1 Podsumowanie prezydencji w Zachodniopomorskiej Sieci LGR sprawowanej przez LGR „Partnerstwo Jezior” w Choszcznie Temat: Miejsce i rola LGR (LGD) w nowym okresie wdrażania funduszy UE 2014 2020 dr inż. Ryszard Zarudzki
2 Unia Europejska 1. Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich – EFRROW 2. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego = EFRR 3. Europejski Fundusz Społeczny – EFS 4. Europejski Fundusz Morski I Rybacki – EFMR 5.Fundusz Spójności - FS
3 POLSKA - Umowa Partnerstwa – Programowanie perspektywy finansowej 2014 -2020 (projekt wstępny z 12 lipca 2013 roku) 1.PO Inteligentny Rozwój - EFRR 2.PO Polska Cyfrowa – EFRR 3.PO Infrastruktura i Środowisko - FS; EFRR 4.PO Wiedza, Edukacja, Rozwój - EFS 5.PO Polska Wschodnia - EFRR 6.Regionalne Programy Operacyjne – EFS; EFRR 7.Program Rozwoju Obszarów Wiejskich - EFRROW 8. PO Morski i Rybacki - EFMR
4 POLSKA - Umowa Partnerstwa – Programowanie perspektywy finansowej 2014 -2020 (projekt wstępny z 12 lipca 2013 roku) CLLD/RLKS 6.Regionalne Programy Operacyjne – EFS; EFRR 7.Program Rozwoju Obszarów Wiejskich – EFRROW 8. PO Morski i Rybacki - EFMR
5 OBSZARY ZALEŻNE OD RYBACTWA Mapa Polski z zaznaczonymi LGR wybranymi łącznie w I i II konkursie na obszarach zależnych od rybactwa (źródło: MRiRW) Mapa Polski z wskazaniem obszarów potencjalnie zależnych od rybactwa Opracowanie: dr inż. Ryszard Zarudzki; Konferencja 25.09.2012; Sejm RP
6 Mapa Polski z wskazaniem obszarów potencjalnie zależnych od rybactwa Opracowanie: dr inż. Ryszard Zarudzki; Konferencja 25.09.2012; Sejm RP
7 Specyfika Osi 4. Podejście tradycyjne a podejście LEADER Specyfika wdrażania Osi 4 polega na tym, że jest ona wdrażana zgodnie z podejściem LEADER. Metoda LEADER (rozumiana jako sieć akcji na rzecz społecznego i gospodarczego rozwoju w tym wypadku obszarów zależnych od rybactwa) jest innowacyjną metodą wspierania rozwoju obszarów zgodnie z kilkoma cechami. Zaliczamy do nich: – podejście terytorialne – podejście oddolne – podejście zintegrowane – partnerstwo trójsektorowe – innowacyjność – lokalne finansowanie i zarządzanie środkami – współpracę w sieci – zgoda i współpraca na poziomie politycznym Opracowanie: dr inż. Ryszard Zarudzki; Konferencja 25.09.2012; Sejm RP
8 Podejście tradycyjne …… prywatne podmioty gospodarcze organizacje społeczne projekt instytucje publiczne RZĄD INSTYTUCJEAGENCJE Źródło: Forum Aktywizacji Obszarów Wiejskich
9 Nowe podejście ….. instytucje publiczne prywatne podmioty gospodarcze organizacje społeczne projekt RZĄD INSTYTUCJEAGENCJE FUNDUSZE Źródło: Forum Aktywizacji Obszarów Wiejskich
10 Specyfika Osi 4. Podejście tradycyjne a podejście LEADER Wymienione cechy wyróżniają metodę LEADER w porównaniu do podejścia tradycyjnego ponieważ: 1.wsparcie dotyczy obszaru, a nie pojedynczego projektu (podejście terytorialne) 2.możliwie jest szerokie uczestnictwo w inicjowaniu projektów i podejmowaniu decyzji (podejście oddolne) 3.działania mają być kompleksowe, bez podziału na sektory (podejście zintegrowane) 4.ma mieć miejsce wspólna odpowiedzialność i partnerskie relacje (trwałe partnerstwo w formie Lokalnej Grupy Rybackiej) (LGD w nowym okresie programowania) 5.w szczególny sposób traktowana jest innowacyjność (w skali danego obszaru) – gotowość podejmowania ryzyka i popełniania błędów 6.przekazana jak największa decyzyjność na najniższy poziom (lokalne zarządzanie i finansowanie) 7.ma nastąpić współpraca między poszczególnymi obszarami – na poziomie krajowym i międzynarodowym 8.politykę zostawiamy z boku, współpracujemy z wszystkimi osobami którym zależy na lokalnym rozwoju i partycypacji społecznej Opracowanie: dr inż. Ryszard Zarudzki; Konferencja 25.09.2012; Sejm RP
