1 PREZENTACJA DIAGNOZY POLITYKI KULTURALNEJ OLSZTYNAnajważniejsze wnioski
2 Ocena polityki kulturalnejMetoda Ocena polityki kulturalnej Dyskusja Finanse Wyzwania
3 METODA 50 dni Analiza finansów 20 wywiadów IDI 40 wywiadów CATI
4 Czym jest diagnoza? Informuje o kondycji finansówPokazuje nad czym powinniśmy pracować? Punkt wyjścia do procesu Określa przegląd opinii o stanie polityki kulturalnej
5 Planowane i zrealizowane wydatki miasta (inwestycje) na kulturęFINANSE Planowane i zrealizowane wydatki miasta (inwestycje) na kulturę
6 Planowne inwestycje bieżące Planowne inwestycje majątkowePlanowane inwestycje w kulturę ROK Planowne inwestycje bieżące Planowne inwestycje majątkowe Razem plan 2010 15 568 710,00 zł 7 243 928,00 zł 22 812 638,00 zł 2011 15 458 840,00 zł 9 704 785,00 zł 25 163 625,00 zł 2012 14 834 388,00 zł 3 973 306,00 zł 18 807 694,00 zł 2013 13 293 520,00 zł 3 325 648,00 zł 16 619 168,00 zł 2014 14 669 864,00 zł 1 353 849,00 zł 16 023 713,00 zł 2015 14 859 790,00 zł - zł 14 859 790,00 zł
7 Planowane inwestycje w kulturę
8 Kultura a cały budżet Kultura planowane Budżet planowane ProcentROK Kultura planowane Budżet planowane Procent 2010 22 812 638,00 zł 862 971 984,00 zł 2,64% 2011 25 163 625,00 zł 899 858 824,00 zł 2,80% 2012 18 807 694,00 zł 920 130 764,00 zł 2,04% 2013 16 619 168,00 zł 979 686 679,00 zł 1,70% 2014 16 023 713,00 zł 1 026 956 718,00 zł 1,56% 2015 14 859 790,00 zł 1 255 272 913,00 zł 1,18%
9 Kultura a cały budżet
10 Zrealizowane inwestycje w kulturęROK inwestycje bieżące inwestycje majątkowe Razem wykonanie 2010 16 007 797,00 zł 418 674,00 zł 16 426 471,00 zł 2011 15 797 793,00 zł 4 148 738,00 zł 19 946 531,00 zł 2012 15 188 353,91 zł 7 009 782,59 zł 22 198 136,50 zł 2013 14 397 234,35 zł 3 486 220,23 zł 17 883 454,58 zł 2014 15 099 773,00 zł 2 034 071,00 zł 17 133 844,00 zł
11 Zrealizowane inwestycje w kulturę
12 Kultura a cały budżet Kultura zrealizowane Budżet zrealizowany ProcentROK Kultura zrealizowane Budżet zrealizowany Procent 2010 16 426 471,00 zł 781 889 834,00 zł 2,10% 2011 19 946 531,00 zł 825 079 757,00 zł 2,42% 2012 22 198 136,50 zł 808 753 564,96 zł 2,74% 2013 17 883 454,58 zł 858 470 998,91 zł 2,08% 2014 17 133 844,00 zł 1 068 031 438,97 zł 1,60%
13 Kultura a cały budżet
14 Plan a wykonanie Kultura planowane Kultura zrealizowane Procent planROK Kultura planowane Kultura zrealizowane Procent plan Procent wykonanie 2010 22 812 638,00 zł 16 426 471,00 zł 2,64% 2,10% 2011 25 163 625,00 zł 19 946 531,00 zł 2,80% 2,42% 2012 18 807 694,00 zł 22 198 136,50 zł 2,04% 2,74% 2013 16 619 168,00 zł 17 883 454,58 zł 1,70% 2,08% 2014 16 023 713,00 zł 17 133 844,00 zł 1,56% 1,60% 2015 14 859 790,00 zł 1,18%
15 Plan a wykonanie
