1 Polityka senioralna z perspektywy administracji rządowejStefan Kołucki Dyrektor Departamentu Polityki Senioralnej Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej II Konwent Marszałków Województw RP Kraków, 5 kwietnia 2017
2 Polityka społeczna wobec osób starszych
3 LICZBA LUDNOŚCI W POLSCEPrognozy dotyczące starzenia się społeczeństwa Liczba ludności w Polski w roku 2015 oraz prognoza na rok 2050 (w mln.) Źródło: opracowanie na podstawie: GUS, Prognoza ludności na lata , Warszawa 2014 oraz GUS, Informacja o sytuacji osób starszych na podstawie badań Głównego Urzędu Statystycznego, Warszawa 2016
4 WSKAŹNIKI DEMOGRAFICZNE Prognozy dotyczące starzenia się społeczeństwaLiczba ludności w Polski w wieku powyżej 60 lat w roku 2015 oraz prognoza na rok 2050 (w tys.) Źródło: opracowanie na podstawie: GUS, Prognoza ludności na lata , Warszawa 2014 oraz GUS, Informacja o sytuacji osób starszych na podstawie badań Głównego Urzędu Statystycznego, Warszawa 2016
5 I etap – diagnoza Ustawa z dnia 11 września 2015 roku o osobach starszych, Art. 2 Monitorowanie sytuacji osób starszych jest prowadzone przez organy administracji publicznej, państwowe jednostki organizacyjne oraz inne organizacje zaangażowane w kształtowanie sytuacji osób starszych. Informacja o sytuacji osób starszych za rok 2015
6 Informacja o sytuacji osób starszych w Polsce za rok 2015sytuacja demograficzna, prognozy na kolejne lata; sytuacja dochodowa, warunki bytu, warunki mieszkaniowe; aktywność zawodowa; sytuacja rodzinna i struktura gospodarstw domowych; stan zdrowia i jego uwarunkowania; dostępność do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych; dostępność i poziom usług socjalnych, w tym opiekuńczych; sytuacja osób niepełnosprawnych i ich opiekunów; aktywność społeczna i obywatelska; aktywność edukacyjna i kulturalna; aktywność sportowa i rekreacyjna; przeciwdziałanie dyskryminacji ze względu na wiek; ocena realizacji polityki senioralnej; wnioski i rekomendacje.
7 II etap – ustalanie celów i projektowanie instrumentówPolityka społeczna wobec osób starszych 2030. BEZPIECZEŃSTWO. SOLIDARNOŚĆ. UCZESTNICTWO.
8 Polityka społeczna wobec osób starszych 2030.BEZPIECZEŃSTWO. SOLIDARNOŚĆ. UCZESTNICTWO. Do głównych kierunków Polityki społecznej wobec osób starszych Bezpieczeństwo. Solidarność. Uczestnictwo, należeć będą między innymi: Redefiniowanie cezury wieku, od którego rozpoczyna się starość. Ukierunkowanie polityki senioralnej do dwóch grup – osób samodzielnych i niesamodzielnych, wyodrębnionych na podstawie istniejących w prawie kryteriów
9 Polityka społeczna wobec osób starszych 2030.BEZPIECZEŃSTWO. SOLIDARNOŚĆ. UCZESTNICTWO. Kluczowe obszary działań wobec osób starszych zostało wskazane: kształtowanie pozytywnego postrzegania starości w społeczeństwie; uczestnictwo w życiu społecznym oraz wspieranie wszelkich form aktywności; tworzenie warunków umożliwiających wykorzystanie potencjału osób starszych jako aktywnych uczestników życia gospodarczego i rynku pracy; ochrona zdrowia: promocja i profilaktyka zdrowia, dostęp do diagnostyki, leczenia i rehabilitacji; zwiększanie bezpieczeństwa fizycznego; tworzenie warunków do solidarności i integracji międzypokoleniowej; edukacja dla starości, do starości, przez starość oraz edukacja w starości.
10 Polityka społeczna wobec osób starszych 2030.BEZPIECZEŃSTWO. SOLIDARNOŚĆ. UCZESTNICTWO. Do obszarów polityki społecznej wobec osób starszych uwzględniających działania na rzecz osób niesamodzielnych zostało wpisane: ułatwienie dostępu do usług wzmacniających samodzielność oraz dostosowanie środowiska zamieszkania; zapewnienie dostępu do profesjonalnych usług zdrowotnych, rehabilitacyjnych i opiekuńczo-pielęgnacyjnych; stworzenie sieci usług środowiskowych i instytucjonalnych udzielanych starszym osobom niesamodzielnym; stworzenie spójnego systemu wsparcia nieformalnych opiekunów niesamodzielnych osób starszych przez instytucje publiczne.
11 Pozostałe działania Ministerstwa Rodziny:Rządowy Program na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych na lata ; Program Wieloletni „Senior +” na lata ; Kampania „Bezpieczny i Aktywny Senior”
12 Rządowy Program na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszychna lata Celem programu ASOS jest poprawa jakości i poziomu życia osób starszych oraz zagospodarowanie ich potencjału poprzez umożliwienie im aktywności społecznej. Organizacje pozarządowe i inne podmioty uprawnione działające na rzecz osób starszych mogą ubiegać się o dofinansowanie od 20 do 200 tysięcy zł w ramach 4 priorytetów: Edukacja osób starszych (łącznie ok. 5,7 mln zł rocznie); Aktywność społeczna promująca integrację wewnątrz- i międzypokoleniową (łącznie ok. 9,5 mln zł rocznie); Partycypacja społeczna osób starszych (łącznie ok. 7,6 mln zł rocznie); Usługi społeczne dla osób starszych (łącznie ok. 15,2 mln zł rocznie).
