1 Podstawowe założenia i wskazania metodyczneNowa podstawa programowa z wychowania fizycznego dla szkoły podstawowej  Podstawowe założenia i wskazania metodyczne

2 Zespół autorów dr hab. Marta Wieczorek, prof. nadzw. (AWF we Wrocławiu) dr hab. Michał Bronikowski, prof. nadzw. (AWF w Poznaniu) dr hab. Dorota Groffik (AWF w Katowicach) dr Regina Kumala (AWF we Wrocławiu)

3 Nowa podstawa programowa kształcenia ogólnego będzie obowiązywała od roku szkolnego 2017/2018 w:przedszkolach, oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz innych formach wychowania przedszkolnego, w klasach I, IV, VII szkoły podstawowej,

4 AKT PRAWNY Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej Data ogłoszenia: Nazwa dziennika: Dziennik Ustaw Rok:2017 Pozycja:356

5 Struktura Podstawy ProgramowejCele kształcenia – wymagania ogólne Treści kształcenia – wymagania szczegółowe Warunki i sposób realizacji

6 PODSTAWOWE ZAŁOŻENIA Założenia podstawy programowej oparte są na personalistycznej koncepcji wychowania oraz koncepcji sprawności fizycznej ukierunkowanej na zdrowie (ang. health-related fitness – H-RF).

7 Wspomaga efektywność procesu uczenia się. PODSTAWA PROGRAMOWA PRZEDMIOTU WYCHOWANIE FIZYCZNE DLA KLAS IV – VIII (II etap edukacyjny) PODSTAWOWE ZAŁOŻENIA Wychowanie fizyczne pełni ważne funkcje edukacyjne, rozwojowe i zdrowotne. Wspiera rozwój fizyczny, psychiczny, intelektualny i społeczny uczniów oraz kształtuje nawyk aktywności fizycznej i troski o zdrowie w okresie całego życia. Wspomaga efektywność procesu uczenia się. Pełni wiodącą rolę w edukacji zdrowotnej uczniów.

8 PODSTAWOWE ZAŁOŻENIA Oczekiwania wobec współczesnego wychowania fizycznego wymagają nowych standardów przygotowania ucznia do całożyciowej aktywności fizycznej i troski o zdrowie. Pełni ono oprócz swej funkcji doraźnej również funkcję prospektywną. Przygotowuje do dokonywania w życiu wyborów korzystnych dla zdrowia.

9 Zasadnicze różnice dotychczasowej i nowo opracowanej podstawy programowejzmodyfikowano dotychczasowy podział treści wymagań szczegółowych; wymagania te odnoszą się do zajęć prowadzonych w czterech blokach tematycznych (w porównaniu do układu treści z dotychczasowej podstawy zrezygnowano z 6 (7) bloków tematycznych)

10 Rozwój fizyczny i sprawność fizyczna. Aktywność fizyczna. BLOKI TEMATYCZNE Rozwój fizyczny i sprawność fizyczna. Aktywność fizyczna. Bezpieczeństwo w aktywności fizycznej. Edukacja zdrowotna. Kompetencje społeczne

11 1. Rozwój fizyczny i sprawność fizycznaW tym bloku tematycznym zawarto treści związane z diagnozowaniem i interpretowaniem rozwoju fizycznego i sprawności fizycznej. Podkreśla się znaczenie tych zagadnień w kontekście zdrowia a nie oceny z wychowania fizycznego. Zwraca się uwagę na rozróżnienie pojęć diagnozowanie i ocenianie. Pomiar sprawności fizycznej nie powinien być kryterium oceny z wychowania fizycznego. Powinien służyć do wskazania mocnych i słabych przejawów sprawności ucznia w celu planowania dalszego jej rozwoju.

12 2. Aktywność fizyczna W tym bloku tematycznym zawarto treści indywidualnych i zespołowych form rekreacyjno-sportowych. Układ treści uwzględnia zasadę stopniowania trudności i rozwój psychofizyczny ucznia. Treści obszaru wzbogacono o nowoczesne formy ruchu, aktywności fizyczne z innych kręgów kulturowych oraz wykorzystanie nowoczesnych technologii w celu monitorowania i planowania aktywności fizycznej.

13 3. Bezpieczeństwo w aktywności fizycznejW tym bloku tematycznym zawarto treści dotyczące organizacji bezpiecznego miejsca ćwiczeń, doboru i wykorzystania sprzętu sportowego począwszy od bezpiecznych działań związanych z własną osobą, poprzez wspólne formy działania do świadomości i odpowiedzialności za zdrowie innych.

14 4. Edukacja zdrowotna W tym bloku tematycznym zawarto treści dotyczące zdrowia i jego diagnozowania w kontekście przeciwdziałania chorobom cywilizacyjnym. Łączenie treści z tego bloku z wdrażaniem kompetencji społecznych sprzyja rozwijaniu poczucia odpowiedzialności za zdrowie własne i innych ludzi, wzmacnianiu poczucia własnej wartości i wiary w swoje możliwości.

15 Kompetencje społeczneDotyczą rozwijania w toku uczenia się zdolności kształtowania własnego rozwoju oraz autonomicznego i odpowiedzialnego uczestnictwa w życiu społecznym, z uwzględnieniem etycznego kontekstu własnego postępowania (zgodnie z Ustawą z dnia 22 grudnia 2015 r. o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji).