16 Kultura na tle innych pozycji (planowanie)ROK SPORT POMOC SPOŁECZNA OŚWIATA i WYCHOWANIE OBSŁUGA DŁUGU ADMINISTRACJA TRANSPORT I ŁĄCZNOŚĆ KULTURA 2010 50,4 98,5 266 12,2 58,8 152,1 22,8 2011 73,9 102,4 283,2 16,2 59,2 171,1 25,2 2012 43,7 104,4 19,5 57,7 214,2 18,9 2013 52,5 106,9 278,7 19,1 58,7 247,7 16,7 2014 110,8 108,4 269,5 12,3 60,7 267,9 16 2015 75,3 107,5 298,3 16,5 61,5 471,2 14,8
17 Kultura na tle innych pozycji (planowanie)
18 Podział środków na kulturę (plan)ROK MBP bieżące MOK bieżące BWA bieżące Teatr bieżące Planetarium bieżące NGO Zabytki bieżące Pozostałe 2010 4 280 000,00 zł 3 854 785,00 zł 784 000,00 zł 2 764 800,00 zł 1 258 000,00 zł 499 725,00 zł 1 278 400,00 zł 849 000,00 zł 2011 4 330 000,00 zł 3 854 000,00 zł 399 918,00 zł 1 393 400,00 zł 674 722,00 zł 2012 4 459 100,00 zł 3 754 000,00 zł 740 000,00 zł 2 512 185,00 zł 1 208 000,00 zł 401 000,00 zł 1 154 160,00 zł 605 943,00 zł 2013 4 241 000,00 zł 3 400 000,00 zł 700 000,00 zł 2 350 000,00 zł 1 100 000,00 zł 80 000,00 zł 841 520,00 zł 581 000,00 zł 2014 4 310 670,00 zł 4 230 000,00 zł 725 000,00 zł 2 440 000,00 zł 1 125 000,00 zł 430 000,00 zł 923 274,00 zł 485 920,00 zł 2015 4 429 670,00 zł 738 000,00 zł 2 482 000,00 zł 1 150 000,00 zł 410 000,00 zł 902 120,00 zł 518 000,00 zł
19 Podział środków na kulturę (plan)
20 Środki na kulturę bieżąceNGO w kulturze (plan) ROK NGO Środki na kulturę bieżące Procent 2010 499 725,00 zł 15 568 710,00 zł 3,2% 2011 399 918,00 zł 15 458 840,00 zł 2,6% 2012 401 000,00 zł 14 834 388,00 zł 2,7% 2013 80 000,00 zł 13 293 520,00 zł 0,6% 2014 430 000,00 zł 14 669 864,00 zł 2,9% 2015 410 000,00 zł 14 859 790,00 zł 2,8%
21 średnia wysokość rocznych inwestycji w kulturę na mieszkańca (bieżące)Olsztyn a Polska ( ) średnia wysokość rocznych inwestycji w kulturę na mieszkańca (bieżące)
22 średnia wysokość rocznych inwestycji w kulturę na mieszkańca (łączne)Olsztyn a Polska ( ) średnia wysokość rocznych inwestycji w kulturę na mieszkańca (łączne)
23 Olsztyn a Elbląg, Toruń i Ostróda (2006-2013)Miasto Średnia liczba ludności Wydatki na kulturę Wydatki na kulturę na mieszkańca Wydatki bieżące Wydatki bieżące na mieszkańca Wydatki majątkowe Wydatki majątkowe na mieszkańca Olsztyn 175856 22 261 349,00 zł 126,59 zł 15 287 312,67 86,93 6 974 036,33 zł 39,66 zł Elbląg 126143 16 712 212,83 zł 132,49 zł 8 328 093,67 66,02 8 384 119,17 zł 66,47 zł Ostróda 33367 2 314 738,33 zł 69,37 zł 2 156 405,00 64,63 316 666,67 zł 9,49 zł Toruń 205962 55 665 328,00 zł 270,27 zł 26 354 994,67 zł 127,96 zł 29 310 333,33 zł 142,31 zł
24 Ocena polityki kulturalnej
25 Definiowanie polityki kulturalnejDla wielu rozmówców pojęcie polityki kulturalnej jest niejasne, trudne do sprecyzowania, albo utożsamiane wyłącznie z polityką i upolitycznieniem kultury.
