1 Prawne aspekty ochrony zwierzątSzkolenie dla Policji oraz Straży Miejskiej w ramach spotkań GDS ds. spraw zwierząt w mieście
2 Regulacja Prawna Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997r. – O Ochronie Zwierząt Program opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt na terenie Gminy Wrocław Ustawa z dnia 06 czerwca 1997r. – Kodeks Postępowania Karnego Ustawa z dnia 24 sierpnia 2001r. – Kodeks Postępowania w Sprawach o Wykroczenia Ustawa z dnia 14 czerwca 1960r. – Kodeks Postępowania Administracyjnego Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003r. – O działalności pożytku publicznego i o wolontariacie
3 Art. 1 – Ustawa o ochronie zwierzątPodmiot czy przedmiot??? Art. 1 – Ustawa o ochronie zwierząt Zwierzę, jako istota żyjąca, zdolna do odczuwania cierpienia, nie jest rzeczą. Człowiek jest mu winien poszanowanie, ochronę i opiekę. W sprawach nieuregulowanych w ustawie do zwierząt stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące rzeczy.
4 Art.4 Definicje Ustawowe – Objaśnienia Pojęć:
5 „humanitarne traktowanie zwierząt”- rozumie się przez to traktowanie uwzględniające potrzeby zwierzęcia i zapewniające mu opiekę i ochronę; „właściwe warunki bytowania” - rozumie się przez to zapewnienie zwierzęciu możliwości egzystencji, zgodnie z potrzebami danego gatunku, rasy, płci i wieku
6 „konieczności bezzwłocznego uśmiercenia”- rozumie się przez to obiektywny stan rzeczy stwierdzony, w miarę możliwości, przez lekarza weterynarii, polegający na tym, że zwierzę może dalej żyć jedynie cierpiąc i znosząc ból, a moralnym obowiązkiem człowieka staje się skrócenie cierpień zwierzęcia;
10 Podział Zwierząt
11 ‚,zwierzęta bezdomne” ‚,zwierzęta domowe”rozumie się przez to zwierzęta domowe lub gospodarskie, które uciekły, zabłąkały się lub zostały porzucone przez człowieka, a nie ma możliwości ustalenia ich właściciela lub innej osoby, pod której opieką trwale dotąd pozostawały; ‚,zwierzęta domowe” rozumie się przez to zwierzęta tradycyjnie przebywające wraz z człowiekiem w jego domu lub innym odpowiednim pomieszczeniu, utrzymywane przez człowieka w charakterze jego towarzysza;
12 ‚,zwierzęta wykorzystywane do celów specjalnych”‚,zwierzęta gospodarskie” „zwierzętach gospodarskich” - rozumie się przez to zwierzęta gospodarskie w rozumieniu przepisów o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich; ‚,zwierzęta wykorzystywane do celów specjalnych” „zwierzętach wykorzystywanych do celów specjalnych” - rozumie się przez to zwierzęta, których profesjonalna tresura oraz używanie odbywa się na podstawie odrębnych przepisów
13 - Art. 21 [Status zwierząt wolno żyjących]„zwierzętach wolno żyjących (dzikich)” - rozumie się przez to zwierzęta nieudomowione żyjące w warunkach niezależnych od człowieka; Zwierzęta wolno żyjące stanowią dobro ogólnonarodowe i powinny mieć zapewnione warunki rozwoju i swobodnego bytu. Koty wolnożyjące – nie są zwierzętami bezdomnymi Koty wolnożyjące – są częścią ekosystemu miejskiego Nie wolno ich – wyłapywać, wywozić, utrudniać bytowania w danym miejscu i zamykania dostępu do schronień.
