1 Powstanie Wielkanocne 1916Mariola Socha Znane i nieznane fakty

2 Powstanie Wielkanocne 1916Zniesienie unii z Wielką Brytanią. Home Rule - równouprawnienie katolików, autonomia, irlandzki parlament i rząd 1913 – Irlandzcy Ochotnicy (Eoin Mac Neill) 1914 – autonomia dla Irlandii w obliczu wojny – ludzi dobrowolna rekrutacja do brytyjskiej armii 2 kwietnia Cumann na mBan 26 lipca Howth – 900 karabinów - Ochotnicy Irlandzcy 21 kwietnia 1916 – aresztowanie Rogera Casementa, odwołanie powstania przez Eoina MacNeilla 24 kwietnia 1916 – Początek Powstania Wielkanocnego w Dublinie (Irish Republican Brotherhood, Ochotnicy i Cumann na mBan, Irish Citizen Army) 29 kwietnia Kapitulacja Powstania, aby uniknąć rzezi ludności cywilnej

3 Powstanie Wielkanocne 1916Proklamacja Tymczasowego Rządu Republiki Irlandii Do Narodu Irlandzkiego odczytana przez Patricka Pearse’a na schodach Poczty Głównej, rozpoczęła Irlandzkie Powstanie

4 Powstanie Wielkanocne 1916Poczta Główna

5 Powstanie Wielkanocne 1916

6 Powstanie Wielkanocne 1916Wydarzenia: Przeciwko dwóm tysiącom powstańców ruszyła brytyjska armia. Nie uzyskali jednak poparcia ludności miasta. Walki, podczas których gmach poczty i okolice zostały zniszczone ogniem artyleryjskim, trwały sześć dni. Ostatecznie okrążeni powstańcy skapitulowali, aby zapobiec rzezi ludności cywilnej. Konsekwencje: Uwięziono setki młodych ludzi, często nie związanych z powstaniem, wzbudziło żal i społeczny gniew. Wstrząsające opisy egzekucji przywódców powstania zatarły pamięć o wszystkich zniszczeniach miasta, w dniach rewolucji. Krwawe represje obudziły sumienie narodu irlandzkiego i wstrząsnęły opinią publiczną na całym świecie. Dalszym skutkiem Powstania Wielkanocnego było utworzenie przez Michaela Collinsa Irlandzkiej Armii Republikańskiej – IRA.

7 Powstanie Wielkanocne 1916Zabici: 260 osób – ludność cywilna (40 dzieci) 82 osoby - Irlandzcy Powstańcy 126 osób - żołnierze brytyjscy (22 Irlandczyków służących w armii) 17 osób – policjanci (Irlandczycy) Ranni: 2200 osób - ludność cywilna 370 osób - żołnierze brytyjscy 29 osób - policjanci

8 Powstanie Wielkanocne 1916Więzienie Kilmainham Dublin

9 Powstanie Wielkanocne 1916Straceni przez Anglików w więzieniu Kilmainham: 3 maja 1916 roku: Patrick Pearse, Thomas MacDonagh, Thomas Clarke 4 maja 1916 roku: Joseph Plunkett, William Pearse, Edward Daly, Michael O’Hanrahan 5 maja 1916 roku: John MacBride 8 maja 1916 roku: Eamonn Ceannt, Michael Mallin, Sean Heuston, Con Colbert 9 maja 1916 roku: Thomas Kent – w Cork 12 maja 1916 roku: James Connolly, Sean MacDiarmada 3 sierpnia 1916 roku: Roger Casement w więzieniu Pentonville, w Anglii

10 Powstanie Wielkanocne 1916Patrick Pearse (1879 – 1916) Wydaje się, że przegraliśmy, ale nie przegraliśmy, uchylić się od walki byłoby przegraną, walczyć to zwyciężyć. Ojciec Anglik, matka Irlandka, w 1913 roku wstąpił do Irlandzkich Ochotników, sygnatariusz Proklamacji, to on odczytał ją na schodach Poczty Głównej i ogłosił powstanie republiki. Był pisarzem, pedagogiem, prawnikiem i założycielem elitarnej szkoły Świętego Endy. Szkoła miała uczyć chłopców patriotyzmu i irlandzkich tradycji. Pisał wiersze, nowele i odezwy polityczne w języku angielskim i irlandzkim, którego był fanatycznym obrońcą i uważał go za tożsamość narodu. Na rozprawie wygłosił płomienną mowę. Stracony 3 maja 1916 roku.

