1 POLITECHNIKA RZESZOWSKA im. Ignacego Łukasiewicza WYDZIAŁ ELEKTROTECHNIKI I INFORMATYKI KATEDRA METROLOGII I SYSTEMÓW DIAGNOSTYCZNYCH METROLOGIA Andrzej Rylski Politechnika Rzeszowska Katedra Metrologii i Systemów Diagnostycznych, ul. W. Pola 2 35-959 Rzeszów, rylski @prz.edu.pl http://rylski.sd.prz.edu.pl/ System do pomiaru naprężeń w obiektach rzeczywistych mostki niezrównoważone Zagadnienia: 1. Wprowadzenie 2. Mostek E-314 3. Inne przyrządy do pomiaru RLC 4. Mostki niezrównoważone prądu przemiennego 5. Rodzaje pracy mostków niezrównoważonych 6. Błąd pomiaru w mostku niezrównoważonym 7. Rozwiązania techniczne mostków niezrównoważonych 8. Mostek niezrównoważony trójprzewodowy z ekranem 9. Pytania, literatura Literatura: [1]. Chwaleba A., Czajewski J., Przetworniki pomiarowe wielkości fizycznych, oficyna wydawnicza Politechniki Warszawskiej 1993. [2]. Chwaleba A., Poniński M., Siedlecki A., Metrologia elektryczna WNT Warszawa 1994. [3]. Czajewski J., Poński M., Zbiór zadań z metrologii elektrycznej WNT Warszawa 1995. [4]. Sydenham P.H., Podręcznik metrologii, WKŁ Warszawa 1990. [5]. Rylski A., Metrologia II prąd zmienny. OWPRz Rzeszów 2006

2 Inne przyrządy do pomiaru RLC

3 Mostki niezrównoważone prądu przemiennego [5], str. 206 Rys.9.1 Schemat mostka niezrównoważonego prądu przemiennego Rys.9.2 Zależność napięcia nierównowagi mostka w funkcji zmian impedancji Z1 w mostku Z1[]Z1[] U[V] Z 1 = Z 2 = Z 3 = Z 4 =100[  ], U z =1[V] U z =U m sin  t, Z v =  (9.1) (9.2) Iz=Im sinwt Zv=  (9.3) (9.4)

4 Wybrane rodzaje pracy mostka, [5], str. 209 Tabela 9.A. Wybrane rodzaje pracy mostka

5 9.2 Błąd pomiaru w mostku niezrównoważonym, [5], str. 210 Błąd całkowity takiego pomiaru będzie się składać z sumy błędów: dokładności wyznaczenia i liniowości współczynnika przetwarzania k -  kc, błędu pomiaru U napięcia nierównowagi mostka -  Uc, stabilności źródła Uz -  Uz. (9.17) (9.16) 9.3 Kompensacja wpływu zmian teperatury na elemnty mostka 1.mostek pozostaje w równowadze przy jednakowych co do wartości i kierunku zmian tej samej właściwości w przyległych gałęziach mostka

6 9.4 Rozwiązania techniczne mostków niezrównoważonych, [5], str. 211 Rys. 9.3. Układ pracy mostka impedancyjnego z woltomierzem wektorowym Rys. 9.4. Mostek niezrównoważony transformatorowy z pomiarem składowych R,X impedancji Zx=R+jX

7 Mostek niezrównoważony trójprzewodowy z ekranem, [5], str. 215 Rys. 9.11. Mostek niezrównoważony trójprzewodowy z ekranem

8 Pytania, literatura Pytania: 1.Omów zależność napięcia nierównowagi mostka w funkcji zmian impedancji Z1 w mostku 2.Mostek niezrównoważony do pomiaru rezystancji przetwornika pomiarowego z 1, 2, 3, 4 elementami czynnymi. 3.Metoda kompensacji wpływu zmian temperatury w mostkach rezystancyjnych. 4.Błąd pomiaru w mostku niezrównoważonym 5.Mostek niezrównoważony do pomiaru indukcyjności. 6.Mostek niezrównoważony do pomiaru rezystancji. 7.Mostek niezrównoważony do pomiaru pojemności. 8.Błędy w mostkach niezrównoważonych. 9.Mostek rezystancyjny z woltomierzem wektorowym. 10.Mostek transformatorowy z woltomierzem wektorowym. 11.Mostek ze wzmacniaczem operacyjnym. 12.Sposoby eliminacji wpływu zmian właściwości przewodów doprowadzających (np. ich rezystancji pod wpływem zmian temperatury). 13.Sposób ekranowania mostków. Literatura: [1]. Chwaleba A., Czajewski J., Przetworniki pomiarowe wielkości fizycznych, oficyna wydawnicza Politechniki Warszawskiej 1993. [2]. Chwaleba A., Poniński M., Siedlecki A., Metrologia elektryczna WNT Warszawa 1994. [3]. Czajewski J., Poński M., Zbiór zadań z metrologii elektrycznej WNT Warszawa 1995. [4]. Sydenham P.H., Podręcznik metrologii, WKŁ Warszawa 1990. [5]. Rylski A., Metrologia II prąd zmienny. OWPRz Rzeszów 2004