznaczenie handlowe ( do kwoty 430 euro – transport lotniczy i morski i do 300 euro – pozostały transport) Towary umieszczone w przesyłce wysłanej z K3 do wartości 22 euro – nie dotyczy importu w drodze zamówienia wysyłkowego Towary przesłane z K3 do PL między osobami fizycznymi, jeśli są to przesyłki okazjonalne, a ilość i rodzaj towarów nie wskazują na przeznaczenie handlowe [E3] Podatki obrotowe

19 Obowiązek podatkowy w PTUPrzedmiot opodatkowania Kiedy powstaje obowiązek podatkowy? Kiedy należy zapłacić PTU? Dostawa towarów i świadczenie usług GENERALNA ZASADA: Wykonanie świadczenia tj. wydanie towaru albo wykonanie usługi Wystawienie faktury - np. usługi budowlane, dostawa książek Dokonanie przedpłaty, zadatku, zaliczki - ale tylko w odniesieniu do tych cząstkowych kwot Metoda kasowa dla „małych” i „nowych podatników” – liczy się dzień otrzymania zapłaty za towar lub usługę od kontrahenta Do 25 dnia następnego miesiąca po tym, w którym powstał obowiązek podatkowy Lub Do 25 dnia następnego miesiąca po miesiącu, w którym kończy się kwartał Import towarów Powstanie długu celnego (art. 33/1-5) UWAGA! VAT niezależny od zwolnień, zawieszeń i obniżek cła Do 10 dnia licząc od powstania długu celnego Eksport towarów Potwierdzenie wywozu towarów przez urząd celny Eksporterom przysługuje zwrot PTU Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów Z chwilą wystawienia faktury, nie później niż 15 (piętnastego) dnia następnego miesiąca po dokonaniu dostawy towaru będącego przedmiotem WNT Przy WNT nowych środków transportu – z chwilą otrzymania tych towarów, nie później niż z chwilą wystawienia faktury Tak jak przy dostawie towarów Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów Z chwilą wystawienia faktury, nie później niż 15 (piętnastego) dnia następnego miesiąca po dokonaniu dostawy Tak jak przy eksporcie [E3] Podatki obrotowe

20 Podstawa opodatkowania w PTU (art. 29a)Podstawą opodatkowania (…) jest wszystko, co stanowi (lub co ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej) zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał wraz z innymi dopłatami (dotacje, subwencje) o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. Art. 31a. 1.  W przypadku gdy kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania są określone w walucie obcej, przeliczenia na złote dokonuje się według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego. Podatnik może wybrać sposób przeliczania tych kwot na złote według ostatniego kursu wymiany opublikowanego przez Europejski Bank Centralny na ostatni dzień poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego; w takim przypadku waluty inne niż euro przelicza się z zastosowaniem kursu wymiany każdej z nich względem euro. / 6. Podstawa opodatkowania obejmuje: podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku; koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy. / 7. Podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot: stanowiących obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty; udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży; otrzymanych od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku. Podstawa opodatkowania (oraz podatek należny) mogą być skorygowane poprzez zastosowanie mechanizmu ULGI NA ZŁE DŁUGI (art. 89a ustawy) [E3] Podatki obrotowe

21 Stawki VAT w Europie (za: PKF Worldwide Tax Guide 2017)PL Towary Usługi 23% Stawka podstawowa 8% cukier, kawa, cytrusy, ciastka, konserwy i przetwory, pasze, nawozy, wata, igły, artykuły higieniczne, sprzęt przeciwpożarowy usługi komunalne, usługi transportowe, dostawa obiektów mieszkaniowych w ramach społecznego programu mieszkaniowego 5% mleko, mięso, ryby, kasza, warzywa, zboża, pieczywo chrupkie, tłuszcze zwierzęce, książki, mapy, nuty Usługi związane z rolnictwem, leśnictwem, rybołówstwem 0% eksport, WDT usługi transportu międzynarodowego, dostawy komputerów dla szkół i OPP [E3] Podatki obrotowe

