Prawo finansowe i podatkowe

1 Prawo finansowe i podatkowećwiczenia dr Jacek Drążkiewi...

Author: Aniela Marek

0 downloads 4 Views

1 Prawo finansowe i podatkowećwiczenia dr Jacek Drążkiewicz kontakt:

2 Cel i zadania przedmiotu

3 Podstawowe cele przedmiotuCEL PRZEDMIOTU: Usystematyzowanie wiedzy z zakresu: podatków, prawa podatkowego, systemu podatkowego, zobowiązań podatkowych, postępowania podatkowego, organów podatkowych i ich właściwości, sądowej kontroli orzeczeń w sprawach podatkowych. Ponadto w ramach szczegółowej części polskiego prawa podatkowego dokonana zostanie prezentacja podatków bezpośrednich, pośrednich i lokalnych.

4 Podstawowe założenia pracy doktorskiejTEZA: „Dochody gmin wiejskich w Polsce z tytułu turystyki zależą od dominującego modelu rozwoju turystyki na danym terenie.” PODSTAWOWE ELEMENTY MODELU: dominujący rodzaj turystyki w gminie, rodzaj bazy noclegowej, charakter polityki władz gminnych wobec rozwoju turystyki i maksymalizacji dochodów budżetowych z tego tytułu. Tematyka wykładów i ćwiczeń

5 Plan zajęć 1) Pojęcie podatku. Zasady podatkowe w ujęciu historycznym. Elementy konstrukcji podatku. 2) Źródła prawa podatkowego. 3) Organy podatkowe i ich właściwość. Zasady postępowania podatkowego. 4) Analiza skutków opodatkowania (ekonomiczne skutki opodatkowania , prawne skutki opodatkowania) 5) Aktualna struktura polskiego systemu podatkowego. 6) Podatek dochodowy od osób fizycznych oraz zryczałtowane formy opodatkowania (ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, karta podatkowa, podatek tonażowy). 7) Podatek dochodowy od osób prawnych, wpłata z zysku do budżetu państwa. 8) Podatek od spadków i darowizn. Podatek od czynności cywilnoprawnych. 9) Konstrukcje podatków obrotowych: podatek od towarów i usług. 10) Podatek akcyzowy i podatek od gier. 11) Konstrukcje podatków majątkowych. Zasady opodatkowania nieruchomości (podatki: rolny, leśny i od nieruchomości). Podatek od środków transportowych. 12) Opłaty lokalne 13) Systemy podatkowe krajów Unii Europejskiej.

6 Podstawowe założenia pracy doktorskiejTEZA: „Dochody gmin wiejskich w Polsce z tytułu turystyki zależą od dominującego modelu rozwoju turystyki na danym terenie.” PODSTAWOWE ELEMENTY MODELU: dominujący rodzaj turystyki w gminie, rodzaj bazy noclegowej, charakter polityki władz gminnych wobec rozwoju turystyki i maksymalizacji dochodów budżetowych z tego tytułu. Literatura przedmiotu

7 Literatura podstawowa:Z. Ofiarski: Ogólne prawo podatkowe. Zagadnienia materialno prawne i proceduralne. LexisNexis. Warszawa 2013. Prawo podatkowe /A. Buczek, H. Dzwonkowski (red.), L. Etel, J. Gliniecka, J. Glumińska-Pawlic, A. Huchla, W. Miemiec, M. Zdebel/ C.H. BECK, Warszawa 2012. Polskie prawo podatkowe, podręcznik akademicki, red. W. Nykiel, Diffin, Warszawa 2015 A. Strzelecki, System podatkowy (prezentacja)

19 D. Ricardo ( ) jako zwolennik liberalizmu gospodarczego pozostawał pod wpływem A. Smitha i swoją teorię oparł także na koncepcji przerzucalności podatków, z tym że w przeciwieństwie do Smitha uważał, że finansowy ciężar utrzymania państwa w rzeczywistości ponoszą kapitaliści (przemysłowcy), a nie właściciele ziemscy. Jego zasługą było sformułowanie „reguły edynburskiej” – Leave them as you find them, której maksyma brzmi następująco: Opodatkowanie powinno pozostawiać każdego we względnie takiej samej sytuacji docho0dowej i majątkowej, w jakiej go zastało Z tej reguły wprowadza Ricardo zalecenia dla polityki podatkowej: roztropność władzy skarbowej polegająca na nieograniczaniu sił finansowych podatnika. Interes państwa wymaga dbałości o zachowanie źródeł podatku

31 Elementy stałe podatku • Charakter nieodpłatnyprzymusowy bezzwrotny publicznoprawny pieniężny Elementy stałe podatku • Charakter nieodpłatny przymusowy bezzwrotny publicznoprawny pieniężny

38 Analiza skutków opodatkowania:ekonomiczne skutki opodatkowania (ekonomiczny aspekt podatku) - funkcje podatków (fiskalna, redystrybucyjna oraz stymulacyjna (interwencyjna), - podejście makroekonomiczne (podatki a PKB, podatki a wzrost gospodarczy, podatki a konsumpcja i oszczędności) - podejście mikroekonomiczne (optymalizacja podatkowa w przedsiębiorstwach, unikanie płacenia podatków, transfery pieniędzy za granicę, przerzucalność podatków) II) prawne skutki opodatkowania - źródła prawa podatkowego - konstrukcje ustaw podatkowych

40 Wzrost PKB 6,2% (2006), 6,7% (2007), 4,8% (2008), 1,8% (2009),Rok Wpływy podatkowe Zmiana rok do roku 2006 202,8 - 2007 241,4 19% 2008 257,2 7% 2009 250,1 -3% 2010 3% 2011 281,4 9% 2012 286,4 2% 2013 280,5 -2% 2014 297,3 6% Wzrost PKB 6,2% (2006), 6,7% (2007), 4,8% (2008), 1,8% (2009), 3,8% (2010), 3,8% (2011), 1,9% (2012), 1,6% (2013), 3,3% (2014)

41 TEZA 1. Przy ustalaniu rodzajów i form opodatkowania a także treści podatków i ich wysokości ścierają się interesy podatników i Skarbu Państwa TEZA 2. Ekonomiczny aspekt podatku wiąże się nie tylko ze zmniejszeniem dochodu bądź majątku podatnika, ale oddziaływuje również na proces gospodarczy (kierunek, umiejscowienie oraz strukturę działalności gospodarczej) TEZA 3. Poszczególne partie i stronnictwa przy uchwalaniu danin publicznych zawsze wolą obciążyć w większym stopniu swych przeciwników aniżeli warstwy przez siebie reprezentowane. TEZA 4 Wysokość podatków jest wypadkową doraźnych możliwości i potrzeb, sprawności i kompetencji państwa oraz taktyki i strategii rozwoju.

42 KTO PŁACI CIT W POLSCE? Dominują przedsiębiorstwa górnicze i energetyczne kontrolowane przez państwo. Listę otwierają KGHM, Orlen, PGNiG i PGE. W 2013 r. KGHM zapłaciła blisko 1,5 mld zł, czyli pokryła blisko 6 proc. wszystkich wpływów z tego podatku. Choć liczba firm płatników CIT wzrosła od 2008 r. o prawie jedną trzecią, sięgając 400 tys., a ich przychody niemal się podwoiły (i to w dodatku przy wzroście gospodarczym, który przekroczył 20 proc.), w tym czasie wpływy z tego podatku spadły z 34 do nieco ponad 29 mld zł. W latach relacja wpływów z podatku CIT do PKB spadła z 2,72 proc. do 1,79 proc.

69 Podstawowe założenia pracy doktorskiejTEZA: „Dochody gmin wiejskich w Polsce z tytułu turystyki zależą od dominującego modelu rozwoju turystyki na danym terenie.” PODSTAWOWE ELEMENTY MODELU: dominujący rodzaj turystyki w gminie, rodzaj bazy noclegowej, charakter polityki władz gminnych wobec rozwoju turystyki i maksymalizacji dochodów budżetowych z tego tytułu. 3) Organy podatkowe i administracja podatkowa.

