1 prof. Wiesław Czyżowicz &Prawo gospodarcze Pojęcie i źródła prawa gospodarczego polskiego i unijnego prof. Wiesław Czyżowicz & dr Aleksander Werner Katedra Prawa Administracyjnego i Finansowego Przedsiębiorstw Kolegium Nauk o Przedsiębiorstwie SGH Prof. Wiesław Czyżowicz, dr Aleksannder Werner

2 Cel zajęć Przedstawienie podstawowych informacji o wybranych elementach prawa gospodarczego Doprowadzenie do zrozumienia przez słuchaczy roli regulacji prawnych w prowadzeniu działalności gospodarczej w warunkach jednolitego rynku Unii Europejskiej Nauczenie możliwości wykorzystywania wiedzy o preferencjach zawartych w prawie gospodarczym do tworzenia wartości firmy i kształtowania jej przewag na konkurencyjnym rynku Prawo gospodarcze prof. Wiesław Czyżowicz, dr Aleksander Werner

3 Cel zajęć c.d. Wskazanie na podstawowe prawne zasady tworzenia, funkcjonowania i likwidacji przedsiębiorstwa zgodnie z unijnymi i polskimi regulacjami prawnymi Podkreślenie znaczenia bezpieczeństwa prawnego w prowadzeniu działalności biznesowej przez przedsiębiorców działających w Polsce Prawo gospodarcze prof. Wiesław Czyżowicz , dr Aleksander Werner

4 Metoda zajęć Wykład problemowy z elementamiegzegezy tekstów wybranych aktów prawnych; Przedstawienie wybranych casusów i ich omówienie ich znaczenia dla skutecznego i bezpiecznego prawnie prawnie prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce Prawo gospodarcze prof. Wiesław Czyżowicz, dr Aleksander Werner

5 Tematyka zajęć Geneza i podstawowe pojęcia unijnego i polskiego prawa gospodarczego Źródła, zasady oraz funkcje unijnego i polskiego prawa gospodarczego Klasyfikacje prawa gospodarczego , zasady i przedmiot regulacji publicznego i prywatnego prawa gospodarczego Pojęcie działalności gospodarczej Przedsiębiorca w świetle europejskiego prawa gospodarczego Europejskie prawo przedsiębiorczości a swoboda działalności gospodarczej Zasady podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej Przedsiębiorca i przedsiębiorstwo w polskim prawie gospodarczym (rejestracja przedsiębiorców, firma, rozstrzyganie sporów, upadłość, postępowanie naprawcze) Spółki i ich rodzaje Wybrane Umowy w obrocie gospodarczym Prawo gospodarcze prof. Wiesław Czyżowicz, dr Aleksander Werner

6 Egzamin testowy Zaliczenie zajęć Prawo gospodarczeprof. Wiesław Czyżowicz , dr Aleksander Werner

7 Literatura podstawowa1/ Europejskie prawo gospodarcze w działalności przedsiębiorstw.Praca zbiorowa pod red. nauk. prof. dr hab. Karola SOBCZAKA. Warszawa, wyd. Difin 2002; 2/ Cezary KOSIKOWSKI:Publiczne prawo gospodarcze Polski i Unii Europejskiej. Warszawa, wyd. LexisNexis, 2005; 3/ Aleksander Cieśliński: Wspólnotowe prawo gospodarcze, Warszawa, wyd. C.H. Beck 2003 4/ Tadeusz Szymanek, Dariusz Czajka: Prawo Gospodarcze.Podręcznik Akademicki, Warszawa,wyd. Europejskiej Wyższej Szkoły Prawa i Administracji, 2005 5/Ustawa z dnia 2 lipca 2004r o swobodzie działalności gospodarczej, Dz.U. 2004,nr 173, poz.1807 Prawo gospodarcze prof. Wiesław Czyżowicz , dr Aleksander Werner

8 Literatura uzupełniająca1/ Teresa Mróz, Mirosław Stec: Prawo gospodarcze prywatne, Warszawa, wyd.C.H.Beck 2005, 2/ Publiczne prawo gospodarcze.Zagadnienia ustrojowe, materialnoprawne i proceduralne. Struktura wykładu oraz materiały źródłowe, Poznań , Wydawnictwo Poznańskie 2006. 3/ Manfred A.Dauses: Prawo gospodarcze Unii Europejskiej, Warszawa, wyd.C.H.Beck 1999 4/ (akty prawne od 1919roku) 5/ Prawo gospodarcze prof. Wiesław Czyżowicz , dr Aleksander Werner

9 Prawo gospodarcze - pojęcienie jest wyodrębnione w systemie prawa jako samodzielna gałąź prawa, jednak definicyjnie jest to: ogół norm prawnych, dotyczących funkcjonowania gospodarki narodowej oraz stosunków gospodarczych między osobami fizycznymi i prawnymi jako jej podmiotami Prawo gospodarcze prof. Wiesław Czyżowicz , dr Aleksander Werner

10 Prawo gospodarcze -klasyfikacjaPrawo gospodarcze publiczne Prawo gospodarcze prywatne Prawo gospodarcze prof. Wiesław Czyżowicz , dr Aleksander Werner

11 Prawo gospodarcze publiczneogół norm prawnych regulujących interwencję państwa i jego organów oraz aparatu w sferę gospodarczą Prof. Wiesław Czyżowicz, dr Aleksannder Werner Prawo gospodarcze prof. Wiesław Czyżowicz , dr Aleksander Werner

12 Prawo gospodarcze prywatneregulacja wzajemnych stosunków prawnych o charakterze majątkowym i niemajątkowym między osobami fizycznymi i osobami prawnymi na zasadzie formalnej równości stron Prof. Wiesław Czyżowicz, dr Aleksannder Werner Prawo gospodarcze prof. Wiesław Czyżowicz , dr Aleksander Werner

13 Prof. Wiesław Czyżowicz, dr Aleksannder WernerSystematyka Przepisy prawa gospodarczego można odnaleźć w ramach prawa: konstytucyjnego (np. gwarancje dotyczące wolności gospodarczej) międzynarodowego (umowy międzynarodowe dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej - np. liberalizacji handlu) administracyjnego (liczne regulacje dotyczące zasad podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej oraz władczej ingerencji administracji w tę działalność), karnego (zwłaszcza prawo karne skarbowe) pracy finansowego cywilnego handlowego celnego podatkowego innych przepisach szczególnych (np. fitosanitarne czy weterynaryjne, etc.) Prof. Wiesław Czyżowicz, dr Aleksannder Werner Prawo gospodarcze prof. Wiesław Czyżowicz , dr Aleksander Werner

14 Źródła prawa gospodarczego - regulacje krajowekonstytucja, ustawy, umowy międzynarodowe, rozporządzenia, akty prawa miejscowego Prof. Wiesław Czyżowicz, dr Aleksannder Werner Prawo gospodarcze prof. Wiesław Czyżowicz , dr Aleksander Werner Regulacje prawne e-biznesu prof. Wiesław Czyżowicz & dr Aleksander Werner

15 Rozdz. II Źródła prawa, Art. 87, pkt 1Konstytucja RP Rozdz. II Źródła prawa, Art. 87, pkt 1 1/ Konstytucja RP; 2/ Ustawy; 3/ Ratyfikowane umowy międzynarodowe; 4/ Rozporządzenia Prof. Wiesław Czyżowicz, dr Aleksannder Werner Prawo gospodarcze prof. Wiesław Czyżowicz , dr Aleksander Werner

16 Ratyfikowane umowy międzynarodowe§3 Art. 91 Konstytucji RP ...ratyfikowania umowy konstytuującej organizację międzynarodową, prawo przez nią stanowione jest stosowane bezpośrednio, mając pierwszeństwo w przypadku kolizji z ustawami Prof. Wiesław Czyżowicz, dr Aleksannder Werner Prawo gospodarcze prof. Wiesław Czyżowicz , dr Aleksander Werner