22 Zwrot PTU Bezpośredni (faktyczny zwrot podatku na rachunek bankowy podatnika): terminy: 60 dni (podstawowy); 25 dni (jeśli przedstawił opłacone faktury); 14 dni (jeśli złożył dobrowolne zabezpieczenie): 180 dni (jeśli nie wykonywał czynności opodatkowanych) Pośredni (pozwala zmniejszyć podatek płacony w następnym okresie rozliczeniowym o kwotę przysługującego obecnie zwrotu) Forma zwrotu ROLNICY RYCZAŁTOWI (RR) Podstawa = kwota należna z tytułu dostawy określonego typu produktów rolnych (ryby, mięso, orzechy, słoma, nawozy, humus) podatnikowi VAT Stawka zwrotu VAT RR = 6.5%; zwrot wypłacany z kieszeni kontrahenta rolnika, który kwotę zwrotu traktuje jako podatek naliczony i odlicza go od swojego podatku należnego (art. 115 – 117 ustawy) PODRÓŻNI Zwrot dotyczy nierezydentów spoza UE, który na terytorium kraju nabyli towar opodatkowany PTU i w stanie nienaruszonym wywożą go z kraju do końca 3 miesiąca od dnia zakupu); istnieją również warunki, jakie spełniać musi sprzedający te towary (art. 126 i nast. ustawy) Szczególne uprawnienia do zwrotu [E3] Podatki obrotowe

23 Uszczelnianie systemu VATAnalizator JPK = system teleinformatyczny wspierający wykrywanie faktur dokumentujących czynności fikcyjne Split payment = podzielenie płatności za dostarczone towary lub wyświadczone usługi na kwotę netto, która wpłacana jest przez nabywcę na konto dostawcy lub usługodawcy, oraz kwotę podatku, która trafia bezpośrednio na odrębne konto VAT. System monitorowania drogowego przewozu towarów wrażliwych System STIR = przetwarzanie danych w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu działalności banków i SKOK do celów mających związek z wyłudzeniami skarbowymi, w tym służącego do analizy ryzyka oraz przekazywania informacji i żądania blokady rachunku Pakiet paliwowy: obowiązek zapłaty podatku z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia paliw silnikowych powstaje w ciągu 5 dni od momentu wprowadzenia paliwa do kraju, prawo do odliczenia podatku z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia paliw silnikowych powstaje w momencie wymagalności podatku należnego, wpłacony w danym okresie rozliczeniowym podatek należny z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia paliwa będzie odpowiednio pomniejszał podatek należny do zapłaty lub powiększał kwotę nadwyżki podatku naliczonego nad należnym do zwrotu lub będzie do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy, w przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia paliw silnikowych poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy obowiązek zapłaty podatku powstaje zasadniczo niezwłocznie, tj. z chwilą przemieszczenia na terytorium kraju, [E3] Podatki obrotowe

24 Podatki obrotowe 3. AkcyzaPrawo podatkowe [E3] Podatki obrotowe

25 PTU / akcyza. Różnice i podobieństwaPodatek od towarów i usług Akcyza Podatek wielofazowy – obowiązek podatkowy powstaje w każdej fazie obrotu Podatek jednofazowy – obowiązek podatkowy powstaje tylko raz: Od importu Od produkcji Od sprzedaży Od posiadania Podatek powszechny Podatek selektywny Stawki procentowe Stawki procentowe i kwotowe Podatki państwowe ( z tym, że część VAT wchodzi do składki członkowskiej na rzecz budżetu UE) Podatki obrotowe (gospodarcze) Podatki dostosowane do zharmonizowanych wzorców UE Akcyza: Dyrektywa (horyzontalna) Rady 2008/118/WE w sprawie ogólnych zasad dotyczących podatku akcyzowego + dyrektywa energetyczna + dyrektywa tytoniowa + dyrektywy alkoholowe [E3] Podatki obrotowe

