1 PRAWO ADMINISTRACYJNEMgr Piotr Schmidt Prawo administracyjne 2013/2014
2 AGENDA Pojęcie prawa administracyjnego Budowa prawa administracyjnegoPrawo administracyjne jako prawo publiczne Wewnętrzne prawo administracyjne Cechy realizacji norm prawa administracyjnego
3 POJĘCIE PRAWA ADMINISTRACYJNEGOW literaturze spotkać można trzy podejścia do definiowania prawa administracyjnego: 1. Prawo administracyjne to zespół norm regulujących działalność administracyjną (tzn. administrację w sensie przedmiotowym) Ta definicja nie jest „pełna”, bowiem działalność administracyjną normuje również prawo cywilne, które prawem administracyjnym nie jest. 2. Prawem administracyjnym jest prawo, które posługuje się władztwem Ta definicja posługuje się podstawową cechą administracji, a mianowicie posiadaniem przez nią władztwa administracyjnego. 3. Prawo administracyjne dotyczy administracji publicznej (pojmowanej jako dziedzina kultury społecznej) i jest dla niej swoiste, tzn. obejmuje to co jest wytworzone właśnie dla organizacji i działania administracji publicznej, a nie zarazem dla innych dziedzin kultury społecznej
4 BUDOWA PRAWA ADMINISTRACYJNEGOprawo ustrojowe – reguluje elementy administracji publicznej jako organizacji; dotyczy tworzenia i obsadzania organów i ich urzędów, budowy wewnętrznej, wzajemnych relacji między organami i ich strukturami organizacyjnymi prawo materialne – gdy realizacja prawa następuje w skutek wydania decyzji określa organy właściwe do jej wydania oraz jej treść; a gdy realizacja prawa następuje na podstawie li tylko aktu prawnego określa skutki jego nie wykonania prawo procesowe – określa zasady, sposób i kolejność czynności podejmowanych przez organy w celu realizacja prawa administracyjnego
5 PRAWO ADMINISTRACYJNE JAKO PRAWO PUBLICZNE1. Decyzja, co do zastosowania norm prawa publicznego, jest wynikiem działań specjalnych podmiotów publicznych
6 PRAWO ADMINISTRACYJNE JAKO PRAWO PUBLICZNE2. Adresat postanowień podmiotów publicznych nie może uchylić się od skutków decyzji podmiotu publicznego
7 PRAWO ADMINISTRACYJNE JAKO PRAWO PUBLICZNE3. Relacje między podmiotem publicznym a adresatem jednostronnie ustala podmiot publiczny
8 PRAWO ADMINISTRACYJNE JAKO PRAWO PUBLICZNE4. Podmiot publiczny nie może uchylić się od stosowania prawa publicznego
9 PRAWO ADMINISTRACYJNE JAKO PRAWO PUBLICZNE5. Prawo publiczne dąży do realizacji celu publicznego
10 PRAWO ADMINISTRACYJNE JAKO PRAWO PUBLICZNE6. Odpowiedzialność za realizację prawa publicznego ponosi podmiot publiczny
11 PRAWO ADMINISTRACYJNE JAKO PRAWO PUBLICZNE7. Prawo publiczne reguluje prawa i obowiązki ogółu jednostek zobowiązanych do ich przestrzegania
12 PRAWO ADMINISTRACYJNE JAKO PRAWO PUBLICZNE8. Prawo publiczne stoi na straży interesu publicznego
13 WEWNĘTRZNE PRAWO ADMINISTRACYJNEW literaturze najczęściej wewnętrznym prawem administracyjnym nazywa się akty kierownictwa wewnętrznego, a więc wszelkie dyrektywy powinnego zachowania się obowiązujące wewnątrz struktur administracji i tylko wobec jej funkcjonariuszy. Akty kierownictwa wewnętrznego więc obowiązują w kontekście hierarchicznego podporządkowania: 1) między organami oraz 2) między organem a jego pracownikami.
14 CECHY REALIZACJI NORM PRAWA ADMINISTRACYJNEGORealizacja norm prawa administracyjnego polega na tym, że na podstawie i w granicach prawa organ administracji publicznej, w razie zaistnienia prawem określonych okoliczności, w których prawo nakłada obowiązek działania, podejmuje to działanie i kieruje do określonego podmiotu, wyznaczając mu nowe lub modyfikując stare prawa lub obowiązki
15 CECHY REALIZACJI NORM PRAWA ADMINISTRACYJNEGOInnymi słowy dla realizacji norm prawa administracyjnego: musi istnieć podstawa prawna działania musi istnieć właściwy organ, który może działać organ musi zadziałać, o ile zajdą określone w prawie okoliczności, czy to z własnej inicjatywy, czy z inicjatywy zainteresowanego podmiotu
16 CECHY REALIZACJI NORM PRAWA ADMINISTRACYJNEGORealizacja norm prawa administracyjnego nie powoduje skutków tylko w tej dziedzinie prawa. Często działanie administracji ma skutki również w prawie cywilnym, np. 1. warunkuje czynność cywilnoprawną – nabycie nieruchomości w Polsce przez cudzoziemcę wymaga zezwolenia właściwego organu wydanego we właściwej formie
17 CECHY REALIZACJI NORM PRAWA ADMINISTRACYJNEGO2. zastępuje czynność cywilnoprawną – decyzja o przejęciu zabytku ruchomego
18 CECHY REALIZACJI NORM PRAWA ADMINISTRACYJNEGO3. ogranicza skutki cywilnego prawa podmiotowego czy czynności cywilnoprawnej – czasowe zajęcie nieruchomości w formie decyzji
19 CECHY REALIZACJI NORM PRAWA ADMINISTRACYJNEGO4. uwarunkowane jest określonym cywilnym prawem podmiotowym bądź określoną czynnością cywilnoprawną – przejście na wcześniejszą emeryturę rolniczą wymaga wcześniejszego przekazania gospodarstwa rolnego następcy
20 CECHY REALIZACJI NORM PRAWA ADMINISTRACYJNEGOStosowanie norm prawa administracyjnego może rodzić również skutki w prawie karnym i wykroczeń, np. niestawienie się na wezwanie komisji poborowej rodziło odpowiedzialność na podstawie kodeksu wykroczeń i co bardziej skomplikowane w takiej sytuacji mogło toczyć się równolegle obok postępowania przed sądem powszechnym, również postępowanie egzekucyjne.
21 CECHY REALIZACJI NORM PRAWA ADMINISTRACYJNEGONormy prawa administracyjnego mogą nakładać obowiązki lub przyznawać uprawnienia bezpośrednio, a więc bez wcześniejszej aktywności organu. W tych sytuacjach organy nadzorują li tylko czy obowiązek lub prawo jest realizowane, np. obowiązek szkolny i obowiązek nauki.