1 PROCEDURY Opracowanie: Danuta Zawadzka / Bartosz MirowskiEGZAMIN GIMNAZJALNY 2016/2017 PROCEDURY Opracowanie: Danuta Zawadzka / Bartosz Mirowski

2 Harmonogram i zasady przeprowadzenia egzaminu gimnazjalnego1. Dzień część humanistyczna 18 kwietnia 2016 r. (poniedziałek) z zakresu historii i wiedzy o społeczeństwie – godz. 9:00 z zakresu języka polskiego –godz. 11:00

3 2. Dzień część matematyczno - przyrodnicza – 19 kwietnia 2016 r. (wtorek) z zakresu przedmiotów przyrodniczych – godz. 9:00 z zakresu matematyki – godz. 11:00 3. Dzień język obcy nowożytny – 20 kwietnia 2016 r. (środa) na poziomie podstawowym na poziomie rozszerzonym

4 W przypadku egzaminu gimnazjalnego przeprowadzanego w styczniu:W przypadku egzaminu gimnazjalnego przeprowadzanego w kwietniu i czerwcu: W przypadku egzaminu gimnazjalnego przeprowadzanego w styczniu: Termin ogłaszania wyników egzaminu gimnazjalnego: 17 czerwca 2016 r. 29 stycznia 2016 r. Termin przekazania szkołom wyników i zaświadczeń: Termin wydania zaświadczeń oraz informacji zdającym: 24 czerwca 2016 r.

5 Do egzaminu gimnazjalnego w terminie dodatkowym przystępuje uczeń, który: a. z przyczyn losowych lub zdrowotnych nie przystąpił do egzaminu gimnazjalnego lub danego zakresu albo poziomu odpowiedniej części egzaminu gimnazjalnego w terminie głównym, b. przerwał dany zakres albo poziom odpowiedniej części egzaminu gimnazjalnego lub któremu przerwano i unieważniono dany zakres albo poziom odpowiedniej części egzaminu gimnazjalnego w terminie głównym (również z przyczyn losowych lub zdrowotnych). Do egzaminu gimnazjalnego w terminie dodatkowym przystępuje również uczeń, któremu dyrektor OKE lub dyrektor CKE unieważnił dany zakres albo poziom odpowiedniej części egzaminu gimnazjalnego. Do egzaminu gimnazjalnego w terminie dodatkowym zdający przystępuje w szkole, której jest uczniem lub słuchaczem.

6 Każda część egzaminu gimnazjalnego jest przeprowadzana innego dniaKażda część egzaminu gimnazjalnego jest przeprowadzana innego dnia. Część pierwsza egzaminu gimnazjalnego – humanistyczna, obejmująca wiadomości i umiejętności z zakresu: a. języka polskiego b. historii i wiedzy o społeczeństwie Część druga egzaminu gimnazjalnego –matematyczno-przyrodnicza, obejmująca wiadomości i umiejętności z zakresu: a. matematyki b. przedmiotów przyrodniczych: biologii, chemii, fizyki i geografii Część trzecia egzaminu gimnazjalnego obejmująca wiadomości umiejętności z zakresu języka obcego nowożytnego: a. na poziomie podstawowym b. na poziomie rozszerzonym

7 Czas pracy zdających w części pierwszej i drugiej egzaminu gimnazjalnego wynosi odpowiednio: a. w przypadku arkusza z historii i wiedzy o społeczeństwie – 60 minut (lub nie więcej niż 80 minut w przypadku uczniów, dla których czas trwania egzaminu może być przedłużony) b. w przypadku arkusza z języka polskiego – 90 minut (lub nie więcej niż 135 minut w przypadku uczniów, dla których czas trwania egzaminu może być przedłużony) c. w przypadku arkusza z przedmiotów przyrodniczych d. w przypadku arkusza z matematyki – 90 minut (lub nie więcej niż 135 minut w przypadku uczniów, dla których czas trwania egzaminu może być przedłużony)

8 Czas pracy zdających w części trzeciej egzaminu gimnazjalnego wynosi odpowiednio: a. w przypadku arkusza na poziomie podstawowym – 60 minut (lub nie więcej niż 80 minut w przypadku uczniów, dla których czas trwania egzaminu może być przedłużony) b. w przypadku arkusza na poziomie rozszerzonym – 60 minut (lub nie więcej niż 90 minut w przypadku uczniów, dla których czas trwania egzaminu może być przedłużony). Do czasu trwania egzaminu gimnazjalnego nie wlicza się czasu przeznaczonego na sprawdzenie przez ucznia poprawności przeniesienia odpowiedzi na kartę odpowiedzi.