14 Obowiązki i Nakazy Art. 5 - Zasada humanitarnego traktowania zwierzątKażde zwierzę wymaga humanitarnego traktowania. potrzeby zwierzęcia, opieka i ochrona
15 Art. 9 - Obowiązki utrzymującego zwierzę domoweKto utrzymuje zwierzę domowe, ma obowiązek zapewnić mu: - pomieszczenie chroniące je przed zimnem, upałami i opadami atmosferycznymi, - z dostępem do światła dziennego, - umożliwiające swobodną zmianę pozycji ciała, - odpowiednią karmę i stały dostęp do wody. Zabrania się trzymania zwierząt domowych na uwięzi w sposób stały dłużej niż 12 godzin w ciągu doby lub powodujący u nich uszkodzenie ciała lub cierpienie oraz niezapewniający możliwości niezbędnego ruchu. Długość uwięzi nie może być krótsza niż 3 m.
16 Art. 12 - Obowiązki utrzymujących zwierzęta gospodarskieKto utrzymuje zwierzęta gospodarskie jest obowiązany do zapewnienia im opieki i właściwych warunków bytowania. Warunki chowu lub hodowli zwierząt nie mogą powodować urazów i uszkodzeń ciała lub innych cierpień.
17 Art. 14 - Używanie zwierząt do pracySposób i warunki używania zwierząt do pracy nie mogą stwarzać nieuzasadnionego zagrożenia dla ich życia i zdrowia ani zadawać im cierpienia. Zabrania się w szczególności: 1) przeciążania zwierząt; 2) używania do pracy zwierząt chorych lub niedożywionych; 3) używania uprzęży, wędzideł, rzędów wierzchowych, juków, podków, pojazdów lub narzędzi mogących, ze względu na zły stan techniczny lub niewłaściwą konstrukcję, spowodować obrażenia ciała lub śmierć zwierzęcia; używania do popędzania zwierząt przedmiotów lub narzędzi, które mogą spowodować okaleczenie 5) zmuszania do wyczerpującego kłusu lub galopu zwierząt ciągnących ładunek; używania do zrywki drewna koni poniżej piątego roku życia. Osoba wykorzystująca zwierzęta do pracy ma obowiązek zapewnić im, w ciągu każdej doby, wypoczynek dla regeneracji sił, właściwy dla danego gatunku.
18 Art. 25 Wypadek w ruchu ulicznym z udziałem zwierzęciaProwadzący pojazd mechaniczny, który potrącił zwierzę, obowiązany jest, w miarę możliwości, do zapewnienia mu stosownej pomocy lub zawiadomienia jednej ze służb, o których mowa w art. 33 ust. 3. - organizacja społeczna, funkcjonariusz Policji, funkcjonariusz Straży Gminnej (Miejskiej), pracownik Służby Leśnej, strażnik łowiecki, strażnik Państwowej Straży Rybackiej, strażnik kolei.
19 Zakazy
20 Art. 6 – Zakaz nieuzasadnionego lub niehumanitarnego zabijania zwierząt i znęcanie się nad zwierzętami 1. Zabrania się zabijania zwierząt 2. Zabrania się znęcania nad zwierzętami. Przez znęcanie się nad zwierzętami należy rozumieć zadawanie albo świadome dopuszczanie do zadawania bólu lub cierpień, a w szczególności: umyślne zranienie lub okaleczenie zwierzęcia, niestanowiące dozwolonego prawem zabiegu, a także wszelkie zabiegi mające na celu zmianę wyglądu zwierzęcia i wykonywane w celu innym niż ratowanie jego zdrowia lub życia, a w szczególności przycinanie psom uszu i ogonów (kopiowanie); znakowanie zwierząt stałocieplnych przez wypalanie lub wymrażanie;
22 utrzymywanie zwierząt w niewłaściwych warunkach bytowania, w tym utrzymywanie ich w stanie rażącego zaniedbania lub niechlujstwa, bądź w pomieszczeniach albo klatkach uniemożliwiających im zachowanie naturalnej pozycji; porzucanie zwierzęcia, a w szczególności psa lub kota, przez właściciela bądź przez inną osobę, pod której opieką zwierzę pozostaje; stosowanie okrutnych metod w chowie lub hodowli zwierząt; organizowanie walk zwierząt; obcowanie płciowe ze zwierzęciem (zoofilia);
23 wystawianie zwierzęcia domowego lub gospodarskiego na działanie warunków atmosferycznych, które zagrażają jego zdrowiu lub życiu; transport żywych ryb lub ich przetrzymywanie w celu sprzedaży bez dostatecznej ilości wody uniemożliwiającej oddychanie; utrzymywanie zwierzęcia bez odpowiedniego pokarmu lub wody przez okres wykraczający poza minimalne potrzeby właściwe dla gatunku.
