1 Powstawanie Układów planetarnych Pozasłoneczne układy planetarne
2 Etap formowania się planetMgławica w Orionie
3 Etap formowania się planetMgławica w Orionie
4 Etap formowania się planetMgławica w Orionie
5 Formowanie się gwiazdy i planet….Ciśnienie kontra Grawitacja Mgławica zapada się – powstaje dysk
6 Formowanie się gwiazdy i planet….Ciśnienie kontra Grawitacja Zagęszczenia w dyskach proto-planetarnych
7 Teoria kondensacji
8
9
10 Faza dysku - obserwacje
11 Beta Pictoris
12
13 HR4796a
14 Epsilon Eridani
15 Wykrywanie Układów pozasłonecznychMetody poszukiwań
16 Obserwacje wahań prędkości radialnej Poprzez efekt Dopplera Gwiazda Laboratorium
17 51 Peg – pierwsza nowa planetaOdkryta w roku 1995 Amplituda Dopplerowska Jak można wydedukować Istnienie planety z tej krzywej? Zachowanie się linii widmowych Obserwacje bezpośrednie
18 Tranzyt planety przed tarczą gwiazdy
19 Tranzyt planety przed tarczą gwiazdy
20 Detekcja Tranzytu - projekt OGLE III w 2003
21 Mikrosoczewkowanie
22 Mikrosoczewkowanie
23 Mikrosoczewkowanie Obserwacje niepowtarzalne Nieznana odległośćBond et al 2004 Mikrosoczewkowanie Obserwacje niepowtarzalne Nieznana odległość Bond et al 2004 OGLE 2003-BLG-235/MOA 2003-BLG-53 Masa planety Masa gwiazdy Wielka półoś Odległość
24
25 Chronometraż pulsarów
26 Chronometraż pulsarówPierwszy odkryty układ pozasłoneczny: PSR (Wolszczan i Frail 1992) A B C Mass, M_Earth 0.015 3.4 2.8 Eccentricity 0.0 0.018 0.026 Period, days 25.3 66.5 98.2 Sem. axis, AU 0.19 0.36 0.47 Podobny do Ukł. Słonecznego
27
28 Astrometria
29
30 Statystyka planetarna120 układów planetarnych, 138 planet, 15 wielokrotnych 5 - tranzyt 4 – chronometraż pulsarów 1 - mikrosoczewkowanie 110 – zmiany prędkości radialnych Dynamical Characteristics Dziwny rozkład półosi wielkich – wiele planet bardzo blisko gwiazd - niewiadoma w odległościach kilkunastu AU - wiele w odl. do 1 AU (“Gorące Jowisze”) Dominują planety o dużej ekscentryczności jeśli okres większy niż kilka dni - planety bliższe mają orbity kołowe dzięki wpływowi gwiazdy Sporo różnic przy porównaniu do Układu Słonecznego!!
31
32 Właściwości fizyczne Większość planet z masą około M JowiszaMała ilośc planet bardzo masywnych „Pustynia brązowych Karłów” – brak planet cięższych niż Jasna korelacja między metalicznością gwiazd ciągu głównego i prawdopodobieństwem posiadania planet.
33 Kepler Space-based Photometer ( 0.95-m aperture )Photometric One-Sigma Noise <2x10-5 Monitor 100,000 main-sequence stars for planets. Mission lifetime of 4 years. Launch date – October 2007 Transits of terrestrial planets: - About 50 planets if most have R ~ R_Earth, Modulation of the reflected light from giant inner planets: - About 870 planets with periods less than one week. Transits of giant planets: - About 135 inner-orbit planet detections along with albedos for about 100 of them.
34 SIM (Space Interferometry Mission)Precision astrometry on stars to V=20 Optical interferometer on a 10-m structure Global astrometric accuracy: 4 microarcseconds (µas) Typical observations take ~1 minute; ~ 5 million observations in 5 years Launch date - February 2010 Search for terrestrial planets around the nearest stars (1 µas) “Broad survey" for Neptune-size planets around stars (3 µas) Giant planets around young stars
35 TPF (Terrestrial Planet Finder) Two complementary space observatories: a visible-light coronagraph and a mid-infrared formation-flying interferometer. TPF coronagraph launch is anticipated around 2014. TPF interferometer launch is anticipated before 2020. - Survey nearby stars looking for terrestrial-size planets in the "habitable zone“. - Follow up brightest candidates with spectroscopy, looking for atmospheric signatures, habitability or life itself. - Will detect and characterize Earth-like planets around as many as 150 stars up to 15 pc away. Goals: