1 PROCESY EDUKACYJNE SĄ ZORGANIZOWANE W SPOSÓB SPRZYJAJĄCY UCZENIU SIĘ

2 W badaniu brało udział:  235 uczniów  166 rodziców  19 nauczycieli

3 (I) Organizacja procesu edukacyjnego – oczekiwania, realizacja, ocena osiągnięć edukacyjnych (II) Wyrównywanie szans edukacyjnych a organizacja i realizacja procesu edukacyjnego (III)Proces edukacyjny a świadomość potrzeby kształcenia i uczenia się uczniów – znaczenie motywacji (IV) Atmosfera w szkole i relacje międzyludzkie (nauczycie- rodzic –dziecko) – w kontekście procesu edukacyjnego (V) Sytuacje trudne – źródło frustracji, porażek a proces edukacyjny w optyce nauczycieli.

4 Moduł I Organizacja procesu edukacyjnego – oczekiwania, realizacja, ocena osiągnięć edukacyjnych

5 Kwestia nr 1 Akceptacja organizacji procesu nauczania gimnazjalisty

6 Kwestia nr 2 Nauczyciele wyjaśniają czego powinni się uczyć gimnazjaliści i co w związku z tym, od nich się oczekuje

7 Kwestia nr 3 Wyjaśnienia nauczycieli dotyczące tego, w jaki sposób powinien się uczyć gimnazjalista interesują młodzież oraz rodziców

8 Wniosek nr 1 W Gimnazjum w Tomicach ma miejsce postępujące zjawisko degradacji roli (nie mówiąc już o autorytecie) nauczyciela. Profesja nauczycielska nie w pełni i nie tylko gimnazjalistom,ale także ich rodzicom kojarzy się z rolą pośrednika w przekazywaniu wiedzy. Odrzucenie potrzeby uwzględniania zdania nauczyciela w procesie edukacyjnym zwiastuje nie tylko problemy z nauką, ale także problemy wychowawcze. Zaleca się przeciwdziałanie i pedagogizację rodziców w tej kwestii.

9 Kwestia nr 4 Nauczyciele informują ucznia i jego rodzica o zasadach oceniania

10 Kwestia nr 5 Czy można nie przywiązywać uwagi do ocen?

11 Kwestia nr 6 Gimnazjalista jest oceniany sprawiedliwie

12 Wniosek nr 2 W dobie traktowania wiedzy jako towaru, a ucznia i rodzica jako klienta usługi, w Gimnazjum w Tomicach pojawia się nowe wyobrażenie na temat oceny. Nie jest ona efektem wiedzy, umiejętności i postawy społecznej ucznia, ale efektem, skutkiem usługi, która się należy „klientowi- uczniowi”. Zaleca się przeprowadzenie prelekcji na temat oceniania, kalkulowania i przeliczania wartości sprawdzianu, wypowiedzi na skalę procentową.

13 Wniosek nr 3 Instrumentalne traktowanie roli nauczyciela, który nie jest pośrednikiem mentorem, doradcą, a jedynie osobą od „wpisywani ocen sprawiedliwych„, często utożsamianych z satysfakcjonującymi, bo indywidualnymi kryteriami dla konkretnych uczniów budzi obawę o frustracje nauczycieli. I może mieć to związek z poczuciem wypalenia zawodowego ( brak motywacji i satysfakcji zawodowych). Zaleca się przeanalizowanie mocnych i nadrzędnych cech każdego nauczyciela i wykorzystanie ich w procesie edukacyjnym zgodnie z ideą zarządzania zasobami ludzkimi, a nawet promocje tych cech.

14 Moduł II Działania na rzecz wyrównywania szans edukacyjnych a organizacja i realizacja procesu edukacyjnego (porady, pomoc i sukcesy uczniów)

15 Kwestia nr 7 Nauczyciele rozmawiają z gimnazjalistami na temat tego, jak powinni planować swoje uczenie się, podają instrukcje, doradzają

16 Kwestia nr 7’ Nauczyciele rozmawiają z gimnazjalistami o tym, jak planować powinni swoje uczenie się, podają instrukcje, doradzają jak i czego nauczyć się na kartkówkę, sprawdzian, ale nie daje to efektów

17 Wniosek nr 4 Z jednej strony ignorowanie obowiązków szkolnych jest oznaką demoralizacji grupy rówieśniczej i trzeba by opracować i wszcząć procedury, a z drugiej strony wiąże się z sytuacją socjalno- bytową rodziny dziecka. Należy dokładnie – w celu zdiagnozowania powodu braku motywacji – opracować np. kwestionariusze ujmujące chociażby stan zdrowia czy status społeczny dziecka i rodziny. Zaleca się realizować projekt prozdrowotny, który umożliwiły dostęp do konsultacji nie tylko psychologicznych, ale także medycznych.