11 Struktura finansowa całego Programu Operacyjnego z podziałem na Osie Priorytetowe 19% 22% EFR 731,5 mln EUR + wkład krajowy 243,8 mln EUR (stan na 30.06.2012) 22% 32% Oś 1: Działania na rzecz adaptacji floty rybackiej (restrukturyzacja bałtyckiej floty rybackiej) Oś 2: Akwakultura, rybołówstwo śródlądowe, przetwórstwo i rynek rybny (zrównoważony rozwój chowu i hodowli ryb, rybołówstwo śródlądowe, przetwórstwo, tworzenie miejsc pracy) Oś 3: Środki służące wspólnemu interesowi (porty rybackie, przystanie, miejsca wyładunku, organizacja rynku rybnego) Oś 4: Zrównoważony rozwój obszarów zależnych od rybactwa (Wdrażanie Lokalnych Strategii Rozwoju Obszarów Rybackich) EFR: 235 mln EURO Wkład krajowy: 78 mln EURO Wkład publiczny ogółem: 313,2 mln EURO
12 Zestawienie wybranych do realizacji Lokalnych Grup Rybackich w 2010 i 2011 roku, nabór, wielkości budżetu na realizację LSROR- zachodniopomorskie Nazwa Stowarzyszenia Kwota budżetu LSROR (mln zł) Nabór Wojewó- dztwo - razem ( w mln zł) Mieleńska Lokalna Grupa Rybacka35,3 II Lokalna Grupa Rybacka Partnerstwo Jezior14,8 II Lokalna Grupa Rybacka Sieja23,3 II Kołobrzeska Lokalna Grupa Rybacka44,7 II Darłowska Lokalna Grupa Rybacka w Dorzeczu Wieprzy, Grabowej i Unieści38,5 I Lokalna Grupa Rybacka Zalew Szczeciński34,6 I LGR "Partnerstwo Drawy"18,3 I 209,6
13 Mapa Polski z zaznaczonymi LGR wybranymi łącznie w I i II konkursie (źródło: MRiRW) wdrażanie osi 4 PO Ryby obejmuje łącznie blisko 23 % terytorium kraju na którym zamieszkuje 3,5 mln mieszkańców Polski kwota alokacji środków publicznych w ramach wszystkich działań (środków 4.1 i 4.2) Osi 4 to suma 1342,8 mln. zł.
14 Mapa Polski z zaznaczonymi LGR wybranymi łącznie w I i II konkursie (źródło: MRiRW) wdrażanie osi 4 PO Ryby obejmuje łącznie blisko 23 % terytorium kraju na którym zamieszkuje 3,5 mln mieszkańców Polski kwota alokacji środków publicznych w ramach wszystkich działań (środków 4.1 i 4.2) Osi 4 to suma 1342,8 mln. zł. 326 mln I(7); II(1 ) 89 mln I(4); II(1 ) 116 mln I(0); II(4) 209mln I(3); II(4) 71 mln I(1); II (4) 62 mln I(3); II(0) 58 mln I(2); II(1) 66 mln I(2); II(0) 70mln I(1); II(1) 43 mln I(1); II(1) 53 mln I(1); II(0) 35 mln I(0); II(1) 18 mln I(0); II(1) 27 mln I(0); II(2) 22mln I(I); II(0) 20 mln I(0); II(1) Opracowanie: dr inż. Ryszard Zarudzki; Konferencja 25.09.2012; Sejm RP
15
16 Pozyskiwanie środków przez mieszkańców w ramach LSROR (kamienie milowe i wąskie gardła) PROJEKT pomysł złożenie wniosku w LGR ocena i wybór projektu przez LGR (Komitet) Przekazanie wybranych projektów do Urzędu Marszałkowskiego- wnioski o dofinansowanie weryfikacja formalna i ocena merytoryczna podpisane umowy o wsparcie finansowe realizacja projektu rozliczenie projektu - wnioski o płatność, zrealizowane płatności
17 Więcej danych i informacji patrz: EKSPERTYZA: „STAN REALIZACJI OSI PRIORYTETOWEJ 4 PO RYBY 2007-2013 – ZAGROŻENIA” (NA ZLECENIE BIURA ANALIZ SEJMOWYCH KANCELARII SEJMU RP NR 1867/12A/UM/1.) Opracowanie: dr inż. Ryszard Zarudzki; Konferencja 25.09.2012; Sejm RP
18 PODSUMOWANIE, WNIOSKI, REKOMENDACJE Dotyczy: 2. Ankiet zwrotnych: zapytanie o opinię dotyczącą wdrażania Osi Priorytetowej 4 PO - Ryby Opracowanie: dr inż. Ryszard Zarudzki; Konferencja 25.09.2012; Sejm RP
19 2. Ankiety zwrotne: „Zapytanie o opinię dotyczącą wdrażania Osi Priorytetowej 4 PO – Ryby” (1) Zapytanie o opinię dotyczącą wdrażania Osi Priorytetowej 4 PO – Ryby skierowano do wszystkich 48 Lokalnych Grup Rybackich wybrane przez MRiRW w ramach I i II konkursu, w szczególności do: Prezesów Zarządów, Dyrektorów Biur LGR, Członków Zarządu, Przedstawicieli organów uchwałodawczych i wykonawczych, Specjalistów i ekspertów zajmujących się problematyką wdrażania (LSROR), Osób wskazanych do kontaktów, Przedstawicieli lokalnych i regionalnych nieformalnych sieci współpracy. Opracowanie: dr inż. Ryszard Zarudzki; Konferencja 25.09.2012; Sejm RP