11 Powstanie Wielkanocne 1916Thomas Clarke (1857 – 1916) Żyłem aby zobaczyć najpiękniejszą godzinę irlandzkiej historii. Wierzymy że zadaliśmy pierwsze uderzenie, które roznieci wolność. Następny cios, który Irlandia bez wątpienia zada, spowoduje wygraną. W tej wierze umieramy szczęśliwi. Najstarszy z roztrzelanych przywódców powstania, skarbnik Irlandzkiego Bractwa Republikańskiego, przebywał 15 lat w angielskim więzieniu zdradzony przez szpiega, po zamachu na London Bridge. Po powstaniu Thomas został osądzony jako winny, podczas całego procesu, sąd traktował z lodowatą pogardą. Pozwolono mu zobaczyć się z żoną. Mówił do żony, że to dobrze, że rozstrzelają ich jak żołnierzy, nie chciał już siedzieć w angielskim więzieniu. Uważał, że taka ofiara za Irlandię opłaci się pokoleniom w przyszłości. Stracony 3 maja 1916 roku.

12 Powstanie Wielkanocne 1916Thomas MacDonagh (1878 – 1916) Poeta, dramaturg, działacz polityczny, pracował jako asystent w szkole Patricka Pearse’a. Zawsze uśmiechnięty, towarzyski i pełen uroku. Mimo, że jego poezja i dramaty były dobrze oceniane przez Yeatsa, Lady Gregory, nigdy nie odniósł komercyjnego sukcesu. W czasie Powstania walczył w Fabryce Jacobsa, twierdzy nie do zdobycia. Przed wykonaniem wyroku śmierci nie pozwolono mu na zobaczenie się z żoną Muriel. Napisał do niej list: „Jestem gotowy na śmierć i dziękuję Bogu, że mogę umrzeć dla świętej sprawy. Mój kraj mi to wynagrodzi. Wiedziałem jaka jest cena wolności i jestem gotów ją zapłacić” Znany z tego, że przed egzekucją zwrócił się do żołnierzy brytyjskich proponując im papierosy : Wiem, że to kiepska praca, ale wykonujcie swoje obowiązki. Zwracając się do oficera dowodzącego plutonem egzekucyjnym, zaproponował mu srebrną papierośnicę mówiąc- Ja już nie będę jej potrzebował, może ją chcesz? Anglicy mówili: wszyscy zginęli z godnością, ale MacDonagh umarł jak książę.

13 Powstanie Wielkanocne 1916William Pearse (1881 – 1916) Młodszy brat Patricka, odziedziczył zdolności po ojcu, został rzeźbiarzem. Niektóre z jego rzeźb znajdują się w katedrze w Limerick, Letterkenny i w kościołach w Dublinie. Brał udział w Powstaniu, ale nie był zaangażowany w jego przygotowania . Dostał zgodę na zobaczenie się z bratem przed egzekucją, gdy był w drodze, Patrick został stracony. Willie został roztrzelany następnego dnia, 4 maja 1916 roku.

14 Powstanie Wielkanocne 1916Edward Daly (1891 – 1916), Pochodził z Limerick, z rodziny o republikańskich korzeniach. W czasie powstania jego batalion bronił Gmachu Czterech Sądów, był bardzo dobrym, lubianym przez ochotników dowódcą. Przyjaciel Toma Clarke’a. Najmłodszy, z powstańców, który został roztrzelany. Stracony 4 maja 1916 roku.