18 Kwestia nr 8 Uczeń może liczyć na pomoc ze strony nauczycieli w sytuacjach trudnych, na dodatkowych lub wyrównawczych lekcjach

19 Kwestia nr 9 Gimnazjalista często korzysta z pomocy nauczycieli

20 Kwestia nr 10 Pomoc, konsultacje i nauczanie gimnazjalisty jest ważne w ponadprogramowych formach sprawdzania jego wiedzy albo umiejętności

21 Wniosek nr 5 Być może zbyt duża dyspozycyjność nauczycieli, a co za tym idzie ich obowiązek odrobienia tzw. godziny karcianej - tak bardzo spowszechniała uczniom, nawet tym nie mającym problemów z nauką, że zaczęli zajęcia traktować jako dodatkowe zajęcia, ale obowiązkowe, z których nauczyciele ich rozliczają.

22 Kwestia nr 11 W szkole docenia się sukcesy uczniów

23 Kwestia nr 12 Nauczyciele uważają, że sukces gimnazjalisty zależy również od niego samego, jego pracy lub jego ambicji

24 Kwestia nr 12’ Czy sukces dziecka zależy przede wszystkim od nauczycieli i ich oceniania?

25 Wniosek nr 6 Nauczyciel to ktoś, od którego nie wszystko zależy, bo jako rodzic sam decyduję o swoim dziecku, mam prawo uznać co jest dla niego dobre, na co się godzę wobec mojego dziecka, ale z drugiej strony dziecko nie ma sukcesu, bo nauczyciel go nie motywuje, a sukces ( a także oceny, osiągnięcia) zależą wyłącznie od nauczyciela. A tymczasem kwestia zmotywowania uczniów wypada bardzo słabo w ocenie nie tylko nauczycieli, ale także rodziców. Zaleca się warsztaty wzmocnienia i pozytywnego nastawnia nauczycieli do zawodu. Warsztaty profilaktyki wypalenia zawodowego.

26 Kwestia nr 13 W szkole nauczanie jest dostosowane do indywidualnych możliwości dziecka – np. nauczyciele uwzględniają talent ucznia lub orzeczenia z PPP o dysleksji, dysgrafii, dostosowaniu wymagań itp.

27 Moduł III Proces edukacyjny a świadomość potrzeby kształcenia i uczenia się uczniów – znaczenie motywacji

28 Kwestia nr 14 Gimnazjalista przygotowując się na lekcje, sprawdziany bierze pod uwagę nie tyle wymagania na ocenę pozytywna, ale kieruję się tym, że chce on mieć wiedzę

29 Kwestia nr 15 Dziecko przygotowując się na lekcje, sprawdziany bierze pod uwagę to, jakie są wymagania na ocenę pozytywną, a otrzymanie choćby najniższej pozytywnej oceny traktuję jako sukces

30 Kwestia nr 15’ Ocena za postępy w nauce dziecka jest informacją jak dalej dziecko ma się uczyć, co powinno powtarzać, a czego się jeszcze nauczyć

31 Kwestia nr 15’’ Uczniowie uczą się jedynie dlatego, żeby nie mieć zaległości oraz żeby nie być zagrożonym \zagrożoną oceną niedostateczną

32 Kwestia nr 16 Wychowawca \ pedagog informują lub doradzają uczniowi, a także rodzicom, aby strony zainteresowały się efektami nauki, aby motywować młodzież do pracy na rzeczy zdobywania wiedzy

33 Wniosek nr 7 Zaleca się, aby nauczyciele swoje dyrektywy wobec klasy, uczniów, a nawet rodziców notowali np., jako formę przeprowadzonego mini- szkolenia na lekcjach wychowawczych i na zebraniach. Można też rozdawać i podpisywać kontrakty na spotkaniach z rodzicami

