1 POZ: Przedsiębiorczość, Organizacja i Zarządzanie Wykład 3: Państwo a gospodarka Wojciech St. Mościbrodzki

2 Czym właściwie jest państwoUjęcie polityczne: Przymusowa organizacja, wyposażona w atrybuty władzy i zapewniająca ochronę interesów ludności Samowystarczalna, zorganizowana społeczność podlegająca władzy (św. Tomasz) Naturalna i racjonalna organizacja społeczna ludzi (Arystoteles) Ujęcie prawne: konwencja z Montevideo 1933: stała ludność+stała władza+terytorium+zdolność do wchodzenia w relacje państwo konstytuowane na drodze umowy: państwo jest państwem, gdy jest uznawane przez inne kraje Ujęcie socjologiczne: państwo jako umowa społeczna Ujęcie ekonomiczne: państwo jako podmiot gospodarczy

3 Państwo w gospodarce Po co istnieje państwo?koncepcja teistyczna – nadanie przez absolut (Boga, Tao, Harmonię Kosmosu) koncepcja patriarchalna – państwo jako spuścizna po "domenie władcy" koncepcja marksistowska – państwo jako metoda podziału pracy i własności koncepcja umowy społecznej: Platon: twór idealny Arystoteles: twór ewolucyjny (utylitarny) Cyceron: państwo rzymskie vs barbarzyńcy Hobbes: "dziki" stan natury samoobrona jednostki  umowa społeczna  władca (niepodważalny) Locke: "semi-altruistyczny" stan natury  społeczeństwo  umowa społeczna  władca (odwoływalny) koncepcja władzy (Webera) – państwo jako aparat utrzymania władzy

4 Formy istnienia państwReżim = system organizacji stosunków władzy z obywatelami: demokratyczny autorytarny totalitarny System państwa: monarchia konstytucyjna absolutna parlamentarna republika arystokratyczna demokratyczna

5 Funkcje państwa

6 Instrumenty polityki ekonomicznej państwapolityka celna cła, taryfy, kontyngenty polityka alokacyjna: subwencje, dotacje, zakazy i nakazy, ceny regulowane polityka pieniężna (monetarna): stopy procentowe, stopa rezerw obowiązkowych, operacje otwartego rynku, polityka kursowa polityka fiskalna: wpływy: podatki, cła, wydatki: budżet (dziura budżetowa, dług publiczny), obsługa długu, inwestycje rządowe polityka społeczna: kultura, bezrobocie, zrównoważony rozwój