90 PODATKI W 2014 roku... W 2015 roku... Polskę sklasyfikowano na 58. pozycji. Oznacza to poprawę aż o 29 miejsc względem poprzedniego roku. Na czele rankingu znalazł się Katar, a ostatnie (189.) miejsce zajęła Boliwia. Z nowego raportu wynika, że przeciętny polski przedsiębiorca w ciągu roku dokonuje 7 płatności podatku (rok wcześniej – 18), co zajmuje mu w sumie 271 godzin (rok wcześniej – 286). Całkowita stopa podatkowa wynosi aktualnie 40,3 proc., co oznacza wzrost o 0,2 pkt proc. rok do roku.

100

101

102

103

104

105

106

107

108

109

110

111

112

113 Podatki dochodowe Podatki dochodowe są obciążeniem ciążącym na osobach zaangażowanych w proces prowadzenia (świadczenia) działalności gospodarczej. Podmiotowo dotyczą więc właścicieli czynników wytwórczych (kapitału) oraz pracowników. Przedmiotem płaconych podatków jest osiągany dochód przez właścicieli przedsiębiorstw lub ich pracowników.

114 podatki uproszczone, płacone w formie karty podatkowej lub ryczałtu,Wśród podatków dochodowych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej należy wymienić: podatki płacone na zasadach ogólnych, dotyczące osób fizycznych i prawnych, podatki uproszczone, płacone w formie karty podatkowej lub ryczałtu,

115

116 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCHPodstawa prawna i rola podatku dochodowego od osób fizycznych w polskim systemie podatkowym : Obowiązująca ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych uchwalona została roku. Podatek dochodowy od osób fizycznych stanowi ważne źródło dochodów publicznych, istotne zarówno dla budżetu państwa, jak i dla budżetów jednostek samorządu terytorialnego, którym przysługują udziały w dochodach państwa z tego podatku. Kwotę udziału gminy we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych ustala się zasadniczo, mnożąc ogólną kwotę wpływów z tego podatku przez wskaźnik 0,3934 i wskaźnik równy udziałowi należnego w roku poprzedzającym rok bazowy podatku dochodowego od osób fizycznych zamieszkałych na obszarze gminy, w ogólnej kwocie należnego podatku w tym samym roku, ustalonego na podstawie złożonych do dnia 30 czerwca roku bazowego zeznań podatkowych o wysokości osiągniętego dochodu oraz rocznego obliczenia podatku dokonanego przez płatników. Kwotę udziału powiatu we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych ustala się, mnożąc ogólną kwotę wpływów z tego podatku przez wskaźnik 0,1025 i wskaźnik równy udziałowi należnego w roku poprzedzającym rok bazowy podatku dochodowego od osób fizycznych zamieszkałych na obszarze powiatu, w ogólnej kwocie należnego podatku w tym samym roku, ustalonego na podstawie złożonych do dnia 30 czerwca roku bazowego zeznań podatkowych o wysokości osiągniętego dochodu oraz rocznego obliczenia podatku dokonanego przez płatników. Natomiast kwotę udziału województwa we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych ustala się zasadniczo, mnożąc ogólną kwotę wpływów z tego podatku przez wskaźnik 0,0160 i wskaźnik równy udziałowi należnego w roku poprzedzającym rok bazowy podatku dochodowego od osób fizycznych zamieszkałych na obszarze województwa, w ogólnej kwocie należnego podatku w tym samym roku, ustalonego na podstawie złożonych do dnia 30 czerwca roku bazowego zeznań podatkowych o wysokości osiągniętego dochodu oraz rocznego obliczenia podatku dokonanego przez płatników.

117 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCHZakres podmiotowy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych Podatek dochodowy dotyczy osób obejmuje wszystkie osoby fizyczne (czyli takie, które nie posiadają osobowości prawnej) (tzw. zasada powszechności podmiotowej). Ustawa wskazuje, że należy nim objąć tych, którzy posiadają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, bez względu na to, jakie jest źródło ich przychodów (zasada rezydencji). Miejsce zamieszkania definiowane jest poprzez posiadanie na tym terytorium centrum interesów osobistych lub gospodarczych - czyli ośrodka interesów życiowych albo poprzez długość przebywania na terenie Polski (ponad 183 dni w ciągu roku podatkowego). Zatem, osoby pracujące w ramach umowy o pracę, umów cywilnoprawnych albo prowadzące własne jednoosobowe działalności gospodarcze albo spółki cywilne, podlegają właśnie podatkowi dochodowemu od osób fizycznych. Kolejną cechą określającą zakres podmiotowy podatku dochodowego od osób fizycznych jest zasada osobistego charakteru podatku, czyli odrębnego opodatkowania każdej osoby fizycznej , niezależnie od istniejących między nimi więzi.

118 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCHZakres przedmiotowy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych Dochód jest rozumiany jako nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania w danym roku podatkowym. Źródłami przychodu, z których dochód podlega opodatkowaniu, są: 1) stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym również spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura i renta; 2) działalność wykonywana osobiście (np. z tytułu osobistego wykonywania usług na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło albo wykonywania czynności na podstawie kontraktu menedżerskiego, wynagrodzenia biegłych oraz inkasentów należności publicznoprawnych, a także wynagrodzenie otrzymywane przez członków organów osób prawnych); 3) pozarolnicza działalność gospodarcza, w tym również wykonywanie wolnego zawodu o ile nie jest to działalność wykonywana osobiście; 4) działy specjalne produkcji rolnej (np. hodowla drobiu i zwierząt futerkowych, prowadzenie pasiek);; 5) najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej; 6) kapitały pieniężne i prawa majątkowe (za przychody z kapitałów pieniężnych ustawodawca nakazuje uważać m.in. odsetki od pożyczek, wkładów oszczędnościowych i środków na rachunkach wartościowych, dywidendy czy przychody z tytułu udziału w dochodach funduszy powierniczych oraz przychody z odpłatnego przeniesienia tytułu własności udziałów w spółkach, akcji oraz innych papierów wartościowych; natomiast za przychód z praw majątkowych uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych, w tym również z odpłatnego ich zbycia); 7) odpłatne zbycie: nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości; spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz wynikającego z przydziału spółdzielni mieszkaniowej prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym; prawa wieczystego użytkowania gruntów; innych rzeczy – jeżeli zbycie nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane albo przed upływem 5 lat, albo przed upływem pół roku od ich nabycia; 8) inne źródła (za przychody z innych źródeł ustawa w szczególności uważa kwoty wypłacanych przez zakład pracy lub organ rentowy zasiłków chorobowych, wyrównawczych, macierzyńskich, opiekuńczych oraz świadczeń rehabilitacyjnych; alimenty, z wyjątkiem alimentów na dzieci, stypendia, dotacje, nagrody oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach).