26 Definiowanie polityki kulturalnejPrzeważająca większość rozmówców ocenia, że obecnie w Olsztynie nie jest realizowana żadna polityka kulturalna.
27 Definiowanie polityki kulturalnejBrakuje debaty o kulturze, nie wiadomo, kto ma być za nią odpowiedzialny. Obecnie polityka kulturalna to zestaw przypadków.
28 Rola podmiotów / PrezydentZdaniem przeważającej większości badanych obecny prezydent nie próbuje w żaden sposób wpływać na kulturę. Oceniane jest to zarówno pozytywnie, jak i negatywnie - dominuje jednak pogląd, że wynika to z małego rozeznania oraz zainteresowania prezydenta kulturą. Rola prezydenta sprowadza się do planowania budżetu na kulturę.
29 Rola podmiotów / Urząd MiastaRóżnie oceniana jest decyzja o wydzieleniu Biura Kultury, które według większości rozmówców nie ma odpowiednich środków (m.in. odpowiedniej liczby pracowników, uprawnień), żeby realizować politykę kulturalną. Decyzja ta odczytywana jest jako symboliczne wskazanie na małe znaczenie kultury dla władz Olsztyna: nie samodzielny wydział z dyrektorem, ale biuro z p.o. dyrektora.
30 Rola podmiotów / Rada MiastaRadni mają wpływ na kulturę poprzez działalność w Komisji Kultury, ale nisko oceniane są ich kompetencje. Pojawiają się zarzuty o interesowność (np. lobbowanie za jednym pomysłem - stworzenia dużego festiwalu), czy wykorzystywania kultury jako narzędzia walki politycznej. Szerszy problem: brak wizji rozwoju miasta, szczególnie uwzględniającej ważną rolę kultury.
31 Rola podmiotów / Instytucje kulturyNajbardziej pozytywnie oceniane są dwie instytucje: Miejski Ośrodek Kultury oraz Miejska Biblioteka Publiczna. Jednocześnie Miejski Ośrodek Kultury postrzegany jest jako moloch czy hegemon zagarniający cały obszar działań w kulturze a przy tym niechętny do wchodzenia we współpracę.
32 Rola podmiotów / Instytucje kultury Dyrektorzy jako zarządcy fortec.Istotnym problemem jest prawie całkowita izolacja instytucji. Każda instytucja zajmuje się wyłącznie prowadzeniem własnej działalności, brak zainteresowania tym co dzieje się poza ich murami - trudno mówić o współpracy, jedynie rzadkie przypadki (wynikające np. ze wspólnej infrastruktury) Wśród dyrektorów instytucji brak refleksji na temat kształtu kultury w Olsztynie.
33 Organizacje pozarządoweRola podmiotów / Organizacje pozarządowe Niewielka rola w kształtowaniu polityki kulturalnej. Wśród instytucji dominuje przekonanie, że NGOsy mają niewielkie oddziaływanie na kulturę z powodu znaczącego rozdrobnienia, braku współpracy oraz małej aktywności. Brakuje rozpoznania ich działalności, pomimo funkcjonowania Olsztyńskiego Centrum Organizacji Pozarządowych.
34 Organizacje pozarządoweRola podmiotów / Organizacje pozarządowe Najbardziej rozpoznawalną i docenianą organizacją pozarządową jest Fundacja Borussia. Pozostałe stowarzyszenia zajmujące się kulturą dysponują znacznie mniejszymi środkami. Istotnym czynnikiem utrudniającym współpracę, oprócz ograniczonych środków z grantów miejskich, jest brak integracji środowiska.
35 Organizacje pozarządoweRola podmiotów / Organizacje pozarządowe System finansowania organizacji pozarządowych oceniany jest bardzo różnorodnie - większość osób zwraca jednak uwagę na niekorzystną strategię rozdzielana środków w taki sposób, żeby zadowolić wszystkich. System nie działa jednak w sposób przejrzysty. Często podnoszoną kwestią jest nieelastyczność urzędników, brak wsparcia merytorycznego dla stowarzyszeń i fundacji, wywołujący wrażenie, że ich działalność nie jest doceniana.