15 Powstanie Wielkanocne 1916Joseph Plunkett (1887 – 1916) Pochodził z Dublina, jego ojciec miał papieski tytuł hrabiowski, kształcił się w Dublinie i w Londynie. Był poetą i redaktorem Przeglądu Irlandzkiego. Pomagał w tworzeniu teatru narodowego. Wstąpił do Ochotników Irlandzkich w 1913 roku. W 1915 pojechał do Niemiec zobaczyć się z Rogerem Casementem. Był Szefem Operacji Militarnych odpowiedzialny za strategie. W czasie Powstania bronił budynku Poczty Głównej. Był chory na gruźlicę, po operacji węzłów chłonnych, miał kilka tygodni życia przed sobą. Oczekując na egzekucję, już w więzieniu, ożenił się z narzeczoną Grace Gilford. Stracony 4 maja 1916 roku.

16 Powstanie Wielkanocne 1916Michael O’Hanrahan (1877 – 1916) Dobrze zapowiadający się poeta i dziennikarz, autor dwóch powieści. Jego ojciec brał udział w powstaniu Fenian w 1867 roku. Został również członkiem Irlandzkiego Bractwa Republikańskiego. W listopadzie 1913 roku dołączył do Ochotników Irlandzkich. O'Hanrahan później został zatrudniony jako administrator w sztabie wolontariuszy. W czasie Powstania był zastępcą Thomasa MacDonagha w Fabryce Jacobsa. Stracony 4 maja 1916 roku.

17 Powstanie Wielkanocne 1916John MacBride (1868 – 1916) Począwszy od roku 1893, MacBride był określany jako "niebezpieczny nacjonalista" przez brytyjski rząd. W 1896 roku wyjechał do Stanów Zjednoczonych, w imieniu IRB. Po powrocie wyemigrował do Republiki Południowej Afryki. Udział w II wojnie angielsko-burskiej. Ożenił się z ukochana muzą Yeatsa, aktorką Maud Gonne w 1903 roku. Mieli syna Johna. Stracony 5 maja 1916 roku.

18 Powstanie Wielkanocne 1916Eamonn Ceannt ( ) Współzałożyciel Ochotników Irlandzkich, brał udział w akcji przemytu broni do Howth w 1914 roku. Interesował się kulturą irlandzką, językiem i Historią. Miał talent muzyczny. Grał na irlandzkich dudach. W czasie Powstania był komendantem Batalionu Ochotników Irlandzkich stacjonującego w szpitalu Świętego Jakuba. (dawne South Dublin Union). Stracony 8 maja 1916 roku.

19 Powstanie Wielkanocne 1916Michael Mallin (1874 – 1916) Był tkaczem. W czasie Powstania dowodził razem z Konstancją Markiewicz Oddziałem Armii Obywatelskiej walczącym w Parku Saint Stephens Green. Pozostawił czworo dzieci i żonę w ciąży. Przed śmiercią napisał do niej list: Jestem przygotowany.. Stracony 8 maja 1916 roku.

20 Powstanie Wielkanocne 1916Sean Heuston ( ) Był urzędnikiem, pracował na kolei. Zaangażowany w organizację musztr wojskowych i ćwiczeń strzeleckich, Organizował Fianna Eireann w Limerick. W czasie Powstania był dowódcą Batalionu Ochotników. Zajęli Mendicity Institution teraz Koszary Heustona. Walczyli dzielnie, chociaż było ich tylko 26 – ściu. Po rozpaczliwej obronie poddali się. Anglicy, gdy zorientowali się, że tak mały oddział z nimi walczył, obeszli się z nimi brutalnie, bili ich, kopali i pluli. Gdy oficer zapytał o dowódcę, Sean Heuston wystąpił przed szereg bez słowa. Stracony 8 maja 1916 roku. Miał 25 lat.

21 Powstanie Wielkanocne 1916Con Colbert (1888 – 1916) Pochodził z Limerick, pracowała w piekarni Kennedys. Był jednym z założycieli ruchu republikańskiego i Fianna Eireann. W powstaniu dowodził czwartym Batalionem, który zajął fabrykę Marrowbone Lane, która Skapitulowała 30 kwietnia. Stracony 8 maja 1916 roku.

22 Powstanie Wielkanocne 1916Thomas Kent (1865 – 1916) Został aresztowany w Castlelyons, hrabstwo Cork. Po ataku policji na jego dom, zastrzelono jego brata. Kent myślał, że data powstania została przełożona i został w domu. Gdy aresztowano go szedł przez Cork ze związanymi rękami, na boso. Pozostali dwaj bracia również zostali osądzeni. Stracony w barakach więziennych w Cork 9 maja 1916 roku.