119 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCHZakres przedmiotowy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych Zwolnienia w podatku dochodowym od osób fizycznych Zwolnienia podmiotowe związane są głównie z tzw. immunitetem podatkowym przedstawicielstw dyplomatycznych i konsularnych wynikającym przede wszystkim z postanowień prawa międzynarodowego publicznego. Zwolnienia przedmiotowe można podzielić na następujące grupy: 1) o charakterze socjalnym (np. świadczenia rodzinne wypłacone na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, dodatki rodzinne i pielęgnacyjne, zaliczki alimentacyjne oraz zasiłki porodowe wypłacone na podstawie odrębnych przepisów, stypendia otrzymywane na podstawie przepisów o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki, stypendia doktoranckie); 2) o charakterze odszkodowawczym i z tytułu ubezpieczeń gospodarczych (np. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę, renty przyznane na podstawie odrębnych przepisów o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin); 3) niektóre przychody związane z pracą (np. wartość otrzymanych przez pracownika od pracodawcy bonów, talonów, kuponów lub innych dowodów uprawniających do uzyskania na ich podstawie posiłków, artykułów spożywczych lub napojów bezalkoholowych); 4) niektóre przychody związane ze sprzedażą (np. przychody uzyskane z zamiany budynku mieszkalnego); 5) niektóre przychody rencistów i emerytów (np. dodatek pieniężny dla niektórych emerytów, rencistów i osób pobierających świadczenie przedemerytalne albo zasiłek przedemerytalny); 6) związane z dietami (np. podróż służbowa pracownika); 7) niektóre przychody z kapitałów i praw majątkowych; 8) niektóre przejawy działalności gospodarczej; zwolnienia niektórych dochodów osiąganych za granicą (np. dochody pochodzące od rządów państw obcych, organizacji międzynarodowych lub międzynarodowych instytucji finansowych ze środków bezzwrotnej pomocy).

120 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCHW roku 2007 obowiązywały 3 stawki podatku dochodowego: 19, 30 i 40%. W 2007 roku progi podatkowe były na poziomie: zł i zł. Kwota zmniejszająca podatek w pierwszym przedziale skali wyniosła 572,54 zł. W 2008 roku wzrosły progi podatkowe do poziomu: zł i zł. Dwustopniowa skala podatkowa ze stawkami 18% i 32% została wprowadzona od 2009 r. Obowiązuje jeden próg podatkowy na poziomie zł.

121 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH

122 Podatnicy składają następujące zeznania:Zeznania podatkowe Ustawa przewiduje (art. 45), iż po zakończeniu roku podatkowego - w terminie do dnia 30 kwietnia roku następnego (zgodnie z art. 12 Ordynacji podatkowej, jeżeli ostatni dzień terminu przypada na sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy, za ostatni dzień terminu uważa się następny dzień po dniu lub dniach wolnych od pracy) - podatnicy podatku dochodowego są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznania o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym. Podatnicy składają następujące zeznania: PIT-36 – składają podatnicy, którzy uzyskali przychody (dochody) opodatkowane na ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali podatkowej i nie wypełniają zeznania PIT-37. Formularz ten przede wszystkim składają podatnicy, którzy prowadzili pozarolniczą działalność gospodarczą lub działy specjalne produkcji rolnej opodatkowane według skali podatkowej, a także uzyskali dochody z zagranicy, PIT-36L – składają podatnicy, którzy prowadzili pozarolniczą działalność gospodarczą lub działy specjalne produkcji rolnej opodatkowane 19% podatkiem na zasadach określonych w art. 30c ustawy. Formularz ten jest przeznaczony wyłącznie dla podatników rozliczających się indywidualnie, PIT-37 – składają podatnicy, którzy uzyskali przychody, opodatkowane na ogólnych zasadach według skali podatkowej, wyłącznie ze źródeł położonych na terytorium RP, za pośrednictwem płatników, i nie prowadzili pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej na ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali podatkowej oraz działów specjalnych produkcji rolnej. Obowiązek złożenia zeznania nie dotyczy podatników, którym rocznego obliczenia podatku dokonał płatnik, PIT-38 – składają podatnicy, którzy uzyskali przychody opodatkowane 19% podatkiem na zasadach określonych w art. 30b ustawy (np. z odpłatnego zbycia papierów wartościowych), PIT-39 – składają podatnicy, którzy uzyskali dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych w roku podatkowym, nabytych po dniu 31 grudnia 2008 r., opodatkowane 19% podatkiem na zasadach określonych w art. 30e ustawy oraz zwolnione z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy.

123 PODATEK LINIOWY Podatek liniowy, kiedy warto?Istnieje prosta wstępna metoda weryfikacji opłacalności podatku liniowego. Jeżeli dochód podatnika po odliczeniu składek ZUS jest w roku mniejszy niż kwota stanowiąca granicę I i II przedziału skali podatkowej (od 2009 r.: 85'528 zł), powiększona dodatkowo o kwotę wolną od podatku (w 2015: 3'091 zł), wówczas na pewno podatek liniowy się nie opłaca.

124

125

126

127 Ryczałt od przychodów ewidencjonowanychPodstawa prawna: Ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. nr 144, poz. 930 ze zm.). DLA KOGO? Przedsiębiorcy (osoby fizyczne, a także spółki cywilne i jawne osób fizycznych) mogą płacić w danym roku podatkowym ryczałt o ile w roku poprzednim: a) uzyskali przychody z tej działalności, prowadzonej wyłącznie samodzielnie, w wysokości nieprzekraczającej 150 tys. EUR, lub b) uzyskali przychody wyłącznie z działalności prowadzonej w formie spółki, a suma przychodów wspólników spółki z tej działalności nie przekroczyła kwoty 150 tys. EUR,

128 Ryczałt od przychodów ewidencjonowanychPrzykłady z 2016 roku: 1) 20% przychodów osiąganych w zakresie wolnych zawodów, 2) 17 % przychodów ze świadczenia usług: - hoteli (PKWiU grupa 55.1), świadczonych przez obiekty noclegowe turystyki oraz inne miejsca krótkotrwałego zakwaterowania (PKWiU grupa 55.2), - parkingowych (PKWiU ), - przez organizatorów turystyki (PKWiU ), - przez agentów i pośredników turystycznych w zakresie rezerwacji zakwaterowania, rejsów wycieczkowych i wycieczek zorganizowanych (PKWiU ), - związanych z promowaniem turystyki (PKWiU ), - w zakresie informacji turystycznej (PKWiU ), - przez pilotów wycieczek i przewodników turystycznych (PKWiU ) wynajmu i dzierżawy: – samochodów osobowych i furgonetek, bez kierowcy (PKWiU ), – pozostałych pojazdów samochodowych (z wyłączeniem motocykli), bez kierowcy (PKWiU ), – środków transportu wodnego bez załogi (PKWiU ), – środków transportu lotniczego bez załogi (PKWiU ), – pojazdów szynowych (bez obsługi) (PKWiU ), – kontenerów (PKWiU ), – motocykli, przyczep kempingowych i samochodów z częścią mieszkalną, bez kierowcy (PKWiU ), 3) 8,5 %: przychodów z działalności usługowej, w tym przychodów z działalności gastronomicznej w zakresie sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5 %, z zastrzeżeniem pkt 1, 2, 4 i 5 oraz załącznika nr 2 do ustawy, przychodów ze świadczenia usług związanych z działalnością ogrodów botanicznych i zoologicznych oraz obszarów i obiektów ochrony przyrody (PKWiU ), 4) 5,5%: uzyskanej prowizji z działalności handlowej w zakresie sprzedaży jednorazowych biletów komunikacji miejskiej, znaczków do biletów miesięcznych, znaków opłaty skarbowej, znaczków pocztowych, żetonów i kart magnetycznych do automatów, 3,0% przychodów: z działalności gastronomicznej, z wyjątkiem przychodów ze sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%, z działalności usługowej w zakresie handlu,

129 Ryczałt od przychodów ewidencjonowanychW zakresie rozliczeń oraz obowiązków sprawozdawczych podatnicy obowiązani są: - w ciągu roku podatkowego co miesiąc obliczać kwotę podatku i dokonywać jej wpłaty na rachunek urzędu skarbowego właściwego wg miejsca zamieszkania podatnika w terminie do 20 dnia następnego miesiąca, a za miesiąc grudzień – w terminie złożenia zeznania; Podatnicy mogą - pod warunkami, o których mowa w art. 21 ust. 1b i 1c ustawy - obliczać podatek i wpłacać go na rachunek urzędu skarbowego w terminie do dnia 20 następnego miesiąca po upływie kwartału, za który ryczałt ma być opłacony, a za ostatni kwartał roku podatkowego – w terminie złożenia zeznania; - złożyć w urzędzie skarbowym, właściwym według miejsca zamieszkania, zeznanie o wysokości uzyskanego przychodu, wysokości dokonanych odliczeń i należnego ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych - w terminie do dnia 31 stycznia następnego roku (PIT 28). Zgodnie z art. 12 Ordynacji podatkowej, jeżeli ostatni dzień terminu przypada na sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy, za ostatni dzień terminu uważa się następny dzień po dniu lub dniach wolnych od pracy. W pierwszej kolejności podatek ulega obniżeniu o kwotę zapłaconej składki na ubezpieczenie zdrowotne.