16 Zasadnicze różnice dotychczasowej i nowo opracowanej podstawy programowejtreści zapisano jako kompetencje w zakresie wiedzy i umiejętności; opis wiadomości i umiejętności zdobytych przez ucznia jest zgodny z ideą europejskich ram kwalifikacji i sformułowany jest w języku efektów kształcenia; zgodnie z tą ideą określono także kompetencje społeczne, jakie powinien nabyć uczeń na tym etapie edukacyjnym;

17 Zasadnicze różnice dotychczasowej i nowo opracowanej podstawy programowejwymagania szczegółowe w zakresie wiadomości i umiejętności w blokach tematycznych zostały podzielone z uwzględnieniem charakterystyki rozwojowej i zasady stopniowania trudności; jedynie kompetencje społeczne sformułowano dla całego etapu edukacyjnego, gdyż kształtowanie postaw to proces długotrwały i wymagający wielokierunkowych działań.

18 WYRÓŻNIONO TRZY ETAPY ROZWOJOWEKLASA IV KLASY V- VI KLASY VII - VIII

19 nowoczesnych form aktywności fizycznej, Treści kształcenia wzbogacono o wykorzystanie jako środków dydaktycznych: nowoczesnych form aktywności fizycznej, form aktywności fizycznej pochodzących z regionu zamieszkania, innych krajów europejskich oraz pozaeuropejskich, monitorowania poziomu aktywności fizycznej z wykorzystaniem nowoczesnych technologii.

20 1) zajęć klasowo-lekcyjnych; 2) zajęć do wyboru przez uczniów; ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia……………………………… r.   w sprawie dopuszczalnych form realizacji obowiązkowych zajęć wychowania fizycznego   Na podstawie art. 28 ust. 3 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz.  U. z 2017 r. poz. 59) zarządza się, co następuje: § 1. 1. Obowiązkowe zajęcia wychowania fizycznego dla uczniów klas IV-VIII szkół podstawowych i uczniów szkół ponadpodstawowych są realizowane w formie:   1)   zajęć klasowo-lekcyjnych; 2)   zajęć do wyboru przez uczniów; Rodzaje zajęć do wyboru: sportowe, rekreacyjno -zdrowotne, taneczne, aktywna turystyka. Mogą być one także realizowane jako zajęcia lekcyjne ujęte w tygodniowym planie zajęć zgodnie z wybranym przez uczniów ich rodzajem.

21 2. Zajęcia klasowo-lekcyjne są realizowane w wymiarze nie mniejszym niż:1) 2 godziny lekcyjne tygodniowo w szkołach podstawowych; 2)   1 godzina lekcyjna tygodniowo w szkołach ponadpodstawowych.

22 Proponowany model organizacji zajęć wychowania fizycznego w szkole podstawowejklasa IV 4 godziny w systemie klasowo – lekcyjnym; klasy V-VI 3 + 1 (3 godziny w systemie klasowo – lekcyjnym, 1 godzina do wyboru przez ucznia); klasy VII-VIII 2 + 2 (2 godziny w systemie klasowo – lekcyjnym, 2 godziny do wyboru przez ucznia); Wymagania szczegółowe podstawy programowej odnoszą się do obligatoryjnych zajęć prowadzonych w systemie klasowo-lekcyjnym. W ramach obligatoryjnych zajęć do wyboru realizacja treści jest dowolna i powinna wykraczać poza podstawę programową w zależności od możliwości organizacyjnych szkoły.

23 § 2. Zajęcia do wyboru przez uczniów są prowadzone:- przez nauczyciela posiadającego kwalifikacje do nauczania wychowania fizycznego: prowadzącego zajęcia klasowo - lekcyjne; innego niż prowadzącego zajęcia klasowo- lekcyjne; - w grupach oddziałowych (klasowych), międzyoddziałowych, międzyklasowych i   międzyszkolnych (w  przypadku zespołów szkół).

24 Obligatoryjne zajęcia do wyboruObligatoryjne zajęcia do wyboru powinny odbywać się w grupach zainteresowań, zgodnie z wyborem dokonanym przez ucznia. Zajęcia takie mogą być prowadzone w grupach: w obrębie klas (o wyborze formy aktywności fizycznej decydują uczniowie danej klasy); międzyoddziałowych międzyklasowych międzyszkolnych Mogą być realizowane w systemie: lekcyjnym, pozalekcyjnym lub pozaszkolnym.

25 §  4. 1. Dyrektor szkoły przygotowuje propozycje zajęć do wyboru przez uczniów, uwzględniając:1)   potrzeby zdrowotne uczniów, ich zainteresowania oraz osiągnięcia w danym sporcie lub aktywności fizycznej; 2)   uwarunkowania lokalne; 3)   miejsce zamieszkania uczniów; 4)   tradycje sportowe środowiska lub szkoły; 5)   możliwości kadrowe. 2. Propozycje zajęć, o której mowa w ust. 1, po uzgodnieniu z organem prowadzącym i po zaopiniowaniu przez radę pedagogiczną i radę szkoły lub radę rodziców, dyrektor szkoły przedstawia do wyboru uczniom. 3. Uczniowie, z wyłączeniem uczniów pełnoletnich, dokonują wyboru zajęć za zgodą rodziców.

26 Warunki i sposób realizacjiW realizacji zajęć z wychowania fizycznego należy odwoływać się do wiedzy dotyczącej budowy i fizjologii człowieka oraz wiedzy i umiejętności uzyskiwanych przez uczniów w toku nauki innych przedmiotów. Do realizacji treści wychowania fizycznego, należy włączać uczniów czasowo lub częściowo zwolnionych z ćwiczeń fizycznych. Dotyczy to kompetencji z zakresu wiedzy w każdym bloku tematycznym oraz wybranych kompetencji z zakresu umiejętności ze szczególnym uwzględnieniem bloku edukacja zdrowotna. W trosce o prawidłowy rozwój ucznia nie należy zapominać o działaniach szkoły wspomagających korygowanie i kompensowanie występujących u uczniów wad postawy. Powinno się to odbywać w ramach odrębnych zajęć gimnastyki korekcyjno-kompensacyjnej.