23 Powstanie Wielkanocne 1916James Connolly (1868 – 1916) Urodził się w Szkocji, po raz pierwszy zobaczył Irlandię, jako żołnierz Armii Brytyjskiej. W 1886 roku zamieszkał w Dublinie i założył Irlandzką Socjalistyczną Partię Republikańską. Walczył w obronie robotników razem z Jamesem Larkinem. Świadomy podziałów religijnych, walczył z religijną bigoterią. W 1913 roku był jednym z założycieli Irlandzkiej Armii Obywatelskiej. Podczas Powstania był głównodowodzącym grupy, która zajęła Pocztę Główną. Został ranny. Przed wykonaniem wyroku zobaczył się z żoną Lilly i z córką Norą. Stracony 12 maja 1916 roku, na siedząco, ponieważ nie mógł stać o własnych siłach.

24 Powstanie Wielkanocne 1916Sean MacDiarmada ( ) Pochodził z Leitrim, wyemigrował do Glasgow I Belfastu, od 1908 roku mieszkał w Dublinie. Należał do Irlandzkiego Bractwa Republikańskiego. Został redaktorem naczelnym „Irlandzkiej Niepodległości”. Mimo, że zachorował na polio został wybrany do Komitetu Tymczasowego Ochotników Irlandzkich w 1913 roku. Podczas Powstania bronił budynku Poczty Głównej. Stracony 12 maja 1916 roku.

25 Powstanie Wielkanocne 1916Roger Casement (1864 – 1916) Uzyskał szlachectwo za usługi dla konsulatu Brytyjskiego. Prowadził kampanię obnażania Okrucieństwa wobec ludności tubylczej w belgijskim Kongo, gdzie spotkał naszego rodaka pisarza Józefa Korzeniowskiego. Działał również w Brazylii. Był członkiem Ligi Celtyckiej. Wstąpił do Ochotników Irlandzkich i zrezygnował ze służby konsularnej. W Niemczech formował Brygadę irlandzką z jeńców wojennych. Wrócił do Irlandii na pokładzie U-boota, wziety do niewoli w Kerry, w Wielki Piątek 1916 roku. Więziony w Londynie, w Pentonville. Jedyny przywódca Powstania stracony poza Irlandią. Powieszony 3 sierpnia 1916 roku.

26 Powstanie Wielkanocne 1916           Irlandzka Brygada została utworzona z żołnierzy irlandzkich – jeńców z I wojny. Roger Casement prowadził kampanię zachęcającą do wstąpienia do Irlandzkiej Brygady pod auspicjami Niemiec. Wierzył, że to będzie dobry początek dla antyangielskich sił zbrojnych. W przypadku zwycięstwa Niemiec w wojnie mieli oni poprzeć Irlandzką samorządność, a gdyby przegrali mieli zapewnić żołnierzom tej Brygady pieniądze i pracę w Ameryce.             Żołnierze wahali się, wreszcie zdecydowało się zaledwie 55 osób. Musieli zostać przetransportowani do innej miejscowości – Zossen, ponieważ towarzysze - Irlandzcy więźniowie nie akceptowali ich „zdrady”. Irlandzka Brygada była również problemem dla Niemców. Irlandczycy z Brygady mieli służyć tylko pod rozkazami Irlandczyków i mieć specjalne mundury w kolorze zielonym.

27 Powstanie Wielkanocne 1916Marzenie Celta – powieść współczesnego peruwiańskiego pisarza Maria Vargasa Llosy. Biografia dyplomaty, irlandzkiego rewolucjonisty i poety Rogera Casementa ( ), który na polecenie brytyjskiego rządu badał belgijskie okrucieństwa w Wolnym Państwie Kongo oraz brał udział w pracach komisji badającej działalność w Peru koncernu Peruvian Amazon Company. Llosa, zainspirowany Jądrem Ciemności Józefa Conrada, zebrał imponującą wiedzę o człowieku, który ujawnił zbrodnie Europejczyków na wyzyskiwanych narodach – w Kongo i Peru. Ogrom niesprawiedliwości, tortur i śmierci zaprzecza ludzkiej moralności.