130 Karta podatkowa Podstawa prawna: Ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. nr 144, poz. 930 ze zm.). Karta podatkowa jest uproszczoną, zryczałtowaną formą płacenia podatku dochodowego przez osoby fizyczne i spółki cywilne prowadzące niektóre rodzaje działalności usługowej, handlowej, transportowej, usługowo-wytwórczej, rozrywkowej, gastronomicznej. Podatek w formie karty podatkowej w 2015 roku mogą m.in. opłacać: - osoby świadczące usługi hotelarskie polegające na wynajmie pokoi gościnnych i domków turystycznych (w tym także wydające gościom posiłki), jeżeli łączna liczba pokoi (w tym także w domkach turystycznych) nie przekracza 12; stawka miesięczna wynosi od 61 zł w miejscowościach do 5 000 mieszkańców do 446 zł w miejscowościach powyżej 20 000 mieszkańców, a usługodawcy nie mogą zatrudniać więcej niż 2 pracowników lub 2 pełnoletnich członków rodziny, nie wyłączając małżonka, - prowadzący parkingi (przy stawce 6,40 zł miesięcznie za jedno stanowisko do max 140 miejsc), - prowadzący działalność gastronomiczną bez sprzedaży napojów o zawartości powyżej 1,5 % alkoholu (od 405 zł miesięcznie, bez zatrudniania pracowników), - osoby świadczące usługi w zakresie sprzedaży posiłków domowych w mieszkaniach w zależności od liczby posiłków od 370 do 586 zł w miejscowościach do mieszkańców)

131 Karta podatkowa Podatnicy prowadzący działalność opodatkowaną w formie karty podatkowej są zwolnieni od obowiązku prowadzenia ksiąg, składania zeznań podatkowych oraz wpłacania zaliczek na podatek dochodowy. Podatnicy ci są jednak obowiązani wydawać na żądanie klienta rachunki i faktury, o których mowa w odrębnych przepisach, stwierdzające sprzedaż wyrobu, towaru lub wykonanie usługi, oraz przechowywać w kolejności numerów kopie tych rachunków i faktur w okresie pięciu lat podatkowych, licząc od końca roku, w którym wystawiono rachunek lub fakturę.

132 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH (CIT)CIT - Jest to podatek bezpośredni, który płacą osoby prawne od uzyskanych dochodów, a w niektórych przypadkach od uzyskanych przychodów. Podstawowym aktem prawnym, który reguluje podatek CIT, jest ustawa z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych. Podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych są - wszelkie osoby prawne, spółki kapitałowe w organizacji, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej (z wyjątkiem spółek niemających osobowości prawnej, chyba że mają siedzibę lub zarząd w innym państwie i zgodnie z przepisami prawa podatkowego danego państwa są traktowane jak osoby prawne i podlegają w tym państwa opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania), podatkowe grupy kapitałowe (czyli grupy co najmniej dwóch spółek prawa handlowego mających osobowość prawną, które pozostają w związkach kapitałowych). Podstawa opodatkowania Podstawę opodatkowania stanowi osiągnięty przez osobę prawną dochód (przychód pomniejszony o koszty jego uzyskania) w danym roku podatkowym

133 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH

134 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCHStawki podatku dochodowego od osób prawnych, choć sięgające przed dziesięciu laty 40%, były sukcesywnie zmniejszane. Od 1 stycznia 2004r.obowiązuje korzystna stawka 19%, która pozwala na znacznie tańsze inwestowanie. Podatek dochodowy od osób prawnych jest nierozerwalnie związany z prowadzeniem rachunkowości na zasadach określonych w ustawie z 29 września 1994r. o rachunkowości (t. jedn. Dz. U. z 2002r., Nr 76, poz.694 z późn. zm.), toteż zasady te mają bardzo istotny wpływ na ostateczny wymiar podatku dochodowego.

135 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH

136 Zwolnienia Podmiotami zwolnionymi z tego podatku są: Skarb Państwa,Narodowy Bank Polski, jednostki budżetowe, fundusze celowe utworzone na podstawie odrębnych ustaw, przedsiębiorstwa międzynarodowe i inne jednostki gospodarcze utworzone przez organ administracji państwowej wspólnie z innymi państwami, gminy w zakresie dochodów własnych, Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Zakład Ubezpieczeń Społecznych, fundusze emerytalne i inwestycyjne, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej organizacje religijne

137 PODATEK AKCYZOWY Podstawa prawna: ustawa z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym. Cel podatku: akcyza jest nakładana na dobra, aby ograniczyć ich spożycie, lub ze względu na wysoką akumulację zysku (niskie koszty produkcji, a wysokie spożycie). Obecnie stała się obszernym i łatwym wpływem pieniędzy dla budżetu państwa poprzez nakładanie na tzw. dobra infrastrukturalne (energia, paliwa itp.) lub konsumowane na masową skalę (np. używki).

138 Stawki akcyzy Przepisy systemu podatkowego Unii Europejskiej wymagają, aby państwa członkowskie w zakresie struktury i stawek podatku akcyzowego dla wyrobów akcyzowych, stosowały określony dla poszczególnych wyrobów poziom minimalny wysokości podatku. Państwa członkowskie mogą jednak zawsze ustalić i stosować w oparciu o własną politykę fiskalną wyższe stawki akcyzy. Minimalne poziomy są określone w następujących aktach prawa Unii Europejskiej: dyrektywa Rady 92/84/EWG z dnia 19 października 1992 r. w sprawie zbliżenia stawek podatku akcyzowego dla alkoholu i napojów alkoholowych, dyrektywa Rady 2011/64/UE z dnia 21 czerwca 2011 r. w sprawie struktury oraz stawek akcyzy stosowanych do wyrobów tytoniowych, dyrektywa Rady 2003/96/WE w sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów ramowych dotyczących opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej.

139 Stawki akcyzy Stawki akcyzy te są wyrażane w:kwocie na jednostkę wyrobu, procencie podstawy opodatkowania, procencie maksymalnej ceny detalicznej, kwocie na jednostkę wyrobu i procencie maksymalnej ceny detalicznej. Aktualnie obowiązujące stawki akcyzy na niektóre wyroby akcyzowe i samochody osobowe wynoszą w przypadku: benzyny silnikowej ,00 zł/1.000 l, oleju napędowego ,00 zł/1.000 l, gazów skroplonych do napędu silników spalinowych - 670,00 zł/1.000 kg, biokomponentów stanowiących samoistne paliwa ,00 zł/1.000 l, energii elektrycznej - 20,00 zł/1 MWh, alkoholu etylowego – 5.704,00 zł/1 hl 100% vol., piwa - 7,79 zł od 1 hektolitra za każdy stopień Plato gotowego wyrobu, wina - 158,00 zł/1 hl gotowego wyrobu, papierosów – 206,76 zł za każde sztuk i 31,41% maksymalnej ceny detalicznej, samochodów osobowych o poj. silnika powyżej 2000 cm3 - 18,6% podstawy opodatkowania; pozostałych samochodów osobowych - 3,1% podstawy opodatkowania.