9 Do części trzeciej egzaminu gimnazjalnego uczeń przystępuje z jednego z następujących języków obcych nowożytnych: angielskiego, francuskiego, hiszpańskiego, niemieckiego, rosyjskiego, ukraińskiego i włoskiego. Część trzecia egzaminu gimnazjalnego przeprowadzana na poziomie: a. podstawowym – obejmuje wymagania określone w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla języka obcego nowożytnego na poziomie III.0 b. rozszerzonym – obejmuje wymagania określone w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla języka obcego nowożytnego na poziomie III.1

10 Uczeń, który przystępuje do części trzeciej egzaminu gimnazjalnego z języka obcego nowożytnego, którego naukę na podbudowie wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla II etapu edukacyjnego kontynuował w gimnazjum, przystępuje do egzaminu z tego języka na poziomie podstawowym i na poziomie rozszerzonym. Każdy zdający posiada niezbędne przybory i materiały, w tym przede wszystkim pióro lub długopis z czarnym tuszem lub atramentem, a w przypadku matematyki również linijkę.

11 Zasady zaznaczania odpowiedzi. strZasady zaznaczania odpowiedzi. str. 9 (procedury egzaminu gimnazjalnego)

12 Uczeń nie podpisuje arkusza egzaminacyjnego.Przed rozpoczęciem każdego zakresu odpowiedniej części egzaminu, w wyznaczonych miejscach arkusza egzaminacyjnego, uczeń zamieszcza kod ucznia i numer PESEL, a w przypadku braku numeru PESEL – serię i numer paszportu lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość, oraz naklejki przygotowane przez okręgową komisję egzaminacyjną. Uczeń nie podpisuje arkusza egzaminacyjnego.

13 Uczeń koduje: a. w części pierwszej z zakresu: historii i wiedzy o społeczeństwie – zeszyt zadań egzaminacyjnych i kartę odpowiedzi  języka polskiego – zeszyt zadań egzaminacyjnych, kartę rozwiązań zadań egzaminacyjnych oraz kartę odpowiedzi b. w części drugiej z zakresu: przedmiotów przyrodniczych –zeszyt zadań egzaminacyjnych i kartę odpowiedzi matematyki – zeszyt zadań egzaminacyjnych, kartę rozwiązań zadań egzaminacyjnych oraz kartę odpowiedzi (w przypadku tego arkusza) – w związku z przeprowadzanym e-ocenianiem – kodowaniu będą podlegać obie kartki przeznaczone na zapisanie rozwiązań zadań otwartych; szczegółowe instrukcje zostaną przekazane przez okręgowe komisje egzaminacyjne).

14 c. w części trzeciej z zakresu:Uczeń koduje: a. w przypadku arkusza na poziomie podstawowym – zeszyt zadań egzaminacyjnych oraz kartę odpowiedzi b. w przypadku arkusza na poziomie rozszerzonym – zeszyt zadań egzaminacyjnych, kartę rozwiązań zadań egzaminacyjnych oraz kartę odpowiedzi.

15 W przypadku wystąpienia błędu w numerze PESEL, zdający zwraca zespołowi nadzorującemu naklejki z błędnym numerem PESEL. Przed rozpoczęciem każdego poziomu części trzeciej egzaminu gimnazjalnego, w wyznaczonych miejscach arkusza egzaminacyjnego, uczeń zamieszcza kod ucznia i numer PESEL, a w przypadku braku numeru PESEL serię i numer paszportu lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość, oraz naklejki przygotowane przez okręgową komisję egzaminacyjną. Uczeń nie podpisuje arkusza egzaminacyjnego.