26 Towary akcyzowe w teoriiZałożenia prawne Względy ekonomiczne Istnieje grupa wyrobów zharmonizowanych, posiadających taki status w każdym państwie UE Kraje członkowskie mogą nakładać akcyzę na inne towary pod warunkiem, że: Nie naruszy to fundamentalnych swobód rynku wewnętrznego (zwłaszcza przepływu towarów) Nie spowoduje to dodatkowych formalności związanych z przekraczaniem granic państw UE Powinno utrzymać się akcyzy najbardziej wydajnie fiskalne Należy zrezygnować z opodatkowania akcyzą towarów, których obrót nie jest znaczny Można utrzymać akcyzy regionalne, jeśli wynika to z tradycji gospodarczych danego państwa Generalnie – można nakładać akcyzę na towary cieszące się dużym popytem i podażą, których cena jednostkowa jest niewielka (tak aby można było „niezauważalnie” wkomponować w nią akcyzę) [E3] Podatki obrotowe

27 Towary akcyzowe w polskiej praktyceWYROBY ENERGETYCZNE PALIWA SILNIKOWE PALIWA OPAŁOWE OLEJE SMAROWE WYROBY WĘGLOWE WYROBY GAZOWE ENERGIA ELEKTRYCZNA WYROBY TYTONIOWE PAPIEROSY TYTOŃ DO PALENIA CYGARA, CYGARETKI SUSZ TYTONIOWY ( WYODRĘBNIONY JAKO SPECJALNY WYRÓB AKCYZOWY) NAPOJE ALKOHOLOWE ALKOHOL ETYLOWY PIWO WINO NAPOJE FERMENTOWANE WYROBY POŚREDNIE SAMOCHODY OSOBOWE (NIE SĄ DE IURE WYROBEM AKCYZOWYM, JEDNAK PODLEGAJĄ AKCYZIE) [E3] Podatki obrotowe

28 Podmiot podatku akcyzowego…. osoba fizyczna, osoba prawna, j.o.n.m.o.p., względem której zaistniał stan podlegający opodatkowaniu, w szczególności: producent, importer, dokonujący WNT wyprowadzający towary akcyzowe ze składu poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy nabywca / posiadacz Co do zasady, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dopuszczenia wyrobu do konsumpcji na rynku. Akcyza powinna być płacona w państwie, gdzie towary akcyzowe są faktycznie konsumowane Uwagi: Art. 8 / 6. Jeżeli w stosunku do wyrobu akcyzowego powstał obowiązek podatkowy w związku z wykonaniem jednej z czynności, o których mowa w ust. 1, to nie powstaje obowiązek podatkowy na podstawie innej czynności podlegającej opodatkowaniu akcyzą, jeżeli kwota akcyzy została, po zakończeniu procedury zawieszenia poboru akcyzy, określona lub zadeklarowana w należnej wysokości, chyba że przepisy ustawy stanowią inaczej. Art. 5. Czynności lub stany faktyczne (…) są przedmiotem opodatkowania akcyzą niezależnie od tego, czy zostały wykonane lub powstały z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa. ( identyczna zasada jest przy podatku VAT) [E3] Podatki obrotowe

29 Czynności prawne ZdarzeniaPrzedmiot opodatkowania: od czego płaci się podatek akcyzowy? 1. Zasady ogólne Czynności prawne Sprzedaż Darowizna Zamiana Wydanie w zamian za wierzytelności Czynności faktyczne Produkcja Nabycie wewnątrzwspólnotowe ( z UE do PL) Import Posiadanie wyrobów akcyzowych (od których wcześniej nie zapłacono należnej akcyzy) Zdarzenia Wystąpienie nadmiernych ubytków i niedoborów towarów akcyzowych przy ich produkcji (egzoneracja – vis major v zdarzenie losowe) [E3] Podatki obrotowe