140

141 Wyróżniamy podatki o charakterze majątkowym i dochodowym.P O D A T K I L O K A L N E Wyróżniamy podatki o charakterze majątkowym i dochodowym. Źródłem poboru podatków majątkowych jest posiadany przez podatnika majątek. Do grupy tego rodzaju podatków lokalnych zalicza się podatek: - od nieruchomości, - rolny, - leśny, - od środków transportowych, - od spadków i darowizn. Wśród podatków dochodowym na szczeblu samorządowych gmin należy wymienić podatek od działalności gospodarczej osób fizycznych, opłacany w formie karty podatkowej.

142 O P Ł A T Y L O K A L N E Dochody pochodzące z opłat można sklasyfikować według kryterium podmiotowego, przedmiotowego i administracyjnego. Ze względu na podmiot wyróżnia się opłatę: -eksploatacyjną, -miejscową, -adiacencką, -za użytkowanie wieczyste, -uiszczaną za niezabudowane lub niezagospodarowanie gruntów w określonym terminie, -prolongacyjną. W kategorii przedmiotowej wyróżnia się opłatę: -skarbową, -targową, -parkingową -koncesyjną. Do opłat o charakterze administracyjnym należą opłaty: -za wydanie świadectwa o miejscu pochodzenia zwierząt, -opłaty za czynności administracyjne.

143

144 Czy władza lokalna może stanowić podatki?

145 PODATEK LOKALNY Brak jest jednobrzmiącej legalnej definicji podatków lokalnych. Podatki i opłaty zaliczane przez ustawodawcę do kategorii podatków lokalnych zostały wprawdzie enumeratywnie wyliczone w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych jednak na liście tej nie znajdują się inne świadczenia podatkowe, które posiadają cechy podatków lokalnych, ale uregulowane są w innych ustawach. Zgodnie z doktryną prawa finansów publicznych podatki lokalne stanowią te podatki, wobec których jednostki samorządu terytorialnego posiadają władztwo podatkowe. Obejmuje one prawo organów jednostek samorządu terytorialnego do poboru określonych podatków na rzecz lokalnego budżetu oraz do kształtowania wymiaru tych podatków głównie poprzez możliwość ustalania konkretnych stawek podatkowych (poniżej maksymalnej stawki ustawowej) oraz wprowadzania ulg i zwolnień. Źródło: Ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (tj. Dz.U. z 2010 r. Nr 95, poz. 613 z późn. zm.), art. 1, ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tj. Dz.U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.), art. 10, ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tj. Dz.U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.), art. 18, ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (tj. Dz.U. z 2013 r., poz z późn. zm.), art. 6, 12 i 13e, ustawa z dnia 30 października 2002 r. o podatku leśnym. (tj. Dz.U. z 2013 r., poz. 465), art. 4 i 6-7, ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 144, poz. 930 z późn. zm.), art. 2, ustawa z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (tj. Dz. U. z 2010 r. Nr 80, poz. 526 z późn. zm.), art. 4.

146 PODATEK LOKALNY Biorąc pod uwagę przepisy ustawowe oraz doktrynę prawa finansów publicznych do kategorii podatków lokalnych należą: podatek od nieruchomości, uregulowany ustawą o podatkach i opłatach lokalnych, podatek od środków transportowych, uregulowany ustawą o podatkach i opłatach lokalnych, podatek rolny, uregulowany ustawą o podatku rolnym, podatek leśny, uregulowany ustawą o podatku leśnym, podatek dochodowy opłacany w formie karty podatkowej, uregulowany ustawą o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, podatek od spadków i darowizn, uregulowany ustawą o podatku od spadków i darowizn, podatek od czynności cywilnoprawnych, uregulowany ustawą o podatku od czynności cywilnoprawnych.

147 PODATEK LOKALNY Zgodnie z przepisami ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego wpływy z podatków stanowią dochody własne gminy. Na mocy innych regulacji ustawowych rady gminy bądź też wójtowie, burmistrzowie, prezydenci mogą w pewnym zakresie kształtować niektóre elementy konstrukcyjne tych podatków, przede wszystkim stawki podatkowe oraz ulgi i zwolnienia.

148

149

150

151 Podatek rolny Zakres przedmiotowy opodatkowaniaOpodatkowaniu podatkiem rolnym podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza Zakres podmiotowy opodatkowania Podatnikami podatku rolnego są osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki, nieposiadające osobowości prawnej, które są: właścicielami gruntów; posiadaczami samoistnymi gruntów; użytkownikami wieczystymi gruntów; posiadaczami gruntów, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli posiadanie: - wynika z umowy zawartej z właścicielem, z Agencją Nieruchomości Rolnych lub z innego tytułu prawnego albo - jest bez tytułu prawnego, z wyjątkiem gruntów wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa lub będących w zarządzie Lasów Państwowych; w tym przypadku podatnikami są odpowiednio jednostki organizacyjne Agencji Nieruchomości Rolnych i Lasów Państwowych. Z podatku rolnego zwolnione są gminy i Skarb Państwa

152 Podatek rolny Podstawa opodatkowaniaDla gruntów gospodarstw rolnych podstawę opodatkowania stanowi liczba hektarów przeliczeniowych ustalana na podstawie powierzchni, rodzajów i klas użytków rolnych wynikających z ewidencji gruntów i budynków oraz zaliczenia do okręgu podatkowego. Dla pozostałych gruntów - liczba hektarów wynikająca z ewidencji gruntów i budynków. Wysokość i wymierzanie podatku Od 1 ha przeliczeniowego gruntów będących częścią gospodarstwa rolnego podatek zawiera się w równowartości pieniężnej 2,5 q żyta. Od 1 ha innych gruntów jest to równowartość pieniężna 5 q żyta. Ceny ustala się według średniej skupu żyta za pierwsze trzy kwartały roku poprzedzającego rok podatkowy, ogłasza ją Prezes GUS najpóźniej do 20 października każdego roku. W sytuacji relatywnie wysokich cen żyta rady gmin powszechnie korzystają ze swojego przywileju obniżenia obowiązujących cen Organem podatkowym właściwym w sprawach podatku rolnego jest wójt (burmistrz, prezydent miasta). Podatek rolny na rok podatkowy od osób fizycznych ustala się w drodze decyzji wydawanej przez organ podatkowy właściwy ze względu na miejsce położenia gruntów. Podatek jest płatny w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego w terminach do dnia 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada roku podatkowego.

153 Podatek rolny Hektar przeliczeniowyHektar przeliczeniowy jest jednostką umowną potrzebną głównie do celów podatkowych. Hektary przeliczeniowe ustala się dla gruntów gospodarstw rolnych według klasy gruntu (klasy bonitacyjne), okręgów podatkowych i rodzaju użytków rolnych. Rodzaj użytków: grunty orne łąki i pastwiska Klasy gruntu: Grunty orne: I, II, IIIa, IIIb, IVa, IVb, V, VI Użytki zielone i lasy: I, II, III, IV, V, VI Okręgi podatkowe: występują 4 rejony podatkowe I, II, III i IV Za 1 ha przeliczeniowy przyjęto 1 ha gruntów klasy IVa, sugerując się wydajnością tej gleby do wytworzenia plonów – konkretnie zboża (kwintale żyta). Z różnej jakości gleby można otrzymać różne ilości zboża – z tego samego obszaru. Do celów podatkowych została przyjęta pewna średnia, która stanowi teraz bazę do naliczania opłat.

154 Podatek leśny Wprowadzony został ustawą z dnia 28 września 1991 roku o lasach Podatnikami tego podatku są: osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki, nieposiadające osobowości prawnej, będące: właścicielami lasów samoistnymi posiadaczami lasów użytkownikami wieczystymi lasów posiadaczami lasów stanowiących własność Skarbu Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego. Przedmiotem opodatkowania podatkiem leśnym są lasy, z wyjątkiem lasów zajętych na wykonywanie innej działalności gospodarczej niż działalność leśna. Obecnie z podatku leśnego zwolnione są: lasy z drzewostanem w wieku do 40 lat, lasy wpisane indywidualnie do rejestru zabytków, użytki ekologiczne, szkoły (w tym wyższe), placówki naukowe, jednostki badawczo-rozwojowe oraz zakłady pracy chronionej lub aktywności zawodowej. Stawka jest kwotowa i uzależniona od rodzaju lasu. Podstawowa stawka podatku wynosi równowartość pieniężną 0,220 m3 drewna z 1 hektara rzeczywistego za rok podatkowy.