27 Warunki i sposób realizacjiNauczyciel wychowania fizycznego może korzystać z gotowych, opracowanych i zatwierdzonych programów nauczania zgodnych z nową podstawą programową. Ze względu na specyfikę przedmiotu, najlepszym rozwiązaniem jest jednak pisanie, przez nauczyciela lub zespół nauczycieli, własnych programów nauczania dla danej szkoły.

28 UCZNIOWIE ZE SPECJALNYMI POTRZEBAMI EDUKACYJNYMIWspółcześnie, zgodnie z występującymi trendami w edukacji, edukacja włączająca stała się elementem szkolnej rzeczywistości. Fakt obecności uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych w szkołach masowych wymaga od nauczyciela odpowiedniej wiedzy i przygotowania praktycznego do pracy z tą grupą uczniów. Koniecznym staje się zatem doskonalenie zawodowe w tym kierunku jak również poszukiwanie bieżącej pomocy w dostępnych źródłach. Kształcenie uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnych wymaga od nauczyciela dopasowania celów, treści, metod, środków i tempa pracy do sprawności psychofizycznej (możliwości) ucznia. Do możliwości ucznia o specjalnych potrzebach edukacyjnych należy również dostosować przedmiotowy system oceniania.

29 OCENIANIE - WSKAZANIA METODYCZNEPrzed podjęciem jakichkolwiek działań związanych z ocenianiem należy przeanalizować stosowne akty prawne oraz zwrócić uwagę na istotę oceniania ucznia na zajęciach wychowania fizycznego. Nauczyciele tego przedmiotu w danej szkole opracowują przedmiotowy system oceniania (PSO) zgodny z wewnątrzszkolnym systemem oceniania (WSO). W ocenianiu należy uwzględniać wskazane w podstawie programowej wychowania fizycznego umiejętności i wiadomości w poszczególnych blokach tematycznych, a także eksponować wysiłek i zaangażowanie ucznia. Dodatkowymi kryteriami oceny mogą być zachowania wynikające z opanowywania kompetencji społecznych.

30 Ze względu na specyfikę treści z edukacji zdrowotnej, w ocenianiu osiągnięć uczniów należy wziąć pod uwagę – gotowość do podejmowania zadań indywidualnych lub zespołowych; – samoocenę uczniów dotyczącą rozwoju ich umiejętności osobistych i społecznych oraz zmian postaw i zachowań; – wzajemną ocenę rówieśników w przypadku wykonywania projektów i prac zespołowych; – ocenę pracy ucznia przez nauczyciela dotyczącą specyficznych zadań, prac domowych, projektów edukacyjnych i innych wytworów pracy ucznia;

31 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia………………………………. 2017 rROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia……………………………… r.   w sprawie dopuszczalnych form realizacji obowiązkowych zajęć wychowania fizycznego   § 5. ……oceny śródrocznej i rocznej z  wychowania fizycznego dokonuje nauczyciel zajęć prowadzonych w formie klasowo-lekcyjnej po uwzględnieniu opinii (oceny) nauczyciela prowadzącego zajęcia do wyboru przez ucznia.

32 Projekt nowej podstawy programowej z wychowania fizycznego dla szkół ponadpodstawowych

33 - Liceum ogólnokształcące 4 –letnie - Technikum letnie - Szkoła branżowa I st – letnia - Szkoła branżowa II st. – letnia

34 1) zajęć klasowo-lekcyjnych; 2) zajęć do wyboru przez uczniów; ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia……………………………… r.   w sprawie dopuszczalnych form realizacji obowiązkowych zajęć wychowania fizycznego   Na podstawie art. 28 ust. 3 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz.  U. z 2017 r. poz. 59) zarządza się, co następuje: § 1. 1. Obowiązkowe zajęcia wychowania fizycznego dla uczniów klas IV-VIII szkół podstawowych i uczniów szkół ponadpodstawowych mogą być realizowane w formie:   1)   zajęć klasowo-lekcyjnych; 2)   zajęć do wyboru przez uczniów; Rodzaje zajęć do wyboru: sportowe, rekreacyjno -zdrowotne, taneczne, aktywna turystyka. Mogą być one także realizowane jako zajęcia lekcyjne ujęte w tygodniowym planie zajęć zgodnie z wybranym przez uczniów ich rodzajem.

35 2. Zajęcia klasowo-lekcyjne są realizowane w wymiarze nie mniejszym niż:1) 2 godziny lekcyjne tygodniowo w szkołach podstawowych; 2)   1 godzina lekcyjna tygodniowo w szkołach ponadpodstawowych.

36 Proponowany model organizacji zajęć wychowania fizycznego w szkołach ponadpodstawowychKlasy (2 godziny w systemie klasowo- lekcyjnym i 1 godzina do wyboru przez ucznia; Pozostałe klasy (1 godzina w systemie klasowo-lekcyjnym i 2 godziny do wyboru przez ucznia;

37 Dziękuję za uwagę

38 Personalizm Pedagogika personalistyczna w centrum stawia humanistyczne przekonanie o wartości i godności każdego człowieka jako osoby – istoty rozumnej i wolnej przekraczającej dzięki temu świat przyrody. Osoba ludzka ma z jednej strony charakter społeczny – i jako taka ma prawa i obowiązki wynikające z przynależności do społeczeństwa – z drugiej strony posiada cechy indywidualne wyróżniające ją spośród innych ludzi, które to cechy wymagają sprawiedliwego poszanowania.

