1 Prawo pracy – ćwiczenia (IV) mgr Ilona Szwedziak – Bork [email protected] WZ UW

2 PROCES REKRUTACYJNY JAKICH INFORMACJI MOŻE WYMAGAĆ NASZ POTENCJALNY PRACODAWCA?

3 PROCES REKRUTACYJNY Informacje, których może żądać pracodawca od kandydatów na pracowników oraz nowo zatrudnionych pracowników (art. 22 1 KP § 1) : imię (imiona) i nazwisko, imiona rodziców, data urodzenia, miejsce zamieszkania (adres do korespondencji), wykształcenie, przebieg dotychczasowego zatrudnienia

4 PROCES REKRUTACYJNY Ww. dane mogą zostać ujawnione w następujących dokumentach: 1) wypełniony kwestionariusz osobowy, 2) świadectwa pracy z poprzednich miejsc zatrudnienia, 3) dokumenty potwierdzające kwalifikacje zawodowe, 4) orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań́ do pracy na określonym stanowisku, 5) inne dokumenty jeżeli obowiązek ich przedłużenia wynika z odrębnych przepisów, 6) w przypadku osoby ubiegającej się̨ o zatrudnienie w celu przygotowania zawodowego – świadectwo gimnazjum

5 PROCES REKRUTACYJNY NA ILE PRACODAWCA MOŻE SPRAWDZAĆ KANDYDATA?

6 PROCES REKRUTACYJNY (przyszły) pracodawca może poddać kandydata sprawdzeniu przydatności do pracy (rozmowa kwalifikacyjna, testy) pracodawca może też wystąpić do KRK celem sprawdzenia niekaralności kandydata

7 PROCES REKRUTACYJNY A O CO PRACODAWCA PYTAĆ NIE POWINIEN?

8 PROCES REKRUTACYJNY Od kandydata na pracownika przyszły pracodawca nie może żądać innych danych niż wymienione w art.22 1 § 1 KP, chyba że obowiązek ich podania wynika z odrębnych przepisów Nie może zatem pytać pracownika np. o wyznawaną religię, poglądy polityczne, orientacje seksualną czy … chęć posiadania potomstwa

9 REKRUTACJA … I CO DALEJ? Po zakończeniu procesu naboru pracodawca może żądać od osoby już zatrudnionej oprócz ww. danych podania (art. 22 1 §2 KP): 1) numeru PESEL, 2) imion i nazwisk oraz dat urodzenia dzieci pracownika, 3)innych danych, o ile podanie takich danych jest konieczne ze względu na korzystanie ze szczególnych uprawnień przewidzianych w prawie pracy np. numer rachunku bankowego, przynależność do NFZ. Powyższe dane pracownik przedkłada w formie oświadczenia. Pracodawca ma jednak prawo żądać ich udokumentowania.

10 REKRUTACJA … I CO DALEJ? Obowiązki pracodawcy związane z przyjęciem pracownika: Należy dokonać przede wszystkim wyboru rodzaju umowy o pracę oraz innych formalności, do których należy: 1) skierowanie pracownika na wstępne badania lekarskie w celu ustalenia braku przeciwwskazań do wykonywania pracy na określonym stanowisku, 2) zawarcia umowy o pracę w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach. Pracodawca, zatrudniając pracownika w ramach stosunku pracy, powinien określić, jaka umowa jest zawierana.

11 Nawiązanie stosunku pracy Stosunek pracy może być nawiązany przez: zawarcie umowy o pracę, powołania, mianowania, wyboru, spółdzielczej umowy o pracę

12 Nawiązanie stosunku pracy Sposób zawarcia umowy o pracę: CZYM SĄ OGŁOSZENIA W UP LUB W PRASIE? zaproszenie do negocjacji złożenie oferty i jej przyjęcie dopuszczenie do pracy osoby, która wyraziła gotowość jej podjęcia; wola podjęcia pracy może być wyrażona przez każde zachowanie ujawniające chęć jej podjęcia CO TO JEST REGUŁĄ? Zgodnie z art. 29 § 1 KP regułą są negocjacje. Umowa o pracę może być zawarta przez przedstawiciela.

13 Nawiązanie stosunku pracy W JAKIEJ FORMIE POWINNA ZOSTAĆ ZAWARTA UMOWĘ? na piśmie art. 29 § 2 KP: Umowa o pracę powinna być zawarta w formie pisemnej.