155 Podatek od spadków i darowiznPodatek od spadków i darowizn – podatek pobierany na podstawie ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 1983 r. Nr 45, poz. 207, z późn. zm. – tj: Dz. U. z 2015 r. Nr 0, poz. 86). Podatek od spadków i darowizn jest podatkiem bezpośrednim, od przyrostu masy majątku, osobistym i samorządowym (gminnym). Przedmiot opodatkowania Opodatkowane jest nabycie własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem: spadku, darowizny, zasiedzenia, nieodpłatnego zniesienia współwłasności, zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w postaci powołania do spadku albo w postaci zapisu, nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek jego śmierci, nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci, nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą, jeżeli w chwili otwarcia spadku lub zawarcia umowy darowizny nabywca był obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

156 Podatek od spadków i darowiznPodmiot opodatkowania Podatnikami podatku od spadków i darowizn są osoby fizyczne, które nabyły własność rzeczy i prawa majątkowe w sposób wyżej wskazany. Płatnikami podatku od spadków i darowizn są notariusze Podstawa opodatkowania Podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dn. nabycia i cen rynkowych z dn. powstania obowiązku podatkowego.

157 Podatek od spadków i darowiznWysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. Grupy podatkowe Jest to konstrukcja swoista tylko dla tego podatku i wynika ona z osobistego charakteru podatku od spadków i darowizn. W ustawie są 3 grupy podatkowe, a zaliczenie do każdej z nich odbywa się na podstawie osobistego stosunku między nabywcą i zbywającym. Im pokrewieństwo jest bliższe tym cyfra jest niższa a obciążenie podatkiem mniejsze. Do poszczególnych grup podatkowych zalicza się: 1) do grupy I – małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów, 2) do grupy II – zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych, 3) Do grupy III – innych nabywców.

158 Podatek od spadków i darowiznMinimum wolne od opodatkowania: 9637 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej, 7276 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej, 4902 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej. Podatek oblicza się od nadwyżki podstawy opodatkowania ponad kwotę wolną od podatku, według następujących skal:

159 OPŁATY LOKALNE Opłaty lokalne to rodzaj daniny publicznej o charakterze pozapodatkowym. Opłaty lokalne, podobnie jak podatki, są świadczeniami pieniężnymi, przymusowymi i bezzwrotnymi. Cechą odróżniającą opłatę od podatku jest natomiast ekwiwalentność świadczenia. Opłata jest świadczeniem ekwiwalentnym, jednakże w przypadku, gdy przewyższa rzeczywisty koszt wydatków staje się ukrytym podatkiem. Opłaty lokalne należą do grupy opłat związanych z czynnościami urzędowymi i są zaliczane są do dochodów gmin (por. art. 4 ust. 1 pkt 2 lit. b) i c) u.p.lok.). Organami właściwymi do ich wymiaru i poboru są organy gminne – wójt, a w gminach miejskich burmistrz lub prezydent miasta. Źródło: Ustawa z dnia 12 stycznia 1991r. o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz.U. z 2010 r., Nr 95, poz. 613 ze zmian.), ustawa z dnia 13 listopada 2003r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (t.j. Dz.U. z 2010 r., Nr 80, poz. 526 ze zmian.), J.Kulicki, A.Krawczyk, P.Sokół, Leksykon podatkowy, PWE, Waszawa 1998.

160 OPŁATY LOKALNE Do opłat lokalnych zalicza się:Opłata targowa pobierana jest od osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, dokonujących sprzedaży na targowiskach, za które ustawodawca uznaje wszelkie miejsca, w których jest prowadzona sprzedaż. Opłacie tej nie podlega jednak sprzedaż dokonywana w budynkach lub w ich częściach, bo podlega to pod podatek od nieruchomości w związku z przedmiotami opodatkowania położonymi na targowiskach. W 2016 r. stawka opłaty targowej nie może przekroczyć 758,47 zł dziennie

161 OPŁATY LOKALNE 2. Opłata miejscowa pobierana jest od osób fizycznych przebywających dłużej niż dobę w celach turystycznych, wypoczynkowych lub szkoleniowych w miejscowościach: Posiadających korzystne właściwości klimatyczne, walory krajobrazowe oraz warunki umożliwiające pobyt osób w celach turystycznych, wypoczynkowych lub szkoleniowych. W 2016 r. stawka nie może przekroczyć 2,18 zł dziennie, znajdujących się na obszarach, którym nadano status obszaru ochrony uzdrowiskowej. W 2016 r. stawka nie może przekroczyć 3,10 zł dziennie.

162 OPŁATY LOKALNE W sąd orzekł, że Wisła nie ma prawa pobierać opłaty klimatycznej od turystów, bo ma zanieczyszczone powietrze. To pierwszy taki wyrok w kraju. Strefa Śląska, w której leży Wisła, jest zakwalifikowana do najgorszej klasy pod względem poziomu trujących pyłów w powietrzu. Ich stężenie przekracza normy kilkakrotnie, a mieszkańcy i turyści, wdychają ogromne ilości toksycznych, rakotwórczych pyłów. Mimo to Wisła od 2008 r. pobiera od turystów opłatę klimatyczną 2 zł za każdy dzień pobytu powyżej jednej doby. Rocznie do budżetu miasta wpływa z tego tytułu ok. 700 tys. zł. Czteroosobowa rodzina za dwutygodniowy pobyt w Wiśle dopłaca prawie 120 zł taksy klimatycznej. Teraz turyści mogą się domagać zwrotu pieniędzy.

163 OPŁATY LOKALNE Opłata uzdrowiskowa pobierana jest od osób fizycznych przebywających dłużej niż dobę w celach zdrowotnych, turystycznych, wypoczynkowych lub szkoleniowych w miejscowościach znajdujących się na obszarach, którym nadano status uzdrowiska. W 2016 r. stawka opłaty uzdrowiskowej nie może przekroczyć 4,27 zł dziennie. 4. Opłata od posiadania psa pobierana jest od osób fizycznych posiadających psa. O wprowadzeniu tej opłaty, jako jedynej z opłat lokalnych, decyduje rada gminy. Stawki opłat lokalnych ustalają rady gmin. Nie mogą one jednak być wyższe od stawek maksymalnych wynikających z u.p.lok. W 2016 r. stawka opłaty od posiadania psów nie może przekroczyć 120,05 zł rocznie od jednego psa.

164 OPŁATY LOKALNE 5. Opłata reklamowa została wprowadzona przez ustawę z dnia 24 kwietnia 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wzmocnieniem narzędzi ochrony krajobrazu. Warunkiem jej pobierania jest podjęcie przez radę uchwały w sprawie zasad i warunków sytuowania obiektów małej architektury, tablic reklamowych i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń na podstawie art. 37a ust.1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U z 2015 r, poz. 199 i 443). W 2016 r. tawka części zmiennej opłaty reklamowej nie może przekroczyć 0,20 zł od 1 m2 pola powierzchni tablicy reklamowej lub urządzenia reklamowego służących ekspozycji reklamy dziennie.

165

166 SYSTEM PODATKOWY – NiemcyNiemieckie prawo podatkowe należy do najbardziej skomplikowanych na świecie! Przepisy podatkowe znajdują się zarówno w najważniejszym akcie prawnym państwa, czyli w ustawie zasadniczej (konstytucji), a także w wielu ustawach, rozporządzeniach, zarządzeniach, dyrektywach i aktach administracyjnych, które są dodatkowo wsparte bogatym orzecznictwem sądowym.