30 Przedmiot opodatkowania: od czego płaci się podatek akcyzowy. 2Przedmiot opodatkowania: od czego płaci się podatek akcyzowy? 2. Zasady szczególne Papierosy Premiowa sprzedaż papierosów z odpłatnością powyżej maksymalnej ceny detalicznej Energia elektryczna Sprzedaż energii nabywcy końcowemu przez podmiot koncesjonowany Import energii przez nabywcę końcowego Zużycie energii przez nabywcę końcowego, jeśli nie zapłacono akcyzy wcześniej Wyroby węglowe Sprzedaż na terenie kraju finalnemu nabywcy przez podmiot pośredniczący Import, WNT przez nabywcę finalnego Użycie wyrobów węglowych uzyskanych w drodze czynu zabronionego Samochody osobowe Obowiązek zapłaty akcyzy dotyczy samochodów niezarejestrowanych na terenie kraju. Przedmiotem opodatkowania jest ich: Import ( z krajów trzecich) – podatnik: importer Wewnątrzwspólnotowe nabycie ( z UE) – podatnik: sprowadzający do PL Pierwsza sprzedaż na terenie kraju ( w tym również: zamiana, darowizna, wydanie w zamian za wierzytelności), o ile akcyza nie została zapłacona na wcześniejszych etapach – podatnik: sprzedawca Za podatnika może być też uznany: podmiot występujący z wnioskiem o rejestrację samochodu w Polsce lub podmiot, który nabył prawo własności samochodu w Polsce, jeśli to nie on dokonał WNT. [E3] Podatki obrotowe

31 Zwolnienia w podatku akcyzowym (wybór)Wyroby węglowe oraz gazowe przeznaczone do opału….. Przez gospodarstwa domowe, przez organy administracji publicznej, jednostki oświatowe, służby zdrowia, OPP W pracach rolniczych lub ogrodniczych Przez podmiot objęty systemem „ekologicznym” lub podwyższającym efektywność energetyczną Energia elektryczna Wytwarzana z odnawialnych źródeł Wytwarzana na statku Zużywana w procesie produkcji energii elektrycznej oraz w procesie kogeneracji Alkohol Etylowy używany do produktów leczniczych i spożywczych Napoje w ramach WNT lub importowane na własny użytek Samochód osobowy Importowany lub w ramach WNT, następnie wyeksportowany lub w ramach WDT wywieziony z PL ( z prawem do zwrotu zapłaconej w PL akcyzy) [E3] Podatki obrotowe

32 Procedura zawieszenia akcyzy= polega na niepobieraniu podatku od obrotu towarami akcyzowymi aż do momentu przeznaczenia ich do ostatecznej konsumpcji. Opiera się na wspólnotowym programie teleinformatycznym - Excise Movement and Control System i dokumencie e-AD (data transakcji, faktury, wysyłki, identyfikatory VAT przedsiębiorców – wysyłającego, odbiorcy, przewoźnika, gwaranta zabezpieczającego wykonanie zobowiązania do zapłaty należnej akcyzy) Co do zasady, pobór akcyzy zawiesza się, gdy: Towary znajdują się w składzie podatkowym (miejscu, gdzie są one produkowane, nabywane, magazynowane, przeładowywane lub wysyłane) Towary są przemieszczane między składami podatkowymi na terenie PL v UE Towary są dostarczane ze składu podatkowego do odbiorcy będącego (nie) zarejestrowanym handlowcem, mającym jednorazowe lub stałe zezwolenie na nabywanie wyrobów akcyzowych z innego kraju z zawieszeniem poboru akcyzy Przemieszczenie towarów z zawieszaniem poboru akcyzy Skład PL Skład CZE Odbiór + zapłata akcyzy Dostawca Zarejestrowany odbiorca W czasie zawieszenia poboru akcyzy obowiązek podatkowy nie przekształca się w zobowiązanie podatkowe. Powstanie ono w momencie zakończenia tej procedury, przesuwając tym samym w czasie moment opodatkowania konsumpcji akcyzą. [E3] Podatki obrotowe

