1 POLITYKA ZAGRANICZNA

2 Plan prezentacji: Polityka Zagraniczna - wstępHistoria Polityki Zagranicznej Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa- struktura Sukcesy i porażki Wspólnej Polityki Zagranicznej Dylemat polityki zagranicznej Polski jako państwa członkowskiego UE Przyszłość Wspólnej Polityki Zagranicznej

3 POLITYKA ZAGRANICZNA W roku 1993, w myśl Tytułu V Traktatu z Maastricht powołano Wspólną Politykę Zagraniczną i Bezpieczeństwa jako II filar Unii Europejskiej. Unia Europejska PIERWSZY FILAR Wspólnota Europejska (TWE) Europejska Wspólnota Energii Atomowej (TEWEA) TRZECI FILAR Współpraca policyjna i sądowa w sprawach karnych (art TUE) DRUGI FILAR Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa (w tym EPBiO) (art. 11 – 28 TUE)

4 Historia Polityki ZagranicznejPlan Plevena (1950) Plan Foucheta (1962) Europejska Współpraca Polityczna (1970)

5 Historia Polityki ZagranicznejJednolity Akt Europejski (1987) EWP podstawa prawno-międzynarodowa Podstawowe instrumenty EWP: wspólne stanowiska i wspólne działania

6 Historia Polityki ZagranicznejTraktat z Maastricht (1993) Cele Wspólnej Polityki Zagranicznej: Popieranie współpracy międzynarodowej Rozwijanie i umacnianie demokracji Ochrona wspólnych wartości, podstawowych interesów, niezależności i integralności Unii Utrzymywanie pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego

7 Historia Polityki ZagranicznejTraktat z Amsterdamu (1999) Wysoki Przedstawiciel do spraw Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa Jednostka planowania strategicznego i wczesnego ostrzegania Wspólne strategie jako instrumentu WPZiB Traktat z Nicei (2003) Niewielkie zmiany

8 Historia Polityki ZagranicznejTraktat z Lizbony (2009) Wysoki Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa Europejska Służba Działań Zewnętrznych Stały Przewodniczący Rady Europejskiej Zmiana instrumentów WPZiB

9 CELE WPZiB Ochrona wspólnych wartości, podstawowych interesów, niezawisłości i integralności Unii, zgodnie z zasadami Karty Narodów Zjednoczonych Umacnianie bezpieczeństwa Unii we wszelkich formach Utrzymanie pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego zgodnie z zasadami Karty Narodów Zjednoczonych oraz Aktu Końcowego z Helsinek i celami Karty Paryskiej, w tym dotyczącymi granic zewnętrznych Popieranie współpracy międzynarodowej Rozwijanie oraz umacnianie demokracji i państwa prawnego a także poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności

10 INSTRUMENTY DZIAŁANIA WPZiBNowe instrumenty działania WPZiB powołane przez Traktat z Lizbony: ogólne wytyczne (general guidelines) działania prowadzone przez Unię stanowiska podjęte przez Unię zasady wykonania decyzji odnośnie działań i stanowisk umacnianie systematycznej współpracy

11 Pozatraktatowe instrumenty WPZiBwspólne oświadczenia deklaracje polityczne dialog polityczny z państwami trzecimi systematyczna współpraca Instrumenty pozatraktatowe mają być wytyczną polityk zagranicznych państw członkowskich UE.

12 Organy Organy uprawnione do realizacji Wspolnej Polityki zagranicznej i Bezpieczenstwa: Rada Europejska Rada Unii Europejskiej Parlament Europejski Urzad Wysokiego Przedstawiciela Unii ds. Zagranicznych i Polityki Bezpieczenstwa Komisja Europejska Są to organy dzialajace na zasadzie zapozyczenia.

13 Rada Europejska Jest najwyższym organem decydującym o sposobieprowadzenia polityki zagranicznej i bezpieczeństwa UE. Nadaje Unii impulsy niezbędne do jej rozwoju i określa ogólne kierunki polityczne. Ustala ogólne wytyczne WPZiB oraz zajmuje stanowisko w sprawach o zasiegu miedzynarodowym

14 Rada Unii EuropejskiejPodejmuje i wykonuje wiekszosc decyzji z zakresu WPZiB: podejmuje działania prowadzone przez UE i przyjmuje stanowiska podejmuje decyzje w sprawie ustanowienia wzmocnionej współpracy rekomenduje Radzie Europejskiej strategie; odpowiada za ich realizację jest forum wymiany poglądów, koordynacji i ujednolicania stanowisk poszczególnych krajów członkowskich zawiera umowy z państwami trzecimi i organizacjami międzynarodowymi