39 Koncepcja sprawności fizycznej ukierunkowanej na zdrowie (H-RF):celem sprawności fizycznej jest pozytywne zdrowie fizyczne; dzięki tej sprawności maleje ryzyko występowania problemów zdrowotnych; sprawność ta zapewnia zdolność do prowadzenia codziennej aktywności z adekwatną energią;

40 Wojciech Dobrowolski   Departament Sportu dla Wszystkich Ministerstwo Sportu i TurystykiUprzejmie informujemy, że MSiT prowadzi projekty aktywizacyjne, które stanowią dla szkół ofertę zajęć „pozalekcyjnych". program  „KLUB" (30 mln zł  rocznie) program „Szkolny Klub Sportowy" (40 mln zł rocznie) - start 1 stycznia r.

41 Klasy IV-VIII Cele kształcenia – wymagania ogólneI. Kształtowanie umiejętności rozpoznawania i oceny własnego rozwoju fizycznego oraz sprawności fizycznej. II. Zachęcanie do uczestnictwa w rekreacyjnych i sportowych formach aktywności fizycznej. III. Poznawanie i stosowanie zasad bezpieczeństwa podczas aktywności fizycznej. IV. Kształtowanie umiejętności rozumienia związku aktywności fizycznej ze zdrowiem oraz praktykowania zachowań prozdrowotnych. V. Kształtowanie umiejętności osobistych i społecznych sprzyjających całożyciowej aktywności fizycznej.

42 Treści kształcenia – wymagania szczegółowe KLASA IVI. Rozwój fizyczny i sprawność fizyczna. 1. W zakresie wiedzy. Uczeń: 1) rozpoznaje wybrane zdolności motoryczne człowieka; 2) rozróżnia pojęcie tętna spoczynkowego i powysiłkowego; 3) wymienia cechy prawidłowej postawy ciała. 2. W zakresie umiejętności. Uczeń: 1) dokonuje pomiarów wysokości i masy ciała oraz z pomocą nauczyciela interpretuje wyniki; 2) mierzy tętno przed i po wysiłku oraz z pomocą nauczyciela interpretuje wyniki; 3) wykonuje próbę siły mięśni brzucha oraz gibkości kręgosłupa; 4) demonstruje po jednym ćwiczeniu kształtującym wybrane zdolności motoryczne; 5) wykonuje ćwiczenia wspomagające utrzymywanie prawidłowej postawy ciała.

43 II. Aktywność fizyczna. 1. W zakresie wiedzyII. Aktywność fizyczna. 1. W zakresie wiedzy. Uczeń: 1) opisuje sposób wykonywania poznawanych umiejętności ruchowych; 2) opisuje zasady wybranej regionalnej zabawy lub gry ruchowej; 3) rozróżnia pojęcia technika i taktyka; 4) wymienia miejsca, obiekty i urządzenia w najbliższej okolicy, które można wykorzystać do aktywności fizycznej; 5) wyjaśnia co symbolizują flaga i znicz olimpijski, rozróżnia pojęcia olimpiada i igrzyska olimpijskie

44 2. W zakresie umiejętności. Uczeń:1) wykonuje i stosuje w grze: kozłowanie piłki w miejscu i ruchu, prowadzenie piłki nogą, podanie piłki oburącz i jednorącz, rzut piłki do kosza z miejsca, rzut i strzał piłki do bramki z miejsca, odbicie piłki oburącz sposobem górnym; 2) uczestniczy w minigrach; 3) organizuje w gronie rówieśników wybraną zabawę lub grę ruchową, stosując przepisy w formie uproszczonej; 4) uczestniczy w wybranej regionalnej zabawie lub grze ruchowej; 5) wykonuje przewrót w przód z różnych pozycji wyjściowych; 6) wykonuje dowolny układ gimnastyczny lub taneczny w oparciu o własną ekspresję ruchową; 7) wykonuje bieg krótki ze startu wysokiego; 8) wykonuje marszobiegi w terenie; 9) wykonuje rzut z miejsca i z krótkiego rozbiegu lekkim przyborem; 10) wykonuje skok w dal z miejsca i z krótkiego rozbiegu.

45 III. Bezpieczeństwo w aktywności fizycznej. 1. W zakresie wiedzyIII. Bezpieczeństwo w aktywności fizycznej. 1. W zakresie wiedzy. Uczeń: 1) zna regulamin sali gimnastycznej i boiska sportowego; 2) opisuje zasady bezpiecznego poruszania się po boisku; 3) wymienia osoby, do których należy zwrócić się o pomoc w sytuacji zagrożenia zdrowia lub życia. 2. W zakresie umiejętności. Uczeń: 1) respektuje zasady bezpiecznego zachowania się podczas zajęć ruchowych; 2) wybiera bezpieczne miejsce do zabaw i gier ruchowych; 3) posługuje się przyborami sportowymi zgodnie z ich przeznaczeniem; 4) wykonuje elementy samoochrony przy upadku, zeskoku.

46 Edukacja zdrowotna. 1. W zakresie wiedzy. Uczeń: 1) opisuje jakie znaczenie ma aktywność fizyczna dla zdrowia; 2) opisuje piramidę żywienia i aktywności fizycznej; 3) opisuje zasady zdrowego odżywiania; 4) opisuje zasady doboru stroju do warunków atmosferycznych w trakcie zajęć ruchowych. 2. W zakresie umiejętności. Uczeń: 1) przestrzega zasad higieny osobistej i czystości odzieży; 2) przyjmuje prawidłową postawę ciała w różnych sytuacjach.