36 Rola podmiotów / Twórcy i animatorzyWskazuje się na siłę środowiska literackiego oraz plastycznego, jak również na duży prestiż środowiska chóralnego. Rozmówcom trudno jednak wskazać przykłady tzw. “liderów opinii”, a więc twórców i animatorów będących autorytetami, których głos ma realny wpływ na miejską politykę kulturalną. Przy braku dyskusji o kulturze (choćby na łamach prasy), wpływ pojedynczych osób na kształt i rozwój kultury pozostaje minimalny.
37 Rola podmiotów / MieszkańcyZe strony miejskich instytucji brak refleksji o możliwości włączenia mieszkańców w tworzenie polityki kulturalnej. Mieszkańcy postrzegani są wyłącznie jako odbiorcy kultury albo potencjalni odbiorcy, których należy edukować. W rozmowach o kulturze rzadko kiedy pojawiają się mieszkańcy, ich potrzeby, oczekiwania.
38 Stan kultury w OlsztynieBrak wiedzy o wcześniejszych badaniach sektora kultury
39 Stan kultury w OlsztynieMOCNE STRONY Duża oferta kulturalna. Olsztyńskie Lato Artystyczne: ciekawe warsztaty promowany jako największy i najdłuższy festiwal w Polsce Duży potencjał kulturalny Olsztyna, póki co niewykorzystany.
40 Stan kultury w OlsztynieSŁABE STRONY Brak zainteresowania kulturą władz (prezydenta, radnych) Odseparowania instytucji miejskich (od siebie, od instytucji marszałkowskich)
41 Stan kultury w OlsztynieSŁABE STRONY Olsztyńskie Lato Artystyczne: pod turystów pochłania ogromny budżet nie jest w żaden sposób konsultowane nie festiwal a festyn: “psuje” rynek kultury poprzez nastawienie na darmowe imprezy
42 Stan kultury w OlsztynieSŁABE STRONY Brak oferty skierowanej do młodzieży, słaba aktywizacja młodzieży. Brak współpracy z uniwersytetem (kultury uniwersyteckiej, humanistycznej - wykładów, spotkań), brak komunikacji z uniwersytetem Brak informacji, brak promocji oferty (zwłaszcza w MOKu)
43 Stan kultury w OlsztynieSŁABE STRONY Brak miejsc kulturotwórczych (szerszy problem komercyjności i braku wsparcia takich miejsc ze strony miasta - tu częstym przykładem kino Awangarda) Zamknięty obieg publiczności: pojawia się tylko na jednym rodzaju imprez, mała wymiana i integracja.
44 Stan kultury w OlsztynieSŁABE STRONY Problem z komunikacją. Np. krótki deadline na granty z MOK-u. Potrzebna synergia! Instytucje nie interesują się NGOsami. Biurokracja i mało elastyczne podejście utrudnia współpracę z aktywistami i animatorami.
45 Stan kultury w OlsztynieŚrodowisko ludzi kultury Trudno jest mówić o środowisku ludzi kultury, gdyż każdy z nich z osobna działa na własną rękę. Niski poziom refleksji i krytyki w mediach: prasa i radio zajmują się głównie raportowaniem o wydarzeniach, ale pozostają zamknięte na jakiekolwiek dyskusje, kontrowersje. W Olsztynie kultura nie tworzy się w wyniku starć/dyskusji.
46 Stan kultury w OlsztyniePrzedsiębiorcy Słabo rozwinięty sektor prywatny - brakuje prywatnych przedsiębiorstw, które mogłyby wspomóc działania w kulturze na zasadzie sponsoringu. Brak prywatnych mecenasów kultury. Część firm nie ma świadomości, że może wspierać kulturę (np. księgowi nie wiedzą, w jaki sposób to rozliczyć), a jeśli już decyduje się na przekazanie pieniędzy, są to zazwyczaj niewielkie środki.
47 Stan kultury w OlsztyniePrzedsiębiorcy Wsparcie oferowane jest na zasadzie wymiany barterowej lub zniżek np. w hotelu na nocleg dla zapraszanych artystów. Jednak taki rodzaj wsparcia jak barter jest zdecydowanie łatwiejszy dla instytucji, które mają co zaoferować w zamian. Małe NGOsy często nie bardzo mają co zaproponować. W wielu wypadkach skutkuje to uzależnieniem finansowania działań od miasta.