33 Akcyza: podstawa opodatkowaniaWyroby tytoniowe Ilość gotowego wyrobu ( w sztukach) Napoje alkoholowe Ilość /objętość gotowego wyrobu ( w hektolitrach) Wyroby energetyczne Ilość gotowego wyrobu ( w litrach) w temperaturze + 15 (o)C Wartość energetyczna produktu ( w gigadżulach) Samochody osobowe Kwota należna z tytułu sprzedaży samochodu ( w PLN) Średnia wartość rynkowa samochodu minus (VAT + akcyza w cenie nabycia) – gdy podatnikiem jest podmiot składający wniosek o rejestrację samochodu Wartość celna plus należne cło (w PLN) Energia elektryczna Ilość (w megawatogodzinach) [E3] Podatki obrotowe

34 Akcyza: obecne stawki podatkoweWyroby tytoniowe Papierosy = 206,76 zł za każde sztuk + 31,41 % maksymalnej ceny detalicznej Papierosy nieobjęte obowiązkiem znaczenia banderolami = 343,98 zł za każde 1000 sztuk Cygara = 393 zł za 1 kg Tytoń do palenia = 141,29 zł za 1 kg + 31,41 % maksymalnej ceny detalicznej Susz tytoniowy = 229,32 zł za 1 kg Napoje Alkoholowe Alkohol etylowy = 5704 zł za 1 hl 100% vol. Piwo = 7,79 zł za 1 hl (o)Plato Cydr = 97 zł za 1 hl Wino: =158 zł za 1 hl Wyroby energetyczne Węgiel opałowy = 1,28 zł za 1 GJ Benzyna silnikowa = 1565 zł za 1000 l Benzyna lotnicza = 1822 zł za 1000 l Nafta = 1822 zł za 1000 l Biokomponenty = 1171 zł za 1000 l Paliwa gazowe = 10,54 zł za 1 GJ Paliwa gazowe skroplone = 670 zł za 1000 kg Energia elektryczna 20 zł za 1 MWh / (dla górnictwa = 3 zł za 1 MWh) Samochody osobowe Samochody o pojemności silnika > 2000 cm^3 = 18,6% Samochody o pojemności silnika < 2000 cm^3 = 3,1% [E3] Podatki obrotowe

35 Uwaga! KKS 73a § 1. Kto w użyciu wyrobu akcyzowego zmienia jego przeznaczenie, w szczególności używa oleju opałowego jako oleju napędowego, przez co naraża podatek akcyzowy na uszczuplenie, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności do lat 2, albo obu tym karom łącznie. Podstawa opodatkowania = ilość paliwa, która może być przechowywana w zbiorniku pojazdu lub w innym zbiorniku podłączonym do odmierzania paliw Stawka = sankcyjna (1822 zł zamiast 232 zł dla paliw lekkich) Stawki sankcyjne będą również stosowane w przypadku przekroczenia dozwolonych norm ubytku wyrobów akcyzowych przy ich produkcji (np. paliwa) lub przesyle ( np. energia) [E3] Podatki obrotowe

36 Akcyza: formalności podatkoweOrgany KAS Naczelnik urzędu skarbowego (I inst.) Naczelnik urzędu celno - skarbowego ( I inst.) – akcyza od importu / eksportu + decyzje w przypadku stwierdzonych przez kontrolę celno – skarbową nieprawidłowości Dyrektor Izby Administracji Skarbowej ( II inst. + Wiążąca Informacja Akcyzowa) Zgłoszenie rejestracyjne do nUS przed dokonaniem czynności opodatkowanej akcyzą Niekiedy – zezwolenia ( np. na prowadzenie składu podatkowego, gdzie dodatkowo wymaga się złożenia zabezpieczenia akcyzowego) Oznaczanie wyrobów znakami akcyzy (banderole = legalne dopuszczenie wyrobu do obrotu na terenie PL) Tryb płatności Obrót krajowy: do 25 dnia M+1 na rachunek NUS Import – do 10 dni od powstania długu celnego; podatnik wykazuje kwotę akcyzy w zgłoszeniu celnym, może też wystąpić do NUCS o wydanie decyzji określającej wysokość akcyzy Wpłaty dzienne dokonywane przez prowadzących składy podatkowe (wpłaty te są zaliczkami na podatek akcyzowy) [E3] Podatki obrotowe