47 Kompetencje społeczne. Uczeń:1) uczestniczy w sportowych rozgrywkach klasowych w roli zawodnika, stosując zasady „czystej gry”: szacunku dla rywala, respektowania przepisów gry, podporządkowania się decyzjom sędziego, potrafi właściwie zachować się w sytuacji zwycięstwa i porażki, podziękować za wspólną grę; 2) pełni rolę organizatora, sędziego i kibica w ramach szkolnych zawodów sportowych; 3) wyjaśnia zasady kulturalnego kibicowania; 4) wyjaśnia, jak należy zachować się w sytuacjach związanych z aktywnością taneczną; 5) omawia znaczenie dobrych relacji z innymi ludźmi, w tym z rodzicami oraz rówieśnikami tej samej i odmiennej płci;

48 Kompetencje społeczne. Uczeń:6) identyfikuje swoje mocne strony, budując poczucie własnej wartości, planuje sposoby rozwoju oraz ma świadomość słabych stron, nad którymi należy pracować; 7) wykazuje umiejętność adekwatnej samooceny swoich możliwości psychofizycznych; 8) wykazuje kreatywność w poszukiwaniu rozwiązań sytuacji problemowych; 9) współpracuje w grupie szanując poglądy i wysiłki innych ludzi, wykazując asertywność i empatię; 10) motywuje innych do udziału w aktywności fizycznej, ze szczególnym uwzględnieniem osób o niższej sprawności fizycznej i specjalnych potrzebach edukacyjnych (np. osoby niepełnosprawne, osoby starsze).

49 I ETAP EDUKACYJNY: KLASY I–III – EDUKACJA WCZESNOSZKOLNAProces edukacji w klasach I–III opiera się na podstawowych potrzebach dzieci. Jedną z najważniejszych jest potrzeba ruchu. Dla zabezpieczenia zdrowego rozwoju, zajęcia ruchowe odbywają się każdego dnia jako element kształcenia zintegrowanego. Wskazane jest, aby co najmniej jedna godzina zajęć wychowania fizycznego w tygodniu odbywała się w sali gimnastycznej z dostępem do wszelkich środków i sprzętów sportowych. Nauczyciel, planując pracę oddziału, uwzględnia wszelkie zabawy i gry ruchowe, zapobiegające wadom postawy oraz ćwiczenia kształtujące nawyki utrzymania prawidłowej postawy. Istnieje także potrzeba organizowania odrębnych zajęć gimnastyki kompensacyjno-korekcyjnej prowadzonych przez specjalistów posiadających odpowiednie kwalifikacje. W klasach I–III wiele zajęć, w tym ruchowych, nauczyciel organizuje na świeżym powietrzu.

50 Cele kształcenia – wymagania ogólneCele kształcenia – wymagania ogólne edukacji wczesnoszkolnej zostały opisane w odniesieniu do czterech obszarów rozwojowych dziecka: fizycznego, emocjonalnego, społecznego i poznawczego. Cele te uczeń osiąga w procesie wychowania i kształcenia przez rozwój prostych czynności praktycznych i intelektualnych w czynności bardziej złożone. Zbiór celów ogólnych przedstawia fundament, na którym oparta będzie początkowa praca na II etapie edukacyjnym w klasach IV– VIII: zachowania, sprawności, umiejętności i wiedzę początkową.

51 I. W zakresie fizycznego obszaru rozwoju uczeń osiąga:1) sprawności motoryczne i sensoryczne tworzące umiejętność skutecznego działania i komunikacji; 2) świadomość zdrowotną w zakresie higieny, pielęgnacji ciała, odżywiania się i trybu życia; 3) umiejętność wykorzystania własnej aktywności ruchowej w różnych sferach działalności człowieka: zdrowotnej, sportowej, obronnej, rekreacyjnej i artystycznej; 4) umiejętność respektowania przepisów gier, zabaw zespołowych i przepisów poruszania się w miejscach publicznych; 5) umiejętność organizacji bezpiecznych zabaw i gier ruchowych.

52 Treści kształcenia - Wychowanie fizyczne1. Osiągnięcia w zakresie utrzymania higieny osobistej i zdrowia. Uczeń: 1) utrzymuje w czystości ręce i całe ciało, przebiera się przed zajęciami ruchowymi i po ich zakończeniu; wykonuje te czynności samodzielnie i w stosownym momencie; 2) dostosowuje strój do rodzaju pogody i pory roku w trakcie zajęć ruchowych odpowiednio na świeżym powietrzu i w pomieszczeniu; 3) wyjaśnia znaczenie ruchu w procesie utrzymania zdrowia; 4) przygotowuje we właściwych sytuacjach i w odpowiedni sposób swoje ciało do wykonywania ruchu; 5) ma świadomość znaczenia systematyczności i wytrwałości w wykonywaniu ćwiczeń; 6) uznaje, że każdy człowiek ma inne możliwości w zakresie sprawności fizycznej, akceptuje sytuację dzieci, które z uwagi na chorobę nie mogą być sprawne w każdej formie ruchu.

53 2. Osiągnięcia w zakresie sprawności motorycznych. Uczeń:przyjmuje podstawowe pozycje do ćwiczeń: postawa zasadnicza, rozkrok, wykrok, zakrok, stanie jednonóż, klęk podparty, przysiad podparty, podpór przodem, podpór tyłem, siad klęczny, skrzyżny, skulony, prosty; pokonuje w biegu przeszkody naturalne i sztuczne, biega z wysokim unoszeniem kolan, biega w połączeniu ze skokiem, przenoszeniem przyborów np. piłki, pałeczki, z rzutem do celu ruchomego i nieruchomego, bieg w różnym tempie, realizuje marszobieg; rzuca i podaje jednorącz, w miejscu i ruchu, oburącz do przodu, znad głowy, piłką małą i dużą, rzuca małymi przyborami na odległość i do celu, skacze jednonóż i obunóż ze zmianą tempa, kierunku, pozycji ciała, skacze w dal dowolnym sposobem, skacze przez skakankę, wykonuje przeskok zawrotny przez ławeczkę, naskoki i zeskoki, skoki zajęcze; wykonuje ćwiczenia zwinnościowe: a) skłony, skrętoskłony, przetoczenie, czołganie, podciąganie, b) czworakowanie ze zmianą kierunku i tempa ruchu, c) wspina się, d) mocowanie w pozycjach niskich i wysokich, e) podnoszenie i przenoszenie przyborów; wykonuje przewrót w przód z przysiadu podpartego; wykonuje ćwiczenia równoważne bez przyboru i z przyborem np. na ławeczce gimnastycznej; samodzielnie wykonuje ćwiczenia prowadzące do zapobiegania wadom postawy.