20 Materiał, który był przedmiotem opinii podzielono na pięć obszarów. Obszary problemowe będące przedmiotem opinii dotyczyły: I. Niewykorzystania środków w ramach Osi 4. Realokacja środków. II. Współpracy LGR z Urzędem/Urzędami Marszałkowskimi. III. Obszarów do rozstrzygnięcia w nowym okresie programowania 2014 – 2020. IV. Sieciowania LGR na poziomie lokalnym, krajowym, europejskim. Współpraca LGR z LGD i innymi partnerstwami. Wielofunduszowość. V. Innych obszarów problemowych, wcześniej nie wymienione. 2. Ankiety zwrotne: „Zapytanie o opinię dotyczącą wdrażania Osi Priorytetowej 4 PO – Ryby” (2) Opracowanie: dr inż. Ryszard Zarudzki; Konferencja 25.09.2012; Sejm RP
21 2. Ankiety zwrotne: „Zapytanie o opinię dotyczącą wdrażania Osi Priorytetowej 4 PO – Ryby” (2) Przedmiotowa opinia była anonimowa. Zapytania z prośbą o opinię do LGR wysłano za pośrednictwem Internetu. Zwrotnie LGR przesyłały informacje za pośrednictwem poczty elektronicznej na specjalnie do tego celu utworzony adres a-mail:[email protected] Grupy rybackie przekazywały informacje w dwóch terminach, pierwszym do 3.09.2012 – 15 opinii i drugim do 17.09.2012 – 12 opinii. Łącznie otrzymano 27 opinii, co oznacza, że 56 % LGR odpowiedziało poprzez odniesienia się do pytań, jak i wskazania akceptacji lub jej braku do danej problematyki z podaniem uzasadnienia. W otrzymanych zwrotnych informacjach przedstawiono konkretne propozycje tego co można zrobić, jakie działania podjąć, dla poprawy wdrażania Osi Priorytetowej 4. Opracowanie: dr inż. Ryszard Zarudzki; Konferencja 25.09.2012; Sejm RP
22 I.Niewykorzystanie środków w ramach Osi 4. Realokacja środków. 1.Realokacja środków niewykorzystanych w ramach Osi Priorytetowej 4 2.Stworzenie systemu przekazywania aktualnej informacji zwrotnej do Lokalnych Grup Rybackich dotyczących operacji przekazanych SW 3.Przeniesienie niewykorzystanych środków Osi 4 do pozostałych Osi Priorytetowych (1, 2, 3) PO – Ryby 4.Wykorzystanie dodatkowych środków przez najskuteczniejsze LGR 2. Ankiety zwrotne: „Zapytanie o opinię dotyczącą wdrażania Osi Priorytetowej 4 PO – Ryby” Opracowanie: dr inż. Ryszard Zarudzki; Konferencja 25.09.2012; Sejm RP
23 Stworzenie systemu przekazywania aktualnej informacji zwrotnej do Lokalnych Grup Rybackich dotyczących operacji przekazanych SW. W związku z możliwym i realnym ryzykiem niewykorzystania części zakontraktowanych w LSROR środków finansowych w ramach operacji, które przeszły ocenę formalną, ale nie zostały zrealizowane, oraz takich operacji które zostały wybrane do realizacji przez Komitet Wyboru Projektów LGR i zostały odrzucone na etapie oceny przez SW za konieczne należy uznać: stworzenie systemu przekazywania aktualnej informacji zwrotnej do Lokalnych Grup Rybackich dotyczących operacji przekazanych SW. Obieg ten musi być płynny, zapewniać aktualne informację i obejmować wszystkie podmioty zaangażowane we wdrażanie Osi 4 PO RYBY 2007- 2013 takie jak: Instytucja Zarządzająca, Instytucja Pośrednicząca oraz Zarządy LGR. Informacja taka jest niezbędna m.in. w przypadku konieczności aneksowania strategii (LSROR). Taki system jest podstawą do podejmowania szybkich decyzji co do realokacji niewykorzystanych środków. Czy taki system działa? Co przeszkadza w lepszym jego funkcjonowaniu? Oceną funkcjonowania lub możliwości funkcjonowania tego systemu?