14 Nawiązanie stosunku pracy CO, JEŚLI NIE ZAWARŁ NA PIŚMIE?

15 CECHY STOSUNKU PRACY Cechy stosunku pracy podporządkowanie pracownika kierownictwu pracodawcy, odpłatność wykonywanej pracy, wykonywanie pracy osobiście przez pracownika, powtarzalność czynności w określonych odcinkach czasowych, ryzyko ekonomiczne, socjalne i gospodarcze procesu produkcyjnego, wykonywanie pracy w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę

16 RODZAJE UMÓW O PRACĘ Kodeks pracy wymienia następujące rodzaje umów o pracę: umowę na czas nieokreślony umowę na czas określony umowę na okres próbny

17 UMOWA NA CZAS NIEOKREŚLONY zatrudnienie tradycyjne spełnia następujące warunki: forma zatrudnienia – stosunek pracy rodzaj umowy – na czas nieokreślony wymiar czasu pracy – pełen etat miejsce zatrudnienia – siedziba pracodawcy lub inne stałe miejsce wykonywania pracy regularność pracy – stałe godziny (sztywny rozkład czasu pracy) pod kierownictwem pracodawcy

18 UMOWA NA CZAS OKREŚLONY I Umowa terminowa: Okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony, a także łączny okres zatrudnienia na podstawie umów o pracę na czas określony zawieranych między tymi samymi stronami stosunku pracy, nie może przekraczać 33 miesięcy, a łączna liczba tych umów nie może przekraczać trzech. (art.25 1 §1 KP) Uwaga: uzgodnienie między stronami w trakcie trwania umowy o pracę na czas określony dłuższego okresu wykonywania pracy na podstawie tej umowy uważa się za zawarcie, od dnia następującego po dniu, w którym miało nastąpić jej rozwiązanie, nowej umowy o pracę na czas określony w rozumieniu § 1. (art.25 1 §2 KP)

19 UMOWA NA CZAS OKREŚLONY II Jeżeli okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony jest dłuższy niż okres, o którym mowa w § 1, lub jeżeli liczba zawartych umów jest większa niż liczba umów określona w tym przepisie, uważa się, że pracownik, odpowiednio od dnia następującego po upływie okresu, o którym mowa w § 1, lub od dnia zawarcia czwartej umowy o pracę na czas określony, jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony (art. 25 1 §3 KP). Ale … od powyższego istnieją wyjątki … vide: §4 Stosuje się wszystkie przepisy i reguły, które dotyczą umowy na czas nieokreślony (np. okresy wypowiedzenia, wymiar urlopu itd.).

20 UMOWA NA OKRES PRÓBNY umowa ta może poprzedzać każdy rodzaj umowy o pracę, jej zawarcie jest pozostawione wyłącznie woli stron stosunku pracy; prawo nie nakłada obowiązku jej zawarcia, umowa trwa przez ściśle określony czas (max. 3 miesiące), CEL? sprawdzenie kwalifikacji pracownika, nie jest dopuszczalne przedłużanie umowy poza kodeksowy, maksymalny termin jej obowiązywania, ale … art. 25 § 3 KP łatwość rozwiązania umowy – z reguły z nadejściem umówionego terminu, krótkie okresy wypowiedzenia umowy

21 UMOWA NA ZASTĘPSTWO Umowa na zastępstwo –szczególna odmiana umowy na czas określony Umowa na czas zastępstwa nieobecnego pracownika może być stosowana, gdy zachodzi konieczność zastąpienia pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy Cechą charakterystyczną jest sposób określenia terminu końcowego umowy, którym jest termin powrotu do pracy nieobecnego pracownika art. 177 § 3 1 KP Termin końcowy może być określony przez wskazanie okoliczności, której zaistnienie spowoduje rozwiązanie umowy np.: powrót pracownika do pracy po okresie choroby. Warunki zatrudnienia określone w umowie o pracę na zastępstwo mogą się różnić od warunków zatrudnienia zastępowanego pracownika.

22 POWOŁANIE odrębna podstawa nawiązania stosunku pracy akt, na mocy którego powierza się danej osobie określone przez prawo stanowisko kierownicze lub inne samodzielne oraz nawiązuje stosunek pracy art. 68 1 § KP – w przypadkach wskazanych w odrębnych przepisach szczególnych może być poprzedzone konkursem zastosowanie znajdują przepisy dotyczące umowy na czas nieokreślony

23 WYBÓR jedna z form powierzenia kandydatowi określonych funkcji w drodze decyzji organu kolegialnego art. 73 KP musi być zgoda pracownika np. osoby zajmujące kierownicze stanowiska w organach samorządowych, społecznych, politycznych

24 MIANOWANIE akt formalny jednostronny musi być uprzednia zgoda pracownika art. 76 KP - w przypadkach wskazanych w odrębnych przepisach szczególnych zakres: szeroko rozumiana służba publiczna najszerzej w administracji publicznej ale także: w sądownictwie, prokuraturze, PAN, szkolnictwie wyższym, służbie celnej, dyplomatycznej należy spełnić określone warunki

25 SPÓŁDZIELCZA UMOWA O PRACĘ członek spółdzielni jest zobowiązany pozostawać ze spółdzielnią w stosunku pracy Regulacja: ustawa Prawo spółdzielcze z 1982 r.

26 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!