34 Kwestia nr 17 Gimnazjalista może liczyć na pomoc ze strony nauczycieli w sytuacjach trudnych np. na dodatkowych lekcjach, choć niestety z nich nie korzysta

35 Kwestia nr 18 W życiu gimnazjalisty przydatne jest to, czego uczy się na lekcjach

36 Kwestia nr 19 Korelacja treści kształcenia. Treści kształcenia na jednym przedmiocie są potrzebne, przydają się do pojęcia, zrozumienia innych treści kształcenia w ramach kolejnego przedmiotu

37 Wniosek nr 8 Niestety, wiedza rodziców o modelu nauczania, pojecie o kształceniu szkolnym przez prawnych opiekunów gimnazjalistów „będących równorzędnymi partnerami w podejmowaniu zadań dotyczących edukowania „jest bardzo odległa od obowiązujących kanonów i współczesnych strategii. Ciągle jeszcze pokutują schematy: logika w matematyce i wyobraźnia na języku polskim. A tymczasem taki mają nauki ścisłe związek z umiejętnościami kreatywności jak nauka języków z kształtowaniem logicznego myślenia.

38 Proszę wskazać najważniejsze Pani/Pana zdaniem rozwiązania nowatorskie zastosowane w szkole oraz podać, co było powodem ich wprowadzenia profilowanie klas I – 2 odp. lekcje z wykorzystaniem tablicy interaktywnej, Internetu – 19 odp. nauczanie hybrydowe - lekcje odwrócone – 5 odp. projekt unijny – 5 odp. prowadzenie własnej strony internetowej platforma blendspace użycie nowoczesnych technologii platformy e-learningowe – 2 odp. projekt:,,Przez sport do abstynencji” – 2 odp. ćwiczenia z arteterapii

39 Moduł IV Atmosfera w szkole i relacje międzyludzkie Atmosfera w szkole i relacje międzyludzkie (nauczycie- rodzic –dziecko) – (nauczycie- rodzic –dziecko) – w kontekście procesu edukacyjnego i sukcesów edukacyjnych i sukcesów edukacyjnych

40 Kwestia nr 20 Gimnazjalista ma wpływ na to, jak wygląda poziom nauczania w szkole, bo wiele czasu poświęca na naukę i widać rezultat, osiąga satysfakcje

41 Kwestia nr 20’ Gimnazjalista nie ma wpływu na to, jak wygląda poziom nauczania w szkole, bo wiele czasu poświęca na naukę i nie widać rezultatu

42 Kwestia nr 20’’ Gimnazjalista nie ma wpływu na to, jak wygląda poziom nauczania w szkole, bo mało i rzadko się uczy, a do efektów jego wiedzy i ocen nie przywiązuje większej wagi

43 Kwestia nr 21 Uczniowie mają możliwość uczenia się od siebie nawzajem, dzielą się swoją wiedzą i umiejętnościami ze sobą

44 Kwestia nr 22 Atmosfera na poszczególnych zajęciach służy i sprzyja uczeniu się gimnazjalisty

45 Wniosek nr 9 Uwzględnić należy, że niektóre dysfunkcje dzieci i młodzieży nie pozwalają im na efektywną naukę w hałasie, w szumie i słabej organizacji zajęć, nawet przerwy spędzane w szumie komunikacyjnym nie sprzyjają regeneracji; nalezą do nich takie dysfunkcje jak: ADHD, zaburzenie rymu serca (choroby układu krążenia), schorzenia neurologiczne, nerwice, depresje okresu dojrzewania oraz nadwrażliwość (np. na ból i bodźce zewnętrzne) typu: hyper-sensitive.

46 Moduł V Sytuacje trudne – źródło frustracji, porażek a proces edukacyjny

47 Kwestia nr 23 Najbardziej trudne i częste sytuacje występujące wśród uczniów w szkole? -brak systematycznej nauki, (8 odpowiedzi) -przemoc w rodzinie,( 8 odpowiedzi) i typowa przemoc fizyczna -alkoholizm rodziców(7 takich odpowiedzi) -brak motywacji do nauki,(6 odpowiedzi) -problemy finansowe,(6 odpowiedzi) -zaniedbanie przez rodziców(3 odpowiedzi) -obawa przed „wykluczeniem z grupy” -nieobowiązkowość,(3 odpowiedzi) -problemy w nauce, ( 3 odpowiedzi) -przejawy demoralizacji typu: papierosy- e-papierosy, ( 3 odpowiedzi) -brak akceptacji ze strony rówieśników, (2 odpowiedzi) -uzależnienie uczniów od gier komputerowych, (2 odpowiedzi) -agresja słowna- wulgarne słownictwo – 2 odp. -nadmierna ilość czasu spędzana przed komputerem, (2 odpowiedzi)

