1 Profesor Stefan MarkowskiEkonomia menedzerska Wykład 7 Struktury rynkowe i strategie cenowe: Konkurencja monopolistyczna i oligopol Profesor Stefan Markowski

2 Tematy i literatura obowiązkowaStruktury rynkowe: konkurencja monopolistyczna, oligopol i inne formy ograniczania konkurencji Konkurencja monopolistyczna Modele oligopolu Inne formy ograniczania konkurencji Zagadnienia: Monopol naturalny, dyskriminacja i interwencja rynkowa Literatura Froeb & McCann (2012), rozdz. 8-12: strony Rekowski (2009): strony

3 Konkurencja monopolistycznaZróżnicowane produkty Swobodne wejście na i wyjście z rynku Wielu kupujących i sprzedających Pełna informacja Każdy sprzedawca operuje w swojej niszy rynkowej ale konkurencja miedzy podobnymi produktami Maksymalizacja zysku Dostateczna konkurencja miedzy niszami aby nikt nie osiągnął zysków monopolistycznych

4 Konkurencja monopolistycznaStrategia własna i reakcja konkurentów Cena/koszty popyt zakładany C1 Cplan KM PMzak popyt po reakcji konkurentów Qsprz Qplan Q

5 Konkurencja monopolistycznaRównowaga w krótkim okresie Cena/koszty popyt zakładany Crow KM PMzak popyt po reakcji konkurentów Qrow Q

6 Konkurencja monopolistycznaRównowaga w długim okresie Cena/koszty popyt zakładany KPC Crow popyt po reakcji konkurentów Qrow Q

7 Konkurencja monopolistycznaKonkurencja przez promocje/reklamę (renta informacyjna) Konkurencja jakościowa (np. gwarancje) Konkurencja technologiczna

8 Modele oligopolu Nie wielu konkurentów (min. duopol)Jednorodny produkt Wielu kupujących Bariery wejścia na i wyjścia z rynku Pełna informacja i poczucie współzależności Konkurenci zachowują się “strategicznie” przewidując reakcje rywali

9 Identyczni konkurencji dzielą produkcje i zysk pro rataModele oligopolu Model Chamberlina Identyczni konkurencji dzielą produkcje i zysk pro rata Cena/koszty popyt rynkowy Crow PM KM = 0 Qrow Q

10 Model załamanej krzywej popytuModele oligopolu Model załamanej krzywej popytu Cena/koszty popyt zakładany popyt (brak reakcji konkurentów) Crow popyt (reakcja konkurentów) Qrow Q

11 Firma dominująca: przywództwo cenoweModele oligopolu Firma dominująca: przywództwo cenowe Cena/koszty podaż małych firm Cfd popyt rynkowy KMfd popytfd PMfd Qfd Qcal Q

12 Modele oligopolu Firma dominująca musi mieć podstawy do dominacji, np, niższe koszty niż konkurenci (potencjalny monopol) Polityka cenowa aby odstraszyć konkurencje (np. wojny cenowe) Cena barometryczna – inne firmy się dostosowują Konkurencja nie-cenowa Gry strategiczne Poole i ringi (po stronie popytu) Kartele (po stronie podaży) Syndykaty firm Trusty (kartel o wspólnej własności firm udziałowców) Holdingi Konglomeraty

13 Inne formy ograniczania konkurencjiPatenty, własność intelektualna Produkty “platformy” (np. Microsoft system operacyjny) Podział/segmentacja rynku (np. reprezentacja regionalna) Sieci dystrybucyjne i przywództwo cenowe (np. ceny dumpingowe, pakiety produktów) Protekcja państwa (najtrudniejsza do usunięcia) Ustawodawstwo antymonopolowe Przeciwdziałanie praktykom monopolistycznym Ochrona konsumenta Problemy z ustaleniem dowodu działalności monopolistycznej

14 Zagadniena: Monopol naturalny, dyskriminacja i interwencja rynkowaDyskusja: Monopole naturalne Jak interweniować Polityka cen: Mark-up pricing – dodatnie procentu zysku do kosztu przeciętnego Price lining – taryfa cenowa dla różnych nabywców Skimming – nowy produkt o początkowo wyższej cenie, pozniej obnizki Prestige pricing – ceny wyższe dla tych co oceniają jakość cena

15 Aplikacje: Monopol naturalnyKoszty, Przychody Popyt Zysk monopolu Strata jeśli konkurencja KP KM Qm PM Qc Ilosc Q Economics for Managers

16 Aplikacje: Spekulacja rynkowaCena Popyt rynkowy Podaz rynkowa PH b PS PL a QL QH Ilosc

17 Aplikacje: Dotacje dla producentowCena P Podaz krajowa przed dotacja Popyt krajowy Podaz krajowa po dotacji Kosztkrajowy dotacja Pswiat Podaz swiatowa Import Qa Qb Ilosc

18 Aplikacje: Taryfa celnaCena P Popyt krajowy Podaz krajowa Pkraj Taryfa Pswiat Podaz swiatowa Import Qa Qb Qc Ilosc

19 Aplikacje: Pulap ceny Cena Popyt Podaz Cena rownowagi pulap cenyNadwyzka popytu Qs Qeq Qd Ilosc

20 Aplikacje: Koszt zewnetrznyCena p, Koszty Popyt Krancowy koszt spoleczny Podaz Pspoleczna Pprywatna Qspol Qprywatna Ilosc