16 Przewodniczący zespołu nadzorującego koryguje ten numer w wykazie zdających w danej sali oraz zamieszcza w protokole przebiegu danego zakresu odpowiedniej części egzaminu gimnazjalnego w sali adnotację o stwierdzeniu błędu. Na zeszycie zadań egzaminacyjnych, karcie rozwiązań zadań egzaminacyjnych (jeżeli stanowi część arkusza) i karcie odpowiedzi w miejscach przeznaczonych na naklejkę przygotowaną przez OKE członek zespołu nadzorującego wpisuje odręcznie prawidłowy numer PESEL zdającego oraz identyfikator szkoły.

17 Bezpośrednio po zapisaniu godziny rozpoczęcia i zakończenia egzaminu następuje odtworzenie płyty CD, na której oprócz tekstów w języku obcym nagrane są instrukcje w języku polskim dotyczące rozwiązywania zadań, przerwy na zapoznanie się z treścią zadań oraz przerwy przeznaczone na rozwiązanie poszczególnych zadań.

18 Jeśli uczeń ukończył pracę przed wyznaczonym czasem, zgłasza to zespołowi nadzorującemu przez podniesienie ręki, zamyka arkusz i odkłada go na brzegu stolika. Przewodniczący zespołu nadzorującego lub członek zespołu nadzorującego w obecności ucznia sprawdza kompletność materiałów. Dodatkowo, jeżeli zdający zgłasza zakończenie pracy wcześniej niż na 10 minut przed zakończeniem czasu przeznaczonego na pracę z arkuszem – przed odebraniem jego arkusza egzaminacyjnego członek zespołu nadzorującego sprawdza, czy uczeń zaznaczył odpowiedzi na karcie odpowiedzi oraz zapisał rozwiązania zadań otwartych na karcie rozwiązań zadań egzaminacyjnych. W przypadku braku zaznaczeń poleca zdającemu wykonanie tej czynności.

19 Po otrzymaniu pozwolenia na opuszczenie sali uczeń wychodzi, nie zakłócając pracy pozostałym piszącym. Czynności związane z odbiorem arkuszy egzaminacyjnych od zdających, którzy ukończyli pracę przed czasem, muszą być tak zorganizowane, by nie zakłócić pracy pozostałym zdającym. Na 10 minut przed zakończeniem czasu przeznaczonego na pracę z arkuszem egzaminacyjnym przewodniczący zespołu nadzorującego przypomina zdającym o konieczności zaznaczenia odpowiedzi na karcie odpowiedzi.

20 Przewodniczący zespołu nadzorującego po upływie czasu przeznaczonego na pracę z arkuszem egzaminacyjnym: a. informuje zdających o zakończeniu pracy. b. wyznacza dodatkowy czas (5 minut) na sprawdzenie poprawności przeniesienia przez uczniów odpowiedzi na kartę odpowiedzi (dotyczy zdających, którzy mają obowiązek zaznaczenia odpowiedzi na karcie). Członkowie zespołu nadzorującego mają obowiązek upewnić się, że wszyscy uczniowie, którzy mają obowiązek przenieść odpowiedzi na kartę odpowiedzi, wykonali to. Jest to szczególnie ważne, ponieważ do sczytania w okręgowej komisji egzaminacyjnej wysyłane są wyłącznie karty odpowiedzi, a do sprawdzenia przez egzaminatorów – karty rozwiązań zadań egzaminacyjnych.

21 Zeszyty zadań egzaminacyjnych wykorzystane do przeprowadzenia trzeciej części egzaminu gimnazjalnego w kwietniu pozostają w szkole. W przypadku ucznia, który zgłasza, że nie zdążył przenieść odpowiedzi na kartę odpowiedzi, zespół nadzorujący pakuje do bezpiecznej koperty jego zeszyt zadań egzaminacyjnych wraz z kartą odpowiedzi oraz kartą rozwiązań zadań egzaminacyjnych (jeżeli stanowi część arkusza). Pomiędzy poszczególnymi zakresami – poziomami danej części egzaminu gimnazjalnego następuje przerwa.

22 Zakaz wnoszenia do sali egzaminacyjnej urządzeń telekomunikacyjnych lub korzystania z takich urządzeń tej sali. W przypadku posiadania urządzenia lub korzystania z niego przerwany zostaje dany zakres/poziom odpowiedniej części egzaminu dla danego ucznia.

23 Konieczność samodzielnego rozwiązywania zadań w czasie egzaminu gimnazjalnego.W przypadku stwierdzenia niesamodzielnej pracy z arkuszem egzaminacyjnym przewodniczący komisji egzaminacyjnej przerywa dany zakres egzaminu gimnazjalnego.