15 Parlament Europejski Uczestniczy w procesie przygotowywania dyrektyw lub rozporzadzen Ratyfikuje umowy miedzynarodowe o stowarzyszeniu i wspolpracy Prowadzi konsultacji najważniejszych kwestii i podstawowych kierunków WPZiB miedzy Parlamentem a Prezydencją Prowadzi regularną wymianę informacji o rozwoju wspólnej polityki zagranicznej na linii Prezydencja i Komisja a Parlament Co roku prowadzi debatę parlamentarną na temat postępów w realizacji WPZiB. Kontroluje budzet w ramach polityki zagranicznej

16 Wysoki Przedstawiciel Unii dsWysoki Przedstawiciel Unii ds. Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa Pełni podwójną rolę, jest przedstawicielem Rady a zarazem wiceprzewodniczącym KE. Zadaniem tego organu jest dowodzenie unijną dyplomacją. Ma on wspierać prezydencję w sprawach WPZiB, wspomagać Radę UE, przyczyniając się do formułowania, opracowania i wprowadzania w życie decyzji politycznych Ma prowadzić dialog polityczny ze stronami trzecimi.

17 Komisja Europejska Jest symbolem ponadnarodowego mechanizmu zarzadczo-wykonawczego UE. • W pełnym zakresie uczestniczy w pracach WPZiB poprzez utrzymywanie stosunkow dyplomatycznych z organizacjami miedzynarodowymi i panstwami trzecimi. • W pełnym zakresie uczestniczy w reprezentowaniu UE przez Prezydencję w sprawach objętych WPZiB oraz realizacji przez Prezydencję decyzji podjętych w ramach WPZiB

18 Organy Organy własne odpowiedzialne za politykę zagraniczną :Komitet Polityczny i Bezpieczeństwa Jednostka Planowania Strategicznego i Wczesnego Ostrzegania Korespondenci Europejscy Specjalni Przedstawiciele

19 Komitet Polityczny i BezpieczenstwaW jego skład wchodzą dyrektorzy polityczni z Ministerstw Spraw Zagranicznych krajów członkowskich. Kompetencje Komitetu: obserwuje sytuację międzynarodową w obszarze WPZiB, przyczynia się do ustalenia polityk poprzez dostarczanie Radzie ocen (z własnej inicjatywy bądź z inicjatywy Rady), czuwa nad realizacją uzgodnionych polityk

20 Jednostka Planowania Strategicznego i Wczesnego Ostrzeganiaobserwowanie, analizowanie i ocena rozwoju sytuacji międzynarodowej wskazywanie obecnych i przyszłych obszarów zainteresowania WPZiB ostrzeganie o potencjalnych zagrożeniach i kryzysach opracowywanie dokumentów, zaleceń i analiz niezbędnych do prowadzenia WPZiB

21 Korespondenci EuropejscyTworza sieć korespondentow zwana ECN (European Correspondents Network). W ministerstwach spraw zagranicznych panstw czlonkowskich pracuja u boku dyrektorow politycznych. Maja za zadanie koordynowac na biezaco sprawy z zakresu WPZiB.

22 Specjalni PrzedstawicieleRada UE powołuje specjalnych przedstawicieli, którzy mają za zadanie: szukać sposobu rozwiązania problemów politycznych w niespokojnych regionach świata promować wartości Unii oraz krajów członkowskich Specjalni Przedstawiciele są ważnym elementem WPZiB, ponieważ stanowią silną reprezentacje UE na arenie międzynarodowej. Obecnie mamy 11 specjalnych przedstawicieli UE.

23 Sukcesy i porażki Wspólnej Polityki ZagranicznejWojna w byłej Jugosławii

24 Sukcesy i porażki Wspólnej Polityki ZagranicznejKosowo ogłasza niepodległość 17 Lutego 2008 r.

25 Sukcesy i porażki Wspólnej Polityki ZagranicznejMisja w Afganistanie 2001r.

26 Sukcesy i porażki Wspólnej Polityki ZagranicznejWojna w Iraku 2003r.

27 Przyszłość Wspólnej Polityki ZagranicznejCzy rzeczywiście jednolita i spójna polityka zagraniczna Zjednoczonej Europy jest możliwa? 

28 Dylemat polityki zagranicznej Polski jako państwa członkowskiego UEObecna sytuacja Opcja proamerykańska Opcja europejska Wizja przyszłości

29 EUROBAROMETR 2008 Poparcie dla polityki zagranicznej wśród Polaków (w %)

30 Poparcie polityki zagranicznej wśród krajów UE (w %)

31 Dziękujemy za uwagę Prezentacje przygotowali: Paulina KamińskaMagdalena Giedrojć Mateusz Kaczmarski