54 3. Osiągnięcia w zakresie różnych form rekreacyjno-sportowych. Uczeń:1) organizuje zespołową zabawę lub grę ruchową z wykorzystaniem przyboru lub bez; 2) zachowuje powściągliwość w ocenie sprawności fizycznej koleżanek i kolegów – uczestników zabawy, respektuje ich prawo do indywidualnego tempa rozwoju, radzi sobie w sytuacji przegranej i akceptuje zwycięstwo, np. drużyny przeciwnej, gratuluje drużynie zwycięskiej sukcesu; 3) respektuje przepisy, reguły zabaw i gier ruchowych, przepisy ruchu drogowego w odniesieniu do pieszych, rowerzystów, rolkarzy, biegaczy i innych osób, których poruszanie się w miejscu publicznym może stwarzać zagrożenie bezpieczeństwa; 4) uczestniczy w zabawach i grach zespołowych, z wykorzystaniem różnych rodzajów piłek; 5) wykonuje prawidłowo elementy charakterystyczne dla gier zespołowych: rzuty i chwyty ringo, podania piłki do partnera jednorącz i oburącz w miejscu lub w ruchu, odbicia piłki, kozłowanie w miejscu i w ruchu, podania piłki w miejscu i w ruchu, prowadzenie piłki, strzał do celu; 6) układa zespołowe zabawy ruchowe i w nich uczestniczy, ma świadomość, iż sukces w takiej zabawie odnosi się dzięki sprawności, zaradności i współdziałaniu; 7) jeździ na dostępnym sprzęcie sportowym, np. hulajnodze, rolkach, rowerze, sankach, łyżwach.

55 PODSTAWA PROGRAMOWEJ PRZEDMIOTU WYCHOWANIE FIZYCZNE DLA KLAS IV – VIII (II etap edukacyjny)CELE KSZTAŁCENIA– wymagania ogólne rozpoznanie i ocena własnego rozwoju fizycznego i sprawności fizycznej; uczestnictwo w rekreacyjnych i sportowych formach aktywności fizycznej oraz ich organizacja; poznanie i stosowanie zasad bezpieczeństwa podczas aktywności fizycznej; zrozumienie związku aktywności fizycznej ze zdrowiem oraz praktykowanie zachowań prozdrowotnych; kształtowanie umiejętności osobistych i społecznych sprzyjających całożyciowej aktywności fizycznej;

56 TREŚCI KSZTAŁCENIA – wymagania szczegółoweKLASA IV

57 1. Rozwój fizyczny i sprawność fizycznaW zakresie wiedzy, uczeń: rozróżnia zdolności motoryczne człowieka; rozróżnia pojęcie tętna spoczynkowego i powysiłkowego; wymienia cechy prawidłowej postawy ciała; W zakresie umiejętności, uczeń: dokonuje pomiarów wysokości i masy ciała oraz z pomocą nauczyciela interpretuje ich wyniki; mierzy tętno przed i po wysiłku; wykonuje próbę siły mięśni brzucha oraz gibkości kręgosłupa; demonstruje po jednym ćwiczeniu kształtującym wybrane zdolności motoryczne oraz ułatwiające utrzymywanie prawidłowej postawy ciała;

58 2. Aktywność fizyczna W zakresie wiedzy, uczeń:wymienia rodzaje zabaw i gier ruchowych; opisuje zasady wybranej zabawy lub gry ruchowej pochodzącej z regionu zamieszkania; opisuje sposób wykonywania poznawanych umiejętności ruchowych; rozróżnia pojęcie technika i taktyka; wymienia miejsca, obiekty i urządzenia w najbliższej okolicy, które można wykorzystać do aktywności fizycznej; wyjaśnia co symbolizują flaga i znicz olimpijski, rozróżnia pojęcia olimpiada i igrzyska olimpijskie; W zakresie umiejętności, uczeń: wykonuje kozłowanie piłki w miejscu i ruchu, prowadzenie piłki nogą, podanie piłki oburącz i jednorącz, rzut piłki do kosza z miejsca, rzut i strzał piłki do bramki, odbicie piłki oburącz sposobem górnym; uczestniczy w mini – grach; organizuje w gronie rówieśników wybraną zabawę lub grę ruchową, stosując przepisy w formie uproszczonej; wykonuje przewrót w przód; wykonuje dowolny układ gimnastyczny lub taneczny w oparciu o własną ekspresję ruchową; wykonuje marszobiegi w terenie; wykonuje rzut z miejsca i krótkiego rozbiegu lekkim przyborem; wykonuje skok w dal z miejsca;

59 3.Bezpieczeństwo w aktywności fizycznejW zakresie wiedzy, uczeń: wyjaśnia regulamin sali gimnastycznej i boiska sportowego; opisuje zasady bezpiecznego poruszania się po boisku; wymienia osoby, do których należy zwrócić się o pomoc w sytuacji zagrożenia zdrowia lub życia; W zakresie umiejętności, uczeń: respektuje zasady bezpiecznego zachowania się podczas zajęć ruchowych; wybiera bezpieczne miejsce do zabaw i gier ruchowych; posługuje się przyborami sportowymi zgodnie z ich przeznaczeniem; wykonuje elementy samoochrony przy upadku, zeskoku;