24 Wyniki egzaminu gimnazjalnegoWyniki egzaminu gimnazjalnego są przedstawiane w procentach i na skali centylowej. Wyniki egzaminu gimnazjalnego obejmują: a. wynik z języka polskiego, b. wynik z historii i wiedzy o społeczeństwie, c. wynik z matematyki, d. wynik z przedmiotów przyrodniczych, e. wynik z języka obcego na poziomie podstawowym, f. wynik z języka obcego na poziomie rozszerzonym – w przypadku gdy uczeń przystąpił do części trzeciej egzaminu gimnazjalnego na tym poziomie.

25 PO EGZAMINIE GIMNAZJALNYMRodzice uczniów mają możliwość wglądu do ocenionej i sprawdzonej pracy egzaminacyjnej. Uczeń lub jego rodzice mają prawo wglądu do sprawdzonej i ocenionej pracy egzaminacyjnej tego ucznia, w miejscu i czasie wskazanym przez dyrektora okręgowej komisji egzaminacyjnej, w terminie 6 miesięcy od dnia wydania przez okręgową komisję egzaminacyjną zaświadczeń o szczegółowych wynikach egzaminu gimnazjalnego.

26 Nie dopuszcza się możliwości dokonywania wglądu przez pełnomocnika lub z udziałem. Zdający uznaje, że naruszono przepisy dotyczące przeprowadzania egzaminu gimnazjalnego. Dyrektor OKE rozpatruje zastrzeżenia i informuje zdającego pisemnie o wyniku rozstrzygnięcia. Zdający może wnieść do dyrektora CKE, za pośrednictwem dyrektora OKE, zastrzeżenia do rozstrzygnięcia dyrektora OKE. Zdający wnosi zastrzeżenia wraz z uzasadnieniem do dyrektora OKE: 2 dni robocze od przeprowadzenia danej części egz. 7 dni od otrzymania zastrzeżeń zdającego. 3 dni robocze od otrzymania rozstrzygnięcia dyrektora OKE. Dyrektor CKE podejmuje ostateczne rozstrzygnięcie. Nie służy na nie skarga do sądu administracyjnego. 7 dni od wniesienia zastrzeżeń Dyrektor OKE nie unieważnia danego zakresu/poziomu egzaminu. Dyrektor OKE uznaje, że naruszenie mogło wpłynąć na wynik i unieważnia dany zakres/poziom egzaminu. W porozumieniu Dyrektor CKE uznaje, że naruszenie mogło wpłynąć na wynik i unieważnia dany zakres/poziom egzaminu. Dyrektor CKE nie unieważnia danego zakresu/poziomu egzaminu.

27 Wniosek o wgląd do pracy egzaminacyjnej składa się do dyrektora właściwej komisji okręgowej. Wniosek może być złożony osobiście przez uprawnioną osobę lub osobę występującą w imieniu zdającego lub przesłany do komisji okręgowej drogą elektroniczną, faksem lub pocztą tradycyjną (załącznik 16a). Wniosek o wgląd można również złożyć w innej formie, niż określona w załączniku 16a. We wniosku o wgląd do pracy egzaminacyjnej należy wskazać: a. imię i nazwisko zdającego b. PESEL zdającego c. dane teleadresowe osoby dokonującej wglądu, w tym adres pocztowy oraz – jeżeli to tylko możliwe – adres oraz/lub numer telefonu komórkowego lub inny sposób kontaktu umożliwiający jak najszybsze przekazanie informacji o wyznaczonym terminie wglądu d. zakres lub poziom odpowiedniej części egzaminu, którego wgląd dotyczy.

28 Wnioski o wgląd są przyjmowane i rozpatrywane od dnia wydania przez OKE zaświadczeń o szczegółowych wynikach egzaminu, zgodnie z kolejnością wpływu. Dyrektor okręgowej komisji egzaminacyjnej – jeżeli to możliwe, w porozumieniu z wnioskodawcą wyznacza termin wglądu (dzień oraz godzinę) w ciągu nie więcej niż 5 dni roboczych od otrzymania wniosku o wgląd. O wyznaczonym terminie wglądu komisja okręgowa informuje wnioskodawcę.