13 Rządowy Program na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszychna lata Edycja 2017 W roku 2017: 362 projekty; na łączną kwotę ,78 zł; obejmujących wsparciem osób starszych.
14 Program wieloletni „Senior +”na lata Celem Programu jest wsparcie seniorów poprzez rozwój sieci placówek „Senior +”: Dziennych Domów „Senior +” i Klubów „Senior +”. Budżet: 340 mln zł (w tym 30 mln zł w 2017 r.) Beneficjenci ostateczni: osoby starsze. Beneficjenci: jednostki samorządu terytorialnego (pojedynczo lub wspólnie).
15 Program wieloletni „Senior +”na lata I. Dofinansowanie na utworzenie lub wyposażenie placówki do 300 tys. zł w przypadku Dziennego Domu „Senior +” oraz 150 tys. zł w przypadku Klubu „Senior +” (do 80% całkowitego kosztu realizacji zadania); na przebudowę lub remont pomieszczeń lub budynku: do 250 tys. zł w przypadku Dziennego Domu „Senior +” do 125 tys. zł w przypadku Klubu „Senior +”. Wyposażenie do 80 tys. zł Dziennego Domu „Senior +”; Klub „Senior +” – do 25 tys. zł., II. Zapewnienie funkcjonowania już istniejących placówek. Do 300 zł miesięcznie na 1 miejsce w Dziennym Domu „Senior +” . Do 200 zł miesięcznie na 1 miejsce w Klubie „Senior +”.
16 Program wieloletni „Senior +”W ramach Programu powstało: W placówek w całym kraju. Kwota dofinansowania w 2015 r. wyniosła ok. 21 mln zł. W 2016 r. powstało 28 nowych placówek, a 96 już istniejących placówek skorzystało ze wsparcia na dofinansowanie. Obecnie w Polsce funkcjonuje ok. 126 takich placówek.
17 „Bezpieczny i Aktywny Senior” Celem głównym kampanii jest:Kampania „Bezpieczny i Aktywny Senior” Celem głównym kampanii jest: podwyższenie świadomości polskiego społeczeństwa na temat kwestii związanych z bezpieczeństwem oraz aktywnością osób starszych. Uwrażliwienie społeczeństwa na kwestie związane z osobami starszymi pozwoli na wzmocnienie tradycyjnej roli osób starszych w rodzinie i społeczeństwie jako osób kształtujących tożsamość rodzinną, regionalną i narodową.
18 Bezpieczeństwo Celami w obszarze bezpieczeństwa jest wzmacnianie świadomości społecznej na temat bezpieczeństwa osób starszych, a co za tym idzie ograniczenie liczby nadużyć popełnianych na szkodę osób starszych, ochronę interesów konsumentów (seniorów) oraz promocję zdrowego i bezpiecznego stylu życia wśród seniorów. Rośnie liczba przestępstw i innych działań działających na niekorzyść osób starszych – oszustwa, przemoc wobec seniorów, dyskryminacja ze względu na wiek, nieuczciwe praktyki przedsiębiorców. Liczba przestępstw popełnianych „na wnuczka” lub „na policjanta” od 2006 r. systematycznie rośnie: 439 przestępstw – 2006 r. 2 429 przestępstw – 2015 r. Liczba przestępstw popełnionych metodami „na wnuczka” i „na policjanta” w latach 2006–2015. Źródło: dane MSWiA.
19 „Bezpieczny i Aktywny Senior”Kampania „Bezpieczny i Aktywny Senior” Aktywność Celem kampanii w obszarze aktywności jest podniesienie świadomości społecznej, w szczególności świadomości seniorów na temat znaczenia uczestnictwa osób starych w życiu społecznym, kształtowanie pozytywnego postrzegania starości w społeczeństwie, promocję zdrowego stylu życia i aktywnego starzenia się, propagowanie idei i działań mających na celu przygotowanie się do starości i jak najdłuższe zachowanie samodzielności. Z badań prowadzonych przez Główny Urząd Statystyczny (2013r.) wynika, że osoby w wieku 60 lub więcej lat stosunkowo rzadko uczestniczyły w zajęciach sportowych lub rekreacji ruchowej: jedynie prawie co czwarta osoba (24,6%) wśród ogółu tej grupy wiekowej podjęła takie uczestnictwo, w tym: 11,4% osób starszych deklarowało regularne uczestnictwo w zajęciach sportowych, 13,2% stanowiły deklaracje o sporadycznym udziale w sporcie lub rekreacji ruchowej.
20 „Bezpieczny i Aktywny Senior” – działaniaKampania „Bezpieczny i Aktywny Senior” – działania współpraca z Wojewodami – organizacja konferencji nt. kampanii; współpraca z jednostkami samorządu terytorialnego zapraszanie partnerów do współpracy w ramach kampanii – uroczyste podpisanie współpracy pomiędzy Ministerstwem Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, a Zakładem Ubezpieczeń Społecznych, Pocztą Polską i TVP S.A. współpraca z mediami – udostępnianie materiałów informacyjnych nt. kampanii; filmy edukacyjno-informacyjne; ulotki.
21 Dziękuję za uwagę.