24 II. Współpracy LGR z Urzędem/Urzędami Marszałkowskimi. 1.Problemy Lokalnych Grup Rybackich realizujących LSROR na pograniczu dwóch lub więcej województw 2.Koordynacja harmonogramów naboru wniosków dla niektórych LGR 3.Liczba ocenianych wniosków przypadająca na jednego pracowniach w SW 4.Kompetencje pracowników SW nadzorujących wdrażanie Osi Priorytetowej 4 5.Terminowości i jakości rozpatrywania wniosków przez SW 2. Ankiety zwrotne: „Zapytanie o opinię dotyczącą wdrażania Osi Priorytetowej 4 PO – Ryby” Opracowanie: dr inż. Ryszard Zarudzki; Konferencja 25.09.2012; Sejm RP
25 1.Problemy Lokalnych Grup Rybackich realizujących LSROR na pograniczu dwóch lub więcej województw Problemy Lokalnych Grup Rybackich realizujących LSROR na pograniczu dwóch lub więcej województw. Zagubienie beneficjentów należących do LGR dla której obszar działania opracowanej LSROR należy do kilku województw (min. dwóch). Dotyczy LGR z pogranicza województw. Ze względu na otwarty katalog możliwych do realizacji operacji oraz definicji i zakwalifikowania danego beneficjenta do danego sektora w ramach poszczególnych konkursów ogłaszanych przez LGR istnieją różne sposoby postępowania i interpretacji przez Urzędy Marszałkowskie przy ocenie wniosków. Powstaje problem, jak interpretować przepisy skoro są różnice ich interpretacji w poszczególnych UM. Czy takie sytuacje mają miejsce? Jeśli tak to proszę o podanie konkretnego przykładu?
26 3.Liczba ocenianych wniosków przypadająca na jednego pracowniach w SW Dokonać zestawienia i przedstawić liczbę osób zajmujących się obsługą wniosków w poszczególnych województwach. Należy określić liczbę wniosków jaka przypada na jednego pracownika na etapie oceny wniosku o dofinansowanie i wniosku o płatność. Umożliwi to racjonalizację obsługi operacji na etapie do podpisania umowy a następnie na etapie oceny wniosku o płatność.
27 III. Obszarów do rozstrzygnięcia w nowym okresie programowania 2014 - 2020 1.Możliwość oceny wniosku o dofinansowanie na etapie weryfikacji formalnej i merytorycznej. 2.Zasady oceny wniosku o dofinansowanie na etapie weryfikacji formalnej i merytorycznej. 3.Wskaźniki realizacji Lokalnej Strategii Rozwoju Obszarów Rybackich. 2. Ankiety zwrotne: „Zapytanie o opinię dotyczącą wdrażania Osi Priorytetowej 4 PO – Ryby” Opracowanie: dr inż. Ryszard Zarudzki; Konferencja 25.09.2012; Sejm RP
28 III. Obszarów do rozstrzygnięcia w nowym okresie programowania 2014 - 2020 1.Możliwość oceny wniosku o dofinansowanie na etapie weryfikacji formalnej i merytorycznej. Ponieważ w procedurach oceny wnioskowa dla PO RYBY 2007-2013, w porównaniu do procedur istniejących w Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich nie ma obowiązku akredytacji, pojawia się możliwość dokonywania wstępnej oceny formalnej na poziomie LGR. Rozwiązanie takie może być promowane przez IZ w postaci sugestii wpisania w kryteria oceny operacji obowiązku spełnienia nie tylko kryterium zgodności ze strategią, ale i kryteriów formalnych, wymaganych na poziomie SW. Tym samym za konieczne uznać można udostępnienie pracownikom LGR książek procedur oceny formalne wniosku dokonywanej przez urzędników SW. 2. Ankiety zwrotne: „Zapytanie o opinię dotyczącą wdrażania Osi Priorytetowej 4 PO – Ryby” Opracowanie: dr inż. Ryszard Zarudzki; Konferencja 25.09.2012; Sejm RP
29 2.Zasady oceny wniosku o dofinansowanie na etapie weryfikacji formalnej i merytorycznej. Planowane, wcześniej wymienione działania powinny ograniczyć ilość pytań kierowanych do IZ i skłonić SW do bardziej samodzielnego postępowania. Dla skrócenia czasu rozpatrywaniu wniosków przez SW należy wykorzystać możliwość jaką stwarza struktura wdrażania Osi 4 PO RYBY 2007-2013 poprzez wprowadzenie możliwości występnej formalnej oceny wniosku, która będzie spoczywać na LGR. 2. Ankiety zwrotne: „Zapytanie o opinię dotyczącą wdrażania Osi Priorytetowej 4 PO – Ryby” Opracowanie: dr inż. Ryszard Zarudzki; Konferencja 25.09.2012; Sejm RP