17 Źródła wspólnotowego prawaMiędzy nimi istnieją relacje zbliżone do istniejącego w obrębie stosunku prawa konstytucyjnego do prawa zawartego w ustawach zwykłych oraz normach wykonawczych prawo pierwotne prawo wtórne Prof. Wiesław Czyżowicz, dr Aleksannder Werner Prawo gospodarcze prof. Wiesław Czyżowicz , dr Aleksander Werner

18 Prof. Wiesław Czyżowicz, dr Aleksannder WernerPrawo pierwotne Trzy kategorie źródeł traktaty założycielskie zasady prawne prawo zwyczajowe System jest nadrzędny wobec prawa wtórnego, które nie może być sprzeczne z prawem pierwotnym Do prawa pierwotnego nie są zaliczane umowy międzynarodowe zawierane przez WE (art. 300 TWE). Zgodnie z orzecznictwem ETS, stanowią poziom pośredni między prawem pierwotnym a prawem wtórnym. Prof. Wiesław Czyżowicz, dr Aleksannder Werner Prawo gospodarcze prof. Wiesław Czyżowicz , dr Aleksander Werner

19 Traktaty założycielskieTraktat ustanawiający Wspólnotę Europejską Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Węgla i Stali - przestał obowiązywać 23 lipca 2002 r. Późniejsze traktaty: Jednolity Dokument Europejski z 28 lutego 1986 r., Traktat o Unii Europejskiej (Maastricht 1992), Traktat amsterdamski (1997 r.), Traktat z Nicei (2001 r.), Traktaty akcesyjne (2004) Prof. Wiesław Czyżowicz, dr Aleksannder Werner Prawo gospodarcze prof. Wiesław Czyżowicz , dr Aleksander Werner

20 Obowiązywanie prawa pierwotnegoprawo pierwotne obowiązuje wprost państwa członkowskie, a także daje bezpośrednie prawa podmiotom gospodarki rynkowej czynnik bezpośredniego działania ma miejsce, jeżeli norma nie wymaga zastosowania środków konkretyzujących i jest dostatecznie jasne (selfexecuting), zaś tworząc prawa podmiotowe nie narusza praw podmiotów trzecich. Prof. Wiesław Czyżowicz, dr Aleksannder Werner Prawo gospodarcze prof. Wiesław Czyżowicz , dr Aleksander Werner

21 Źródła wspólnotowego prawaPierwotne źródła prawa unijnego, to traktaty tworzące EWWS, Euratom i EWG oraz inne podobne akty, w tym Traktat Akcesyjny na mocy którego, m.in..,Polska stała się państwem członkowskim Unii Europejskiej Prof. Wiesław Czyżowicz, dr Aleksannder Werner Prawo gospodarcze prof. Wiesław Czyżowicz , dr Aleksander Werner

22 Prof. Wiesław Czyżowicz, dr Aleksannder WernerPrawo wtórne Podstawą wydawania tych aktów są traktaty lub upoważnienia do wydawania przepisów wykonawczych przez Komisję art. 249 TWE upoważnia do wydawania aktów prawa wtórnego Mają one pierwszeństwo przed prawem krajowym i są obowiązujące dla państw członkowskich Muszą również zostać wprowadzone w życie w wyznaczonych terminach Prof. Wiesław Czyżowicz, dr Aleksannder Werner Prawo gospodarcze prof. Wiesław Czyżowicz , dr Aleksander Werner

23 Prof. Wiesław Czyżowicz, dr Aleksannder WernerPrawo wtórne Rozporządzenia mają zastosowanie ogólne. Są we wszystkich częściach wiążące i obowiązuje bezpośrednio w każdym państwie członkowskim zbliżone są w ich kondycji prawnej do ustaw jako źródła prawa krajowego podstawą do ich wydawania jest art. 249 [189] TWE nie muszą być one w żaden sposób inkorporowane do krajowego systemu prawa pierwszeństwo norm zawartych w rozporządzeniach przed normami prawa krajowego ― prawo krajowe nie ma zastosowania, jeżeli jest ono sprzeczne z prawem europejskim Prof. Wiesław Czyżowicz, dr Aleksannder Werner Prawo gospodarcze prof. Wiesław Czyżowicz , dr Aleksander Werner