29 Dyrektor okręgowej komisji egzaminacyjnej wyznacza miejsce wgląduDyrektor okręgowej komisji egzaminacyjnej wyznacza miejsce wglądu. W szczególnych oraz uzasadnionych przypadkach wynikających z niepełnosprawności osoby uprawnionej do wglądu dyrektor okręgowej komisji egzaminacyjnej może wyrazić zgodę na zorganizowanie i przeprowadzenie wglądu poza siedzibą komisji okręgowej. Wyznaczony przez dyrektora komisji okręgowej termin wglądu może zostać zmieniony: a. na prośbę osoby uprawnionej do wglądu, w ramach możliwości organizacyjnych komisji okręgowej b. na prośbę komisji okręgowej, w porozumieniu z osobą uprawnioną do wglądu. Okręgowa komisja egzaminacyjna nie zwraca kosztów podróży związanych z dojazdem osoby uprawnionej do wglądu, w tym zdającego, do miejsca wglądu wyznaczonego przez dyrektora komisji okręgowej.

30 Zasady wglądu. Potwierdzenie uprawnienia do dokonania wglądu. Na wgląd należy zgłosić się z dokumentem potwierdzającym tożsamość osoby/osób dokonujących wglądu. Forma udostępniania prac do wglądu. Osobie uprawnionej do wglądu udostępnia się pracę egzaminacyjną w formie, w jakiej została przekazana przez zdającego i oceniona przez egzaminatora / oceniona z wykorzystaniem elektronicznych narzędzi. Przed udostępnieniem pracy do wglądu zabezpiecza się dane osobowe egzaminatora przed nieuprawnionym ujawnieniem. Czas trwania wglądu. Czas wglądu do jednej pracy egzaminacyjnej wyznaczony przez dyrektora komisji okręgowej nie może być krótszy niż 30 minut. Na prośbę osoby uprawnionej do wglądu, po upływie czasu wyznaczonego przez dyrektora komisji okręgowej, czas wglądu może zostać wydłużony w takim zakresie, w jakim jest to możliwe, po uwzględnieniu liczby wglądów wyznaczonych na dany dzień. Osoby obecne podczas wglądu. Podczas wglądu obecny jest pracownik komisji okręgowej. Przed rozpoczęciem wglądu pracownik komisji okręgowej informuje osobę dokonującą wglądu o tym, czy jest w stanie udzielić odpowiedzi na pytania merytoryczne dotyczące rozwiązań / zadań / liczby punktów przyznanych przez egzaminatora lub czy istnieje możliwość rozmowy z ekspertem przedmiotowym. Zasady oceniania rozwiązań zadań. Podczas dokonywania wglądu uczniowi lub jego rodzicom zapewnia się możliwość zapoznania się z zasadami oceniania rozwiązań zadań.

31 PRZED EGZAMINEM GIMNAZJALNYMPrzewodniczący zespołu egzaminacyjnego lub upoważniony przez niego nauczyciel / upoważnieni przez niego nauczyciele (np. wychowawcy klas) są zobowiązani do przekazania uczniom – nie później niż do 29 lutego 2016 r. – kluczowych informacji o egzaminie, w tym przede wszystkim dotyczących: harmonogramu przeprowadzania egzaminu gimnazjalnego – zdający powinni wiedzieć, kiedy jest przeprowadzany egzamin w terminie głównym i w terminie dodatkowym (oraz kto przystępuje do egzaminu w terminie dodatkowym) struktury egzaminu (podział na części i zakresy/poziomy; czas trwania poszczególnych zakresów/poziomów, w tym przedłużenie czasu trwania w przypadku dostosowania warunków lub formy przeprowadzania egzaminu) oraz zakresu sprawdzanych umiejętności zasad przeprowadzania egzaminu gimnazjalnego (przebieg egzaminu każdego dnia) w tym: losowania numeru stolika, przy którym uczeń będzie pracował; należy również wytłumaczyć uczniom, że niektórzy ich koledzy i koleżanki będą mieli wskazane miejsce, przy którym będą pracować kodowania arkusza egzaminacyjnego sprawdzania kompletności arkusza egzaminacyjnego, rozpoczynania pracy z arkuszem po otrzymaniu pozwolenia od nauczyciela zgłaszania konieczności skorzystania z toalety zasad oddawania arkusza egzaminacyjnego po zakończeniu pracy.