37 Podatki i parapodatki związane z obrotem międzynarodowymObrót wewnątrzunijny Obrót z krajami trzecimi Przywóz = wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów Cło – brak VAT – stawki zwykłe Akcyza – stawki zwykła Wywóz = wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów VAT – stawka 0% Akcyza - zwolnienie Import: Cło – stawki zwykłe VAT – stawki zwykłe Akcyza – stawki zwykłe Eksport: Cło – brak VAT – stawka o% Akcyza - zwolnienie [E3] Podatki obrotowe

38 Kaskada podatkowa w obrocie międzynarodowym3. PTU (VAT) PTU = (wartość celna + cło + akcyza) X stawka PTU 2. Akcyza ( jeśli jest to towar akcyzowy) Akcyza = (wartość celna + cło) X stawka akcyzy 1. Cło Cło = wartość celna X stawka celna [E3] Podatki obrotowe

39 Podatki obrotowe 4. PCC Prawo podatkowe [E3] Podatki obrotowe

40 PCC – uwagi ogólne Podstawa prawna – ustawa z dnia 9 września 2000 r.Czynność cywilnoprawna – stan faktyczny, w skład którego wchodzi co najmniej jedno oświadczenie woli, którego celem jest doprowadzenie do powstania, ustania lub zmiany stosunku prawnego Zakres przedmiotowy TAK NIE SPRZEDAŻ ZAMIANA POŻYCZKA DAROWIZNA ( tylko w części przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy) DOŻYWOCIE DZIAŁ SPADKU UMOWY SPÓŁKI USTANOWIENIE HIPOTEKI USTANOWIENIE ODPŁATNEGO UŻYTKOWANIA I SŁUŻEBNOŚCI NAJEM DZIERŻAWA KOMIS LEASING PRZEWŁASZCZENIE NA ZABEZPIECZENIE FRANCZYZA FACTORING FORFAITING CESJE WIERZYTELNOŚCI UMOWY NIENAZWANE [E3] Podatki obrotowe

41 PCC – miejsce dokonania czynności / preferencje podatkoweArt. 1. 4. Czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi, (…) jeżeli ich przedmiotem są: rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej; rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 1. 5. Umowa spółki oraz jej zmiana podlega podatkowi, jeżeli w chwili dokonania czynności na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej znajduje się: w przypadku spółki osobowej - siedziba tej spółki; w przypadku spółki kapitałowej: rzeczywisty ośrodek zarządzania albo siedziba tej spółki - jeżeli jej rzeczywisty ośrodek zarządzania nie znajduje się na terytorium innego państwa członkowskiego. Sprawy alimentacyjne Sprawy z zakresu ubezpieczeń i opieki społecznej Umowy sprzedaży rzeczy w postępowaniu egzekucyjnym / upadłościowym Jeżeli jedna ze stron jest opodatkowana PTU Jeżeli jedna ze stron jest zwolniona od PTU – z wyjątkiem umów dotyczących spółek Wyłączenia Podmiotowe: Skarb Państwa, JST, jednostki budżetowe, organizacje pożytku publicznego ( w związku z ich działalnością statutową) Przedmiotowe (wybór): Sprzedaż rzeczy ruchomych < 1000 zł Sprzedaż bonów i obligacji skarbowych Pożyczki udzielane w granicach zwolnienia rodzinnego w podatku od spadków i darowizn Zwolnienia [E3] Podatki obrotowe