60 4. Edukacja zdrowotna W zakresie wiedzy, uczeń:1) opisuje jakie znaczenie ma aktywność fizyczna dla zdrowia; 2) opisuje piramidę żywienia i aktywności fizycznej; 3) opisuje zasady zdrowego odżywiania; 4) opisuje zasady doboru stroju do warunków atmosferycznych w trakcie zajęć ruchowych na powietrzu i w pomieszczeniu; W zakresie umiejętności, uczeń: przestrzega zasad higieny osobistej i czystości odzieży; przyjmuje prawidłową postawę ciała w różnych sytuacjach;

61 KLASY V- VI

62 1. Rozwój fizyczny i sprawność fizycznaW zakresie wiedzy, uczeń: wymienia kryteria oceny wytrzymałości w odniesieniu do wybranej próby testowej; wymienia kryteria oceny siły i gibkości w odniesieniu do wybranej próby testowej; wskazuje grupy mięśniowe odpowiedzialne za prawidłową postawę ciała; W zakresie umiejętności, uczeń: wykonuje próby sprawnościowe pozwalające ocenić wytrzymałość tlenową oraz z pomocą nauczyciela interpretuje uzyskane wyniki; demonstruje ćwiczenia wzmacniające mięśnie posturalne i ćwiczenia gibkościowe, indywidualne i z partnerem; demonstruje ćwiczenia rozwijające zdolności koordynacyjne wykonywane indywidualnie i z partnerem,;

63 2. Aktywność fizyczna W zakresie wiedzy, uczeń:wymienia podstawowe przepisy wybranych sportowych i rekreacyjnych gier zespołowych; opisuje zasady wybranej gry rekreacyjnej pochodzącej z innego kraju europejskiego; opisuje podstawowe zasady taktyki obrony i ataku w wybranych grach zespołowych; wymienia rekomendacje aktywności fizycznej dla swojej kategorii wiekowej; definiuje pojęcie rozgrzewki i opisuje jej zasady; opisuje ideę starożytnego i nowożytnego ruchu olimpijskiego; W zakresie umiejętności, uczeń: wykonuje: kozłowanie piłki w ruchu ze zmianą tempa i kierunku, prowadzenie piłki nogą ze zmianą tempa i kierunku, podanie piłki oburącz i jednorącz w ruchu, rzut piłki do kosza z biegu po kozłowaniu (dwutakt), rzut i strzał piłki do bramki w ruchu, odbicie piłki oburącz sposobem górnym i dolnym, rozegranie „na trzy”, wykonuje zagrywkę ze zmniejszonej odległości, rzut i chwyt ringo; uczestniczy w mini - grach oraz grach szkolnych i uproszczonych uczestniczy w grze rekreacyjnej pochodzącej z innego kraju europejskiego; organizuje w gronie rówieśników wybraną grę sportową lub rekreacyjną; wykonuje przewrót w przód z marszu oraz przewrót w tył; wykonuje wybrane inne ćwiczenie zwinnościowo-akrobatyczne wykonuje układ ćwiczeń zwinnościowo- akrobatycznych z przyborem lub bez; wykonuje dowolny skok przez przyrząd z asekuracją; wykonuje proste kroki i figury tańców regionalnych i nowoczesnych; wybiera i pokonuje trasę biegu terenowego; wykonuje start niski; wykonuje rzut małą piłką z rozbiegu; wykonuje skok w dal po rozbiegu oraz skoki przez przeszkody; przeprowadza fragment rozgrzewki;

64 3.Bezpieczeństwo w aktywności fizycznejW zakresie wiedzy, uczeń: wyjaśnia, dlaczego należy przestrzegać ustalonych reguł w trakcie rywalizacji sportowej; omawia sposoby postępowania w sytuacji zagrożenia zdrowia lub życia; wymienia zasady bezpiecznego korzystania ze sprzętu sportowego; omawia zasady bezpiecznego zachowania się nad wodą i w górach, zimą i latem; W zakresie umiejętności, uczeń: stosuje zasady asekuracji podczas zajęć ruchowych; korzysta bezpiecznie ze sprzętu i urządzeń sportowych wykonuje elementy samoobrony

65 4. Edukacja zdrowotna W zakresie wiedzy, uczeń:wyjaśnia pojęcie zdrowia; opisuje pozytywne mierniki zdrowia; wymienia zasady i metody hartowania organizmu; omawia sposoby ochrony przed nadmiernym nasłonecznieniem i niską temperaturą; omawia zasady aktywnego wypoczynku zgodne z rekomendacjami aktywności fizycznej dla swojej kategorii wiekowej; opisuje pojęcie wartość kaloryczna spożywanych produktów; W zakresie umiejętności, uczeń: wykonuje ćwiczenia kształtujące nawyk prawidłowej postawy ciała w postawie stojącej, siedzącej i leżeniu oraz w czasie wykonywania różnych codziennych czynności; wykonuje ćwiczenia oddechowe i inne o charakterze relaksacyjnym; podejmuje aktywność fizyczną w różnych warunkach atmosferycznych;

66 Kompetencje społeczne ucznia klas IV-VIIIuczestniczy w sportowych rozgrywkach klasowych w roli zawodnika, stosując zasady „czystej gry”: szacunku dla rywala, respektowania przepisów gry, podporządkowania się decyzjom sędziego, potrafi właściwie zachować się w sytuacji zwycięstwa i porażki, podziękować za wspólną grę; pełni rolę organizatora, sędziego i kibica w ramach szkolnych zawodów sportowych; wyjaśnia zasady kulturalnego kibicowania; wyjaśnia, jak należy zachować się w sytuacjach związanych z aktywnością taneczną; omawia znaczenie dobrych relacji z innymi ludźmi, w tym z rodzicami oraz rówieśnikami tej samej i odmiennej płci; buduje poczucie własnej wartości identyfikując swoje mocne strony, planuje sposoby ich rozwoju oraz ma świadomość słabych stron, nad którymi należy pracować; wykazuje kreatywność w poszukiwaniu rozwiązań sytuacji problemowych; wykazuje umiejętność adekwatnej samooceny swoich możliwości psychofizycznych; współpracuje w grupie szanując poglądy i wysiłki innych ludzi (asertywność, empatia); motywuje innych do udziału w aktywności fizycznej ze szczególnym uwzględnieniem osób o niższej sprawności fizycznej i specjalnych potrzebach edukacyjnych;