48 Stan kultury w OlsztynieRelacje z instytucjami wojewódzkimi Nie istnieje żadne pole współpracy pomiędzy instytucjami finansowanymi przez województwo a instytucjami finansowanymi przez miasto. Jest to sfera krzyżowania się polityki i kultury - personalne konflikty rezonują na współpracę pomiędzy instytucjami działającymi w przestrzeni jednego miasta.
49 Stan kultury w OlsztynieRegion Na pytanie o miasta w regionie, które są albo mogłyby się stać punktami odniesienia w dyskusji o polityce kulturalnej Olsztyna pojawiają się trzy miasta:
50 Stan kultury w OlsztynieRegion Ostróda doceniana za stworzenie wyrazistej marki rozpoznawalnej w całej Polsce (Reggae Festiwal), pomimo tego, że jest znacznie mniejszym miastem; niektórzy rozmówcy odwoływali się do prześmiewczego określenia Olsztyna jako “miasta pod Ostródą”.
51 Stan kultury w OlsztynieRegion Toruń miasto o podobnej wielkości, również miasto uniwersyteckie, które w odróżnieniu od Olsztyna potrafi wykorzystać ten element przy konstruowaniu swojej tożsamości i polityki kulturalnej. Według wielu rozmówców Toruń to miasto, które powinno stać się wzorem dla Olsztyna.
52 Stan kultury w OlsztynieRegion Elbląg odniesienie pojawia się najrzadziej, raczej w krytycznym kontekście - jako miasto o słabszym stanie kultury niż Olsztyn. Pojawiały się głosy, że pomiędzy miastami powinna zostać nawiązana ściślejsza współpraca w sferze kultury (takie ruchy blokują jednak konflikty polityczne).
53 Stan kultury w OlsztynieFinanse NIKT z naszych rozmówców nie interesuje się ani nie posiada wiedzy o systemie finansowania kultury w mieście.
54 CATI
55 Ogólna ocena efektów polityki kulturalnej miasta
56 Olsztyn posiada politykę kulturalną.
57 Polityka kulturalna Olsztyna jest mi znana i jestem świadomy realizowanych celów i narzędzi
58 Polityka kulturalna Olsztyna jest przejrzysta i przewidywalna.
59 Polityka kulturalna Olsztyna jest tworzona we współpracy ze wszystkimi zainteresowanymi osobami i instytucjami.
60 Pieniądze przeznaczone na funkcjonowanie i rozwój miejskiej kultury są wydawane w sposób racjonalny i transparentny.
61 Władze miasta dobrze troszczą się o równomierny rozwój kultury
62 Czy jest Pan/Pani usatysfakcjonowany/a stanem kultury w Pana/i mieście?
63 Czy Pana/Pani władze miasta dostrzegają potencjał kultury nieinstytucjonalnej i wystarczającym stopniu wspierają działalność:
64 Ocena współpracy z instytucjami kultury /organizacjami pozarządowymi
65 Ogólna ocena sposobu wykorzystania dotychczasowych działań na rzecz poprawy jakości prowadzenia polityki kulturalnej w mieście (m.in. działalność olsztyńskich obywateli kultury)
66 Ogólna ocena działalności Obywatelskiej Rady Kultury w Olsztynie
67 Kto ma dziś największy wpływ na politykę kulturalną miasta
68 Jak Pan/Pani ocenia działalność miejskich instytucji kultury (w jakim stopniu wykorzystują swój potencjał i wypełniają powierzoną im role. Prosimy o ocenę w skali od 1 do 10, gdzie 1 jest oceną najniższą, a 10 najwyższą.)
69 Które stwierdzenie jest bliższe rzeczywistości:
70 Wyzwania
71 Odbiorcy! Integracja środowiskaDebata o kulturze i polityce kulturalnej Integracja środowiska Odbiorcy! Rola NGO i indywidualnych twórców Uniwersytet i przełamanie wzajemnej izolacji
72 Dziękujemy Artur Celiński Jędrzej Burszta Zofia Penza Ola ZimnochJoanna Bełcik
73 DYSKUSJA