1 Prawo wyznaniowe Zagadnienia podstawowe
2 Prawo wyznaniowe – zagadnienia podstawoweReligia – forma świadomości społecznej - wpływa na akceptacje poglądów - jest związana z strukturą organów wewnętrznych
3 Prawo wyznaniowe – zagadnienia podstawoweDo sfer działania religii należą m. in.: - oddziaływanie na działalność człowieka we współpracy z państwem lub w ramach prawa określonego przez państwo - oddziaływanie na działalność człowieka poprzez stanowienie regulacji prawnych wewnątrz struktur organizacyjnych stworzonych dla potrzeb religii
4 Prawo wyznaniowe – zagadnienia podstawoweSpołeczności religijne są zorganizowane, ze względu na ujednolicenie: - wierzeń - praktyk - obrzędu Organizacja społeczności religijnych obejmuje: - strukturę władz - postępowania - zwyczaje i obyczaje
5 Prawo wyznaniowe – zagadnienia podstawowePrzyczyny ujednolicenia struktur religijnych: A. zewnętrznie – relacje z podmiotami spoza społeczności religijnej oraz państwa B. wewnętrzne – wewnątrz społeczności religijnych
6 Prawo wyznaniowe – zagadnienia podstawoweZewnętrzne przyczyny: Ujednolicenie jest potrzebne ze względu na: - reprezentacja wobec podmiotów zewnętrznych - obrona interesów społeczności względem państwa - oddziaływanie na sferę polityczną, kulturową oraz obyczajową
7 Prawo wyznaniowe – zagadnienia podstawoweWewnętrzne przyczyny: Ujednolicenie jest potrzebne ze względu na: - zapewnienie prawidłowej interpretacji dogmatów wiary - prawidłowego wykonywania czynności kultu - rozwiązywanie konfliktów wewnątrz grupy społecznej
8 Prawo wyznaniowe – zagadnienia podstawoweZróżnicowanie struktur religijnych spowodowane jest m. in. - zakres działania – przestrzeń, wielekulturowość - treść dogmatów wiary - kultury, które wpływają na treść religii
9 Prawo wyznaniowe – zagadnienia podstawoweRóżnorodność form społeczności religii: Struktury demokratyczne Struktura autokratyczna / hierarchiczna
10 Prawo wyznaniowe – zagadnienia podstawoweStruktura demokratyczna: - wierny posiada prawa wpływania na strukturę społeczności religijnej - uprawnienia te dotyczą szczególnie sfery wewnętrznej społeczności religijnej
11 Prawo wyznaniowe – zagadnienia podstawoweStruktura autokratyczna / hierarchiczna - wierny jest pozbawiony wpływu na wybór władz - wierny jest pozbawiony wpływu na kierunek działania władz społeczności religijnej
12 Prawo wyznaniowe – zagadnienia podstawoweStruktura społeczności religijnej w relacjach z państwem jest nazywana związkiem wyznaniowym - inne nazwy związane są z regulacjami wewnętrznymi związków wyznaniowych
13 Prawo wyznaniowe – zagadnienia podstawoweZwiązek wyznaniowy: - rodzaj zorganizowanej społeczności - posiada ustój wewnętrzny - samostanowi własne organy - określa prawa i obowiązki członków społeczności religijnej
14 Prawo wyznaniowe – zagadnienia podstawoweZwiązek wyznaniowy jest łącznikiem pomiędzy: - państwem - społecznością religijną Celem związku wyznaniowego jest zapewnienie potrzeb religijnych członkom tej społeczności religijnej.
15 Prawo wyznaniowe – zagadnienia podstawowePaństwo może różnicować regulacje dotyczące związków wyznaniowych. Związki wyznaniowe (poza przepisami państwowymi) są zróżnicowane ze względu na: - dogmaty wiary - obrzędy i praktyki
16 Prawo wyznaniowe – zagadnienia podstawoweRegulacje państwowe – dot. związku wyznaniowego – dotyczą: - spraw majątkowych - praw i obowiązków członków społeczności religijnej - reprezentacji związku wyznaniowego Struktury wewnętrzne związku wyznaniowego są określone przez regulacje wewnętrzne związku.
17 Prawo wyznaniowe – zagadnienia podstawoweRodzaje religii - w przypadku religii powszechnej: Kościoły chrześcijańskie – jednolity dogmatycznie system wyznaniowy, lecz struktura są w każdym kraju oddzielna Kościół Katolicki – scentralizowana struktura, struktury w poszczególnych państwach są jednie fragmentem globalnej struktury KK. Nowe społeczności religijne naśladują strukturę i regulacje wewnętrzne istniejących związków wyznaniowych.
18 Prawo wyznaniowe – zagadnienia podstawowePrawo wyznaniowe Prawo wyznaniowe jest związane z: - zewnętrznym manifestowaniu poglądów członków społeczności religijnych - ingerowanie w stosunki społeczne / polityczne
19 Prawo wyznaniowe – zagadnienia podstawowePrawo wyznaniowe oznacza regulacje prawne dotyczące: Związku wyznaniowego Członków społeczności religijnej Zakres ingerencji obejmuje: - wolność sumienia i wyznania - relacje państwa – związek wyznaniowy / członek społeczności religijnej
20 Prawo wyznaniowe – zagadnienia podstawoweJest określane przez normy: Prawa krajowego; Prawa międzynarodowego. (prawo wyznaniowe jest częścią państwowego porządku prawnego) Prawem wyznaniowym nie jest prawo tworzone przez same związki wyznaniowe.
21 Prawo wyznaniowe – zagadnienia podstawoweKrajowe – normy prawa państwa stanowione jednostronnie, choć państwo może dookreślać część norm we współdziałaniu ze związkiem wyznaniowym – jako porozumienia dwustronne. Międzynarodowe – umowy międzynarodowe
22 Prawo wyznaniowe – zagadnienia podstawoweNormy prawa wyznaniowego są uwarunkowane: Ideologią; Czynnikami społecznymi; Czynnikami politycznymi.
23 Prawo wyznaniowe – zagadnienia podstawoweRodzaje zróżnicowania prawa wyznaniowego jest związane ze zróżnicowanymi relacjami państwa i związków wyznaniowych: Państwo wyznaniowe; Państwo świeckie. Są to modele państw, służące dla systematyzacji.
24 Prawo wyznaniowe – zagadnienia podstawowePaństwo wyznaniowe: Prawo wewnątrz kościoła jest częścią prawa państwowego; W historii istniała tendencja ograniczająca rolę prawa wewnątrz kościelnego na prawo państwowe do sfery obyczajów.
25 Prawo wyznaniowe – zagadnienia podstawowePrawo wyznaniowe Państwo świeckie - Ograniczenie relacji prawa związku wyznaniowego z prawem państwowym.
26 Prawo wyznaniowe – zagadnienia podstawoweZasada wolności sumienia; Zasada równouprawnienia związków wyznaniowych.
27 Prawo wyznaniowe – zagadnienia podstawoweZwiązek wyznaniowy: Korzysta z autonomii; Nie wykonuje zadań publicznych; Nie stosuje przymusu państwowego.
28 Prawo wyznaniowe – zagadnienia podstawoweDziękuję za uwagę (źródło: M. Pietrzak, Prawo wyznaniowe, Warszawa 2010, s. 11 i n.)