42 PODSTAWA OPODATKOWANIAPCC – wymiar i pobór OBOWIĄZEK PODATKOWY CIĄŻY NA: Kupującym, obdarowanym, pożyczkobiorcy, wspólnikach spółki cywilnej lub innej spółce PODSTAWA OPODATKOWANIA Wartość rynkowa przedmiotu czynności cywilnoprawnej STAWKI Liniowe, określone w ustawie (2%) sprzedaż rzeczy, pożyczka, darowizna, dożywocie, dział spadku (1%) Ustanowienie odpłatnego użytkowania (0,1%) ustanowienie hipoteki (20 %) jeżeli przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej w toku czynności sprawdzających, postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego: podatnik powołuje się na fakt zawarcia umowy pożyczki, depozytu nieprawidłowego lub ustanowienia użytkowania nieprawidłowego albo ich zmiany, a należny podatek od tych czynności nie został zapłacony; biorący pożyczkę powołuje się na fakt zawarcia umowy pożyczki, a nie spełnił warunku udokumentowania otrzymania pieniędzy na rachunek bankowy, albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym. PŁATNOŚĆ 14 dni od powstania obowiązku podatkowego (generalnie – od dnia wypłacenia należności) na rachunek nUS ( gdy umowa dotyczy nieruchomości – nUS właściwy ze względu na jej położenie, w pozostałych przypadkach – nUS właściwy ze względu na siedzibę / miejsce zamieszkania podatnika) ZWROT kiedy nie dokonano wpisu hipoteki do księgi wieczystej gdy uchylono skutki prawne oświadczenia woli nie zarejestrowano podwyższenia kapitału spółki [E3] Podatki obrotowe

43 Podatki obrotowe 5. Podatek od gierPrawo podatkowe [E3] Podatki obrotowe

44 Podatek od gier - ogólniePodstawa prawna – ustawa z 19 listopada 2009 roku o grach hazardowych Jest to podatek państwowy, obrotowy, jednofazowy, selektywny Przedmiot opodatkowania: prowadzenie licencjonowanej działalności gospodarczej w zakresie gier hazardowych (z wyjątkiem loterii promocyjnych i bingo fantowe) udział w turnieju gry w pokera Gry hazardowe Losowe Liczbowe Loterie Bingo W karty Black Jack Poker Baccarat Na automatach Mechanicznych Elektronicznych Zakłady wzajemne Totalizator Bukmacherstwo [E3] Podatki obrotowe

45 Warunki legalności hazardu w PolsceZasada: działalność objęta monopolem państwa Wyjątek: prowadzenie działalności gospodarczej w w/w zakresie, wyłącznie w formie spółki akcyjnej lub spółki z o.o. Minimalny kapitał spółek – 4 mln zł (prowadzenie kasyn) lub 2 mln zł Wymóg złożenia zabezpieczenia pieniężnego (gwarancja bankowa v depozyt bankowy v hipoteka) Siedziba spółek na terenie RP, udziałowcy tylko z UE lub EFTA, wymóg dekapitalizacji (max 1/3 udziałów w rękach 1 podmiotu) Założyciele – niekarani, nienaganna opinia („brak uzasadnionych zastrzeżeń z punktu widzenia bezpieczeństwa państwa, porządku publicznego i interesu ekonomicznego państwa”) Krupierzy – po egzaminach specjalistycznych Konieczne zezwolenie (MF) na prowadzenie ośrodka gier – m.in. wymóg sporządzenia regulaminu gier Ograniczenia w reklamowaniu określonych gier Odpowiednia lokalizacja ( 1 kasyno na mieszkańców, salon bingo - jeden na mieszkańców) Wstęp – tylko osoby pełnoletnie, wszyscy podlegają rejestracji Ewidencja: księgi obrotu żetonami i kartonami, eksploatacji automatu od gier, rejestr napiwków + ewidencja na potrzeby podatku od gier [E3] Podatki obrotowe