30 III. Obszarów do rozstrzygnięcia w nowym okresie programowania 2014 – 2020 Taka ocena dotyczyłaby w szczególności: Część A oceny – weryfikacji wstępnej wniosku o dofinansowanie Część B oceny – weryfikacja formalna i zgodność z programem operacyjnym Część B1 – weryfikacja formalna (kompletność i poprawność wniosku o dofinansowanie oraz załączników i zgodność z programem operacyjnym) -ocena kompletności i poprawności wniosku o dofinansowanie -ocena kompletności i poprawności załączników -warunków uzyskania dofinansowania 2. Ankiety zwrotne: „Zapytanie o opinię dotyczącą wdrażania Osi Priorytetowej 4 PO – Ryby” Opracowanie: dr inż. Ryszard Zarudzki; Konferencja 25.09.2012; Sejm RP
31 2.Zasady oceny wniosku o dofinansowanie na etapie weryfikacji formalnej i merytorycznej. W takiej sytuacji urzędnicy SW po weryfikacji wcześniej dokonanej oceny mogliby przystąpić do oceny ekonomiczno- technicznej operacji, co oznacza: -weryfikację kosztorysu inwestorskiego/powykonawczego oraz ofert -weryfikację powstania trwałych korzyści gospodarczych -kontroli krzyżowej operacji -wyliczenie należnej kwoty pomocy i sprawdzenie dostępności środków -przygotowanie umowy i wyznaczenie terminu jej podpisania 2. Ankiety zwrotne: „Zapytanie o opinię dotyczącą wdrażania Osi Priorytetowej 4 PO – Ryby” Opracowanie: dr inż. Ryszard Zarudzki; Konferencja 25.09.2012; Sejm RP
32 2.Zasady oceny wniosku o dofinansowanie na etapie weryfikacji formalnej i merytorycznej. Taki podział zdań pomiędzy biuro LGR z urząd SW w znacznym stopniu mógłby przyśpieszyć czas rozpatrywania wniosków, skrócić okres oczekiwania na podpisanie umowy i zwiększyć stopień wykorzystania dostępnych środków. Proszę o opinie w sprawie. Czy LGR są przygotowane merytorycznie do takie oceny? Jakie działania zdaniem LGR należy podjąć aby wprowadzić takie rozwiązania? Czy z formalnego punktu widzenia jest to możliwe i realne do wdrożenia? Jakie działania należy podjąć aby można było taki system wdrożyć (o ile to jest w ogóle możliwe w tym okresie programowania). Czy taki lub zbliżony system oceny jest możliwy do wdrożenia w nowym okresie programowania w latach 2014- 2020? 2. Ankiety zwrotne: „Zapytanie o opinię dotyczącą wdrażania Osi Priorytetowej 4 PO – Ryby” Opracowanie: dr inż. Ryszard Zarudzki; Konferencja 25.09.2012; Sejm RP
33 III. Obszarów do rozstrzygnięcia w nowym okresie programowania 2014 - 2020 3.Wskaźniki realizacji Lokalnej Strategii Rozwoju Obszarów Rybackich. Zagrożeniem jest brak realności wskaźników, zawartych w LSROR. Konieczna jest promocja zmian w strategiach pod kątem trafności i weryfikowalności wskaźników. Konieczne jest opracowanie podręcznika tworzenia wskaźników ich monitorowania. Monitorowania stanu realizacji LSROR. 2. Ankiety zwrotne: „Zapytanie o opinię dotyczącą wdrażania Osi Priorytetowej 4 PO – Ryby” Opracowanie: dr inż. Ryszard Zarudzki; Konferencja 25.09.2012; Sejm RP
34 IV. Sieciowania LGR na poziomie lokalnym, krajowym, europejskim. Współpraca LGR z LGD i innymi partnerstwami. Wielofunduszowość. 1.Współpraca w ramach sieci 2.Koordynacja funkcjonowania sieci 2. Ankiety zwrotne: „Zapytanie o opinię dotyczącą wdrażania Osi Priorytetowej IV PO – Ryby” Opracowanie: dr inż. Ryszard Zarudzki; Konferencja 25.09.2012; Sejm RP
35 sieci regionalne Lokalne Grupy Rybackie – Sieć Południowa Zachodniopomorska Sieć LGR Dolnośląsko – Lubusko – Wielkopolska Sieć LGR Kujawsko – Pomorskie LGR Międzyregionalny Konwent Północno – Wschodnich LGR Maszoperia Pomorskich LGR
36 V. Inne obszarów problemowych, wcześniej nie wymienione. 1.Podobieństwa i różnice pomiędzy LGD a LGR 2.Koszt funkcjonowania biur LGR 3.Brak parytetu rybaków we władzach LGR!? Jest, ale jakoby go nie było !? 4.Nadzór UM nad funkcjonowaniem LGR 5.Jednoosobowe pełnomocnictwa dla Prezesa stowarzyszenia LGR 6.Pełnienie funkcji we władzach więcej niż jednego Stowarzyszania LGR 7.Zniechęcenie i rezygnacja z członkowstwa przedstawicieli rybaków 8.Martwa lista wniosków nie wybranych do dofinansowania ze względu na nie mieszczenie się w limicie środków przeznaczonych na dany konkurs 2. Ankiety zwrotne: „Zapytanie o opinię dotyczącą wdrażania Osi Priorytetowej IV PO – Ryby” Opracowanie: dr inż. Ryszard Zarudzki; Konferencja 25.09.2012; Sejm RP