24 PRZEPISY KARNE
25 Art. 35 [Odpowiedzialność karna]Kto zabija, uśmierca zwierzę albo dokonuje uboju zwierzęcia z naruszeniem przepisów art. 6 ust. 1, art. 33 lub art. 34 ust. 1-4 podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. 1a. Tej samej karze podlega ten, kto znęca się nad zwierzęciem. 2. Jeżeli sprawca czynu określonego w ust. 1 lub 1a działa ze szczególnym okrucieństwem podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. 3. W razie skazania za przestępstwo określone w ust. 1, 1a lub 2 sąd orzeka przepadek zwierzęcia, jeżeli sprawca jest jego właścicielem.
26 3a. W razie skazania za przestępstwo określone w ust3a. W razie skazania za przestępstwo określone w ust. 1 lub 1a sąd może orzec, a w razie skazania za przestępstwo określone w ust. 2 sąd orzeka tytułem środka karnego zakaz posiadania zwierząt od roku do lat 10; zakaz orzeka się w latach. 4. W razie skazania za przestępstwo określone w ust. 1, 1a lub 2, sąd może orzec wobec sprawcy zakaz wykonywania określonego zawodu, prowadzenia określonej działalności lub wykonywania czynności wymagających zezwolenia, które są związane z wykorzystywaniem zwierząt 5. W razie skazania za przestępstwo określone w ust. 1, 1a lub 2, sąd może orzec nawiązkę w wysokości od 500 zł do zł na cel związany z ochroną zwierząt, wskazany przez sąd.
27 Art. 37 [Karalność za naruszenie określonych przepisów, usiłowanie, podżeganie i pomocnictwo]Kto narusza nakazy albo zakazy określone w : - art. 9 – nakaz zapewnienia odpowiednich warunków zwierzętom domowym - art. 10a ust. 1-3 – zakaz obrót zwierzętami domowymi, sprzedaż na targowiskach, puszczenie luzem zwierząt domowych - art. 12 ust. 1-6 – nakaz prawidłowego utrzymywanie zwierząt gospodarskich, - art. 13 ust. 1 – zakaz stosowania nowych technologii chowu bez zezwolenia, - art. 14 – zasady używania zwierząt do pracy, - art. 15 ust. 1-5 – zasady i warunki występów, treningów i tresury, - art. 16 – zakaz walk zwierząt, - art. 25 – obowiązek w przypadku potrącenia zwierzęcia. podlega karze aresztu albo grzywny - art. 24 k.w. – Grzywnę wymierza się w wysokości od 20 do 5000 złotych
28 2. Usiłowanie, podżeganie i pomocnictwo do czynu określonego w ust2. Usiłowanie, podżeganie i pomocnictwo do czynu określonego w ust. 1 jest karalne. 3. W razie ukarania za wykroczenie, o którym mowa w ust. 1, można orzec przepadek narzędzi lub przedmiotów służących do popełnienia wykroczenia oraz przedmiotów z niego pochodzących, jak również można orzec przepadek zwierzęcia. 4. W razie popełnienia wykroczenia, o którym mowa w ust. 1, można orzec nawiązkę w wysokości do zł na cel związany z ochroną zwierząt.