28 Powstanie Wielkanocne 1916Arbour Hill

29 Powstanie Wielkanocne 1916Sir John Grenfell Maxwell odpowiedzialny za egzekucję irlandzkich powstańców 1916 Przybył do Irlandii 28 kwietnia, w czasie trwającej rebelii. Został gubernatorem wojskowym. Na początku maja zatwierdził 19 i spowodował wykonanie 15 wyroków śmierci. Wyroki śmierci zamieniono na dożywocie: - Przyszłemu prezydentowi Irlandii de Valerze, ponieważ posiadał amerykańskie obywatelstwo - Constance Markievicz – ze względu na płeć

30 Powstanie Wielkanocne 1916Constance Markiewicz (1868 – 1927) Pochodziła z bogatej ziemiańskiej rodziny anglo-irlandzkiej. Dzieciństwo spędziła w rodzinnej posiadłości Lissadell, w hrabstwie Sligo, w północno-zachodniej Irlandii. Rodzina była zaprzyjaźniona poetą Williamem Butlerem Yeatsem. Studiowała sztuki piękne w Londynie, w 1898 wyjechała do Paryża, aby studiować malarstwo. Poznała tam Polaka hr. Kazimierza Dunina-Markiewicza (1874–1932).

31 Powstanie Wielkanocne 1916Założyła Fianna Éireann – odpowiednik ruchu skautowego, jednak o bardziej paramilitarnej formie. Organizacja stawiała przed sobą wiele celów, poprzez łącznie zabawy z wychowaniem miała stać się szkołą irlandzkiego patriotyzmu. Constance Markiewicz związała się również z powstającymi w Irlandii organizacjami związkowymi i socjalistycznymi. Aktywnie organizowała pomoc dla robotników i ich rodzin, uczestników strajków i ofiar lokautu w Jej mąż powrócił do Polski. W czasie Powstania walczyła jako zastępca dowódcy w obronie Parku St. Stephens Green. Więziona i osądzona, skazana na karę śmierci. Kara zamieniona na dożywocie. W 1917 roku wyszła z więzienia na mocy amnestii. W 1918 roku stała się pierwszą kobietą wybraną do parlamentu w Europie. Jednak w nim nie zasiadła, ponieważ utworzono własny parlament irlandzki Dail Eireann. W rządzie Eamona de Valery była ministrem pracy. Udzielała się politycznie i społecznie, jako posłanka republikańska (Fianna Fáil), przy reorganizacji harcerstwa, pomagając biednym itd. Zmarła 15 lipca 1927 w Dublinie, w pogrzebie uczestniczyło ponad 100 tysięcy ludzi.

32 Powstanie Wielkanocne 1916Thomas Clarke, jeden z przywódców Powstania, przed egzekucją miał powiedzieć: "Ta walka ocali duszę Irlandii. Irlandia nigdy już się nie ugnie".

33 Powstanie Wielkanocne 1916W Parku Pamięci w Dublinie stoi pomnik Dzieci Lira, irlandzkiej alegorii odnowienia i zmartwychwstania, dla wszystkich, którzy oddali życie za wolność Irlandii. Ogród został otwarty, przez Eamona de Valerę, w 50 rocznicę Powstania Wielkanocnego: W ciemności rozpaczy widzieliśmy objawienie wolności, Zapaliło się światło nadziei i nie zostało ugaszone. W zimie niewoli widzieliśmy marzenie. Ta nadzieja stała się rzeczywistością. Zima stała się latem. Niewola stała się wolnością, jesteśmy waszym dziedzictwem. O pokolenia wolności, pamiętajcie o nas - pokoleniach marzeń!

34 Powstanie Wielkanocne 19161919 Dail Eireann, Deklaracja Niepodległości 1921 Podpisanie traktatu z Anglią Wojna domowa 1937 Niepodległa Irlandia – Eire, Konstytucja Republika Irlandii

35 Powstanie Wielkanocne 1916Dziękuję Państwu, za uwagę Mariola Socha