37 Zamiast podsumowania - kluczowe pytania do dyskusji Czy wymieniono wszystkie istotne problemy związane z praktycznym wdrażaniem Osi Priorytetowej 4? Co w pierwszej kolejności należy zrobić dla ograniczenia istniejących problemów? Kto i w jakim trybie powinien to zrobić? Czego nie należy robić aby w kolejnym okresie programowania 2014-2020 zwiększyć akceptacje dla metody LEADER (szerzej CLLD)? Opracowanie: dr inż. Ryszard Zarudzki; Konferencja 25.09.2012; Sejm RP
38 Dziękuję za uwagę i poświecony czas dr inż. Ryszard Zarudzki a-mail: [email protected]@op.pl lub tel. 0501142590 Opracowanie: dr inż. Ryszard Zarudzki; Konferencja 25.09.2012; Sejm RP
39 Umowa Partnerstwa – Programowanie perspektywy finansowej 2014 -2020 (projekt wstępny z 12 lipca 2013 roku) 3.1.1. Rozwój lokalny kierowany przez społeczność (CLLD) określany również skrótem RLKS
40 Umowa Partnerstwa – Programowanie perspektywy finansowej 2014 -2020 (projekt wstępny z 12 lipca 2013 roku) Po 2013 r. KE wprowadziła możliwość realizacji, obok Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych (ZIT), nowego instrument terytorialnego pod nazwą „Rozwój lokalny kierowany przez społeczność” (ang. „Community - Led Local Development”) określanego również skrótem RLKS (Rozwój Lokalny Kierowany przez Społeczność) RLKS/CLLD opiera na stosowanym obecnie w ramach Wspólnej Polityki Rolnej oraz Wspólnej Polityki Rybołówstwa podejściu LEADER, jednak uwzględniającego jednocześnie zmiany wynikające z rozszerzenia jego zastosowania na Politykę Spójności UE.
41 Umowa Partnerstwa – Programowanie perspektywy finansowej 2014 -2020 (projekt wstępny z 12 lipca 2013 roku) Stosowanie instrumentu CLLD jest dobrowolne dla Polityki Spójności (EFS i EFRR) i polityki rybołówstwa, a obligatoryjne dla wspólnej polityki rolnej (min. 5% środków EFRROW). W ten sposób CLLD może być instrumentem skierowanym do różnego typu obszarów, nie tylko obszarów wiejskich.
42 Instrument CLLD umożliwia społecznościom lokalnym inicjowanie i realizację w sposób partycypacyjny działań rozwojowych poprzez powołanie na określonym terytorium Lokalnych Grup Działania, zwanych dalej „LGD” oraz opracowanie i realizację lokalnych strategii rozwoju, zwanych dalej „LSR”. Umowa Partnerstwa – Programowanie perspektywy finansowej 2014 -2020 (projekt wstępny z 12 lipca 2013 roku)
43 Przedstawione zapisy zostały wypracowane w wyniku konsultacji oraz współpracy z partnerami biorącymi udział w programowaniu Polityki Spójności, wspólnej polityki rolnej oraz polityki rybołówstwa na lata 2014-2020 w Polsce. Należy jednak zaznaczyć, że mogą one wymagać modyfikacji w związku z ostatecznymi przesądzeniami dotyczącymi pakietu legislacyjnego, oraz wynikami konsultacji krajowych, które nie zostały jeszcze sfinalizowane. Umowa Partnerstwa – Programowanie perspektywy finansowej 2014 -2020 (projekt wstępny z 12 lipca 2013 roku)
44 W celu prawidłowej realizacji CLLD sposób oraz warunki wdrażania CLLD mogą zostać uszczegółowione w rozporządzeniu wydanym przez ministra właściwego ds. rozwoju regionalnego w porozumieniu z ministrem właściwym ds. rolnictwa i rozwoju wsi oraz ministrem właściwym ds. rybołówstwa. Umowa Partnerstwa – Programowanie perspektywy finansowej 2014 -2020 (projekt wstępny z 12 lipca 2013 roku)
45 Należy podkreślić, że CLLD różni się od instrumentu ZIT zakresem interwencji, beneficjentami, czy strukturą zarządzania. Zasadnicza różnica polega na tym, że ZIT jest mechanizmem będzie realizowany przez władze samorządowe, natomiast CLLD jest mechanizmem inicjowanym i realizowanym przez trójsektorowe partnerstwa lokalne (lokalni partnerzy społeczni i gospodarczy, mieszkańcy, przedstawiciele władz). W związku z powyższym przyjmuje się zasadę niewykluczania się terytorialnego ZIT i CLLD. Jednak zakresy wsparcia LSR i Strategii ZIT na terytoriach należących jednocześnie do obszaru realizacji obu instrumentów powinny być ze sobą spójne i skoordynowane. Umowa Partnerstwa – Programowanie perspektywy finansowej 2014 -2020 (projekt wstępny z 12 lipca 2013 roku)
