1 Podstawy gospodarki finansowej jednostek samorządu terytorialnego
2 Jednostki samorządu terytorialnegoGmina Powiat Województwo Wspólnota samorządowa oraz odpowiednie terytorium Zadania: własne, zlecone, powierzone Dochody: własne, uzupełniające
3 Wpływy do budżetów jednostek samorządu terytorialnegoUFP Budżet państwa Łączna kwota długu do spłaty w danym roku nie może przekroczyć 15% dochodów JST Kredyty i pożyczki Samorząd terytorialny Łączna kwota długu na koniec roku budżetowego nie może przekroczyć 60% dochodów w tym roku Transfery z budżetu UE i innych źródeł zagranicznych Obligacje komunalne Dochody własne
4 1. Akty prawne regulujące zasady funkcjonowania i gospodarkę finansową jednostek samorządu terytorialnego (jst) 1. Konstytucja RP - gmina – podstawowa jednostka samorządu terytorialnego - samorząd terytorialny wykonuje wyznaczone ustawowo zadania publiczne we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność - jst mają osobowość prawną - samodzielność jst podlega ochronie sądowej -jst mają udział w dochodach publicznych na poziomie adekwatnym do zadań - źródła dochodów jst wyznaczają ustawy ustrojowe
5 1.2. Europejska Karta Samorządu Terytorialnego (1985)Zasady kształtowania gospodarki finansowej społeczności lokalnych (art.9) -swoboda dysponowania środkami adekwatność zasobów część zasobów powinna pochodzić z opłat i podatków lokalnych elastyczne systemy finansowe ochrona społeczności lokalnych finansowo słabszych subwencje nie powinny być przyznawane na finansowanie specyficznych projektów możliwość dostępu do rynku kapitałowego Wykonując swoje uprawnienia i realizując zadania społeczności lokalne mogą zrzeszać się, współpracować ze społecznościami innych państw, przystępować do stowarzyszeń w celu ochrony interesów.
6 1.3. Pozostałe akty prawne Ustawa o finansach publicznych Ustawa z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 203, poz z późn. zm.) Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.jedn.: Dz.U. z 2001 r., Nr 142, poz z późn. zm.) Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (t.jedn.: Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz z późn. zm.) Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (t.jedn.: Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz z późn. zm.)
7 2. Zadania i gospodarka finansowa gminy2.1. Zadania gminy (art.7,8 USG) 1. Zadania własne 2. Zadania zlecone 3. Zadania powierzone
8 Zadania własne - gmina Ład przestrzenny i ekologia Infrastruktura społeczna, techniczna i gospodarcza Porządek publiczny i bezpieczeństwo obywateli Edukacja, kultura, turystyka Współpraca samorządowa i promocja gminy
9 Zadania zlecone-gminaZ zakresu administracji rządowej Z zakresu organizacji przygotowań i przeprowadzania wyborów powszechnych i referendów Podstawą jest ustawa Gmina otrzymuje środki finansowe na realizację zadań zleconych
10 Zadania powierzone - gminaZadania z zakresu administracji rządowej, właściwości powiatu, województwa Realizacja na zasadzie dobrowolności Podstawą jest porozumienie Gmina otrzymuje środki finansowe na realizację zadań powierzonych
11 2.2. Źródła i struktura dochodów gminyDochody własne Subwencja ogólna Dotacje celowe Środki ze źródeł zagranicznych
12 Dochody własne – gmina (UDJST)Z tytułu podatków samorządowych Udziały w podatkach państwowych Z tytułu opłat Majątkowo-kapitałowe
13 Subwencja ogólna – gmina (UFP)Kwota podstawowa Kwota uzupełniająca część wyrównawcza część równoważąca część oświatowa
14 Zasady naliczania części wyrównawczej Kwota podstawowaSubwencja ogólna - gmina Zasady naliczania części wyrównawczej Kwota podstawowa Wskaźnik dochodów podatkowych na mieszkańca w gminie G 92% wskaźnika dochodów podatkowych dla wszystkich gmin na mieszkańca Gg < Kwota uzupełniająca Gęstość zaludnienia w gminie Gęstość zaludnienia w kraju < Wysokość należnych kwot – obliczana dla gmin zgodnie z UDJST
15 Zasady naliczania części równoważącejSubwencja ogólna - gmina Zasady naliczania części równoważącej Łączna kwota uzupełniająca części wyrównawczej, której nie otrzymują gminy mające wskaźnik G > 150%Gg Wpłaty gmin osiągających ponadprzeciętne dochody (G>150%Gg) Cześć równoważąca = + Szczegółowy podział środków – rozporządzenie ministra właściwego do spraw finansów publicznych
16 Cześć oświatowa – jst ogółemSubwencja ogólna - gmina Cześć oświatowa – jst ogółem Przysługuje każdej jednostce samorządu terytorialnego Łączna kwota jest ustalana corocznie w ustawie budżetowej Szczegółowy podział środków pomiędzy poszczególne jst- rozporządzenie ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania
17 Dotacje celowe – jednostki samorządu terytorialnego ogółem (UFP)zadania z zakresu administracji rządowej oraz na inne zadnia zlecone zadania własne
18 3. Zadania i gospodarka finansowa powiatu3.1. Zadania powiatu (art. 4,5, USP) Zadania powiatu nie mogą naruszać zakresu działania gminy Zadania własne Zadania zlecone Zadania powierzone
19 Zadania własne - powiatPomoc społeczna, promocja i ochrona zdrowia Edukacja, kultura i turystyka Porządek publiczny, obronność Infrastruktura techniczna i ekologiczna Przeciwdziałanie bezrobociu i ochrona praw konsumenta
20 Zadania zlecone-powiatZ zakresu administracji rządowej Z zakresu organizacji przygotowań i przeprowadzania wyborów powszechnych i referendów Związanych z usuwaniem bezpośrednich zagrożeń dla bezpieczeństwa publicznego Podstawą jest ustawa Powiat otrzymuje środki finansowe na realizację zadań zleconych
21 Zadania powierzone - powiatZadania z zakresu administracji rządowej, właściwości lokalnego samorządu terytorialnego, województwa Realizacja na zasadzie dobrowolności Podstawą jest porozumienie Powiat otrzymuje środki finansowe na realizację zadań powierzonych
22 3.2. Źródła i struktura dochodów powiatuDochody własne Subwencja ogólna Dotacje celowe Środki ze źródeł zagranicznych
23 Dochody własne - powiatUdział w podatkach państwowych Opłaty Wpływy majątkowo-kapitałowe
24 Subwencja ogólna - powiatczęść wyrównawcza część równoważąca część oświatowa Kwota podstawowa Kwota uzupełniająca
25 Subwencja ogólna - powiatZasady naliczania części wyrównawczej Kwota podstawowa Wskaźnik dochodów podatkowych na mieszkańca w powiecie P Wskaźnika dochodów podatkowych dla wszystkich powiatów Pp < Kwota uzupełniająca stopa bezrobocia w powiecie Wskaźnik bezrobocia w powiecie = stopa bezrobocia w kraju > 1,10
26 Subwencja ogólna - powiatZasady naliczania części równoważącej Wpłaty powiatów osiągających ponadprzeciętne dochody (P>110%Pp) Cześć równoważąca = Szczegółowy podział środków – rozporządzenie ministra właściwego do spraw finansów publicznych
27 4. Zadania i gospodarka finansowa województwa4.1. Zadania województwa (art.11, 14 USW) Zadania własne Zadania zlecone Zadania powierzone
28 Zadania własne- województwoEdukacja, kultura i turystyka Pomoc społeczna, promocja i ochrona zdrowia Bezpieczeństwo publiczne i obronność Infrastruktura ekologiczna i techniczna Przeciwdziałanie bezrobociu i ochrona praw konsumenta Wytyczanie strategii rozwoju
29 Zadania zlecone-województwoZ zakresu administracji rządowej Z zakresu organizacji przygotowań i przeprowadzania wyborów powszechnych i referendów Podstawą jest ustawa Województwo otrzymuje środki finansowe na realizację zadań zleconych
30 Zadania powierzone - województwoZadania z zakresu administracji rządowej, właściwości lokalnego samorządu terytorialnego Realizacja na zasadzie dobrowolności Podstawą jest porozumienie Województwo otrzymuje środki finansowe na realizację zadań powierzonych
31 4.2. Źródła i struktura dochodów województwaDochody własne Subwencja ogólna Dotacje celowe Środki ze źródeł zagranicznych
32 Dochody własne - województwoUdziały w podatkach państwowych Wpływy o charakterze majątkowo-kapitałowym Opłaty
33 Subwencja ogólna - województwoczęść wyrównawcza część regionalna część oświatowa Kwota podstawowa Kwota uzupełniająca
34 Subwencja ogólna - województwoZasady naliczania części wyrównawczej Kwota podstawowa Wskaźnik dochodów podatkowych na mieszkańca w województwie W Wskaźnika dochodów podatkowych dla wszystkich województw Ww < Kwota uzupełniająca Dla województw w których liczba mieszkańców nie przekracza 3 mln
35 Subwencja ogólna - województwoZasady naliczania części regionalnej Wpłaty województw osiągających ponadprzeciętne dochody (W>110%Ww) Cześć regionalna =
36 Subwencja ogólna - województwoPodział wpłaconej kwoty części regionalnej: 20% kwoty dzieli się wg kryterium stopy bezrobocia (woj. w których st. bezr >110% średniej st. bezr. w kraju) 40% dzieli się wg. kryterium powierzchni dróg wojewódzkich na mieszkańca (pow. dróg woj. na mieszkańca >od pow. dróg woj. na mieszkańca w kraju) 10% dzieli się wg kryterium PKB na mieszkańca (woj. w których PKB per capita w woj. <75% PKB per capita w kraju) 30% podział zgodny z sytuacją finansową województwa (Szczegółowy podział środków – rozporządzenie)