167 SYSTEM PODATKOWY W SINGAPURZEPodatki w Singapurze opierają się na zasadzie terytorialności, oznacza to, że tylko dochód wypracowany lub otrzymywany na terenie państwa podlega opodatkowaniu. Nie ma żadnych ograniczeń związanych z reinwestowaniem zysków, ich transferem za granicę oraz z przeprowadzaniem transakcji na zagranicznych rynkach i giełdach. Dywidendy są zwolnione od podatku. Podatek od firm jest progresywny z zastosowaniem ulg dla nowych przedsiębiorstw, ponieważ rząd Singapuru docenia ich znaczenie dla rozwoju gospodarki. Nowy przedsiębiorca w ciągu pierwszych trzech lat działalności z zysku nieprzekraczającego 100 tys. dolarów singapurskich (około 250 tys. złotych) zapłaci... zero procent podatku. Dla już funkcjonujących firm minimalna stawka podatku to 4,25%, a maksymalna - 17%. Podatek VAT wynosi 7%, przy czym nie dotyczy towarów eksportowanych za granicę. Podatek od nieruchomości wynosi 10% - uzasadnieniem takiej polityki jest niewielka powierzchnia wyspy. W Singapurze nie ma płacy minimalnej. Podatek dochodowy od osób fizycznych również ustalany jest progresywnie, przy zastosowaniu rożnych ulg. Osoby zarabiające najmniej (odpowiednik 50 tys. złotych rocznie) nie płacą podatku. Najniższa stawka PIT wynosi 3,5 procent, najwyższa - 20 procent, dla dochodów powyżej 320 tys. dolarów singapurskich. Ważnym składnikiem kosztów pracy są ubezpieczenia społeczne, które odprowadza się do tamtejszego ZUS-u. Składka jest - podobnie jak w Polsce - podzielona na część płaconą przez pracodawcę (maksymalna wysokość - 14,5%) oraz pracownika (nie więcej, niż 20 procent). Wysokość składki zależna jest od wieku i dochodu pracownika. Pracownicy zagraniczni, będący w Singapurze na kontrakcie są zwolnieni z tych opłat.

168

169 BUDŻET PAŃSTWA

170 BUDŻET PAŃSTWA

171 BUDŻET PAŃSTWA Funkcje budżetu:1) funkcja redystrybucyjna – budżet państwa, przejmując podatki, cła i inne opłaty od przedsiębiorstw i gospodarstw domowych dokonuje ich rozdziału pomiędzy inne podmioty, zarówno w wyniku transferów nieodpłatnych (renty, emerytury, pomoc publiczna, nieoprocentowane kredyty), jak i przez zakup dóbr i usług na rynku; 2) stabilizacyjna – budżet łagodzi wahania cyklu koniunkturalnego i zapewnia zrównoważony wzrost gospodarki; 3) fiskalna – budżet przejmuje podatki, cła i inne opłaty; 4) bodźcowa/stymulująca – przez redystrybucję dochodu budżet (zwłaszcza zakupy dóbr i usług, ale także dotacje i subwencje) stymuluje działalność podmiotów gospodarczych, podaż, popyt i ceny.

172 BUDŻET PAŃSTWA

173 Dochody budżetu państwa za 2013 rok

174 BUDŻET PAŃSTWA

175

176 DEFICYT BUDŻETOWY

177 Projekt budżetu państwaMinister finansów opracowuje założenia do projektu ustawy budżetowej i przedkłada go Radzie Ministrów (art. 138 ust. 1 ustawy o finansach publicznych) Następnie minister finansów opracowuje projekt ustawy budżetowej na podstawie informacji od dysponentów części budżetowych Rozporządzenie – nota budżetowa – jako dyscyplinujące dysponentów do przedkładania informacji Przedkłada projekt ustawy budżetowej Radzie Ministrów wraz z uzasadnieniem oraz dochodami i wydatkami szczególnych podmiotów jak SN, NIK czy Kancelaria Prezydenta RP czy Kancelaria Sejmu

178 ZASADY BUDŻETOWE Zasada zupełności (powszechności)Zasada równowagi budżetowej Zasada jedności budżetu – formalna (roczności budżetu) i materialna Zasada jawności i przejrzystości Zasada szczegółowości (specjalizacji)

179 Budżet a ustawa budżetowaNie są to pojęcia jednolite Budżet stanowi część ustawy budżetowej

180 Zawartość ustawy budżetowejCzęść normatywna (opisowa) i część rachunkowa – obie mają taką samą moc prawną. Art. 109 ustawy o finansach publicznych 1. Ustawa budżetowa jest podstawą gospodarki finansowej państwa w danym roku budżetowym. 2. Ustawa budżetowa składa się z: 1) budżetu państwa; 2) załączników; 3) postanowień, których obowiązek zamieszczenia i w ustawie budżetowej wynika z niniejszej ustawy lub z odrębnych ustaw. 5. Ustawa budżetowa nie może zawierać przepisów zmieniających inne ustawy.

181 Art. 114 ustawy o finansach publicznych1. Budżet państwa składa się z części odpowiadających organom władzy publicznej, kontroli państwowej, sądom, trybunałom i innym organom wymienionym w art. 139 ust. 2, administracji rządowej, przy czym dla poszczególnych działów administracji rządowej oraz dla urzędów nadzorowanych przez Prezesa Rady Ministrów ustala się odpowiednio odrębne części budżetu. 2. W odrębnych częściach budżetu państwa ujmuje się: 1) subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego; 2) rezerwę ogólną; 3) rezerwy celowe; 4) obsługę długu Skarbu Państwa; 5) środki własne Unii Europejskiej; 6) przychody i rozchody związane z finansowaniem potrzeb pożyczkowych budżetu państwa; 7) dochody, o których mowa w art. 111 pkt 16.

182 Częściami budżetu państwa dysponują dysponenci części budżetowych, jeżeli odrębne ustawy nie stanowią inaczej.

183 PROCEDURA BUDŻETOWA Wieloletnie Planowanie FinansoweProjekt i uchwalanie budżetu państwa Wykonywanie budżetu państwa Zasady Podmioty Zmiany budżetu w czasie jego wykonywania Kontrola wewnętrzna i audyt wewnętrzny

184 Wieloletnie planowanie finansoweObligatoryjność planowania wieloletniego i zadaniowego Obok rocznego budżetu i planu finansowego: Wieloletni Plan Finansowy Państwa Budżet zadaniowy (trzyletni) Zestawienie zadań i celów priorytetowych na dany rok Wieloletni Plan Finansowy Państwa jako podstawa; obejmuje 4 lata budżetowe; uchwalany przez Radę Ministrów i publikowany w Monitorze Polskim oraz BIP (całość w postaci zadaniowej)

185 Projekt budżetu państwaMinister finansów opracowuje założenia do projektu ustawy budżetowej i przedkłada go Radzie Ministrów (art. 138 ust. 1 ustawy o finansach publicznych) Następnie minister finansów opracowuje projekt ustawy budżetowej na podstawie informacji od dysponentów części budżetowych Rozporządzenie – nota budżetowa – jako dyscyplinujące dysponentów do przedkładania informacji Przedkłada projekt ustawy budżetowej Radzie Ministrów wraz z uzasadnieniem oraz dochodami i wydatkami szczególnych podmiotów jak SN, NIK czy Kancelaria Prezydenta RP czy Kancelaria Sejmu

186 Uchwalanie budżetu Rada Ministrów przyjmuje projekt i przedkłada go Sejmowi najpóźniej do 30 września roku poprzedzającego rok budżetowy; Procedura co do zasady taka jak przy innych ustawach: 3 czytania w Sejmie (1 czytanie  Komisja  2 czytanie  debata, poprawki, Komisja, autopoprawki rządu  3 czytanie  głosowanie) Ustawa trafia do Senatu  przyjęcie ustawy lub zgłoszenie poprawek / przyjęcie poprawek lub odrzucenie przez Sejm Podpisanie przez Prezydenta (7 dni) lub zwrócenie się do TK

