1 POSKRAMIANIE ZŁOŚNICY ;) czyli jak radzić sobie z trudnymi uczestnikami na spotkaniach ze społecznością lokalną

2 Trudne zachowanie … O trudnym zachowaniu możemy mówić wtedy, kiedy zachowanie to stanowi zagrożenie dla przeprowadzenia całości spotkania/warsztatu lub kiedy wykracza poza ogólnie przyjęte normy. Zachowanie takie demotywuje pozostałych uczestników, uniemożliwia prowadzącemu przedstawienie treści programowych, a innym aktywnego udziału w spotkaniu/warsztatach.

3 TRUDNY czyli jaki? Typy „trudnych” uczestników KONSPIRATOR GADUŁA PIERWSZE SKRZYPCE LEKCEWAŻĄCY ZŁOŚNIK MALKONTENT

4 TRUDNY czyli jaki? KONSPIRATOR Jedną z najgorszych sytuacji, z jaką możesz mieć do czynienia, jest trudny uczestnik działający w podziemiu, konspiracyjnie. Osoba taka wykorzysta przerwy lub czas wolny na wpływanie na innych uczestników i forsowanie swoich poglądów na temat spotkania, spraw omawianych. Jego zachowanie podczas spotkania/warsztatu może nie przysparzać żadnych problemów. Możesz natomiast zauważyć zmianę nastroju całej grupy, zmianę w jej aktywności, sposobie reagowania na Twoje komentarze czy polecenia. Jako prowadzący musisz więc cały czas być czujny i wiedzieć co się dzieje w grupie. Nie zawsze przecież dane zachowanie będzie przeszkadzać Tobie. Może być jednak źle odbierane przez inną czy inne osoby, wpływać na ich motywację, irytować, a tym samym doprowadzi do uznania spotkania/warsztatu za nieprzyjemne doświadczenie. Rada: Poświęć czas na przerwach na rozmowy z uczestnikami, szczególnie jeżeli zauważysz poważną zmianę w ich nastroju. Możesz również w trakcie zajęć spotkania/warsztatów sprawdzać co się dzieje w grupie poprzez zadawanie pytań dotyczących tempa spotkania, sposobu prowadzenia, doboru treści czy poziomu akceptacji przedstawianych propozycji. Nie zadowalaj się jedną opinią. Sprowokuj kilka osób do wyrażenia swoich opinii. Obserwuj jak pracują poszczególne podgrupy. Może będzie potrzebna Twoja interwencja czy wsparcie.

5 TRUDNY czyli jaki? GADUŁA Jeżeli zauważysz podczas spotkania osobę, która stale absorbuje sąsiadów rozmową na boku, spróbuj dowiedzieć się, o co chodzi. Osoba taka może po prostu nie nadążać za tokiem spotkania/warsztatu, może mieć kontrowersyjne zdanie lub po prostu lubi opowiadać dowcipy. Rada: Zareaguj odpowiednio. Nie chcesz przecież dopuścić, aby z powodu takiego zachowania inni nie mogli korzystać z tego, co dzieje się w trakcie spotkania/warsztatu. A więc na przykład wyjaśnij, z czym konkretnie ta osoba się nie zgadza. Wyjaśnij wątpliwości sam lub korzystając z pomocy grupy. Jeżeli przyczyną absorbowania innych jest wrodzona gadatliwość, zastanów się, jak to wykorzystać z korzyścią dla spotkania i grupy. Możesz na przykład wykorzystać taką osobę do podsumowania dyskusji. Zmusisz ja tym samym do słuchania tego, co dzieje się na sali. Każdy przecież chce wypaść dobrze przed grupą. Czasami zmiana miejsca może wytrąć taką osobę z nieodpartej potrzeby mówienia. Zwróć jednak uwagę, abyś nie zachował się jak belfer przesadzający nieznośnych uczniów.