29 Zbieg przepisów Art. 10. § 1. k.w.Jeżeli czyn będący wykroczeniem wyczerpuje zarazem znamiona przestępstwa, orzeka się za przestępstwo i za wykroczenie, z tym że jeżeli orzeczono za przestępstwo i za wykroczenie karę lub środek karny tego samego rodzaju, wykonuje się surowszą karę lub środek karny. W razie uprzedniego wykonania łagodniejszej kary lub środka karnego zalicza się je na poczet surowszych.
30 Orzecznictwo
31 Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 28 lipca 2016 r. , sygnWyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 28 lipca 2016 r., sygn. akt. II OSK 2873/14 Stan faktyczny: - dwa psy na łańcuchu i jeden wolno biegający, brak bud czy kojców, prowizoryczne schronienia z odpadów, psy agresywne. - ogrodzona i zabezpieczona posesja, niezamieszkała ale właściciel przychodził dwukrotnie w ciągu doby, psy zaszczepione, właściwie żywione i zadbane, budy w przygotowaniu. Sąd stwierdził, że doszło do złamania przepisów ustawy o ochronie zwierząt - utrzymywane w niewłaściwych warunkach bytowych, tj. przetrzymywane na uwięzi bez zapewnienia im właściwego schronienia przed chłodem, deszczem, upałem, przebywały na terenie, na którym narażone są na uszkodzenie ciała wyposażenia brak wyposażenia w budy i w kojce (niezbędne wobec agresywnego zachowania psów oraz stwierdzonych ataków agresji na ludzi) jest niechlujstwem, co stanowi formę znęcania się nad zwierzętami,
32 Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Karna z dnia 16 listopada 2009 rWyrok Sądu Najwyższego - Izba Karna z dnia 16 listopada 2009 r. V KK 187/09 Stan faktyczny: Oskarżony w latach na terenie Miejskiego Ogrodu Zoologicznego w W. znęcał się nad znajdującym się pod jego opieką niedźwiedziem brunatnym świadomie dopuszczając do zadawania cierpienia poprzez: 1. długotrwałe utrzymywanie niedźwiedzia w niewłaściwych warunkach bytowania, tj. przetrzymywanie go bez wybiegu (pomieszczenia zewnętrznego), w jałowej klatce uniemożliwiającej zachowanie naturalnej pozycji, bez dostępu do światła umożliwiającego zachowanie rocznego cyklu fizjologicznego oraz w praktycznie całkowitej izolacji od świata zewnętrznego, 2. zaniechanie poprawy niewłaściwych warunków bytowania tegoż niedźwiedzia, m.in. poprzez niedostarczenie przedmiotów kompensujących drastyczną deprawację ruchu i naturalnej stymulacji,
33 Sąd stwierdził: - Przestępstwo znęcania się nad zwierzętami może być popełnione jedynie umyślnie i to wyłącznie z zamiarem bezpośrednim. - Za przestępstwo znęcania się nad zwierzętami odpowiada nie tylko osoba, która osobiście zadaje ból lub cierpienie zwierzęciu, ale również ten, kto świadomie dopuszcza do zadawania przez inną osobę bólu lub cierpienia zwierzęciu. - Znęcaniem jest natomiast każde z wymienionych w art. 6 ust. 2 ustawy sposobów bezpośredniego postępowania w stosunku do zwierzęcia, które muszą być objęte zamiarem bezpośrednim sprawcy, zamiar odnosi się więc do samej czynności sprawczej, a nie do spowodowania cierpień lub bólu. - Dopuszczanie polega w praktyce na nie przeciwdziałaniu, czyli przyzwoleniu i jest świadome, gdy sprawca zdaje sobie sprawę z następstw swego zachowania się, czyli że inna osoba zachowa się w jakikolwiek sposób wskazany w art. 6 ust.2
34 Postanowienie Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 14 października 2005 r. II AKzw 696/05- Wielokrotne uderzanie twardym i tępym przedmiotem psa, mające postać znęcania się ze szczególnym okrucieństwem, gdy motywem takiego zachowania jest także oddziaływanie na wolę człowieka (przymus), należy uznać za popełnione z użyciem przemocy. - W takim wypadku przemoc skierowana jest przeciwko człowiekowi, zaś siła fizyczna użyta w stosunku do zwierzęcia. Sprawia to, że zachodzi podobieństwo - w rozumieniu art. 115 § 3 KK - pomiędzy przestępstwem z art. 158 § 2 KK (pobicie), a występkiem z art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (t.j. Dz.U. z 2003 r. Nr 106, poz ze zm.), gdyż oba czyny zostały popełnione z zastosowaniem przemocy.