32 sposobu zaznaczania odpowiedzi na karcie odpowiedzi oraz dodatkowego czasu (5 minut) przeznaczonego na sprawdzenie poprawności przeniesienia odpowiedzi na kartę odpowiedzi zakazu wnoszenia do sali egzaminacyjnej urządzeń telekomunikacyjnych lub korzystania z takich urządzeń w tej sali przyborów i materiałów, które zdający mogą wnieść do Sali egzaminacyjnej; należy również przekazać zdającym, że na egzaminie gimnazjalnym nie można korzystać z kalkulatora oraz słowników, konieczności samodzielnego rozwiązywania zadań w czasie egzaminu możliwości wglądu do sprawdzonej i ocenionej pracy egzaminacyjnej. Wskazane jest, aby przekazać uczniom, że na stronie internetowej CKE (www.cke.edu.pl, w zakładce poświęconej egzaminowi gimnazjalnemu) dostępne są: a. Informatory o egzaminie gimnazjalnym od roku szkolnego 2011/2012 b. przykładowe arkusze egzaminacyjne c. arkusze egzaminacyjne z lat 2012–2015.

33 Należy upewnić się, że uczniowie, którzy nie mają obowiązku zaznaczania odpowiedzi na karcie odpowiedzi, wiedzą o tym. Należy upewnić się, że uczniowie wiedzą, w której sali przystępują do egzaminu; o której godzinie powinni być obecni w szkole; czy muszą przemieścić się z sali do sali po zakończeniu pierwszego zakresu albo poziomu danej części egzaminu danego dnia. Przed egzaminem należy przekazać uczniom, że wyniki egzaminu poznają 17 czerwca2016 r., a zaświadczenia o szczegółowych wynikach egzaminu otrzymają 24 czerwca 2016 r.

34 Przed wpuszczeniem zdających do Sali egzaminacyjnej należy: Informacja o sposobie organizacji i przeprowadzania egzaminu gimnazjalnego w roku szkolnym 2015/2016 Przed wpuszczeniem zdających do Sali egzaminacyjnej należy: powtórzyć informację o zakazie wnoszenia do sali egzaminacyjnej urządzeń telekomunikacyjnych, upewnić się, że każdy zdający posiada niezbędne przybory i materiały, w tym przede wszystkim pióro lub długopis z czarnym tuszem/atramentem, przypomnieć zdającym, aby butelki z wodą stawiali na podłodze, przy nodze stolika, aby nie zniszczyć materiałów egzaminacyjnych.

35 Należy przypomnieć zdającym, że w trakcie egzaminu gimnazjalnego nauczyciele nie udzielają wyjaśnień dotyczących zadań egzaminacyjnych. Przed rozpoczęciem pracy z arkuszem należy przypomnieć uczniom o tym, że: na 10 minut przed zakończeniem czasu przeznaczonego na pracę z arkuszem egzaminacyjnym nauczyciel przypomni im o przeniesieniu odpowiedzi na kartę odpowiedzi. po zakończeniu pracy z arkuszem będą mieć dodatkowe 5 minut na sprawdzenie poprawności przeniesienia odpowiedzi na kartę odpowiedzi. Jeżeli w trakcie egzaminu gimnazjalnego wystąpi konieczność unieważnienia danego zakresu albo poziomu odpowiedniej części egzaminu z przyczyn określonych w pkt. 5.4., procedurę należy przeprowadzić w sposób możliwie dyskretny, nieprowadzący do piętnowania zachowania ucznia. Informację o unieważnieniu należy niezwłocznie przekazać rodzicom (prawnym opiekunom) niepełnoletniego ucznia, wraz ze szczegółowym wyjaśnieniem przyczyn i dalszego sposobu postępowania.

36 PO EGZAMINIE GIMNAZJALNYMW przypadku unieważnienia egzaminu z szkoła jest zobowiązana udzielić zdającemu i jego rodzicom pełnego wsparcia na kolejnych etapach przeprowadzanej procedury. Zdającym należy również przypomnieć o możliwości wglądu do sprawdzonej i ocenionej pracy egzaminacyjnej.