46 W przypadku EFRR i EFS, CLLD poprzez realizację, w ramach priorytetu inwestycyjnego 9.9 „lokalne strategie rozwoju realizowane przez społeczność” w ramach EFS oraz nowego oddzielnego priorytetu inwestycyjnego w ramach EFRR, będzie mogło przyczyniać się do osiągania wszystkich celów tematycznych i priorytetów inwestycyjnych realizowanych w RPO zgodnie z podziałem kraj/region. Zgodnie z najnowszym brzmieniem art. 5 rozporządzenia EFRR (ustalonego między PE a Radą UE na posiedzeniu COREPER w dniu 26 czerwca br.) utworzony został oddzielny priorytet 9.d „investments undertaken in the context of Community-led local development startegies”. Umowa Partnerstwa – Główne wyzwania, cele i priorytety do realizacji z wykorzystaniem CLLD
47 Typy działań, które są w szczególności predysponowane do włączenia w ramy CLLD. Są to: odbudowa zdolności do rozwoju poprzez zintegrowaną rewitalizację zdegradowanych społecznie, ekonomicznie i fizycznie obszarów miejskich; wsparcie dla procesów rozwojowych i restrukturyzacyjnych wobec obszarów wiejskich i miejskich; poprawa dostępu mieszkańców do podstawowych dóbr i usług warunkujących możliwości rozwojowe; działania z zakresu rynku pracy oraz stymulacja wewnętrznego potencjału gospodarczego; zwiększenie aktywności społeczno-zawodowej osób wykluczonych lub zagrożonych wykluczeniem społecznym; wykorzystanie walorów środowiska przyrodniczego oraz potencjału dziedzictwa kulturowego na rzecz lokalnego rozwoju społeczno - gospodarczego; wspieranie rozwijania połączeń na linii miasto-wieś. Umowa Partnerstwa – Główne wyzwania, cele i priorytety do realizacji z wykorzystaniem CLLD
48 Dopuszcza się realizację strategii wielofunduszowych, jednak przy zachowaniu podstawowej zasady 1 LGD 1 obszar - 1 LSR. Umowa Partnerstwa – Podstawowe zasady realizacji CLLD/RLKS
49 Podstawowym obszarem realizacji LSR, na którym funkcjonuje tylko jedna LGD, jest obszar gminy. Obszar realizacji LSR musi obejmować co najmniej obszar dwóch gmin. Ważną kwestią pojawiającą się w dyskusji nad CLLD jest umożliwienie, zwłaszcza w przypadku dużych miast, tworzenia i realizacji rozwoju oddolnego na mniejszych obszarach – dzielnicach albo wydzielonych częściach dzielnic (mniejszych niż gmina). Dlatego w miastach powyżej 20 tys. mieszkańców w przypadku realizacji działań dotyczących rewitalizacji, zgodnych z Lokalnym Planem Rewitalizacji, podstawowym obszarem realizacji LSR, na którym funkcjonuje jedna LGD, może być dzielnica lub grupa dzielnic. Umowa Partnerstwa – Podstawowe zasady realizacji CLLD/RLKS
50 W przypadku LGD na obszarach wiejskich i rybackich liczba ludności objęta LSR wynosić powinna minimum 30 000, a maksimum 150 000 mieszkańców. Obszar objęty lokalną strategią rozwoju musi mieć wystarczająco duży potencjał absorpcji środków przy jednoczesnym zachowaniu swojego lokalnego charakteru. Umowa Partnerstwa – Podstawowe zasady realizacji CLLD/RLKS
51 Realizacja CLLD z EFS i EFRR możliwa jest jedynie w ramach RPO, ale jest to nieobligatoryjne i zależy od decyzji IZ RPO, przy czym jeśli region decyduje się na realizację CLLD to dopuszcza realizację strategii wielofunduszowych. Umowa Partnerstwa – Podstawowe zasady realizacji CLLD/RLKS
52 Zakłada się, że dla realizacji LSR dostępne byłyby 2 formuły/sposoby realizacji projektów: (1) projekty realizowane indywidualnie w ramach wniosków składanych przez beneficjentów innych niż LGD i wybieranych przez organ decyzyjny LGD oraz (2) projekty parasolowe, w ramach, których LGD jako beneficjent organizuje konkursy na realizację mikroprojektów, a beneficjentami ostatecznymi są „wykonawcy” poszczególnych mikroprojektów wyłonieni w tym konkursie. Szczegółowe procedury wdrażania projektów w ramach CLLD oraz rola LGD w ich wdrażaniu zostaną zawarte w odrębnych przepisach/wytycznych. Umowa Partnerstwa – Podstawowe zasady realizacji CLLD/RLKS
