1 Profilaktyka wobec osób starszychAneta Koczaska-Siedlecka Warszawa, r. Konferencja „Profilaktyka Uzależnień i Przemocy Na Ursynowie”

2 Rozpowszechnienie problemów alkoholowych wśród osób starszychNiewiele badań Niejednoznaczne wyniki Osoby starsze to grupa niejednorodna pod względem wieku, zdrowia, aktywności zawodowej, sytuacji społecznej Ile osób starszych ma problemy alkoholowe? W populacji ogólnej, wśród pacjentów szpitali

3 „Niewidzialność” problemów alkoholowych osób starszychWidzialność problemów uzależnień młodzieży i dorosłych w wieku produkcyjnym zaplecze rodzinne, głośne agresywne zachowania, używki poza domem Dlaczego trudno jest dostrzec problemy uzależnieniowe osób starszych? często brak zaplecza rodzinnego, samotne picie w domu, mylenie objawów z dolegliwościami wieku starszego (rodzina, lekarze)

4 Starzenie się społeczeństwZwiększa się ilość osób starszych w populacji Starzenie się społeczeństw skutkuje zwróceniem większej uwagi na problemy osób starszych

5 Dwie grupy osób starszych z problemami alkoholowymiOsoby uzależnione wcześniej Osoby, u których problemy pojawiają się w wieku starszym

6 Problemy osób starszychZmiana stylu życia (przejście na emeryturę) Samotność (wdowieństwo, usamodzielnienie się dzieci) Nadmiar wolnego czasu, nuda Choroby, dolegliwości bólowe Bezsenność Depresja, lęk Alkohol jako ucieczka przed pustką, przyjemność, samoleczenie

7 Szkody wywołane alkoholem wśród pijących osób starszychPicie alkoholu mniej powszechne wśród osób starszych niż w młodszych grupach wiekowych, ale skutki mogą być poważniejsze.

8 Szkody wywołane alkoholem wśród pijących osób starszych - cd.Stężenie alkoholu we krwi osób starszych większe średnio o 20% przy wypijaniu tej samej ilości alkoholu – w związku ze zmniejszeniem ilości wody w organizmie oraz zwolnieniem metabolizmu Większe dysfunkcje poznawcze (otępienie, zespół amnestyczny) Większe zaburzenia motoryki Zespoły abstynencyjne częściej powikłane (majaczenia, drgawki), dłuższe pobyty w szpitalu

9 Zalecenia profilaktyczneRodzina Lekarze (POZ, szpitale) Edukacja (osoby starsze, ale też ich rodziny, lekarze) Pomocniczo: wsparcie środowiskowe, zagospodarowanie wolnego czasu, pomoc w rozwiązywaniu problemów, wzrost zaangażowania osób starszych w życie społeczności lokalnych (poczucie bycia potrzebnym, budowanie celów na nowo, itd.)

10 Zalecenia profilaktyczne - rodzinaWięcej zaangażowania, wsparcia, zrozumienia Uwrażliwienie na sygnały mogące świadczyć o problemach alkoholowych osoby starszej

11 Zalecenia profilaktyczne - lekarze (POZ, szpitale)Zbyt małe umiejętności lekarzy w zakresie rozpoznawania problemów alkoholowych pacjentów i przeprowadzania krótkiej interwencji (edukacja) Atut: łatwy, bezpośredni dostęp do osób starszych Inne testy przesiewowe niż dla osób młodszych Postawy lekarzy utrudniające rozpoznawanie problemów alkoholowych

12 Zalecenia profilaktyczne - cdWażna informacja dla osób starszych, ale też dla ich rodzin i lekarzy: Limity picia o niskim ryzyku szkód dla osób starszych są niższe niż limity dla osób młodszych

13 WAŻNE! Ważnym elementem dobrego programu profilaktycznego jest nie tylko odpowiednia zawartość merytoryczna, ale także pomysł na dotarcie z informacją do grupy docelowej oraz motywowanie do udziału w programie