35 Współpraca instytucjiArt. 1 pkt. 3. Ustawy o ochronie zwierząt organy administracji publicznej podejmują działania na rzecz ochrony zwierząt, współdziałając w tym zakresie z odpowiednimi instytucjami i organizacjami krajowymi i międzynarodowymi. Ustawy z dnia 6 kwietnia 1990r. o Policji i Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997r. o Strażach gminnych do podstawowych zadań należy m.in. wykrywanie przestępstw i wykroczeń oraz ściganie ich sprawców a także inicjowanie i organizowanie działań mających na celu zapobieganie popełnianiu przestępstw i wykroczeń i współdziałanie w tym zakresie z organami ścigania, samorządowymi i organizacjami społecznymi. powyższe regulacje odnoszą się nie tylko do ochrony ludzi przed niepożądanymi społecznie zrachowaniami ale również otaczają szczególną ochroną zwierzęta.
36 Program opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt na terenie Gminy Wrocław z dnia r.
37 Cel programu: Celem programu zapobiegania bezdomności zwierząt na terenie Wrocławia jest zapewnienie im opieki, a w szczególności: poszukiwanie nowych właścicieli; 2) humanitarne ograniczenie populacji bezdomnych zwierząt oraz wolno żyjących kotów; 3) edukacja mieszkańców w zakresie humanitarnego traktowania zwierząt; 4) sprawowanie opieki nad kotami wolno żyjącymi.
38 Działania: Działania związane z zapewnieniem opieki bezdomnym zwierzętom na terenie Wrocławia: - zapewnienie miejsca w Schronisku, - kastracja i sterylizacja - znakowanie i rejestracja zwierząt, - poszukiwanie nowych właścicieli - opieka weterynaryjna, - odławianie zwierząt, - opieka nad zwierzętami gospodarskimi
39 Działania: 2. Działania mające na celu ograniczenie liczby zwierząt bezdomnych: działania edukacyjne; bezpłatne akcje znakowania psów; bezpłatne usypianie ślepych miotów;
40 Działania: 3. Opieka nad wolnożyjącymi kontami i ograniczenie ich populacji: - udostępnianie ewidencjonowanych kart sterylizacji, - dokarmianie wolnożyjących kotów, - kontakt z zarządami i właścicielami nieruchomości, - usypianie ślepych miotów, - pomoc w odławianiu zwierząt w celu leczenia i przyjmowanie kotów do Schroniska, - współpraca z organizacjami 4. Edukacja mieszkańców w zakresie propagowania odpowiedzialnej i właściwej opieki nad zwierzętami, ich humanitarnego traktowania, zachęcania do sterylizacji i kastracji oraz znakowania, a także adopcji zwierząt bezdomnych
41 Dziękujemy za uwagę Ul. Rybacka 7/205 53-656 Wrocław Wszelkie prawa zastrzeżone Żaden fragment prezentacji (zawartość taka jak: tekst, grafika, logotypy, obrazy, zdjęcia oraz wszelkie inne dane) nie może być powielany lub rozpowszechniany w żadnej formie i w żaden sposób bez uprzedniego zezwolenia. Wszelkie znaki towarowe, znaki graficzne, nazwy własne, logotypy i inne dane są chronione prawem autorskim i należą do ich właścicieli.