6 TRUDNY czyli jaki? PIERWSZE SKRZYPCE Zachowanie takie polega na zdominowaniu grupy. Taka osoba będzie zawsze pierwsza wyrażała swoją opinię podczas dyskusji; opinia ta może być wyrażona w sposób autokratyczny, nie podlegający dyskusji. Musi grać pierwsze skrzypce, musi zademonstrować swoją obecność na sali. Na ogół taka osoba jest słabym słuchaczem; ignoruje wypowiedzi innych lub nie daje im dokończyć wypowiadanych przez nich myśli. Wypowiedzi tej osoby nie zawsze są przemyślane, często odbiegają od właściwego tematu. Dominator lubuje się w dygresjach, rozwijanych w niekończące się opowieści. Ale taka osoba może mieć ogromne doświadczenie i wiedzę, a na dodatek piastować wyższe niż inni uczestnicy stanowisko lub mieć zdecydowanie wyższe stanowisko lub mieć zdecydowanie dłuższy niż pozostali staż pracy. Rada: kiedy zidentyfikujesz osobę dominującą zastanów się jak możesz wzmocnić innych uczestników: zachęć ich do reagowania na opinię tej osoby, stwórz sytuację, w której każdy będzie musiał się wypowiedzieć lub coś zapisać, postaraj się, aby to nie osoba dominująca zabierała głos jako pierwsza, postaw ograniczenie czasowe dla wypowiedzi, pamiętaj aby Twoje działania nie obrażały uczestnika przejawiającego tendencje do dominacji.

7 TRUDNY czyli jaki? LEKCEWAŻĄCY ZŁOŚNIK Tacy uczestnicy często reagują podniesionym głosem czy nawet krzykiem, możliwe, że z trudem można dojść do głosu. Ten typ trudnego zachowania charakteryzują się tym, że na spotkaniu ludzie często wykazują brak zadowolenia i brak zainteresowania poruszanym tematem jeśli tylko nie podzielają podobnych opinii. Bywa, że okazują swoje zdenerwowanie i zniecierpliwienie wiercąc się; zaczynają czytać lub robić coś innego. Mogą nawet przerwać spotkanie/warsztat pytając - co następnego w planie? Rada: nie daj się sprowokować, a jedynie poczekaj na odpowiedni moment, kiedy się uspokoi - głośno wymów imię uczestnika, żeby zwrócić jego uwagę. Pamiętaj, że w pozycji siedzącej mają mniejszą przewagę i są mniej agresywni. Następnie zaprezentuj swój punkt widzenia w asertywny sposób używając wyrażeń takich jak – „moim zdaniem”, „nie zgadzam się...”, warto uzmysłowić uczestnikowi spotkania/warsztatu jego trudne zachowanie, i wspomnieć że inni w grupie czują, że jest to ważny i potrzebny punkt spotkania, dlatego też został zawarty w programie. Podczas konwersacji, kiedy osoba ta zaczyna bardzo argumentować, warto pozostać spokojnym - wtedy też pozostali uczestnicy spotkania zachowają spokój. Postaraj się zauważyć wartość wypowiedzi i przejdź do następnych uczestników.

8 TRUDNY czyli jaki? MALKONTENT Uczestnik narzeka bardzo często bez związku z tematem spotkania/warsztatu. Uniemożliwia to tym samym wypowiedzenie się innych osobom, wprowadza atmosferę rozdrażnienia i zniecierpliwienia. Długotrwałe zajęcie przez takiego uczestnika „przestrzeni” bardzo negatywnie wpływa na motywację i chęć do uczestnictwa w spotkaniu/warsztatach pozostałych osób. Rada: Najprostszym sposobem na neutralizacje tego zachowania jest zaproponowanie perspektywy zamierzającej do rozwiązania danego problemu. Najpierw wysłuchaj uważnie skargi, powtórz to co powiedział uczestnik, nie używając słów: "zawsze" i "nigdy", wskazując na konkretne fakty. Następnie zadawaj pytania, zmierzające do poznania źródła problemu - jeśli trudno takie znaleźć, wskaż na niewystarczająco dużo faktów składających się na dany problem. Jeżeli uczestnik pomimo propozycji rozwiązania problemów nadal znajduje kontrargumenty poproś o pomoc grupę – niech oni zaproponują jakieś rozwiązanie. Jeżeli osoba narzeka dosłownie na wszystko podczas spotkania, warto powiedzieć, że program nie może być zmieniony podczas spotkania/warsztatu, ale chętnie wysłuchasz uwag po zakończeniu spotkania.

9 ZADBAJ O SIEBIE Jesteś po to by moderować spotkanie czyli wspierać uczestników w wypracowaniu rozwiązań a nie osobą, która zna odpowiedzi na wszystkie pytania Sytuacje trudne również są potrzebne np. po to by dostrzec wagę problemu lub by stać się pretekstem do aktywnego uczestnictwa pozostałych uczestników Jeżeli masz problem z rozwiązaniem danej sytuacji skieruj się po wsparcie do nas! (do Animatora Subregionalnego lub Superwizora) Podziel się swoimi przeżyciami, doświadczeniami z innymi na forum (http://forum.decydujmyrazem.pl/)http://forum.decydujmyrazem.pl/ – to pomaga!