46 Podatek od gier - wymiarPODSTAWA STAWKA LOTERIA PIENIĘŻNA / FANTOWA Suma wpływów ze sprzedanych losów 10% LOTERIA AUDIOTEKSTOWA Przychód w rozumieniu CIT 25% GRA LICZBOWA Suma wpłaconych stawek 20% ZAKŁAD WZAJEMNY na współzawodnictwo zwierząt 2,5% pozostałe przypadki 12% BINGO PIENIĘŻNE Wartość kartonów kupionych do gry BINGO FANTOWE Wartość kartonów użytych do gry KOŚCI i KARTY Różnica między sumą wpłaconych stawek a sumą wypłaconych wygranych 50% GRA NA AUTOMACIE Różnica między sumą wpłaconych stawek a sumą wygranych uzyskanych przez uczestników gry TURNIEJ GRY W POKERA Wygrana minus wpisowe za udział w turnieju [E3] Podatki obrotowe

47 Podatek od gier - pobór Art. 75. 1. Podatnicy, z wyłączeniem podatników w pokerze rozgrywanym w formie turnieju gry pokera, są obowiązani, bez wezwania, do: składania właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego deklaracji podatkowych dla podatku od gier, według ustalonego wzoru, obliczania oraz wpłacania podatku od gier na rachunek właściwego urzędu skarbowego - za okresy miesięczne, w terminie do 10. dnia miesiąca następującego po miesiącu, którego dotyczy rozliczenie. 2.  Podatnicy urządzający gry liczbowe są obowiązani, bez wezwania, do obliczenia i zapłaty podatku od gier na rachunek właściwego urzędu skarbowego, wstępnie za okresy dzienne. Wstępnych wpłat podatku od gier za okresy dzienne, zwanych dalej "wpłatami dziennymi", podatnicy dokonują nie później niż w terminie 10 dni od dnia losowania. 6. Podmiot urządzający turniej gry pokera jest obowiązany jako płatnik do: złożenia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego deklaracji podatkowych dla podatku od gier, obliczania, pobierania oraz wpłacania podatku od gier na rachunek właściwego urzędu skarbowego - dla podatku od gier w pokerze rozgrywanym w formie turnieju gry pokera, za okresy miesięczne, w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, którego dotyczy rozliczenie. [E3] Podatki obrotowe

48 Podatek od gier - dopłatyDopłaty: 25% ceny losu lub stawki – w grach liczbowych oraz 10% ceny losu lub stawki – loterie pieniężne i telebingo Przekazywane są (w trybie Ordynacji podatkowej) przez podatników podatku od gier na rachunek DIAS 75% dla Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej 20% na Fundusz Promocji Kultury 1% na Fundusz Rozwiązywania Problemów Hazardowych 4% na Fundusz Wspierania Społeczeństwa Obywatelskiego [E3] Podatki obrotowe

49 Hazard on-line Do 30 marca 2017 r. Art. 29a. 1. Zakazane jest urządzanie gier hazardowych przez sieć Internet. 2. Zakazane jest uczestniczenie w grach hazardowych urządzanych przez sieć Internet. 3. Zakazy określone w ust. 1 i 2 nie dotyczą urządzania zakładów wzajemnych przez sieć Internet na podstawie udzielonego zezwolenia. Po 30 marca 2017 r. Art. 29a. 1. (uchylony). 2. Zakazane jest uczestniczenie w grach hazardowych urządzanych przez sieć Internet przez podmioty niewykonujące monopolu państwa w tym zakresie, które urządzają gry hazardowe przez sieć Internet bez wymaganego zezwolenia. [E3] Podatki obrotowe

50 KKS Art § 1. Kto wbrew przepisom ustawy lub warunkom koncesji lub zezwolenia urządza lub prowadzi grę losową, grę na automacie lub zakład wzajemny, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności do lat 3, albo obu tym karom łącznie. § 2. Tej samej karze podlega, kto na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uczestniczy w zagranicznej grze losowej lub zagranicznym zakładzie wzajemnym. Art. 109.  Kto uczestniczy w grze losowej, zakładzie wzajemnym, grze na automacie, urządzonych lub prowadzonych wbrew przepisom ustawy lub warunkom koncesji lub zezwolenia, podlega karze grzywny do 120 stawek dziennych. [E3] Podatki obrotowe