53 Mechanizmy koordynacyjne oraz administracyjne ramy wdrażania CLLD Podstawową rolę koordynacyjną na obszarze województwa będzie pełnić zarząd województwa, pełniący funkcję instytucji zarządzającej regionalnym programem operacyjnym oraz instytucji pośredniczącej Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich i Programu Rozwoju Morza i Rybactwa. Daje to możliwość przyjęcia wspólnych zasad wdrożeniowych dla wszystkich funduszy. Umowa Partnerstwa – Programowanie perspektywy finansowej 2014 -2020 (projekt wstępny z 12 lipca 2013 roku)
54 - wspólny komitet wybierający na poziomie regionalnym, w skład którego wchodzą właściwe instytucje zarządzające lub pośredniczące programami, w ramach których realizowane będzie CLLD. Oprócz wyboru LSR, komitet miałby spełniać rolę koordynacyjną wdrażania całości CLLD w danym regionie. Komitet wybierający może być wspierany komitetem doradczym, w skład którego wchodzą także przedstawiciele partnerów społecznych i gospodarczych oraz lokalnych społeczności. W posiedzeniach Komitetu mogliby uczestniczyć przedstawiciele MRiRW czy MRR. Umowa Partnerstwa – Programowanie perspektywy finansowej 2014 -2020 (projekt wstępny z 12 lipca 2013 roku)
55 Wspólne kryteria wyboru LSR oraz organizacja wspólnego konkursu ich naboru. Szczegółowe zadnia dotyczące koordynacyjnej roli zarządu województwa zostaną zawarte w odrębnych przepisach/wytycznych. Możliwe są dodatkowe mechanizmy koordynacyjne określane przez IZ RPO przy założeniu, że nie nakładają dodatkowych komplikacji związanych z wydatkowaniem środków finansowych oraz nie będą mnożyć dodatkowych obciążeń administracyjnych dla LGD. Na poziomie krajowym koordynacja wdrażania CLLD zostanie zapewniona poprzez współdziałanie MRR i MRiRW w ramach mechanizmów i instrumentów koordynacyjnych. Będzie to w szczególności Komitet Koordynacyjny UP oraz powołana w jej ramach Grupa ds. rozwoju terytorialnego Umowa Partnerstwa – Programowanie perspektywy finansowej 2014 -2020 (projekt wstępny z 12 lipca 2013 roku)
56 W celu zapewnienie efektywności i monitoringu wydatkowania środków zastosowane zostaną następujące mechanizmy: - mechanizm warunkowości polegający na przekazywaniu kolejnych transz zależnie od osiągania zakładanych rezultatów/kroków milowych (określonych w projekcie i/lub LSR) i sprawności wydatkowania środków. W przypadku negatywnej oceny pierwotnie planowany budżet na cały okres zostaje zmniejszony. Uzyskana w ten sposób kwota mogłaby zostać ewentualnie przeznaczona na dodatkowe zadania dla grup najlepszych; - ustalenie kosztów niekwalifikowanych; - ograniczenie wartości kwotowej projektów które wybierają LGD. Umowa Partnerstwa – Programowanie perspektywy finansowej 2014 -2020 (projekt wstępny z 12 lipca 2013 roku)
57 Koszty wsparcia przygotowawczego oraz koszty bieżące funkcjonowania LGD i animacji W przypadku LSR jednofunduszowych koszty wsparcia przygotowawczego oraz koszty bieżące funkcjonowania LGD będą pokrywane z przedmiotowego funduszu. W przypadku realizacji wielofunduszowych LSR niezbędna będzie koordynacja realizacji wsparcia przygotowawczego oraz pokrywania ww. kosztów. Szczegóły dotyczące tych kwestii są obecnie dyskutowane pomiędzy MRR i MRiRW i zostaną zawarte w odrębnych przepisach/wytycznych. Umowa Partnerstwa – Programowanie perspektywy finansowej 2014 -2020 (projekt wstępny z 12 lipca 2013 roku)
58 Uwaga: Z projektu rozporządzenia dla EFMR wynika, że wsparcie CLLD/CLLD z EFMR będzie kierowane na obszary spójne geograficznie, skoncentrowane wokół terenów morskich, jezior, stawów rybnych wśród rzek i estuariów, ze znaczącym, udokumentowanym poziomem zatrudnienia w sektorze rybołówstwa, czyli liczbą osób pracujących w sektorze rybackim przypadającą na 1000 mieszkańców obszaru. Obszar gmin objętych LSR będzie musiał się charakteryzować odpowiednio wysokim współczynnikiem rybackości. Umowa Partnerstwa – Programowanie perspektywy finansowej 2014 -2020 (projekt wstępny z 12 lipca 2013 roku)