67 Personalizm – stawanie się osobąPedagogika personalistyczna w centrum stawia humanistyczne przekonanie o wartości i godności każdego człowieka jako osoby – istoty rozumnej i wolnej przekraczającej dzięki temu świat przyrody. Wartości te dotyczą każdego człowieka niezależnie od jego stanu posiadania, wieku, płci, stanu zdrowia czy przekonań religijnych. Godność osoby ludzkiej jest wartością nadrzędną. Osoba ludzka ma z jednej strony charakter społeczny – i jako taka ma prawa i obowiązki wynikające z przynależności do społeczeństwa – z drugiej strony posiada cechy indywidualne wyróżniające ją spośród innych ludzi, które to cechy wymagają sprawiedliwego poszanowania. Personalizm głosi szacunek dla uniwersalnych praw i wartości należnych człowiekowi z powodu jego osobowości – cechy, która wyróżnia go spośród świata zwierząt.

68 Koncepcja sprawności fizycznej ukierunkowanej na zdrowie HRFCelem sprawności fizycznej jest pozytywne zdrowie fizyczne, które warunkuje niskie ryzyko wystąpienia problemów zdrowotnych. Osiągnięcia zaś mają na celu zdolność angażowania się w codzienne zadania z adekwatną energią oraz satysfakcjonujące uczestnictwo w wybranych sportach (Howley E. T., Franks B. D. (1997): Health Fitness Instructors. Handbook. Champaign, Ill.: Human Kinetics) Według autorów sprawność fizyczna obejmuje: funkcje krążeniowo- oddechowe, względną szczupłość ciała, siłę mięśniową, wytrzymałość i gibkość. H-RF odnosi się do tych komponentów sprawności, które są efektem korzystnego i niekorzystnego wpływu zwykłej aktywności fizycznej oraz które mają związek z poziomem stanu zdrowia.

69 Koncepcja sprawności fizycznej ukierunkowanej na zdrowie :celem sprawności fizycznej jest pozytywne zdrowie fizyczne; dzięki tej sprawności maleje ryzyko występowania problemów zdrowotnych; sprawność ta zapewnia zdolność do prowadzenia codziennej aktywności z wigorem i żwawo; oparta jest o istnienie konkretnych, uchwytnych czynników i ich proporcji, aby rozpoczynać ćwiczenia powoli i stopniowo zwiększać ich intensywność.

70 5 zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia dotyczących aktywności fizycznej dla osób zdrowych w wieku od 18 do 64 roku życia. Co najmniej 150 minut aktywności fizycznej o umiarkowanej intensywności tygodniowo lub co najmniej 75 minut aktywności fizycznej o dużej intensywności tygodniowo. Czas trwania pojedynczej sesji aktywności fizycznej wynosi co najmniej 10 minut. Dodatkowe korzyści zdrowotne można uzyskać zwiększając czas trwania aktywności fizycznej o umiarkowanej intensywności do 300 minut tygodniowo lub zwiększając czas trwania aktywności fizycznej o dużej intensywności do 150 minut tygodniowo. Co najmniej 2 razy w tygodniu należy wykonywać ćwiczenia wzmacniające główne grupy mięśniowe. Zaleca się wybór aktywności fizycznej, której wykonywanie nie sprawia trudności i jest przyjemne.

71 W odniesieniu do zdrowych osób dorosłych w wieku między 18 a 65 rokiem życia celem zalecanym przez WHO jest osiągnięcie praktykowania umiarkowanej aktywności fizycznej przez przynajmniej 30 minut 5 dni w tygodniu lub bardzo intensywnej aktywności fizycznej przez przynajmniej 20 minut 3 dni w tygodniu. Niezbędna dawka aktywności fizycznej może być kumulowana w przynajmniej 10 minutowych rundach oraz może składać się z połączenia okresów umiarkowanych i intensywnych. 9 Zaleca się także uwzględnienie 2 lub 3 razy w tygodniu ćwiczeń zwiększających siłę mięśni i wytrzymałość.

72 U dorosłych (młodych i w średnim wieku) lekkie chodzenie (spacerowanie) może odpowiadać wysiłkowi fizycznemu na poziomie 3500 kroków na 30 minut, podczas gdy taki sam efekt zostałby osiągnięty przez osoby starsze wysiłkiem 2500 kroków na 30 minut. Umiarkowany chód wymagałby zatem kroków u osób dorosłych i 3500 kroków u osób starszych, natomiast poziom intensywnego chodu (wchodzenie pod górę, po schodach lub bieg) kroków u dorosłych i 4000 u osób starszych.

73 WHO Młodzież w wieku szkolnym powinna wykazywać codzienną aktywność fizyczną na umiarkowanym do intensywnego poziomie przez 60 minut lub dłużej, w formach odpowiednich dostosowanych do wieku, przyjemnych oraz obejmujących zróżnicowane ćwiczenia. Pełna dawka ćwiczeń może być kumulowana w przynajmniej 10 minutowych rundach. Szczególny nacisk powinien być położony na rozwój zdolności motorycznych osób młodych. Należy stosować określone rodzaje aktywności odpowiadające potrzebom grupy wiekowej: aerobik, ćwiczenia siłowe i koordynacyjne, gibkość, rozwój ruchowy