1 Program ochrony powietrza dla województwa małopolskiego Piotr Łyczko Kierownik Zespołu Ochrony Powietrza Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego Laskowa, 18.04.2016

2  Aktualny Program ochrony powietrza został przyjęty przez Sejmik Województwa Małopolskiego w 2013 roku,  Wyznacza konieczność podjęcia działań ograniczających emisję z ogrzewania indywidualnego przez 90 gmin w Małopolsce,  Osiągnięcie efektów poprawy jakości powietrza w możliwie najkrótszym czasie – najpóźniej do 2023 r.  Potrzeba wymiany kotłów w około 155 tys. lokali czyli ponad 10-krotnie razy więcej niż wymieniono w Małopolsce w latach 2008-2012. Program ochrony powietrza dla Województwa Małopolskiego

3 Program ochrony powietrza dla Województwa Małopolskiego – stopień realizacji ok. 8% * *dane za 2015 rok na podstawie 90% sprawozdań

4 RPO WM 2014-2020: 4.4 Redukcja emisji zanieczyszczeń do powietrza - 100 mln EUR OBNIŻENIE POZIOMU NISKIEJ EMISJI – ZIT A. wymiana źródeł ciepła w indywidualnych gospodarstwach domowych (biomasa i paliwa gazowe) Budżet: 50 000 000 EUR OBNIŻENIE POZIOMU NISKIEJ EMISJI – SPR A. wymiana źródeł ciepła grzewczych w indywidualnych gospodarstwach domowych (biomasa i paliwa gazowe) B. rozwój sieci ciepłowniczych Budżet: 34 275 507 EUR OBNIŻENIE POZIOMU NISKIEJ EMISJI (PALIWA STAŁE) – SPR A. wymiana źródeł ciepła w indywidualnych gospodarstwach domowych (paliwa stałe) Budżet: 15 724 493 EUR

5  opracowanie planów gospodarki niskoemisyjnej,  redukcja CO2 o co najmniej 30% w odniesieniu do istniejących instalacji,  minimalny poziom efektywności energetycznej i norm emisji zanieczyszczeń – wymagania Ecodesign,  priorytetowo powinny być wspierane projekty wykorzystujące odnawialne źródła energii,  kryterium efektywności kosztowej oraz osiąganymi efektami ekologicznymi w stosunku do planowanych nakładów finansowych. RPO WM 2014-2020: Działanie 4.4 Kierunkowe zasady wyboru projektów

6  W 2016 roku przeprowadzona zostanie aktualizacja Programu wynikająca z obowiązku ustawowego,  Analizie poddane zostaną efekty dotychczasowej realizacji zadań naprawczych,  W przypadku stwierdzenia, iż wskazane działania nie są wystarczające zaplanowane zostaną nowe kierunki uwzględniające aktualne instrumenty prawne, Aktualizacja Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego w 2016 r.

7  Przygotowane zostaną analizy dla wariantów wprowadzenia ograniczeń eksploatacji instalacji spalania paliw np. standardy emisyjne dla istniejących kotłów z zapewnieniem okresu dostosowania,  Zaktualizowana zostanie lista gmin, które będą zobowiązane do podjęcia działań naprawczych w zakresie ograniczenia emisji zanieczyszczeń do powietrza. Aktualizacja Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego w 2016 r.

8  Możliwe jest wyznaczenie horyzontu czasowego, w którym stare kotły o niskiej sprawności i wysokiej emisji zanieczyszczeń powinny być zastąpione nowoczesnymi niskoemisyjnymi kotłami na węgiel lub biomasę,  Wprowadzenie uchwały umożliwi trwałą likwidację emisji, możliwość wykorzystania dostępnych środków na modernizację kotłów, a także wyeliminowanie procederu spalania śmieci oraz odpadów węglowych, co uniemożliwią nowoczesne kotły na paliwa stałe. Nowe narzędzia prawne – szansa dla gmin

9  Nowoczesne kotły na paliwa stałe oferują automatyzację procesu spalania i wyższą sprawność wykorzystania energii, co oznacza zmniejszenie ilości spalanego paliwa i niższe koszty,  Jednocześnie zachowana zostanie możliwość wykorzystania lokalnie dostępnych paliw w postaci węgla i biomasy.  Gminy, w których wprowadzone zostaną wymagania emisji dla kotłów powinny mieć preferencje przy korzystaniu ze środków UE i funduszy ekologicznych na dofinansowanie dla mieszkańców wymiany źródeł ciepła Nowe narzędzia prawne – szansa dla gmin

10  W gospodarstwach domowych zużywane jest ok. 11 mln ton węgla, ale brak uregulowań w zakresie wymagań jakościowych powoduje, że często stosowane są najtańsze „odpady” górnicze w postaci miałów, mułów i flotów. W 2012 roku do indywidualnych gospodarstw trafiło 800 tys. ton mułów.  Minister Energii powinien wydać rozporządzenia wykonawcze do ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw, aby określić minimalne parametry jakościowe paliw stałych dopuszczonych do sprzedaży odbiorcom indywidualnym. Konieczne krajowe zmiany prawne – normy dla węgla

11  Kotły na węgiel i drewno nie są objęte żadnymi normami w zakresie emisji zanieczyszczeń do powietrza. Rocznie sprzedawanych jest około 213 tys. kotłów, ale są to głównie urządzenia o niskiej sprawności umożliwiające spalanie odpadów. Tylko 17% sprzedawanych kotłów w Polsce to kotły automatyczne,  Konieczne jest wprowadzenie stopniowo zaostrzanych obowiązkowych wymagań w zakresie emisji zanieczyszczeń dla nowo sprzedawanych i instalowanych urządzeń grzewczych. Konieczne krajowe zmiany prawne – normy dla kotłów

12 Dziękuję za uwagę! Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego Departament Środowiska ul. Racławicka 56, 30-017 Kraków www.powietrze.malopolska.pl