1 Prawo konstytucyjne III zajęciaPrawo parlamentarne I Mateusz Radajewski Katedra Prawa Konstytucyjnego Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytet Wrocławski
2 Definicja parlamentu Parlament – naczelny organ państwa złożony (przynajmniej w części) z demokratycznie wybranych przedstawicieli sprawujący władzę ustawodawczą.
3 Autonomia parlamentu formalna (regulaminowa):„Organizację wewnętrzną i porządek prac Sejmu oraz tryb powoływania i działalności jego organów, jak też sposób wykonywania konstytucyjnych i ustawowych obowiązków organów państwowych wobec Sejmu określa regulamin Sejmu uchwalony przez Sejm” (art. 112 Konstytucji RP) 2) materialna: personalna budżetowo-finansowa terytorialna jurysdykcyjna
4 Dwuizbowość (bikameralizm)1) Geneza: demokratyzacja federalizm 2) Podział kompetencji: - bikameralizm symetryczny (np. Francja) - bikameralizm niesymetryczny (np. Polska)
5 Zgromadzenie Narodowe„W przypadkach określonych w Konstytucji Sejm i Senat, obradując wspólnie pod przewodnictwem Marszałka Sejmu lub w jego zastępstwie Marszałka Senatu, działają jako Zgromadzenie Narodowe” (art. 114 ust. 1 Konstytucji RP) „W przypadkach określonych w Konstytucji”: art. 130 art. 131 ust. 2 art. 145 ust. 2 art. 140 art. 114 ust. 2
6 Kadencja Dwa możliwe sposoby określania kadencji:X lat od dnia wyborów od pierwszego dnia zebrania się parlamentu do dnia poprzedzającego zebranie się parlamentu następnej kadencji Art. 98 Konstytucji RP 1. Sejm i Senat są wybierane na czteroletnie kadencje. Kadencje Sejmu i Senatu rozpoczynają się z dniem zebrania się Sejmu na pierwsze posiedzenie i trwają do dnia poprzedzającego dzień zebrania się Sejmu następnej kadencji. 2. Wybory do Sejmu i Senatu zarządza Prezydent Rzeczypospolitej (…), wyznaczając wybory na dzień (…) przypadający w ciągu 30 dni przed upływem 4 lat od rozpoczęcia kadencji Sejmu i Senatu. Art. 109 ust. 2 Konstytucji RP Pierwsze posiedzenia Sejmu i Senatu Prezydent Rzeczypospolitej zwołuje na dzień przypadający w ciągu 30 dni od dnia wyborów (…)
7 Przedłużenie kadencjiArt. 228 ust. 7 zd. 1 Konstytucji RP W czasie stanu nadzwyczajnego oraz w ciągu 90 dni po jego zakończeniu nie może być skrócona kadencja Sejmu, przeprowadzone referendum ogólnokrajowe, nie mogą być przeprowadzane wybory do Sejmu, Senatu, organów samorządu terytorialnego oraz wybory Prezydenta Rzeczypospolitej, a kadencje tych organów ulegają odpowiedniemu przedłużeniu.
8 Skracanie kadencji samorozwiązanie Sejmu (art. 98 ust. 3 Konstytucji RP): „Sejm może skrócić swoją kadencję uchwałą podjętą większością co najmniej 2/3 głosów ustawowej liczby posłów. Skrócenie kadencji Sejmu oznacza jednoczesne skrócenie kadencji Senatu.” 2) rozwiązanie Sejmu i Senatu przez Prezydenta RP: a) obligatoryjne (art. 155 ust. 2 Konstytucji RP): „W razie nieudzielenia Radzie Ministrów wotum zaufania w trybie określonym w ust. 1, Prezydent Rzeczypospolitej skraca kadencję Sejmu i zarządza wybory.”* b) fakultatywne (art. 225 Konstytucji RP): „Jeżeli w ciągu 4 miesięcy od dnia przedłożenia Sejmowi projektu ustawy budżetowej nie zostanie ona przedstawiona Prezydentowi Rzeczypospolitej do podpisu, Prezydent Rzeczypospolitej może w ciągu 14 dni zarządzić skrócenie kadencji Sejmu.” * Jak to pogodzić z treścią art. 131 ust. 4 Konstytucji RP?
9 Skutki skrócenia kadencjiArt. 98 ust. 5 Konstytucji RP Prezydent Rzeczypospolitej, zarządzając skrócenie kadencji Sejmu, zarządza jednocześnie wybory do Sejmu i Senatu i wyznacza ich datę na dzień przypadający nie później niż w ciągu 45 dni od dnia zarządzenia skrócenia kadencji Sejmu. Prezydent Rzeczypospolitej zwołuje pierwsze posiedzenie nowo wybranego Sejmu nie później niż na 15. dzień* po dniu przeprowadzenia wyborów. * W normalnych wypadkach, zgodnie z art. 109 ust. 2 Konstytucji RP, termin te wynosi 30 dni
10 Dyskontynuacja prac parlamentuPrace parlamentu niezakończone przed upływem kadencji uznaje się za zamknięte. Wyjątki: art. 4 ust. 3 ustawy o wykonywaniu inicjatywy ustawodawczej przez obywateli 2) art. 21 ust. 1 ustawy o sejmowej komisji śledczej 3) art. 13a ust. 1 ustawy o Trybunale Stanu* 4) art. 148e Regulaminu Sejmu * W tym wypadku mowa jest nie tylko o następnej, ale i kolejnych kadencjach