187 Sankcje Art. 225 Konstytucji:Jeżeli w ciągu 4 miesięcy od dnia przedłożenia Sejmowi projektu ustawy budżetowej nie zostanie ona przedstawiona Prezydentowi Rzeczypospolitej do podpisu, Prezydent Rzeczypospolitej może w ciągu 14 dni zarządzić skrócenie kadencji Sejmu. Niekorzystny stan – do ogłoszenia odpowiedniej ustawy podstawą gospodarski finansowej jest przedstawiony Sejmowi odpowiedni projekt

188 Zasady budżetowe Zasada zupełności (powszechności)Zasada równowagi budżetowej Zasada jedności budżetu (jedność formalna i materialna) Zasada jawności Zasada szczegółowości za: R. Kowalczyk [w:] Prawo finansowe, pod red. R. Mastalskiego, E. Fojcik-Mastalskiej, Warszawa 2013, s

189 Zasada zupełności (powszechności)Zakłada objęcie budżetem w pełnych kwotach całości dochodów i wydatków form organizacyjnych realizujących zadania publiczne We współczesnym rozumieniu zasada ta będzie respektowana nie tylko wtedy, gdy dochody i wydatki publiczne realizowane przez jednostki organizacyjne będą ujęte w pełni w budżecie, ale również wtedy, gdy będą objęte przez budżet kwotami globalnymi

190 Zasada równowagi budżetowejKlasycznie – wydatki nie mogą przekraczać dochodów Współcześnie – budżet państwa określa kwotę planowanego deficytu budżetu państwa wraz ze źródłami jego pokrycia (art. 110 pkt 3 u.f.p.) Art. 216 ust. 5 Konstytucji RP. Nie wolno zaciągać pożyczek lub udzielać gwarancji i poręczeń finansowych, w następstwie których państwowy dług publiczny przekroczy 3/5 wartości rocznego PKB Procedury sanacyjne (art. 86 u.f.p.)

191 Zasada jedności budżetuZgodnie z zasadą jedności formalnej budżet powinien być opracowywany w formie jednego dokumentu obejmującego całość gospodarki budżetowej, zawartego w jednym akcie prawnym Zgodnie z zasadą jedności materialnej budżetu całość dochodów budżetowych powinna być za pośrednictwem budżetu przeznaczana na pokrycie całości wydatków (wyjątek – art. 42 ust. 3 i 4 u.f.p.)

192 Zasada jawności Gospodarka środkami publicznymi jest jawna (art. 33 ust. 1 u.f.p.) Zasada jawności gospodarowania środkami publicznymi jest realizowana m.in. przez jawność debaty budżetowej w Sejmie i Senacie oraz debat budżetowych w organach stanowiących jednostek samorządu terytorialnego oraz podawanie do publicznej wiadomości zbiorczych danych dotyczących finansów publicznych (por. art. 34 ust. 1 u.f.p.)

193 Zasada szczegółowościBudżetu państwa powinien zawierać nie tylko ogólne kwoty dochodów i wydatków Dochody i wydatki powinny być pogrupowane według jednolicie przyjętych podziałek klasyfikacyjnych (por. art. 39 i 114 u.f.p.): części – odpowiadają organom władzy publicznej działy i rozdziały – określają rodzaj działalności paragrafy – określają rodzaj dochodu, przychodu, wydatku lub rozchodu

194 Prowizorium budżetoweArt. 219 ust. 3 Konstytucji RP. W wyjątkowych przypadkach dochody i wydatki państwa w okresie krótszym niż rok może określać ustawa o prowizorium budżetowym. Przepisy dotyczące projektu ustawy budżetowej stosuje się odpowiednio do projektu ustawy o prowizorium budżetowym.

195 Procedura budżetowa Opracowywanie projektu i uchwalanie budżetu państwa Wykonywanie budżetu państwa Kontrola wykonania budżetu państwa

196 Prace nad projektem ustawy budżetowejMinister Finansów przedstawia Radzie Ministrów założenia do projektu budżetu państwa na następny rok (art. 138 ust. 1 u.f.p.) Minister Finansów wydaje notę budżetową – rozporządzenie określające szczegółowy sposób, tryb i terminy sporządzania materiałów do projektu ustawy budżetowej (art. 138 ust. 6 u.f.p.) Materiały do projektu ustawy budżetowej opracowują i przedstawiają Ministrowi Finansów dysponenci części budżetowych (art. 138 ust. 2 u.f.p.)

197 Prace nad projektem ustawy budżetowejMinister Finansów przedstawia Radzie Ministrów projekt ustawy budżetowej na następny rok wraz z uzasadnieniem (art. 139 ust. 1 u.f.p.) Rada Ministrów uchwala projekt ustawy budżetowej i wraz z uzasadnieniem przedkłada go Sejmowi w terminie do dnia 30 września roku poprzedzającego rok budżetowy (art. 141 u.f.p.)

198 Opracowywanie projektu i uchwalanie budżetu państwa w Konstytucji RPArt. 221 Konstytucji RP. Inicjatywa ustawodawcza w zakresie ustawy budżetowej, ustawy o prowizorium budżetowym, zmiany ustawy budżetowej, ustawy o zaciąganiu długu publicznego oraz ustawy o udzielaniu gwarancji finansowych przez państwo przysługuje wyłącznie Radzie Ministrów. Art. 222 Konstytucji RP. Rada Ministrów przedkłada Sejmowi najpóźniej na 3 miesiące przed rozpoczęciem roku budżetowego projekt ustawy budżetowej na rok następny. W wyjątkowych przypadkach możliwe jest późniejsze przedłożenie projektu.

199 Opracowywanie projektu i uchwalanie budżetu państwa w Konstytucji RPArt. 223 Konstytucji RP. Senat może uchwalić poprawki do ustawy budżetowej w ciągu 20 dni od dnia przekazania jej Senatowi.

200 Opracowywanie projektu i uchwalanie budżetu państwa w Konstytucji RPArt. 224 Konstytucji RP. 1. Prezydent Rzeczypospolitej podpisuje w ciągu 7 dni ustawę budżetową albo ustawę o prowizorium budżetowym przedstawioną przez Marszałka Sejmu. Do ustawy budżetowej i ustawy o prowizorium budżetowym nie stosuje się przepisu art. 122 ust. 5 (veto) 2. W przypadku zwrócenia się Prezydenta Rzeczypospolitej do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie zgodności z Konstytucją ustawy budżetowej albo ustawy o prowizorium budżetowym przed jej podpisaniem, Trybunał orzeka w tej sprawie nie później niż w ciągu 2 miesięcy od dnia złożenia wniosku w Trybunale.

201 Opracowywanie projektu i uchwalanie budżetu państwa w Konstytucji RPArt. 225 Konstytucji RP. 1. Jeżeli w ciągu 4 miesięcy od dnia przedłożenia Sejmowi projektu ustawy budżetowej nie zostanie ona przedstawiona Prezydentowi Rzeczypospolitej do podpisu, Prezydent Rzeczypospolitej może w ciągu 14 dni zarządzić skrócenie kadencji Sejmu.

202 Trybunał Konstytucyjny – 2 miesiąceWażne terminy! 30 września projekt ustawy budżetowej wraz z uzasadnieniem powinien wpłynąć do Sejmu Senat – 20 dni Prezydent RP – 7 dni Trybunał Konstytucyjny – 2 miesiące Jeżeli w ciągu 4 miesięcy od dnia przedłożenia Sejmowi projektu ustawy budżetowej nie zostanie ona przedstawiona Prezydentowi RP do podpisu, Prezydent RP może w ciągu 14 dni zarządzić skrócenie kadencji Sejmu

Prawo finansowe i podatkowe

Recommend Documents