1 Podstawy Pomocy Psychologicznej

2 Psychologia kliniczna 1Obszar Zdrowie Choroba Normalność – Nienormalność Przedmiot Opis zdrowych i zaburzonych funkcji psychicznych, somatycznych i zachowań Wyjaśnienie przyczyn zdrowia i zaburzeń oraz ich biopsychiczny mechanizm Podstawa psychologicznej diagnozy Zasady postępowania mającego na celu promocję i ochronę zdrowia, prewencje zaburzeń i pomoc psychoterapeutyczną

3 Psychologia kliniczna 2Dziedzina Praktyczna Diagnoza zdrowia i zaburzeń Pomoc i interwencja psychologiczna ukierunkowana na promocję zdrowia, prewencję zaburzeń, interwencje w stanach kryzysu i psychologiczną terapię zaburzeń Badawcza

4 Podstawy Pomocy PsychologicznejKontekst sytuacyjny ZDROWIE CHOROBA Czynniki patogenetyczne vs salutogenetyczne Mechanizm psychologiczny Kontekst podmiotowy DIAGNOZA INTERWENCJA

5 Diagnoza a psychoterapia - Diagnoza źródła zaburzeńW celu zastosowania psychoterapii wobec osób, których trudności wynikają z działania patologicznych mechanizmów psychicznych i wykluczenia stosowania tejże wobec osób, których trudności mają inne podłoże, a zatem wymagają innych form pomocy (w tym psychologicznej). - Rozpoznanie „Funkcjonalne a organiczne” źródła. - Rozpoznanie „Podmiotowe a sytuacyjne” źródła.

6 Diagnoza a psychoterapia - Diagnoza rodzaju zaburzeńPsychiatryczna diagnoza nozologiczna Problem etykietowania Słabość narzędzi diagnostycznych, nadużycia w rozpoznawaniu, problem testów psychologicznych Diagnoza psychologiczna Terapia behawioralna – kategorie psychiatryczne Stosowanie ogólnych kategorii – typów zaburzeń (nerwice, psychozy) bądź obszarów (funkcji) zaburzeń odmiennych etiologicznie i wymagających innego postępowania Własne kategoryzacje – często nawiązujące do klasycznej nozologii, ale nadające tym kategoriom inne znaczenie w ramach teorii

7 Diagnoza a psychoterapia - Diagnoza motywacjiPragnienie dokonania zmian we własnym sposobie funkcjonowania powstałe na skutek przeświadczenia, że źródłem problemów jest własna dyspozycja psychiczna. „Motywacja do przychodzenia na psychoterapię” – okazja do nawiązania kontaktu z osobą życzliwą; izolacja od otoczenia i poszukiwanie przyjaciela w terapeucie – przedłużanie kontaktu. „Oddanie się pod opiekę” – oczekiwanie porad, pomocy. „Oddanie się pod opiekę” – status osoby leczącej się. Przymus – szpitale psychiatryczne, nakaz sądowy. Presja otoczenia – bezradność bliskich wobec problemów osoby kierowanej, delegacja problemu – próba rozwiązania problemu własnego przez określenie go jako problem partnera.

8 Pomoc psychologiczna H. Sęk (1991) określa pomoc psychologiczną jako „… zachowanie społeczne, działalność prospołeczną, która jest uwarunkowana motywacją empatyczno-autoteliczną, i wktórej wykorzystuje się wiedzę psychologiczną, abu w interakcji z człowiekiem potrzebującym zmierzać do rozwiązania problemów życiowych osoby wspomaganej…”. Tak rozumiana pomoc wymaga od pomagającego specyficznej postawy, która określana jest jako gotowość do działań prospołecznych, w której skład wchodzą trzy aspekty: Percepcyjny – zdolność spostrzegania potrzeb i emocji innych (trafność); Motywacyjny – chęć podejmowania działań na rzecz innych; Operacyjny – umiejętność programowania czynności zmierzających do tego celu. Ten ostatni obejmuje: Wiedzę, Umiejętności praktyczne, Przygotowanie osobiste.

9 Cechy pomagającego Zachowanie własnej odrębnościPrzyzwolenie na odrębność osoby wspomaganej Umiejętność jasnego komunikowania się Plastyczna zmiana strategii

10 Atrybucyjne modele pomocyModel moralny Model kompensacyjny Model medyczny Model oświatowy