48 Kwestia nr 23 Najbardziej trudne i częste sytuacje występujące wśród uczniów w szkole? -typowe problemy dydaktyczne – 2 odp. brak wsparcia w domu,(2 odpowiedzi) -uzależnienie od Internetu, (2 odpowiedzi) - przezywanie się - oszukiwanie – niezgłaszanie braku zadań, odpisywanie -rodziny niewydolne wychowawczo, -brak nawyku utrwalania wiadomości i odrabiania zadań domowych, -lekceważenie obowiązków szkolnych, -odtrącanie czy szykanowanie pewnych kolegów, -opisy na Internecie, -agresywne zachowanie uczniów wobec innych, -akcje internetowych ataków na osoby kolegów/koleżanek, -nieliczne akty agresji raczej słownej, -uzależnienie od telefonu, -brak umiejętności uczenia się,

49 Kwestia nr 23 Najbardziej trudne i częste sytuacje występujące wśród uczniów w szkole? -problemy emocjonalne, -problemy rodzinne, -brak nawyków czytelniczych od dzieciństwa, -lenistwo, -brak zrozumienia prostego tekstu, -brak umiejętności wypowiadania się pełnymi zdaniami-logicznie i spójnie, - brak ambicji - problemy z zachowaniem dyscypliny na lekcjach, zgłasza w klasach, gdzie jest skupisko uczniów trudnych pod względem wychowawczym - istnieje maniera,,zdawania”, zaliczania itp. – niezgodna ze statutem szkoły (uczeń nie zdaje, uczeń odpowiada, pisze, ma obowiązek uczyć się itp.), która sprzyja cwaniactwu, nie sprzyja uczniom przeciętnym, dobrym

50 Wniosek nr 10 „Trudności w nauce określa się jako stan psychiczny ucznia, w którym odbija się określona sytuacja zewnętrzna lub wewnętrzna, zatrzymujący go w realizacji do dążenia i zadania” (Bandura, 1968).

51 Kwestia nr 24 Szkoła pomaga uczniom w sytuacjach trudnych Systemowe formy pomocy w sytuacjach trudnych - rozmowa z pedagogiem szkolnym, pomoc pedagoga – 16odp. - rozmowa z psychologiem - pomoc nauczyciela świetlicy - rozmowa z nauczycielami - współpraca z kuratorem - skierowanie do specjalisty, w tym do OIK – 2 odp. - kontakt z poradnią, skierowanie do PPP – 6 odp. - współpraca z wychowawcą klasy, pomoc wychowawcy – 6 odp.

52 Kwestia nr 24 Szkoła pomaga uczniom w sytuacjach trudnych Systemowe formy pomocy w sytuacjach trudnych - odwołanie się do dyrektora – 3 os. - lekcje wychowawcze poświęcone danym problemom - dodatkowe wskazówki, wyjaśnienia, poświęcenie większej ilości czasu jakiemuś zagadnieniu, dopasowanie metod nauczania do potrzeb uczniów - pomoc materialna - 5 odp. - pomoc materialna – obiady – 2 odp. - jasne nakreślenie zagrożeń i korzyści danego postępowania – nagradzanie za poprawę - w szkole funkcjonują wypracowane wspólnie procedury dot. Postępowania w takich trudnych sytuacjach

53 Kwestia nr 24 Szkoła pomaga uczniom w sytuacjach trudnych Nietypowe formy pomocy w sytuacjach trudnych - trudno ocenić, co jest nietypowe - pomoc dla nastolatki w ciąży (zbiórka pieniędzy, sprzętów na wyposażenie mieszkania, pomoc w zorganizowaniu nauczania indywidualnego – formalności) – 6 odp. - w razie potrzeby kontaktujemy się z policją, kuratorem itp. - spotkanie z psychologami z OIK w Radoczy – 3 odp. - ułatwienie kontaktu z profesjonalną opieką psychologiczno – psychiatryczną - spotkania z policjantem – 2 os. 8 os. – nie udzieliło odp. na to pytanie

54