24 Źródła wspólnotowego prawa Akty wtórnego prawa wspólnotowegoRozporządzenia Zgodnie z art. 249 akapit 2 Traktatu Ustanawiającego Wspólnotę Europejską "Rozporządzenie ma zasięg ogólny. Wiąże w całości i jest stosowane bezpośrednio we wszystkich Państwach Członkowskich." Prof. Wiesław Czyżowicz, dr Aleksannder Werner Prawo gospodarcze prof. Wiesław Czyżowicz , dr Aleksander Werner

25 Prof. Wiesław Czyżowicz, dr Aleksannder WernerPrawo wtórne Dyrektywy wiążą odnośnie do zamierzonego celu w odniesieniu do każdego państwa członkowskiego, do którego jest skierowana, zostawiając jednak władzom krajowym wybór formy i środków zasadniczym ich celem jest harmonizacja, koordynacja oraz konwergencja prawodawstwa państw członkowskich do ich realizacji przewidziany jest jedynie odpowiedni termin, a w razie jego niedotrzymania istnieją możliwości bezpośredniego powołania się na nią przez podmioty prawa nie obowiązują, poza wyjątkami, podmiotów krajowych wprost daje się zaobserwować praktyka, że pewna część dyrektyw sformułowana jest w sposób tak szczegółowy, że właściwie nie pozostawia się miejsca na inicjatywę organów państw członkowskich Prof. Wiesław Czyżowicz, dr Aleksannder Werner Prawo gospodarcze prof. Wiesław Czyżowicz , dr Aleksander Werner

26 Prof. Wiesław Czyżowicz, dr Aleksannder WernerPrawo wtórne Decyzje obowiązują we wszystkich częściach jedynie dla tych podmiotów, które określone są w ich treści ich adresatem może być zarówno państwo członkowskie, jak i osoba prawna lub fizyczna Prof. Wiesław Czyżowicz, dr Aleksannder Werner Prawo gospodarcze prof. Wiesław Czyżowicz , dr Aleksander Werner

27 Prof. Wiesław Czyżowicz, dr Aleksannder WernerPrawo wtórne Zalecenia i opinie akty nie obowiązujące pomiędzy zaleceniami i opiniami różnica nie jest zbyt ostra pierwsze pochodzą głównie z inicjatywy wydających je organów, drugie są powodowane wnioskami innych organów WE lub też państw członkowskich UE zalecenia i opinie są najczęściej adresowane do państw członkowskich mogą być jednakże kierowane do podmiotów prywatnych Prof. Wiesław Czyżowicz, dr Aleksannder Werner Prawo gospodarcze prof. Wiesław Czyżowicz , dr Aleksander Werner

28 Postulaty i propozycje !!!Pytania? Uwagi? Postulaty i propozycje !!! Prof. Wiesław Czyżowicz, dr Aleksannder Werner Prawo gospodarcze prof. Wiesław Czyżowicz , dr Aleksander Werner

29 Prof. Wiesław Czyżowicz, dr Aleksannder WernerDziękuję za uwagę Prof. Wiesław Czyżowicz, dr Aleksannder Werner Prawo gospodarcze prof. Wiesław Czyżowicz , dr Aleksander Werner

30 K O N T A K T prof. Wiesław Czyżowicz: [email protected] dr Aleksander Werner: konsultacje: poniedziałek 1530 – 1630 Katedra Prawa Administracyjnego i Finansowego Przedsiębiorstw, Budynek S, ul. Batorego 8, s. 8 Prof. Wiesław Czyżowicz, dr Aleksannder Werner Prawo gospodarcze prof. Wiesław Czyżowicz , dr Aleksander Werner